:


---------------------------------------------------------------
     From:   (iggalp@rshb.ru)
---------------------------------------------------------------


( )

-

""
- 1998 3705(.)

. . (98)

" " - , , , . , ( ), (, ) - .

, , , .

. .

.

(c) "" (. ) - 1998 . (c) . . - 1998 .

( )

?

, . .

- , 1941-1945 .

: , 1939-1945 .

, XX .

.

- - " ".

:

, ,
.

, - . - , . - , . , . , . , , , . , , , , , , - 40% . . , - . 20 ., , . 27 ., , , 26,6 ., .{1} , , , , . , , , . , , - . , . , . , "" . - , , , , , .

, . , , . , , , - . , . , - . . , , , , , . , . (, , ). . , , . , , , . , ( ) . , 2 . , , . .

, , , . 45 " ". , -, . . . " ", , . , , , . .

, , , , , "". , , , . , , , , , - . , , . , 1939-1941 . , , , , - ", ". .

, - . . , , , , . , , . . . , "". , , , , , : " , , , ". , , . , , , . , "" . , : ", , ? - , , , . , . - ? - , , , . , . - ? - , , , . - - ? - , , . , . , : - . , . - , , , , . , ".

( ). , , : . - , . , . , , , , , : . , . . , . , , . , . , . - , , . , . , . , . , , , . , , . , , .

, , , - , . , , . , , . , , , , , , , , , . - 6 . , . . - , , , , . , , . , , , , - 1917 . , 1941 .

, , , . : 1993 . - , . . , . , , - , . , - , . , , , , , . , . . - , , , .{2} " " "". . , , 12 1943 . 300 400 , - , , . 2- , 5- , 5 , 43 12 , 3- 5- , , , 334 . , - . , - 1000 273 . , " " : " , , , ?" 5- - : - . . - 700, - 5-7 , 300-400 , . . . . , -34. , . 50 . . , , . "", , "" ( ), , , . . , .

. , . , - . . , " , , ". 25 .{2}

, , , . - . - , , , . . , .

, , . , {3} - . , , , , , 22 60% , .{3) , , , . "", , , .

, , , 80- ., - . , 6-7 , , - , , . 80- , , . , , . , , , . , - , , . , , 90- . , -, . . "", " " . , , , . , , . - . , , . . . , , , , , .

, . , . - . , ( , - ) . , - , , 1939-1940 . ? , ? , , "" . , 80- 90- . , , . , , , , . , .

, . . . , . , , , . , 1941 . ? , 2- . , 1942 ., , , , . , . - . , . - . 1940 . , , : " (99- , , , . - . .), . , , . : " - , 10 ". . 100 , , . , , . , , - . , ".{4} , " " , . , . . . - , . , , , . "".

. . , 1946 . , 1941 . , : " , . , , , .

, , , : " , !" - , , , , . , , . , , , , ?"{5}.

. , , . , , . " , !" - . , , .

, , , . : "... , , , . ".{6} , . - . . , . . , . . - . . . - , - - , . , , , .{7}

. " " . , - , , . , , " ", , . , , , . , , , , - . . , " " - ( , ). , , , " ", .

, , , , , , , , , , , , 1937-1938 ., , , , 1941-1942 ., . , , . , , . , , . , , , . , , , , .

, , - . , , ( - , , ). , , . , , . , . , , . , 1933 ., 1917 . , - , , , , .

, , , . . - , , . , , ( , ). , , , , . . , TO, , , , , . , - . , , . , . - . , . . , " ". , .

:

{1} .: . , . . - . . . -. .: , 1993; , 1993, 8 . . 1, 6.
{2} .: Frieser K.-H. Schlagen aus der Nachhand - Schlagen aus der Vorhand. Die Schlachten von Char'kov und Kursk. - Gezeitenwechsel im Zweiten Weltkrieg? Krsg. von R. G. Foerster, Hamburg-Berlin-Bonn: Verlag E. S., Mittler Sohn-MGFA, 1996.
{2} . ., . E. . . .: , 1996. . 180.
{3} , , 1942 . -, VI , . . .: Schellenberg W. The Labyrinth. N. Y. Harper Brothers, 1956. P. 273-274.
{3} . . 350.
{4} : . . 12 (1). .: , 1993. . 68.
{5} . . // . 1991. No 6-7. . 98.
{6} . . - . . . . : , 1990. . 76.
{7} . . . . .: , 1996. . 201.


( )

(: . . 2. . ... .: , 1990. .)

? 30 1939 ., 12 1940 ., "" . , , , . E. . . " "... - . 6- " ", 12- " ", 5- " ". . . . . . .

. 1939 . (-), , () . . 8 1939 . . . - . . , . , . " , - , - . , , , ". . 1939 . ".{1}

. . , :

" 1939 . . . . , () . . ... , . , , . , , , , .

. . . . , . - - --. , . , .

, . . ... .

. . , . , , . . - . , . . , . . , , , - ".{2}

, . , , . - , , -, , . , . , ( "" , ). ( 60- ) , . , . , . "" 1941 . , - , .

1939 ., -- , . , , .

, . 23 1939 . . . . , . . , - . - , --, : " , - , , , , - , ". 28 1939 . - . , . , , .{3} - .

5 1939 . ( 1938 ., " "). (, ). . 11 . . . . .{4}

14 30 , , , - 2761 . - 5528 . . - . . , " " ( . . ). , , , . . . , .{5} , , .

13 . , . 26 . :

" , , 26 , 15 45 , , , . , , . , , ".

" - 20-25 ".{6}

:

" . , . , , 26 15 45 16 5 ... . , , 800 , .

, , , 1,5-2 - . , , . , , , , ... ".

, , , " ; , , ", " ". 28 - .{7}

, . , , - . , , , .

, , . . 1939 , , . , " . , , . , - .

, , , , . . , , . , . , , , , ". , , ", - , . , , , . .

: " , ".

, . . , , , . - .

, . . . , : , .

? , , . , ".{8}

, , , . , , , - , , .

29 . 30 . "" : " , , , , ".{9} , .

1 . . . , . " , - . . - ... , , , ". , " , ". , , . " , ". , 1918 . , , , , . " , - ... ".{10}

, 2 , . , (70 . . ), - 3970 . .{11} , .

, 13 , . , . , 13 21 . ( - . , - ()) - , , , -, - . .{12}

(, , , ). 1- , , - . - , , , : " . , , , ".{13} - 1918 . - .{14} , 1939-1940 . " ".{15}

, , . . : " . . . . . . , . , , , , . , . , , , , , ". . . , , . .{16}

. . , :

" . . . . . . 3. .

- ! - - , . - ? , ? ? ?

- -, , - . - ? ? , ?

- - .

- , - .

. . . .{17}

, .

. , . , , . , , , .{18} , - . , ( 1939 ., 1940 .) "" .{19} - , , , .{20}

, , . - , , , . ( ), , . . , , , . , . , . 11,5 . ( 8,5 .), .{21} - , .

1939 .; 13-30 . , 30 . , 600 ., 17% 3,8- , - .{22} 200 . "", 1920 . , 80 . - " ", "", . . , 300 . . , - . : 1942 . .

. , " . 37- "", 76- , 122- 152- 107- . , 1917 , - . ".{23} 1939 . 96 , 5 . , 81- - 22 , 76- - 21 , 122- - 24 , ( 152 ) - 19 , - , - . .{24}

" " , 20- , 1938-1939 . " 80-100 , - . - 350 2400 - -, . 30 . - 12 . , - , , , . 5 , 4 - . 1938-1939 ., 1-2 3-4 . , . , . , , , , , , , , . , , . . 203- ".{25}

. , 2,3 2,8 , . . 15 9, 26-28 " " 12-14. , .{26}

. , 130 .{27} . . 12 " ". , , . " , - , - . ". "", , , . - . . ().{28}

, - , , , . , , , . , " , , , " ". , . , , ".

: " , . ... , . , , , , , . , , . , : , , . - , . . . . , , ".{29}

. , , , . 10-12 , , 139- 75- , . 5 , . 69 , 40 , 220 , . , ( ). . . 30% - 25% .

163- , 5 . 500 . 11 27 . 1940 . 44- , . , 70 , 43 , 300 . , - , 44- ( 50- , ). 1300 .{30} 44- . . :

" " ", 1939-1940 . 44- ( . - . .), , . 45, , 1940 . 60-70 , , , . 40- , , . , () (), - . - , . , - . , . , , , 1940 . , , " "".{31}

7 1940 . - 1- . . , a 11 " ". 17 . . 28 , 2 - (). 7- -, -.{32} , . 13- .

8 . , . , . , ( 13 ), . , , , , 150- . , , 7 (12 ). , , , . , , , , . , . , 1940 ., , .{33} / 1940 . . , . , , , "- ", . . : " ?"./

, , . . , 168-, . , 18-, . 4300 , ( ), 128 91 .{34} 18- "" .

18- . :

" , -, , , , "", . . .

- , , -- . - .

- . - . , , .

, , . . , ".{35}

: " , -- . , , . , ".{36}

, 18- , , , , .

, , , . . . , . 31 1940 . ( ) - , .{37}

, , . , 14 1939 . .{38} . , 191 , 28 , 223 , 100 81- , 120 200 , 166 .{39}

, , . 287 ( 167 ), 61 . 2500 , 725. 3200 1600.{40} , , , - . , , .

. 23,5 . , 1 . , 43,5 . , 10 . . 200 . . , , 646 ( , ).{41}

: 48 745 , 68 863 .{42} , , 70 . , 15 . 250 . .{43} . 85 . , 100 ., 1941 . (, 11,5 . ). 18 , 600 . .{44} , 1940-1941 . (, , 1941 . , 1939 .) 45 . , , , - , . .

. , ; , . 3,7:1, . . .{45} , , , . , , . , , , , . . . 1979 ., : " , , ... 970 100 -, 40 ".{46}

, 1942 . " " 430 . ( ).{47} , , , , , . , . , 1940 . 13-, 45- 69- {48} ( . , ). , ( , , ).

, , , 5 . . : " 1940 . ( , : . - . .), , - , , ... , . . , , . - ?".{49} , , , .

- , . . . , ( , ) . 131 476 , - 6000, 200 . 325-330 . , - 640-650 , - 2,5 . , 650 .{49} , . . , 10 , . , 131,5 . 200 . .

, ? : - , - . . . 1940 . . . , , : " ... ... , , , . , . , , , , . , , , , , - , ".{50} , , , 1917 . .

13 1940 . : " 15 . , , , ! , , 200 . , ".{51} , . . , " , ".{52} , , , , , 1941-1942 . (, , , ): , , , . , , , , , , . , . , , , , , . "", ( 1941 ., , ). , .

, , " ", , , , " , . , ".{53}

- - : " - . , , , , - , . - , , , . : 1941 . , ".{54} , ? : , , , , . 1941 . 31 . - - , , , . . : " , , . , , , 1939 . -, , , -, ".{55} . , . . : " , ", - , " , ". 1939-1944 . , " ".

, , " " , .

