, - ; , , . -- ! -- . -- ! -- : -- , ? - ! -- ! -- , . -- - ! -- - , -- , , -- , , , . . ! ! ! . -- ? -- , . -- , ? -- ? -- . -- ! , , . ! , ! , , , , . , , , , . . . , ? , . . , , , , , . -- , , -- . -- , -- . -- , , , , ... -- , , , , -- , , , , , -- ; , . , . -- , , , , . -- , . -- , -- , -- , . -- . -- , . -- . -- Dominus vobiscum. - , , " ". -- Et cum spiritu tuo, -- .-- . , , , . , . -- , -- , -- , : . , , , . . -- ? -- . , . , . . , . , , . , : -- ... -- , , -- , -- . . ? -- ... -- , , , . . -- ! -- . -- , , ! . -- , , -- . . : -- , . , - , . -- , . -- , . , . -- ! -- . -- - , ! ! -- , , , -- , . . -- , , ! -- ! -- . -- , , , ! , , , . , ! -- , -- , -- , , , . ! -- ! -- . -- ? -- ! -- . . -- , , - , ! , . . , , , , , , , . , . : -- , - , , . , , , , . , . , ! , , . , . , , , -, . . , , , . , , . , , , , , , . . , . , -- . , . , - . . , . , , , . , , , . , , , , , , . , . , , , , , , , . , , , - . - , , , , , . , , , , . - , , . , , , . , , . , . -- . , , . . , - . , , , . , , , . , , , , . . , : -- . . . , . . , - ! , . . , . , , . , . -- , -- . , , , . . , , , ?  4 ! . , ! , . , . , : -- , - , ? -- , -- . -- , - ; , . , . , . , - . , , , , , , . . . , , , , . - , , . . : , . . . , , . , ? , , , . , , . , , , . , , , . , : -- , . ? -- , -- . , . : -- . , - - , , . -- ! -- . -- . , . . , , , , , . ... , . , , , . , , . , , . . , . -- , -- , . -- , ! , ! . , , - . , , , , : -- , ? . -- ! -- . , , , - . -- , , ! -- . . . -- , ? -- . -- , , ? , ? -- , : -- , ! ! , , -- phytophthora infestans! , , , ? -- -... . , ! -- , . -- ? ! . , . -- , ... -- . . -- ! -- . -- , , . ... ? -- ... ... ... -- , , , , , . : -- , . , , . , . , , . , . -- ... , ... -- , , -- , ? ? -- , -- . -- , , , , ... , - . -- , -- , -- . ? , , : -- --- --. . . , , , , , . , . , , , . , . -- , -- , -- . , . . . - , , , , , . , , , : -- . -- ? -- . -- ... -- ! -- . -- , ... . - , , -, . , , , . ? . , . -- , -- , -- . -- . , , , . . , -- . , , - . ? -- . -- . , , , , , , , , , . -- , -- , -- . , , . . . , , , , . , , , , . ; - . , , . , , , , , . , , , . , , , . , , , , , , , . , , . , . , , , . , , . -- , -- , -- , . , ... . , , , . ; , , , . . , , . , , . , , , , . . , . , . , , , , , . -- ! -- . -- , ! ! . , , , . , , . , , , . . -- , -- . , . . . . -- , ! -- . , , , . . , - , , . , , . , . , , , . -- . , , , , , . , , , -- . , , , : -- !  5 , , . , , . , , . , , . . , , , , . , , , , . , . , , . , ? , . . , , , , , . , , . , , . , , . : -- , ? , . , , ? -- , , -- . , , , , -, . , , . , , : -- , , ? , . , . -- , , , -- . -- , -- . : -- , . , . -- , -- . -- . -- , , , , , , ? -- , . -- , ? -- ! -- . -- , ! -- , -- . , , , , , . , . . -- , , ? -- . -- , , -- . -- . , , . , , , , , , . -- , , -- . -- , , -- , . , , . -- , , . -- , , . -- , -- , -- , , . -- , , , -- . : -- , ! , . , ? -- , -- . , , . , - , . . , , , . , . , . , , , -- , . , , , , , . . , , , . , , . , . , - . : -- ... , ? , , , - ... . -- , , , -- , , . : -- , . , . , , . , . , , , . , , , . -- ? -- . -- , -- . -- , , , - . , - , , . , , , . , , , , , . -- , , -- . -- , , , , . . -- , , -- . -- - . , . . , , . -- , , -- , , -- -, , ? , . -- ? -- . -- - ... , , . -- , . -- . -- . . , , -- , -- . , . , , - , . , , , , , , , , -- , , , , . , , , , : -- . -- , , , . -- , , -- , -- , , , , . . -- , -- , -- , . ? , -, , . , , , , , , , , -- , , -- . -- : -- , , . -- , , , -- . -- ... , , ... . , , -, . , , . -- ? -- . -- . , . , , . . -- , , -- . -- . , . , , , . . , , . , , , . , , . , , . , . -- ! ! , . , , , , . . . : -- ! , , . , ! . -- , -- , . ,