:

{1} .: . ., 1975. . 4. . 25-26.
{2} .. . ., 1971. . 177-178.
{3} .: . . ., 1989. . 2. . 196; . 1988. 17-18 . - 1939 . 1948 . , 1949 . - . . Nazi-Soviet Relations. 1939-1941. Documents from the German Foreign Office. Washington, 1948; Die Beziehungen zwischen Deutschland und der Sowjetunion. 1939-1941. Dokumente des Auswartigen Amtes. Tubingen, 1949.
{4} .: . . 4. . 24, 26.
{5} . . 27-28.
{6} . 1939. 27 .
{7} . 1939, 29 .
{8} . 1989. No 30. . 11.
{9} . 1939. 3 .
{10} . . . . // . 1989. No 9. . 91-92.
{11} .: . 1939. 2 ; . 1939. 3 .
{12} .: Finland and World War II. 1939-1944. N. Y., 1948. P. 66; Tanner V. The Winter War. Stanford. 1957. p. 104-106.
{13} . 1940. 14 ; Tanner V. Op. cit. P. 105-106.
{14} .: Lundin Ch. Finland in the Second World War. Bloomington, 1957. P. 62-63.
{15} . . . ., 1989. . 42.
{16} .: . . . . . 178-179.
{17} . . . ., 1963. . 136.
{18} .: Tanner V. Op. cit. P. 81-82.
{19} .: Finland and World War II. P. 69.
{20} .: - . . ., 1973. . 62-67.
{21} .: . . 4. . 32-34; Lundin Ch., Op. cit. P. 59.
{22} .: Coates W. P. and Z. Soviet-Finnish Campaign 1939-1940. L., 1941. P. 92; . . ., 1956. . 49.
{23} . . . . , 141-142.
{24} .: The Memoirs of Marshal Mannerheim. N. Y., 1954. P. 324.
{25} . . . . . 190.
{26} . . 180-181; . . 1979. . 7. . 419.
{27} .: . 1940. 14 .
{28} .: . . . . . 136-137, 139.
{29} . . . . . 185.
{30} .: The Memoirs of Marshal Mannerheim. P. 335-340.
{31} . 1988. No 10. . 229.
{32} .: . . 7. . 419.
{33} .: Lundin Ch. Op. cit. P. 60-63, 76-77.
{34} .: The Memoirs of Marshal Mannerheim. P. 348-349.
{35} . . . . . 135.
{36} . . . . . 181.
{37} .: . 1940. 14 , 6 .
{38} . 1939. 16 .
{39} : The Memoirs of Marshal Mannerheim. P. 370; Lundin Ch. Op. cit. P. 276-277; Tanner V. Op. cit. P. 132-133.
{40} Ibid.
{41} .: . 1940. 3 ; Times. 1940. 14 ; Lundin Ch. Op. cit. P. 79; The Memoirs of Marshal Mannerheim. P. 370; Coates W. P. and Z. Op. cit. P. 100.
{42} . . 1940. 30 .
{43} . . 1940. 3 .
{44} . . 1939-1945. ., 1957. . 136.
{45} . . 1988. No 9. . 119.
{46} . 1988. No 11. . 219.
{47} CM. Gehlen R. Der Dienst. Erinnerungen 1942-1971. Mainz-Wiesbaden, 1971. S. 27.
{48} . , 1989, 6 .
{49} . 1988. No 10. . 229.
{49} . . ? - - . 1992. No 3. . 43-45.
{50} Roosevelt and Churchill. Their Secret War Time Correspondence. L., 1975. P. 57-58, fn.
{51} . : Coates W. P. and Z. Op. cit. P. 91.
{52} The Memoirs of Marshal Mannerheim. P. 371.
{53} . 1988. No 2. . 45.
{54} . . . // . 1988. No 6. . 73.
{55} Lundin Ch. Op. cit. P. 113-114.
{56} . : . . . ., 1988. . 358.

?

, , 22 1941 ., . "" "-", , 6 1941 ., "".{1} , . , , . , , 1940 ., , , 1941 . .

. . , " . . 1940 . , , , , ", 1940-1941 . .{2} . , . . , .{3} , , 1946 . . :

" 1941 . :

1. .

2. 14- ().

3. 14- , , .

4. .

5. .

6. .

1. .

2. .

3. .

4. , .

5. ( ).

6. , .

7. .

1. .

2. .

3. , .

4. .

5. .

6. .

7. .

8. , , .

9. . .

10. - .

1. . . .

2. . - .

3. .

1. - .

2. .

3. .

4. .

5. . .

()

1. : , , , , .

2. .

3. .

4. ".{4}

. , 1940 . . . . , , , . , 1940 ., , , , , . , 1940 . , , . . , . 1940 . , , , , . , , .{5} . . , . , , . , . , , - ( ),{6} , -. , , - 1941 .{7}

, , , , . 5 1940., , () 14,7 . 11 . . ( 22 .) 1940 .{8} , . , . , . , . , , , -, , . - , , , . , , ( ). . . , , . . , : " . - . , , ".{9} , . . , , , "... , ", , , , , .{10} , . . , , . , , , .

17 1940 ., , - :

", ? - . , , . . - . , . , - , , . , . , , ... - . , , , . ". , , : " , . ", : " . , - , , . ... , , : , ". (, , : , .) :

"... , , . . . , , , . , , . . : , , ". , "" " " . , , , : "... - . ? , - . , , - , , , , - . . , . , , , . , , , . , , , , ". , , , , , , - . , 17 1940 .:

", , ; , ; , ...; , ... ".{10}

, , " ", . 55 , 4 , 8 3 4 . 3 . . , , 37 1 , : - 2 , - 15, 2 , () - 20, 2 , 1 . 2 , 1 . , , . 30 1940 ., 7 8 - . . 17 3 , 5 , - 23 4 6 . , , . 8 2 , 2 . , , 3 3 , , , , 84 13 17 ( - 200 - ).{11} , ( , . , ), 12 , 9 . , .{12}

, , 686 . , "" , ( ) 1 3 200 . , 1 .{13} : . 1940 . . . : " 1940 . : ...".{14} , , . . , 1940 . , .{15}

1940 . . , . , 18 1940 .{16} 1940 . , , . 1940 . -, , " ".{17} 1940 . , - 1 1 .{18} , . , , - , . , 1 1940 ., , , , , , . 10 1940 . , .{19} 7 , - , . . - . . , , 7 , . . . , , : " ( -. - . .)... ". , , , " " "" .{20}

. . ( , . . , ), 6 7 1940 . . , , , . . , . : " , , ... - . - ". , . , , ... . , . , : " ! ! , ! !" - ...".{20}

, . , 12-13 , , . , . , . , . . , : " , , ?" {21}

, . , . , , . , , , , . , . "" . .

, , , . , . , . , - . 1945 ., - , , . - .

1940 . ( , ), - , . , . , , 1939 . , , . (1031 560) , , . 9, 1941 . - 20 , , . , . , 1941 ., , ( 9) . 22 1941 . {22}

. 1940 . , .

, . : 1940 . . . . 2 , , - . . " " , " ", " ". " - " , . , " , , ", . - .{23}

. 26 1939 ., , . . : 106- . 23 1- , - 1- . . 2 , 1940 . - 4, , . , 1940 . , 71- .{24}

, , , . , , , . - , , , , , . . 1940 . .

1940 . . , . , 5 1940 . . , " , , ", , , , .{25} , - " " . 18 1940 . , , : ,{26} No 21, "". , , , , " , ".{27} 31 1941 ., , , , . " , , , , ".{28} , , . . . , " 1941 .".{29}

, , , . , 15 1940 . , - . " " " " , " ".{30} () . 3 1941 . , " , , ".{31} , , . ,{32} "" 1 1941 . , 18 , , . .{33} . 15 1941 . " ", " - " . , , " , , , , ", . , , , " , ", , " , , ".{34}

No 120 . . 16 1940 ., : " , , , ".{35} , 7 1940 . - . 1940 . , " , , ",{36} . . , - , , " ", . , " ".{37} . . , - , ", " ", " " " ". " " . , " , , " ( !) " ", , " , , , ". , " ". , , , " , , ", " , , ".{38} 1941 . , , " ".{39} : , , . , ,{40} , , .

5 1941 . . 17 1940 . . : " ... 1914-1918 . ... ... , - . ". , , , 1939 . .{40} - : " . . - . - , , . , , , , - . , , , . , - ".{40} , , , . , , ( ).{40}

1940 . 1941 . - , .{41} 11 1941 . - , . : " , ".{42}

, , , . , 1940 . 205-226 ( 8 - ) 15-17 , 10 . 14-15 . . , , 173 , , 12 . .{43} 1941 . 225 , 20 15 , 10 . 15 . , 9-9,5 . . 200 , , 10 . .{44 } 5 1941 . 103-107 , 12 , 7 1 .{45} 45 , 2 1 .{46} 22 1941 . 209 ( 1 ) 3 . , . , 126 , 17 , 12 , 1 , 9 ( ) 3 , , 27 2- .{47} 1941 . 13 ,{48} , - 6 . 15 1941 . . - , , 152 100 . - .{49} , 22 - .

, , 1941 . . , . . 1941 . , 600 . .{49}" , , , . 1941 . 158 , 27 53 2 . 13 1 . 253 .{50} - 12,8 . , 1475 KB -34. 10 540, 82,5%. 23,1 ., - 18,7 ., 80,9%. KB -34 1864 . . , 73% .{51} 10,1 ., 7230 - .{52} , , 23 35 . .{53} 3680 , , . 350 . .{54} . , . , 1830, 1280 - .{55} - -34 . - Me-109 . 500, 1300 .{56} "", 1540. 22 1941 . 3719 .{57}

, , 37 , , , 252 2 , . . 1,4 , . : 1939 . , , 11-12 . - , , .{58} - , .

15 1941 . , " , , ". " , .{59} . . , . . , , " ", , , 1 1941 .{60} , . . , , " : """.{61} , . . , 1939 . "" ,{62} , , , . . . , 19- , 1941 . , , 1941 ., , : " . ". , 19- , : " , - , , ".{63} , 1941 . , .

1941 . . , , . - 1941 . , .{64} - , . - 22 1941 . , , , .

, , , . "" . () . 17 1945 . : "... , , . , , ".{64}

, 1941 . . , - - 45-50 , "".{65} . , 1940, 1941 ., - " ", . 1941 . , . , . 10 . , " " 13 1941 . . " - " . 12 13 , , . 14 , " - , ". , 13 , , ", , ".{66} , , - , . , , , : , , - . , , , . , , , -, .

. , 1 1941 . : -78 - 10 , -70 - 3 19 , -74 - 1 8 , - 1 14 - 24 .{67} , . , , , 10%- , . , 50% , - 25% - 50% .{68} , , , . , , , . , , , , , . .

, , , . , , , . 800 . , - 4- .{69} 4 1 238- - , " " 10 298 . , , "" " ", , , ", , ".{70} "". , , - , , , 238- "" , . , . " " - . . , .{71}

1 , " ". . , , , . . , ( , , ), : , , . , ", " ( ) , , , , 1942 . - , .{72} , , , , " " . , , , . . . - 1941 . , .{73}

, 4 , , . . " ". 20 .{74} , , , : " : , , , , . , , , , , ".{75}

. . . , , , 1940 .: " , , , . , , ". , 1941 . , : ", , , , . . :

- . , , :

" , , . "".{75} , . . 1940 ., . , , , .

. 15 1941 . 20-80 , 1 .{76 } 32 1 .{77} , , , . 10 .{78} - . 1941 ., "",{79} , , 114 , , 85% , - , 75% 34 2-6 . 58 2-3 . 60 4-5 , 71- - 6-10 . 3-4 , 2-4 , - 2 .{80} , , , , .

, , 15 , , .{81} , . . . : " , , , , ". , , " " .{82}

. 22 . , , .{83} , - , . , . , , , , , . , , , , - , . . .

, 15 , 1 , , . , , , 800 . . , , . , " , ". .{84} . . .{85} . 21 , , . . ( ), . .{86}

, , . . : " ( ) . , , . , . , , . , , .

( . - . .) - , . 1941 . , , , - . , , , . , , ".{86}

, : " , 1939 . , ? , , , . , ...

1938 . , . , .

, , , , , ... "" 1939/40 . - .

, , , , ... .

1940 . - , . , , , . , , , , ".{86} , : " , , ( "" . - . .) , , . , , , , ".{86}

. , , . , , , , , , . , , . . . : " " ", . , , - , , " ", - ".{86} , ", , ..."{86} , , . , , .

1 1- 4- , - . 5 . 6 - , . - 6 22 1941 . 6 , , , , . , 22 . 6 1941 ., . , .

- 6 1941 . , 19 1941 . . . 20 - , 30 - . , , . , ( - ). , . , . , . 1 .{86}

, , . , 27 1941 ., , , , "" - , 1 .{87} , , . 3 . . , , . , . . : " , . 18 1941 . , , ". , 1941 . . " , ".{87} , , ( ) .

- -, , , , .{88} . 1942 . - 5 10 , 25, .{89} - 4 15,5 3 1941 ., .{90} , - , 1943 . , .{91} , 30 . .{92 } . 300 1 ,{93} , , 1943 . 22 1 .{94} . 4- . . 4 1945 .: " , , 4- ".{95}

1941 . 1942 ., . , , , . , . , , , , , , , , , .{96} . , , -, , , , , , , . , . , , , , .

- 1940 . ( ), - 1941 . ( 22 ). , , , . , 1941 . - , . , , . , . , 1939 . , , , 26 1939 . 30 . 22 1939 . , , .{97} - , , . , . . , 22 1939 . 1 1941 ., . , 23 1939 ., "" ( ). , 1 1941 . , 6 , . 22 1941 . .

:

{1} .: . ( . .) . ? .: , 1992; . -. ? .: " ", 1994; : . . -. .: ACT, 1994. 1996 . "ACT" : . . ? . , . : . . 1941 .// . 1993. No 4; . . 22 1941 .: "" // . 1994. No 1 ( ); . . 1941 . // . 1994. No 3; ? . . . .: -, 1995; . . . .: -, 1997; Hoffman J. Stalins Vernicht ungskrieg 1941-1945. Munchen: Verlag fur Wissenschaften, 1996.
{2} . . . : -, 1972. . 29.
{3} . . " " 1992-1993 . "- ". . : . . . 3- . .: , 1989; . . .: , 1971; . . .: , 1975; . . // . 1988. No 5; . ...// - . 1992. No 1. " , . . ", , - 26 1940 . ( . . : . .: , 1995. . 209). . . , , 23 1941 ., " , " ( . . . . 3-. .: , 1989. . 359).
{4} , , . 37093, . 21-22. . .
{5} - .: . . " "// . 1993. No 2; . . ( )// . . 2. .: , 1990. . 291-292.
{6} . . . . . . // - . 1992. No 1. . 14.
{7} , , . .: . . . . . 291-292.
{8} // . . 1. ., 1993. . 124-126, 127, 160-161.
{9} . . - . .: , 1994. . 354-355.
{10} . . 125, . {10} . 1996. No 51. . 5.
{11} . . : . 34980, . 10, . 62, 66-3002, 281, 655, 814, 915, 925, 991, 1003, 1056, 1114. , , .: . . . . . .: , 1993. . 126.
{12} : - . . 1933-1945. . . . 3. .: , 1976. . 354-409.
{13} ... . 8; . . // - . 1991. No 3. . 8.
{14} . 23-31 1940 . // : . . 12 (1). .: "", 1993. . 117.
{15} . . , 6- . . 1. .: , 1988. . 100.
{16} ? // - . 1992. No 1. . 24-29.
{17} . . 27.
{18} . . 126.
{19} .: . -. 1939-1941: . - . . . .: . , 1991. . 183. 7 1940 . . 185.; 10 1940 .
{20} . . . .: , 1970. . 171.
{20} . 1993, No1. . 71. . . 10 1997 .
{21} . . . .: , 1966. . 54. {22} : . .: , 1987. . 163-167; . . . . . 196-197.
{23} , 1941-1942 . {//} . 1993. No 2. . 60-62.
{24} . // . 1994. 25 . . 4.
{25} - // . . . . .: , 1959. . 148.
{26} .: . . 240-289.
{27} No 21. ""// . . . . . .: , 1960. . 200.
{28} ( "") // . . 203, 209.
{29} . // {}: : . - . . . {-}. .: , 1994. . 116.
{30} // - . 1991. No 3. . 24.
{31} . . 211.
{32} . . . . . 2. .: , 1969. . 406, 449, 451. 16 , 6 7 1941 .
{33} . . 219.
{34} " 1 1941 ." // - . . 16. .: , 1955. . 79-80.
{35} : . . 196.
{36} . . 314. . . .
{37} . . 153. . . .
{38} . . 339, 340, 363, 365, 367, 368.
{39} : . . 196.
{40} ., , . : , 1993, 24 . . 3.
{40} . . : . . 5 1941 . // 1939-1945. .: , 1996. . 109-110.
{40} . : . . . . . 10.
{40} , , . 102- 10 1941 .: "...4 . , . , - . 19 . , ? , , ... 21 8 . , . . ; "! 18 . , ..." 24.00 . : 3.05..." (. 1991. No 6-7. . 28). . , " " 6-8 , . 20 1941 . (.: . . - . . . . .: , 1987. . 105-110). 20 1941 . " ", : " . , ... , . , , ... ... , , . " ( . . : " . ". . . - 1941 . ( 1939-1945. . 77, 99-100). , , . 102- 4 , . . 18 , , , 427- , , . . , 19 , . . 17 - 6 1941 . (.: . . - // . . 1. .: , 1995. . 11-13).
{41} .: . . // - . 1993. NoNo 6, 7, 8.
{42} . 1992. No 2. . 21-22.
{43} . No 1. . 24-25.
{44} . No 2. .18-20.
{45} . . 39.
{46} : - . . . . 3. . 354-409; . . 213-222; . "". .: , 1972. . 300-301.
{47} : - . . . , 2. .: , 1958. . 152, 206-208, 257-264; . 3. . 354-409; . . 213-222.
{48} : - . . . . 3. . 354-409.
{49} - . 1992. No 2. . 17-18. {49} . . 307-308. 22 1941 .
{50} . . 21-22.
{51} . ., . . ... // - . 1993. No 11. . 75-77.
{52} : - . 1992. No 1. . 27 ( , 159 6422 ); No 2. . 22; : . . 218.
{53} .: . . . . 20; . // . 1989. No 6.
{54} - . . . . 3. . 19.
{55} . // 1&39-1945. . . .: , 1957. . 471.
{56} . . . . .: , 1956. . 169. - .: . . . .: , 1989. . 63-66; . X. . .: , 1972. - - " " . 160-161 224-225; . . . 182-186; . . . . 4-. .: , 1982. . 41, 110, 153; . . 1916/1996. .: - . 1996.
{57} : . I. 218; . . . . . 201. ".
{58} " "... . 77.
{59} - . 1992. No 2. . 17.
{60} .. ? // . 1994. No 24. . 15. , , . , , , .
{61} . // . . .: , 1994. . 374.
{62} . . , 2- . .: , 1971. . 177-178.
{63} . . . .: , 1991. . 538-539.
{64} .: . . . .
{64} - . 1993. No 8. . 83.
{65} , . .: . . . . 2. . 626-627, "" " II" ""; . . 210.
{66} . . 1941 .? // . 1992. No 2. . 78, 82-83.
{67} : 1941 . . . . , . . . .: , 1992. . 350-351.
{68} . . . . 2. . 534, 536, 574. 19 20 13 1941 .
{69} . . // - . 1992. No 2. . 14-15.
{70} , 1941-1942 . . 62.
{71} ., . . -: , 1980. . 4.
{72} . . . . . 202.
{73} .: . . . . No 7. . 16-17; No 8. . 28-29.
{74} .: . . . . . 15.
{75} . . . . . 15. {75} . . . . 12- . .: , 1995. . 1. . 305, 373.
{76} . . . . . 15.
{77} . . . . . 15.
{78} . . . . . 15.
{79} . . . . 106. , 22 "" ( ).
{80} . . . . . 12, 17.
{81} . . . . . 15.
{82} " " // . XX . . 2. .: , 1992. . 101.
{83} . . // , 1991, .No 27. . 8.
{84} . . 24-25.
{85} . . . . 3. . 2. .: , 1925. . 256-257.
{86} .: . . . . . 86; . . . . 2. . 579. 20 1941 .
{86} . . . . 76-77.
{86} . . 47-48.
{86} . . 49.
{86} . . 46. , (.: . . . .: , 1966. . 323-324). , 5 1941 . " , , , , " (. 1991. 20 ).
{86} . . . . 51.
{86} . 1990. No 2. . 208-209. . . , , , . - " , : , ". ( . . . . 3-. .: , 1973. . 238-239). , - 1 1941 ., , 22 . , , , 1941. . . , , , .
{87} . . . . 2. . 403. 17 1941 .
{87} . . . .: , 1996. . 137-138.
{88} . - // - . 1988. No 8. . 38-39.
{89} . . , 2- . : , 1984. . 50-51.
{90} . . . . 186; 1941-1945; 6 . . 1. .: , 1961. . 476.
{91} . . . .: , 1969. . 125.
{92} . 1939-1945 . . . .: , 1957. . 148, 244-249.
{93} .: . ., . ., . . ( 1945 .). 2- . .: , 1975. . 402. 148-270 1 .
{94} .: ( . . . . .: , 1970. . 486.)
{90} . . 1945: " , ..." // - . 1994. No 7. . 20.
{96} - .: Sokolov Boris V. Lend-Lease in Soviet Military Efforts, 1941-1945 - The Journal of Slavic Military Studies. Vol. 7. September 1994. No 3.
{97} , . 34980, on. 5, . 2, . 2-6. . . .

, . .

(: Gezeitenwechsel im Zweiten Weltkrieg? Hrsg. von Roland G. Foerster. Hamburg- Berlin-Bonn; Verlag Mittler Sohn-Militargeschichtliches Forschungsamt, 1996. - - . .)

( - ). ,{1} , - . - , , .

, , .{2} , , - - , . 1943 . , 1941 ., , . - , , , , - . .

. . 23 1943 . , : , - " ".{3} 1 1943 . , "- ", " , ... , . , , . - , 5-6 , , ".{4}

- . 1942 . " , 1942 . - ".{5} . , , , 1944 ., .

, , . " ". , 1943 . , 5 . .{6} . , . , . , , , , . . , , " , 2-3 ".{7} . .{8} . . , .{9} , . , , , , " , ". , " ". , " , , ". , .{10} , .

, , . , .{11} , .{12}

, , . , 180 , 2438 1943 .{13} " ", . , , , ( , , ).{14} , , , , .

, 6 , . , 1943 . , , . . -. - . - () . , , , , .{15} , . . . . , , 10 , - . . . , .

. . , , . -, "". - , . "" "" - .{16} , , , , "". , . , , , , . , , , , 1941 ., .

12- " , 1939-1945" , 1943 ., .{17} , . " ". " " , " , , . ".{18}

. " " , " 30 , 500 . , 1,5 . , 3,7 . ... - . , , . ".{19}

, . . , . , . , , .{20} . . , " - " .{21} . . , 1943 . , . , , .{22} () . . . , .{23}

. . . . , "" . , . , - , - .{24}

. , . . , , , . , . , , . . , , , , "".{25}

, , - . , , , , . -, 10 1943 . , , 958 . , 11 965 , 1220 1130 700 . , 6000 , 1000 1500 . , ( ) 269 000 , 7406 , 120 177 . - 469 000 , 8360 , 900 587 , 60 000 , 600 , 200 ( ). .{26}

10 1943 . 1,8:1 , 3,2:1 , 1,3:1 ( ). 1,1:1, , 400 , , , .

, "", 900 000 , 10 000 , 2700 2050 1 910 000 , 30 880 , 5130 3200 , . , , . , : 2,1:1 , 3,1:1 , 1,9:1 1,5:1 .{27} . , -34 KB : -III, T-IV . "" "", . "-190" "-129" .

, "", . . . , 10 - . . , , , " , ". , , , .{28} , "" , , , . , :

" "" .., ... ... , , ... , ... , ".{29}

. , , . .

1993 .{30} . , 500 . , 1500 3700 .{31} . , , (), 1943 . 68 800 , 34 800 434 000 .{32} 2/3 , , ( ). , 360 000 , , , 500 000. . 1943 ., , 1030 , 3213 .{33} , 3700 , , . ,{34} .

, , , 48 . " " , 70 330 , 107 517 . 112 529 317 361 . - 71 611 183 955 - .{35} , , . , 5 11 33 897 . 5 738 000 . , 12 704 000 , 645 300 . : .{36} 5-7 . . , .{37} , 5 12 90 000 , 33 897 .

2,5-3 . . . , - , 5 18 , 6- 7- , 23 332 . , 13% .{38} , 5 18 83 000 . " " , 5 23 46 350 .{39} , 23 90 000 .{40} 5 23 , 54 994 . . , , "", 34 000 .{41} . . . . , 6- 30 000 .{42} . . 12 810 5 18 ,{43} 15 000 ). , , 34 000 , , 17 000 34 000 .{44 } . , 6- , , . . . 45 000 . , 5- 14 000 .{45} 5- , , (- ). , " ", - 27 452 42 606 , , .{46} , , 23 , . , , 34 , 60 000 133 000 ( - 116 000). , , " ". "", , 5 23 3300 17 420 - .{47}

7:1.

, , 90 000 , , . 9- , 9- , 13 20 000 , , . , "", , ( ).{48 } , 4:1 .

- 3 23 . , , 1 144 000 50 , 11 5 . 255 566 , , .{49} , - , 26 , 1 001 700 , 72 , 5 - , 9 4 6 .{50} , 22 5 - , 1 1 1 113 . 255 . . 7 000 ( 1943 . 9435 ), - 11 000, - 15 000 .{51} 250 000, . , - . , 6 , 69- 20 000 , 53- 7- - 15 000.{52} , 3 26 , 100 000 . 500 000 .

12 18 860 000 , , " ", , , . 1 360 000 , , . 310 000 ( 360 000 40 000 , 10 000 - ). 4,4:1, . . , , 7:1, "" . 1 677 000 , , 360 000 . , 1943 . ,{53} .

. " " , 459 .{54} , 1000 , , .{55} . , . , - 300 2000 153 1014.{56} 2/3 , , . . 700 . 4,7:1. , - 3300 - - 3700 .

, , , - , . , . (), 5 10 1269 , 62 .{57}

, . 1943 . , .{58} - .

6064 .{59} .{60} 4 , ( , ) 1500 . , . , . , "" "" -34 " ".{61 } , -, 1942 . 5 10 , 25 .{62}

, 1943 . , . . . , 350 . .{63} , .{64} 1942 . ( ) 1,8 1940 .{65} 1940 . 10 . , - . 50 000 . , 2 1/2 400 000 . , , 1943 . 53 000 , 30 000 -34.{66} , -34 15-20 ( 28,5 30,9 ), " " 450 000 , . . , . 1943 . 23 500.{67} 1943 . 24 100 ,{68} - 1943 . - 3123.{69} 1 1943 . - 13 176 ,{70} 1 1944 . - 5254.{71} 11 600 . , .{72} , 1500 1943 ., ,{73} , -.

- . . , , , - . -, , . -, , , , , , . ( , ) . , , , . : "" , 17 , "". , "" .{74} . , . 3 , oae , . , 2-3 , , , .

, , . . , , , . - 1943 . , .

, , . . , .

:

{1} .: . . . . . ., 1970; . . . . . ., 1970.
{2} . , :

. . . . . . 476-504.
{3} . . , 5- . ., 1949. . 94.
{4} . .100.
{5} . . 57-58.
{6} . // . 1943. No 17. . 32.
{7} . .40.
{8} . . 41.
{9} . . // . 1944. No 7-8. . 8.
{10} . . 21-22.
{11} . . . . . 113-114.
{12} ., : . . . . . 3, 21-22.
{13} 1941-1945: . . . . . 3- . ., 1984. . 230, 237.
{14} . // . 1945. No 10. 15 . . 4-6.
{15} . . . . . . 3. ., 1964. . 245.
{16} . . . ., 1968. . 160-162.
{17} 1939-1945. . . . . . 7. ., 1976. . 118-119. is . . 117.
{19} 1941-1945. . 229.
{20} . . . ., 1970. . 479-480.
{21} . . , 6- . ., 1988. . 2. . 29-30.
{22} . . 24.
{23} . . . ., 1991. . 17, 18, 591-592.
{24} . . . ., 1973. . 2. . 393-394.
{25} . . . ., 1968. . 226-227.
{26} . . 499-500, 504.
{27} . . 500.
{28} . . ., 1954. . 301.
{29} .: Heinrici G., Hauck F. W. Zitadelle (II). Der Angriff auf den russischen, Stellungsvorsprung bei Kursk - Wehrwissenschaftliche Rundschau, 1965. S. 529-530. . : . . , 2- . ., 1972. . 532.
{30} : , . . . . . . ., 1993.
{31} 1941-1945. . 229.
{32} . . // . . . . . ., 1960. . 95.
{33} Murray W. Strategy for Defeat. The Luftwaffe 1933-1945. Wash., 1983. P. 159.
{34} .: . . 3. . 397-399; . // - ( - ), 1973, No 7. . 64. 3700 , , , . .
{35} . . 188-190.
{36} . .188-189.
{37} . ., : . // , 1973, No 8. . 22.
{38} . . , 2- . ., 1979. . 289.
{39} . . 188.
{40} . . , , 1942 . 5 888 000 (, 1933, 8 . . 5), . . 1,8 , 3 258 000, : " ". . 146-147.
{41} . . ., 1957. . 449.
{42} . ., . . . . . 385.
{43} . . . . . 289.
{44} . . . . 449.
{45} . ., . . . . . 385.
{46} . . 188.
{47} . . . . 449.
{48} . . 448.
{49} . . 190.
{50} . . 193.
{51} . . . . . ., 1979. . 69-70; 1941-1945 . . . . . ., 1988. . 280-281.
{52} : // , 1983, No 7. . 61-62.
{53} .: . . . . . 188, . 3.
{54} . . 370.
{55} . . 3. . 397. - 1941-1945. . . . . ., 1968. . 186.
{56} . . 370.
{57} Jukes G. Kursk. The Clash of Armour. N. Y., 1969. P. 153; Kriegstagebuch des Oberkommandos der Wehrmacht 1940-1945 (Gefuhrt von H. Greiner und P. . Schramm. Frankfurt a. ., 1963. Bd. 3. Teil 2. S. 755 (6.7.1943), 757 (7.7.1943), 759 (8.7.1943), 762 (9.7.1943), 765 (10.7.1943), 769 (11.7.1943).
{58} . . . ., 1969. . 125.
{59} . . 370.
{60} . . 326, . 23. , , .: . ., 1982. . 69, 81, 88; : 5- . ., 1969. . 28, 56, 90; . X. . . 1- . ., 1973. . 67; . ., . . . . . 75, 233, 385; . // , 1978, No 9. . 18, 29.
{61} . . . . 21.
{62} . . , 2- . , 1984. . 50-51.
{63} H. . . ., 1947. . 71.
{64} 1939-1945. . 3. ., 1974. . 387-388.
{65} H. . . . . 70.
{66} 1941-1945. . 94, 211; 1939-1945. . 4. ., 1975. . 149, 158. . 7. ., 1976. . 54.
{67} . . 357. , (32 539) , (9344-23 195 ). .: . . 320, . 22.
{68} 1941-1945. . 211.
{69} 1941-1945. . 4. ., 1962. . 585.
{70} H. -: // , 1977, No 3. . 104.
{71} . . 515.
{72} 1941-1945 . .: . . ( : ). ., 1991. . 40-69.
{73} . . . . 438.
{74} . . 448-449.

- , 1941-1945.

( ( ): Journal of the Slavic Military Studies, 1994, vol. 7, No 4. December.)

" ". , . . " " - ( , 4% ), : " ", " ".{1} 80- -, , . " " , " - , , , , , , , , . , , 401 400 . - ". , : - 1,9%, - 7%, - 13%, 1943 . 5,4%, 1944 . - 19%. 4% .{2} , - .

" " , , . 1985 . . , . . . . : " , , , . , , , . . , , . "" . . , , ". , " , ".{3} . , 1965-1966 ., . , 1963 .: " , ... , , ... , . , . - , . ! , ? , ".{4}

- . - 1969 . X. .{5} - , -. - , 1985 .{6} , X. , . . . , , ( , ; , , . .), , . , , .

, , . . , 1941 . -78 4%.{7} 1940 . 889 . , 1941 . - 1269 . , 1942 - 912, 1943 - 1007, 1944 - 1334 194 5. - 1017 . .{8} - 666 . , 37,65 . , 628,4 . .{9} , 732,3 . . , 14,7 . 902,1 . ( ). 573 . , .{10} 2850,5 . , , , 2586 . . , , . , 97% 99 , , , -78. - , ( ), 51,5% 1941-1945 . 1941 ., , - 57,8% . , - , 1941 . 1945 ., 1,4 . 1944-1945 . 82,8 . , , ,{11} . , . , - , .

1941-1945 . 10 923 . ( 1941 - 2983 . ),{12 } - 267,1 . , 242,3 . ,{13} 2,8% ' ( 1941 .). , - . , . , , 1944 . , , 1- " ". 1- .{14} , - - .

. 1940 . 145 390, 1941 - 124 476, 1942 - 34 976, 1943 - 49 266, 1944 - 60 549, 1945 - 74 757.{15} 1941 . 73,2 . , - 46,1 .{16}, 1945 . 265,6 . . 409,5 . , 1,5 . ( 1 1945 .) - 32,8% (58,1% 9,1% - ).{17} ("", , ). ( , ) . 744 . 92 . , 272,6 . 42 . . 240 . , 210 . (- -5), - ( , 1- 2- , . . , 45%, - 68%) 206 . , 22 1941 . 271,4 .{18} , , 1943 ., .

-. ( ) ( . ) 1940 - 1360, 1941 - 874, 1942 - 112, 1943 - 115, 1944 - 129, 1945 - 308.{19} - 685,7 . ,{20} 622,1 . . 56,5% 1941 . 1945 . , - , 83,3% . 1945 ., ( 1945 . ), - 92,7% . , , , . ( 1945 . 13% 1940 ., 1944 . - 5,4%).

- . : 1940 - 914, 1941 - 708, 1942 - 9, 1943 - 43, 1944 - 32, 1945 - 8. 1940 . 5 , 1941 . - 1, 1945 . . 1940 . 9 , 1941 . - 6 , .{21} - 1900 66 -.{22} , - 1941-1945 . 2,4 , - 11 . 1942-1945 . 1087 33 096 1941 .{23} - 11 075 ,{24} 10,2 1942-1945 . , 1916-1917 ., 1917 ., , , . - .

- . 1941 . 1945 . 600 . .{25} 325,8 . ,{26} 295,6 . . , 22,3 . .{27} , 53% .

. 1941-1945 . , , . , 1941-1944 ., . . , 473 . , . ( . ):

1942 . - 118, 1943 . - 105, 1945 . - 135.{28 } . , 1944 ., 120 . . 1941 . 1942 ., . . 59 . . . , 1941 1945 . 537 . , 1941 . 1944 . - 461 . , . . . 1941 . 1945 . , . , 470 . . - 359,6 . 51,1 . .{29} 1,3 == 1 - , , 387,6 . , 82,5% . , . , 956,7 . , 2,1 . 1,1 . . , - 35 800 , 5899 348 , . 32 200 ,{30} 1,2 1941-1945 . - 27816 .{31}

, , . . . , 1941-1944 . 315 . .{32} . ( . ): 1942 . - 51,7, 1943 . - 62,3, 1944 . - 82,7, 1945 . - 86,3.{33} 1941 . 1942 ., 1941-1945 ., . , 335 . , 1941-1944 . - 249 . . , . , . . . . . , 1941 . , 60% , , , 136 . .{34 } - 63% - 58% - 307 . 38 . , . . , 1940 . - 165,9 . 18,3 . ,{35} 1940 . 2,0 : 1, - 2,1 : 1. - 2,05 : 1, , . 1940 . 66 . . 1941 . 60% - 1940 ., 10 . . 1941 . 56 . , 1941 . - 23 . . , 1942 . 18,5 . .{36 } , 1941 . 40 . , 1942 . 1940 . 21 . , , 45 . . 1943 . 4% {37} 69 . . . 1944 1945 . ( 82,7 86,3 . ) - 1943 . 1944 . - 13,7 . , 1945 . - 17,3 . , 1942 . - 18,5 . . 1941-1945 . 339 . , 1941 . 1945 . - 263 . . 189,2 . 71,9 . .{38} 1 1,3 , , - 256,4 . . , 35,4 . 36,3 . ,{39} 1941-1945 . 328,1 . , 1,25 1941 . 1945 . - , . , -34.

, 1941 . 1945 ., - 591 . . 1941 . 1945 . 112,1 . .{40} 1941-1945 . 84 420 .{41} 1941-1944 . 1 704 . ( 1466 . ), 1943 . 80,3% .{42 } , , , 1,3 , , . , , (, ), , .{43} , 1941-1942 . (, , -), , . , , . , . 1941-1943 .{44}

. . , 350 . , 1942 . 1,8 1940 . ( 1942 . ).{45} , " 1941-1945 .", ( . ): 1940 - 75, 1941 - 294, 1942 - 527, 1943 - 446, 1944 - 588, 1945 - 510.{46} 1940 . , , 1959 . "", , , , 1941 . 1945 . 102,8 . .{47} , , - , . . . . , , , , , . 1940 . 75 . , . . . 1942 . 1940 . 1,8, . . 135 . . 1941 . 1943 . 215 . . 1941 . - , 1942 ., . . 67,5 . . 50 . , 1943 . - 165 . . 1941 . 1943 . , , 53,3 . ,{48} 30 . -34,{49} 20 . 6- .{50} 50 . . - . 1942 . 5 786 , 5 249 ( 2,6 . ).{51} 2,5 405 . , 30 . -34 600 . . - , , , , , . 1942 . " " - 527 . , 5,2 . - , 11,8% , - . , 1942 ., . . , - 135 . . , -, 46,7% 1942 ., , , 1942 . , .

- , , . , .{52} , 1985 ., 1991 . . .{53} 1942 . .{54} , . , . . , , 1946 . , . , () . .{55} , , , , , , , (. - . , . ). , , , , .

, 1941-1943 ., . , .{56} 7057 , - 5480. 15 481, - 3384. 18 865 17 .{57} 15%, , 30%, 12% 24% . , - 7944 .{58} - 482,2 . 351,8 . , 2% , 1% - . - , ( , - ).

, . - 3606 . ,{59} 1941-1945 . 8368 . ( "" 2884 .), 1945 . 1370 . 3389 . 1941 .{60} 43,1% , , , . , 103,5 . .{61}

672,4 . , 610 . ,{62} 1941-1945 . 1460 . -, 1942-1943 . - 231 . .{63} - 41,8% . - 732 595 , 664,6 . .{64} 1941-1945 . 3072 . , ( , ) - 3715 . .{65} , 5 . 1 , - 108% ( ). - 17,9%, , , .

, , . 1939-1940 . . , , -. . , . - , . , , , , , .{66}

38,1 . , - 6,5 . 104 .

1941-1945 . 115,4 . ,{67} . . 2,6 -. , , - . 1941-1945 . - 607 . .{68} , , , -, . , , , , , .{69 } , , .




* * *

, , , . . , . . . 31 1941 ., , .{70} 1940 ., , , , .{71} , , . , - . , 1940 ., - , - , . , - . " , , , , ".{72} , , , . , , , . 1 1941 . 23 106 80,9% ( 10 540 ). , , 80% , 29% , 44% - .{73} , , , . .{74 } , 1-2 , - . , , , . , , , , , , 1942 ., .{75} , , 1941 . . "" - . , , .

-. , , . 1941-1944 . 810 . .{76} ( -) . ( - 40%).{77} - , , . 1944 . , - , 181 . 10 . , - 49 . , 1945 . .{78} , , . - : 62 . 101 . , , {79} , , ( -) . , , . , 1943 ., , , 3213 1030 , 32,3%.{80} , .

, - . , 30- , , . - , , , - . - , -, , - , , , .

:
{1} . . . .: - , 1947. . 189-190.
{2} 1941-1945: . . 3-. .: , 1984. . 508.
{3} . . : . . . .: , 1989. . 354.
{4} . ., 1993. . 1. . 234.
{5} Jones . . The Roads to Russia: United States Lend-Lease to the Soviet Union. Norman, Oklahoma Univ. Press, 1969.
{6} Harrison . Soviet Planning in Peace and War 1938-1945. Cambridge Univ. Press, 1985.
{7} . 1941-1945. . 1. ., 1963. . 46.
{8} 1941-1945 .: . .: , 1993. . 55.
{9} Jones R. . Op. cit. Appendixes.
{10} Ibid.
{11} . 1941-1945 IV, V VI. ., 1963. . 51.
{12} 1941-1945 . . 55.
{13} Jones R. . Op. cit. Appendixes.
{14} . 1941-1945. IV, V VI. . 51.
{15} 1941-1945 . . 66.
{16} . . II III. . 148.
{17} . IV, V VI. . 100.
{18} . I. . 116; II III. . 147.
{19} . . 46.
{20} Jones R. . Op. cit. Appendixes.
{21} ... . 66.
{22} Jones R. . Op. cit. Appendixes.
{23} ... . 66.
{24} Jones R. . Op. cit. Appendixes.
{25} .: . . ( : ). .: , 1991. . 64-66.
{26} Jones R. . Op. cit. Appendixes.
{27} . . 2. .: , 1946. . 145-147.
{28} Shimkin D. . Minerals: A Key to Soviet Power. Cambridge (Mass.): Harvard Univ. Press, 1953. (. : Jones R. . Op. cit. P. 220-221); Harrison . Op. cit. P. 124, 153.
{29} Jones R. . Op. cit. Appendixes.
{30} Ibid.
{31} ... . 41.
{32} Shimkin D. . . cit. P. 114, 115, 136, 139 (. : Jones R. H. . cit. . 220-221).
{33} Harrison . . cit. P. 124, 153.
{34} H. . . . . 42, 163.
{35} 1941-1945: . . 507.
{36} . . (1941-1945 .). 2- . .: , 1970. . 132.
{37} . . 239.
{38} Jones R. H. Appendixes.
{39} . . 2. . 145, 147.
{40} ... . 15.
{41} 1939-1945. . . .: , 1957. . 514.
{42} 1941-1945 . . . .: , 1956. . 73, 77, 250.
{43} .: . . : . . 4-. .: , 1982. . 85, 110-111. 2,5 30 000 ( H. . . . . 71), , , 3,5 .
{44} .. . . . 114-115. .: . . . . . 40-54.
{45} .. . . . 70-71.
{46} ... . 46.
{47} . . 15.
{48} .
{49} 1941-1945: . . 94, 211; 1939-1945 . 12 . . 4. .: , 1975. . 149, 158; . 7. .: , 1976. . 54.
{50} . . 3. .: , 1974. . 387-388.
{51} Jones R. H. . cit. Appendixes.
{52} : 1941 . .: , 1992. . 17.
{53} , 16.XI.1991.
{54} Schellenberg W. The Labyrinth. . G. Harpers Brothers Publishers, 1956. P. 274.
{55} . ., 1993. . 1. . 180.
{56} . . . . . 52-54, 62.
{57} .: . . . . . 44-45; . . 2. . 145, 147; Jones R. H. . cit. Appendixes.
{58} Ibid.
{59} Ibid.
{60} ... . 61.
{61} . . 2. . 145.
{62} Jones R. H. . cit. Appendixes.
{63} ... . 79.
{64} Jones R. H. Appendixes.
{65} ... . 79.
{66} . . // . 1988. No 2. . 155.
{67} 1941-1945. 6 . . 6. .: , 1965. . 62; . .: , 1986. . 33, 45; . . 2. . 145.
{68} Jones R. H. . cit. Appendixes.
{69} Ibid. P. 226-227.
{70} Bennett E. ., Franklin D. Roosevelt and the Search for Victory: American-Soviet Relations, 1939-1945. Wilmington (Del.): Ascholary Resources Inc. Imprint, 1990. P. 31.
{71} Ibid P. 9.
{72} . . . : , 1972. . 29.
{73} . ., . . ... //' - . 1993. No 11. . 75-77.
{74} . . .: , 1992.
{75} . . . . 2-. .: , 1971. . 202.
{76} ... . 271.
{77} 1 1943 . 57% , - 38%, 5% ( 1941-1945: . . 502).
{78} . . 149-150.
{79} . . . - . .: , 1960. . 115-116. " " ( . ., . ., . . . .: , 1983. . 181).
{80} Murray W. Luftwaffe. Baltimore (Maryland). The Nautical and Aviation. Publishing Company of America, 1985. P. 154.

: , 1939-1945 .

(: The Journal of Slavic Military Studies, vol. 9. No 1 (March 1996). .)

1. ,

- , . , -. . , , . . .

, , , , , . - , . 80- , . , . .

, , , . .

, . . , , - , , . . , , . - . , , , , , .

- . , , , / , , . , , . . "", , " " . , . . /. , , , . , 1939-1945 . , , , , , .

, , , , , . , , . , , , ( - ) . , , . , . , .

, , . 1950 . . . " ", , : 8,5 . , 2,5 . 2,6 . ( ). .{1} 1988 . , . , . , . . , " , " , , , " , , , , , 26-27 . , 10 . ", " 3,2:1, ".{2} . . , " ", , 2,8 . , - 14 ., 1:5, , . . , .{3} . . . . 1986 . 1890-1924 . 1926 1959 . 11,8 . ( - ) 2,1 . . , , , , .{4}

1991 . " ".{5} 1993 . " ", , , 1939-1945 . , , : () (, ) .{6}

( ) . -. 1939 . 1944 . () , , . 1944 . - .{7}

" ". . . , ( ) . , , , , , . .

2.

17 2 1939 . 852 144 . 2002 , - 381.{8} - 30 1939 . 13 1940 . ( ) 131,5 . . 6 . . 330 . .{9} 135 . . - 200 . . , 23,5 . , 1 . 43,5 . .{10} 1941 . 97,2 . ,{11} 1,5 142 . ( 136 . ).

1941-1945 . - 8 668 400 ( - ), , , , ( - ), . ( , ) 12 031 .{12}

- , 1941-1942 . , - , ( ), , . . . 1940 . , " , -, . , . , , ".{13 } 15 1941 . . , , 1941 . 1942 . , 17 1942 . , , ( ). 7 1941 ., 1942 . . 12 1942 . : " , , ... . ( . - . .) . . ". . 7 1945 ., , , " , " .{14}

, " ", . , , 1943-1945 . 604 . , - 746 . .{15} . " " , 5 1943 ., , 738 . 5 11 ( ) 33 897 . , 12 704 . , " " , 12 645 300 , : , 5-7 . .{16} ( ).{17} 60 . , , " " .

, . , , - .{18}

. , .

1942 . " " 3 258 216 ( , ).{19} 1942 . . . - 5 888 236 , - " ".{20} 1,8 , " ", . . . 1941 . 1945 . : - . . " ".{21} , ( ) , . . , , , . . . . , , , 5 888 236 - , , . , , , . , , 1941-1945 . ( " " - 555,5 . 8668,4 . , 6,4%, , , , ),{22} . 1942 . 1.

1

1942 .

(. .) ( % == 100)
628 112
523 98
625 120
435 81
422 78
519 61
330 83
385 130
473 109
819 80
413 83
318 123

5888

1158

: . . . 2- . :., 1979. . 188; . , // . 8.5.1993. . 5.

, . . . , 1942 . 422 . 13 . 150 . {23} 240 . - .{24} ( - 5 . , . . ). , , 32 . , 430 ., , 3 , 4% . , . 1653 . 1942 . . . 2129 . 2211 . 4 , . , 346 . 29 - : .

, , 19- . , , , , , (, , ). 413 . 83% , . . 1% 5,0 . . , , , , , - 5,1 5,5 . 1% . - .

, 1942 . , , , . ( ) , 5 . 4656 (4600) - ( ) 1941 . 1945 ., 17 - 1941 ., 39 - 1945 ., 1941 . 1945 . 23,28 . . , , 939 700 , , . , .{25} , 22,34 . . 22,4 . , , , .

, . 5754 . , : 1941 . - 3355 ., 1942 . - 1653 ., 1943 . - 565 ., 1944 . - 147 ., 1945 . - 34 . . ,{26} , . , 22 1 1941 . 3 806 861 , , 19 1942 . , 3,9 . ( 1941 .). 1941 . 3,9 . ,{27} , , 3355 . 200 ., 1941 . ,{28} , . ( 1941 . ) 345 . . 1941 . , - - . 1942-1945 ., , , . 6,3 . . ( ) 1836 . , 250 ., 1956., .{29} 1 1944., , 67 . .{30} , , , , , , . , , 1836 ., , 200 . . 4 . , 63,5% .

26,4 . . 17 . . , 90 , . . 20 . .{30} , . , . 9,4 . 26,4 . , 36% , .

. " " 1941-1945 . (, , ) 14 685 593 , - 7641 312 . , , , - . - 15 296 473 3 047 675 . " " , , - . 4593,4 . , 610,9 . , . , , , . , , ( 1 1945 . 1191 . , ).{31}

, . , - - 32 . , - . , , , .{32} , 10,5% , 10,9% 49,3% , - 23,8% ( 20,5% - ).{33} , 5%, 2-2,5 . , , . , 27% . 32 . , , - 73% , 43,9 . .

- 85-87 10 .{34} - 1 719 450 .{35} , 51,5% . 96,9% ,{36} . 28,7 . ( 27,8 . ). 15,2 . , , 34% , .{37} 43,9 . - , , , - . 50,7% ( ), 7,7 . , , , - 25,8 . , 89,9% ( ).

, " ", 1 104 110 , - 267 394. , 3798,2 . , 2576 . .{38 } , , , 1222,2 . , , , .

, , , 31,1 . . - 34 476,7 . ( ), 3614,6 . . 1 1945 . 11 390,6 . , , 1046 . .{39} , 10 1945 . 918 . 425 . ,{40} 1046 ., , 100 ., , , - . , , 12 . , , , 42,9 . . . . , 1 1941 ., 1941 . 200,1 . . , 1941 . , , , a 4,6% , .{41} . . 4,6% 1941 . 209,3 . . 42,9 . 20,5% . , . a ( ) 17,9 . , 2 . . , 15,9 . 19,7% 80,6 . 1939 . ( ).{42} . -, , 1941 ., 1943 . . , , . (5655 . . 1944 .),{43} .

, , , , . 4 . . 2 . .{44} , , ( ) . : 1941-1942 . . ! 34 476,7 . 2-4 . , , 2 . , . , , , , , . , 1943 . , , . ( , ) 12 . , 42,9 . .

, 1630 . ( 1 . - 1940 .).{45} , . 1941 . . , 4887 . , 14 10 . . - , , , 22 1941 . . (1895-1904 . .) 6,8 . . , . , 1941-1942 . - . . 1941 . 14 . 32 20 . .{46}

. , . . 1942 . - 1942 . , , . " . , , , . . . , ".{47}

30 1942 ., . . : " , , .

, , , .

, , .

:

1. 24 , . , , .

2. , , , . , .

3. , , ".{47}

. , , . "" ( " " - ), . - : , , , , . , , - . . . , , , , "" , , , . .

22,4 . , , , , , 4 ., , . 1960 . 7- . 1941-1945 . 1 023 093 . , 5026 , 20 071 , 150 . , 1 030 721 . 973 . .{48} , 3,36%.{49} , , 973 . , 28,96 . , 28,5 . . , , , , , . , / " "/ 570 . , 16,96 . . 458 . , , 9,5 . , 26,4 . , , , . , , 19,7 , - 28,8 , - 24,7 . 150 ., , - 2,1 . , 23,2 , , , , . , , . , 1 1939 . 31 1944 . 95,1 . , - 3360 . ,{50} . . 34,3 , , , , , ( 81,3 . 23 . ),{51} , .

3.

1941-1945 . - . , , , 26,4 . . . 22 1941 . 209,3 . . 1 1946 . 167 . , 1950 ., , - , , , , , .{52} , 22 1941 . 1 1946 . , 800 . .{53} - 50 . . , 250 . .{54} , 620 . , , .{55} 1950 . 480 . . 1 1946 . 167 . 166,6 . - , 22 1941 . 1 1946 . , , , , - , 166,5 . 1944-1945 . 1942-1943 . , , "" . 1941 . 1942 ., . (, , ). , 1940 . , - . , 135 . 110 ., , 1940., 0,05%. , "" 1,80% 1950 ., 1,75%. 1940. 1,32% 1,80% 3,12%, 1,37%. 1946, , 1,30% ( 2,38 1,08%).{56} 1941 . 1,37%, . . 1940 ., 2,8 . , - 1,4 . . 1942 . 1941 ., . . 0,7 . . 1945 . ( ) 1946., . . 1,30%, 2,1 . .

, , 1942 ., 1943 1944 . , . , 1940 . 2,03%, 1943. 2,15, 1943 . - 1,23 1944 . - 1,25%. , 1 , 1941 . - 3,32% , 1942 . 1,76% . 1942 . 1943 1944 . 1,428 . , , 1942 . 1944 . 1940 . 1,75% 1,428 , 1941 . (209,3 . ) 1945 . (165,6 . ), - 187,4 . - 11,4 . . 4,4 . , . . 0,2 . , . , . , 1943-1944 . . , 1943 . 1,84, 1944 . - - 1,29%.{57} 1943-1944 . 45,8% . - , , . , , , . , 1940 . 1,75% 0,458 , 176 . , . 0,7 . . 166,5 . 0,5 . - 166 . .

. , 1943 . . 1941 1943 . 2,6 . 1942 . 34% .{58} , , , , . , . , , - , .

, 209,3 . 166 . , 43,3 . . - 26,4 . , - 16,9 ., . , , . , " 40% ".{59} , . ( 490 530 .) , ,{60} .

: , , , ( , " ", ) . , 2 . , , , .{61} . ( 1940 .) 391 . .{62}

- . , 1942-1945 . , , - . . . , 1,32% , 1,5% ( - - ).{63} 22 1941 . 1 1946 . 209,3 . 223,6 . . 1 1946 . 166,5 . . - 57,1 . - 43,3 . , 13,8 . - . 1939-1940 . , 43,448 . .

4.

1944 . () . 1 1939 . 31 1944 . , , , 1750,3 . , - 1609,7 . . 60 . 100,3 . , - - 155 . 148,5 . . 1 30 1945 . 250 . 1 . , - 5 . 5 . , - 10 . 7 . .{64} 1 30 1945 . . . , 1944 . , , . , 1943 . 90 . . 210 . , - 20 . .{65} 1945 . 1 . , 544 . . , 1944 . (997 . ), 202 . , 49 . 2 . ( 1944 .), 200 . 514 . .{66} 456 . 1944 . . 610 . 1944 . 290 . . 1944 . 2496 . . , . 1944 . 150 . . , , - , 1944 . 229 . . 1 30 1945 , , , . 1945 . 10 . , . 2756 ., - 155 . - 239 . , ( ) - 3,15 . . 1945 . 1854 . , 15 . 81 . . .

1 30 1945 . 1 . 615 . (290 . - - 325 . - ),{67 } 10 ., 375 . . - 5 . .

2,73 . (2,390 . , 157 . , - , , , , .), 450,6 . . , 215 . , (" ") . , 9 1391 . , , 1 8 , , 635 . .{68} 800 . .{69} , , 350 . . , , 3950 . , , , , , . . - - 4 . .{70}

2 . . , 500 . 300 . (, ), .{71} - 5,95 . 7,3 - 43,448 . . - 8,5:1. , , , , , , , ( , , ). , , , , , . , , , . , 1941-1942 ., , , , , , , : , .

5. -

- . , . 1944 . 1420 . . 456 . 1944 ., , . 250 . , 1 30 1945 ., , , , 180 . . , 10 . , 1945 ., , . , , 2066 . . 1945 ., 1939 ., 5,8 . 3,8 . , . 52,9 . 49,2 . , 34% . , , (, ) 38%, .{72} 1945 . 77,5 . , - 9,2 . . 1 30 1945 . 1 . , - 3 . , , , . , 80,5 ., - 10,2 . , - 2157 . 30 1945 . 950 . , 30 . . - , 1945 ., 6,5:1 . , - 8,5:1.{73} - , , , , .

. , . . , :

1941 . - 2,2 ., 1942 ., - 8 ., 1943 . - 6,4 ., 1944 . - 6,4 ., 1945 . - 2,5 . , 0,9 . , , , 1941-1942 . 1941 . 0,6 ., 1942 . - 0,3 . ( ) : 1941 . - 5,5 ., 1942 . - 7,153 ., 1943 . - 6,965 ., 1944 . - 6,547 ., 1945 . - 2,534 . , . -. , , . ( ): 1941 . ( ) - 301 . (307 .), 1942 . - 519 . (538 .), 1943 . - 668 . (793 .), 1944 . ( ) - 1129 . (1629 .), 1945 . ( 1 ) - 550 . (1250 .).{74} : 1941 . - 18,1:1, 1942 . - 13,7:1, 1943 . - 10,4:1, 1944 . - 5,8:1, 1945 . - 4,6:1. - , , , , . , , , , , ( ). , , , . . , 1944 ., - , . , 1943 ., . , . (, , , - . .).

1943-1945 . . 1,6:1 , . , , , . .{75}

, 1944 . 2496 . ( ) 5026 . , ,{76} 2,0:1. , , , , - 1,1:1. , , . , - , 2,1 , , - 2,3 ,{77} , , 3,3 . , , , . , . , , , , , , .

, - . , 200-300 . , .


* * *


- . , , ( ), , , 15,9 . , 12 . , 1,63 . . , - . , 42,9 . 14 . . , 1 1,5 . - - , , . , . . . . . , 1941 . 4/5 40 , 3/5.{78} , ( ) , 6 . . . , , , . , , - , 2-3 , , .

, , , , , .{79} , - , . , 1943 .: " , 3 . , , , . , , , . , , . . , - , - . - . - 80 - ".{80} . , " , , " : " , . , , ... , , , . . , ".{81} 1943 . . : ", "" . ", , ? - . - , . - , ? - , ..."

. 36 "" . ...

. , . . , - ! - . "" . . . . : ", ... ! !... ! ! !" . , ...

"" . . , , , , . , , - , , , , , ".

, : " - . - . : "-! ! ! ! --!" , , , . "--" , , . . - . , - . . ? . . , - ...

, "" , , , ... , - 306 {82} ( )".

, . 37- . . 1941 ., , . , , , , . . , , ( ). , , . , , : " , , , ?"{83} ( , ).

1943 . , . , ( ), ( - ). , , . ( . . . ). . , " , ", , " ".{84} , , , , .

, , . , . . " " ( ?) " " . . : " , - 5-6 , , " .{84} , . . : " , "", "" , , , ?".{84} , , . . , . . . . , , . . , . . .

, . . , , , , . . . 1941 . 58- , . 3/4 , . , 17- 44-, . , "": "... , , ... . , ... ... . ... , , ... . ... . , ... , , ".{84} , , . , . . , , . . , . - , , 1920 . . 1941-1942 . .

, , , , , . , , , , , , , .

- . . , -, : " 10 ... . , 8-10 ... , - . . , . , . , ( 4- . - . .), . ". - : " . , . - , , . , , , , . , , . , . . . , , . , . , ...

. . , , . , "" . . , . ".{84}

, . , - . . , , , , " ". , , "" 25 .{84} - - . . 1942 . 12 , " , ".{84}


* * *


. , 6 1941 . 8-10 . .{85} , 1941 . 3,9 . , 1775 . , 1970 . - , 590 . - , - 8235 ., , . 6 1941 . , 350 . , 378 . 1020 . , 7-8 . 4,5 . , . , , , , 1941 . 225,1 . , , 2,47 456 . , 6,9 , .{86} , , , .

19 1945 . 30 . ,{87} , , 1,4 . 22 1941 . 1 1942 6,5 . , 5,8 . - . ( ) 1005,6 . .{88 } , , , , . , 1942 . 30,6 . 89 400 , . 45 . 74 . .{89} 1942 . 60 . , ( ) - 15,2 . .{90} , , , . , .

6.

, , . - , , . , , , . 1933 . , , 1917 . , , , , . , 1934 . - . . , , , , . . -: " , , . - ; ; , . , , , , , . ... . ".{91}

- 1917 ., 1918 . . . , , , . , . 20-30- . 1939 . . - ( - . . , ). . . , , . , . , , . . . , " " , " ", "" .{92 } "- ", , - , ( "" ). , , ( , "" ) . . . . . , " , , : " " , , , ".{93}

, , , , ( " " ). " " , , , , " 360 ".{94} , , , - 27 1942 .:

" , ? , ... , - , . , , , ". " ".{95}

, , , , . , : , , , . , , . . . , . , , , , .{96}

, , . , , . ( - 40%), 2/3 ,{97} - . , , .{98} , . - , , . : "... , ... 350 , !.. , . . - , . ! , ? , ".{99} , .


* * *


, . , , , . . . 13 1940 ., - , : " 15 , , , ! , 200 , ".{100} , , , , . " " , , , , .

2

* (. .).

43448

5950

7,3:1

16900

2000

8,5:1

26548

3950

6,7:1

-

26400

2608

10,1:1

()

13800

-

-

**

6306

1950

3,2:1

-

6300

950

6,6:1

4000

800

5,0:1

-

4000

451

8,9:1

* - 22 1941 ., - 1 1939 ., .

** - 30 1945 .

3. 50- . : " , . , - - 6 . , , , ".{101} , 90- ., , .

:

{1} Kalinow . Sowjetmarschaalle haben das Wort. Hamburg, 1950; Frumkin G. Population Changes in Europe since 1939. N. Y., 1951. P. 161; . . . ., 1957. . 600.
{2} . . : . . // . ., 1989. No 7. . 106.
{3} . . // . ., 1991. No 6-7. . 137.
{4} . ., . . . , 1986. . 198-201. .: . . // : . ., 1991. . 14-15.
{5} . . . . : . . - // . 1988. .No 9.
{6} : , . . . . . ., 1993.
{7} - . 1933-1945. . . . 3. ., 1976. . 323-344. . : . . : 2 . . 2. ., 1973. . 637-638. , . - : " , , . . , . , . ". - . . . . 3. . 335.
{8} . . 87.
{9} . . ? // - . 1992. No 3. . 44-45.
{10} .: . . . // . . 2. ., 1990. . 294-297.
{11} : - . . . . 3. . 343.
{12} . . 129, 132.
{13} : . . 12 (1). " 1993. . 61.
{14} . 1990. No 6. . 185-187; - . 1990. No 6. . 185-187; - . 1990. No 4. . 4-5; 1992. No 9. . 28-31.
{15} . . 146; Dallin A. German Rule in Russia, 1941-1945. L.-N. Y., 1957. P. 427.
{16} . . 188-189.
{17} ., : . // - . 1973. No 8. . 22.
{18} . . 159-160, .
{19} . . 143.
{20} . . // . 1993. 8 . . 5.
{21} . . , 2- . ., 1979. . 188.
{22} . . 130.
{23} . . . . . 3. . 2. ., 1971. . 250.
{24} 1939-1945. . . ., 1957. . 189. . . , - (. 1989. No 31. . 22).
{25} . . 129.
{26} Dallin A. Op. cit. P. 427.
{27} . 1989. No 3. . 37; : 7 . . 3. ., 1960. . 29-30.
{28} Reitlinger G. The House Built on Sand: The Conflicts of German Policy in Russia, 1939-1945. L., 1960. P. 21. (" ") 1 . , . 1 1944 . 818 . , . " " 665-675 . (Ibid. . 446; Dallin A. Op. cit. P. 427, 658).
{29} . . // - . 1991. No 4. . 47.
{30} Dallin A. Op. cit. P. 427; Reillinger G. Op. cit. P. 446. {} , 1994, 7 . . 1.
{31} . . 134-136.
{32} . ., . . // . 1990. No 6. . 187.
{33} . . // - . 1970. No 5. . 64.
{34} . . // - . 70. No 5. . 12.

35 1939-1945. 12 . . 9. ., 1978. . 515.
{36} . . . ., 1979. . 82; . . // - . 1974. No 5. . 9.
{37} . . . . 172.
{38} . . 136, 140.
{39} . . 139, 141.
{40} , 1990, 27 .
{41} . . // - . 1991. No 2. . 23-26.
{42} - . . . . 3. . 323, 328.
{43} . . 327.
{44} : - . ., 1970. . 368; . . 328.
{45} - . . . . 3. . 328; . . 288-290.
{46} , . 15, . 1849, . 1, . 105-107.
{47} , . 8, on. 11627, . 1509, . 46. {47} , . 353, on. 5879, . 74, . 320.
{48} : 1941 . ., 1992. . 342;

. . 316-317.
{49} : 1941 . . 222.
{50} - . . . . 3. . 338-341.
{51} . . 331.
{52} . . . ., 1985. . 87; . . : : ., 1981. . 198.
{53} .: . . , 11- . ., 1939. . 511.
{54} . ., 1983. . 96.
{55} . . // . 1991. No 6-7. . 111.
{56} : , , . ., 1989. . 100; 50 : . ., 1967. . 257.
{57} . ., . . . . . 194.
{58} . ., 1973. . 280; : . ., 1946. . 26; - . ., 1948. . 1. . 51.
{59} . . 229.
{60} . . 329; Military Effectiveness. Vol. 3. Boston, 1988. . 263.
{61} 1941-1945: 50- . , 1992. . 117.
{62} . . (- ) // . 1991. No6. . 14.
{63} . . : ( 30- - 50- .), , 1991. . 21.
{64} - . . . . 3. . 338.
{65} . . . . ., 1980. . 352-379; - . . . . 3. . 343; - . . . . ., 1976. . 505.
{66} . . (1941-1945 .) // - . 1990. No 9. . 39-46; . . 391.
{67} . : 1944- 1945. . . ., 1958. . 119, 121.
{68} . . . . . 46; . . 391; ; - . . 447.

69 . . 597.
{70} - . . . . 3. . 340.
{71} . . . . . 205; . . 598.
{72} . . . . . 2. . 637-638.
{73} . . - . 1941-1943. ., 1990. . 194; . . . . . 46.; . . . . . 220-222; . . 391-392; : - . . 396.
{74} : - . . . . 3. . 338-344; . . . . 119, 121.
{76} : . . . . . 221-235; - . . . . 3. . 338-344; . . . . , 2. . 637-638; . . : . . . ., 1979. . 346.
{76} - . . . . 3. . 338.
{77} . . . . . 309.
{78} Dupuy . N., Martell P. Great Battles on the Eastern Front; the Soviet-German War, 1941-1945. N. Y., 1982. P. 2-3.
{79} .: 1939-1945. . 153-154; . 1939-1945 . . . ., 1957. . 148, 244-246, 252.

8 . 1990. No 3. . 140-141.
{81} . 1991. No 6-7. . 49.
{82} , 1993, 24 . . .
{83} Lucus J. War on the Eastern Front; the German Soldier in Russia. L., 1991. P. 31-33.
{84} Ibid. P. 35-36; .: Elsenhower D. Crusade in Europe. N. Y., 1977. P. 465-468.
{84a} . 1994. No 25. . 5.
{846} . . . ., 1958. . 93.
{84} , 1995, 27 . . 3.
{84} . . ... // - . 1995. No 3. . 77-78.
{84} . ., . . : . ., 1996. . 200.
{84} . . 177-179.
{85} . . . . 3. . 2. . 98. 1941 . - 5,3 . . .: : , , . ., 1990. . 76.
{86} . . , 5- . ., 1949. . 20; - . . . . 3. . 342-343.
{87} : " 1941-1945 ". 50- .
{88} - . 1992. No 2. . 25; . . . . 3. . 2. . 207.
{89} , . 208, on. 2504, . 82, . 337.
{90} . . . . 3. . 2. . 225, 240.
{91} - . . . . ., 3- . ., 1993. . 158.
{92} . . . . ., 1991. . 577.
{93} . . . ., 1989. . 353-354.
{94} . . . . , 1993. . 480. 28.7.1942, .
{95} . . // . 1989. No 8. . 62.
{96} .: Eisenhower D. Op. cit. P. 465-468.
{97} , , 1943 ., , - , 1030 3213 , 32% (Murray W. Luftwaffe. Baltimore, 1985. P. 154). , , .
{98} : Jones R. H. The Roads to Russia: United States Lend-Lease to the Soviet Union. Norman, 1969. P.220-224, 280-289; 1941-1945 .: . ., 1990. . 55-56; . : . . // . 1988. No 2. . 155.
{99} . . 1. ., 1993. . 234.
{100} . : Coates W. P. and Z. Soviet-Finnish Campaign 1939-1940. L., 1941. . 91.
{101} . . . ., 1958. . 306-307.

, XX .

(: . 1997. .No 183. )

, XX , , , , , , . . .{1} . . ,{2} -, . - .

. , , , . . , , , .

- , . , , , . , , . , , , .

, - 1917 . , . ( , , , , ) 1,8-2 . . 1,8 . . . , , , , . . 1,5 , 6%. , . , , , . , , , ( 1,5-2 ), , , . / XX . , , , - 1904-1905 ., 32 . 49 . . 1,6 . . 6,1 . 11,4 . , - 13,0 . 27,2 . . 1,7:1 . 59 . , -. , . " ", , , , . , , ./

2 . . , . . 3,75 . , 150 . : 1,99 . . 4 . , - 265 ., - 135 . - 1450 . . 1915-1917 . 6 . 1913 .

1423 . , 15 125 . , 16,55 . , 9,8% 1914 . 168,5 . ( , ). 12,1%, . , , 15,4%, - 16,8% (, ). , , , , , , ; - 1916 . . 1917 . 28 II , , , , " , " , " ... , ". , 4 1917 . (. .), , "- , , " ( ).

1918-1920 . , . ( ) 1917 . 176,3 . , , - 171,9 . . , 3 . , - 0,75 . . ( , ), , , , , 1917 . 25 . , - 0,5 . . 1926 . ( . ) 1917-1925 . 3,33% 5 . . , 2 . 0,5 . - . , 1926 . 152,65 . , 1926 . 146,9 . . 5,75 . - , , .

. 1923 . , ( ). 8- 3508 2022 - . , , , , , , , , , , , , ( 31,4% 17,8% , , ), 1,67:1, 2 . , 1150 . . . - 1918-1920 . - 113,5 . , 30,3 . , 17,3 . , 51,4 . 38,8 . - , 251,3 ., 1920 . - - 201,6 . . , 30 . 2,5 . , , 38 . , . . . 1920 . 30 . , 1920 . . , . -, 10 , 3 . . 136 . , 3,6:1. , , , , . 1,6, , . 62 . , 1920 . - 48 . , , - . , 1920 . 51 . . , 1920 ., , , 68 . 1919 . 1920 ., , , . 1918 . 1919 ., . . 17 ., , 1918 . , 1919 . 1918-1920 . 153 . - 1918 . 1 1920 . 502 . . - 10 . ( , , 8 . ) ( 1918 .) , , 1918-1920 . 550 . , , 3,6:1, 153 . . 89 . (1-1,5 . 1919 ., 1 1919 . 2,3 . , 1 1920 . - 5,4 . ), , , . , , , - , . . 1,6:1, 89 . 80 ., 90%, , 9 . - . 50 . .

, . 10% (- , , , , ), 55 . , , , 180 ., - 18 . ( ). 1918-1920 . 283,1 . . 12,6% . ~ 6,3%, 97 . , - 380 . . , . , , , 127 . . , 588 . , - 195 . .

- , ( , ), . 78 . , , 25 40 . -, . , 18 . , 130 ., 13,8%. , 41 . . , , , 6,6 . , 25 . .

, , 633 . , - 195 . 1150 . 320 . - , , "" , , , , "" ( "-" . ). , 34 . , 1,6 - 54 . . , , , . . , " " - 1918 . , . 230 . - "" , - , . , . .

1150 . , , 663 . , 229 . - .

5,75 . - , 1921-1922 ., , , , , , ( ). , , 23,9 . 1,7 . , , 1918-1920 ., 11 . , - 5 . . , , , . . 12,3 . . , 10,7 . , 10% 1 . . 113,2 . , 6% 6,8 . . , , , , , ( 14,5 . ). 3,9 . .

1921-1922 . , 0,8 . , - 1,4 . , - 2,2 . . 3,5 . . , , 3,7 ., , , 1922 ., - 5 . .

, 1921-1922 . 54,5 . , 110 . . , - 1918-1920 . 5,75 . 1150 . 110 . 4,5 . . , , "" , . . 1918-1919 . 1,7 . . , 1920 ., , ( , , , ). , , . , , , , . , , . , . , . , , , 1913 . , . , 3% , . , , , 3 . , - 1,5 . , 1 . , 0,5 . - : , "", .

6,4 . ( ), 10,3%. . 1918-1920 . , . 1918-1920 . 6 . 1926 .

, ( ) , .

1922 . 1931 . , , 516 , 14 44 , 867 , 580 . .

- 1929 . 147 665 . , , 200 . . , , , .

1929 . 1 . , -, . - . . , 120 , ( , ) 8 . .

1936-1939 . 3 . , 158 .

1937-1939 . 3,7 . , 195 .

- 1938 . 792 , - 2752 - 527 . ( 6% ) , , 1000 . - 900 500 , . 23 . .

- - 1939 . 6831 1143 . 15251, - 701. 9 . - 61 . , , 25 . - : , . 70 . .

- 1939-1940 . , . , , , - 131,5 . .{3} . , , . 200 . . 1942 ., . , 430 . ( , , ). " " ( , ) ( , ), . . 166 . . 6000 , 5770 , 200 . . 248 . , .

23,5 . , 1 . 43,5 . , 10 . . 646 . , 7 , - 6 . ( 5 ) . , , , , . , 1 . , 2,3 , . 1,3 . 600 . .

17 1939 . , . , , , . 996 , 2002 381 . 452 . . 18,8 . 14,7 - 1940 .

22 1941 . . . - , . , 1942 ., . . . , " ", .

, , " ".{4} 1941-1945 . , 8 688 400 , , , , . , , , " " 3 . . . . 5 1943 . 738 000 . 15 336 , - 18 561 . , , a - , , 5 . -. , , , 700 . , , " ", 645 300. , , 55 . - . , , , , , , , , , , . 1945 . - - 1- , 90 900 , " ", 225 841 - . - - - (5 ), , , 15 000 - 75 600 . , , . " " . 1941-1945 ., .{5}

, . . 1942 ., . 5888 . . , , . . . , 1942 ., , - . . , , . . , , 1942 422 . , 390 . , . , . , , , . , 1942 ., . 1942 . . 22,4 . , , .

. 1941 . 3,9 . . 6,3 . , 4 . . . , , , . . - , . . , , , , . , . , " " ( 800 .), , . 1942 ., , , .

26,4 . . , . 1994 . 19 . , . , , . , . 5 . , , 30% . , 19 . 70% , 27,1 . . 2 . 900 . . 24,2 . 5 . , . , , , , , 19 . 70% , . - 26,4 . , . , , , - 5 .

, , 25,8 . , - 7,7 . 2,6 . . , , 46,5 . , 3,6 . . 42,9 . .

, , 22 1941 . 1 1945 . . , 1941 . 4,6% 22 1941 ., 209,3 . .{6} 1 1945 . 165,5 . . , "" , , 620 . , " " , 43,3 . , 16,9 . . , 1942-1945 . 13,8 . .

- 2 . 150 . , ( - , ). - , " " - , , , , . 1 . .

.{7} , , 3,95 . , 800 . (0,45 . - 2,73 . 0,35 . - ). 2 . , 0,5 . - , 300 . - , , . , . - , . 1944 . , - . 7,3 , 6,7 . , 2,16 . 0,45 . , 10,1 . 1945 . 1950 . , 950 . - , a 6,6 . , , 6 . , - 12 . , 4,3 1,3 , . 17,9 . , 2 . . , 1,63 . . 3 , . , , 1944 . 1945 ., 1,6 , . ( ) 18,7% 80- 1 1939 . ( ) 20,5% 22 1941 . , : , .

, . , , , . , . . . , . . , 1943 ., - . . , - " ": " , - 5-6 , , ". , , - . , , - " " "" . , .

. . , " , , ", : " , , , . . , ". - , : " , , ".

, , . , 16- . . 27 1941 ., , , 3 11 , 240 9 . 22 1941 . 1 1942 . 6,5 . , 5,8 . - ( ). - , 1006 . , . . . , , . . . , 1941 . 8-10 . , 8,2 . , . 1941-1942 . , 12 . , 43 . .

- 1945 . . 12 031 24 425 . 72 125 . . 640,1 . . 62 . .

1950-1953 ., . , , 299 . 1954-1962 . 25 , 1962-1974 . - 21, 1967-1973 . - 35, 1975-1979 . - 7, 1967-1979 . - 6 1977-1990 . - 34. , , .

1956 . . 720 1540 . .

1968 . . . 11 87 . , , 85 .

1969 . - 60 99 . .

1979 . 1989 . , , . , 14 433 20 . 2386 - 574 . 53 753 , - 415 932 , 298 . , , 620 . 3 . . - 35 50 . . , , , ( , 80 104 ., 120 . ) , ( 1-1,5, - 1,5-2 ), 1,5 . , 135-140 . 350 . . , , ( 700-800 .), . ( , ) .

, , - , 11 1994 . . , - - . 11 1994 . , , 1,5 . , 6670 15 . . , . . . , 10 . , 24,5 . . . . , . . . , 12 . 600 . , , , ( , ) . 60 . , 15-20 . . 10 . , - 1 . . , 30 . , . , .

. . , , 1995 . 6 . . , " " 10 1995 ., 2500 . , . 1995 . , 1995 ., . , 15,5 . , - 16 . 1995/1996 . , 1996 ., . , , 500 1 . ( 125 ). 1996 .

10- 506 , , | , . . 4 . , - 20 . .

. . , 28 1994 . 310 . 1995 ., 3,1 . , - 3,5 . , . 1996 . . , . 500 , - 4 .

. , 30 . , - , . , , , "". 1996 . , , , . 70 . ( ). 75 . , - 99 . . , 80 . . . 1996 . , 2837 , 337 . 6 . , . 13 270 , , . , , 1995 . 56 , 15 .

532- 27 1995 . 3 . . , , , 3-3,5 , " 80-90 . . , 28 . . , , , , , , , , . , , 15-20 . . , -, . , , . , 83% , , . , , , , , ", , . , . , , . , , , , 10 . .


* * *

. 1921 . . , - , , . , , , - . - , . 5,75 . , 6 . .

1932-1933 . . 1930-1933 ., - , , , 3; 4; 5; 6; 7; 7,5; 8; 10; 13 16 . .{8} , , , , , . . . . 1930-1933 . . . 1,7 . ( , 600 . ). 1932-1933 . , 1988-1990 ., 4,5 . , , , - 2 . ( ). , 8 . ( , 30- , - ). - .

1946-1947 ., . -, ( , , (), ). 1946 . . , . . . , 1946-1947 ., 1 . .{9} , 9 . .

.{10} , 1954 ., 1921 . 1 1954 . 3777 . , 642 980 . , , , , , . , 1 1934 . 1 1948 . 964 . , . 12,6 59,2%. , , 300 . , 180 . ( ). , - , , , . 1934-1947 . ( 2369 . 1921-1953 .), , , , , 100 . 1921-1953 . 1050 . , , , 250 ., , .

:


1904-1996 . ( ) (. .)

- 1904-1905 .


.......... 53,0


1914-1918 .

....... 2000,0
................................. 150,0

1917-1922 .

................................... 5750,0
, - .................................................................742,0
.................................................... 284,0
"", , , , ......................................................224,0

.... 1260,0

............................................... 1500,0

............................ 1000,0

............................... 2990,0


- 1938-1939 .

....................................... 10,0


, 1920-1930- , 1939 .

......................................... 2,0


- 1939-1940 .

...................................... 166,0


1941-1945 .

....................... 43 300,0
.......................... 26 400,0
............................ 4000,0
............ 16 900,0


- 1945 .

.................... 12,0


1950-1970- , , 1956 .

...................... 1,2

1979-1988 .

................... 135,0

1994-1996 .

..................................... 100,0
... 24,0
(, , , ) .................................. 20,0
..... 4,0
.... 76,0

1904-1996.................................. 51529,2
, 1917-1991 . 49 376,2
, 1930-1933 .................................................... 8000,0
, 1946-1947 . ...... 1000,0
, 1921-1953 ................................................. 1050,0 / 250 000 ./

............................................... 10 050,0

1904-1996 .......... 61 329,2
1917-1991. 59 176,2


* * *

XX ., , 61 . ( , , , , ). , , , 25,8 . .

- . 1050 . . - 9 . - - , 30- - , , - ( ), . , . , , , , - , . , , . , , . . , , - 1 . , . , , , , , ( ). 1917-1953 . 59 . , 30% 1955 . - 194,4 . .

50- . , , . , , , . , , - . , 1939-1945 ., , . , , . , ( - ) , .

:

{1} . . (), 1989.
{2} . . . ., 1960.
{3} .: . . ? // - . 1992. No 3.
{4} . , . . . . . ., 1993.
{5} : Sokolov . V. The Cost of War: Human Losses for the USSR and Germany, 1939-1945. - Journal of Slavic Military Studies, March 1996. .: . . - // , 1993, 22 ; . . // . 1995. No 8.
{6} .: . . // - . 1991. No 2. 1 1941 ., 1941 . 198,7 . . , , , 4,7% 4,5% ( - 4,6%). , ( , ; , 1 1940 1941 . - ), 1 1941 . 207,8 . , 22 , , - 209,3 . , ' - , . 26,6 . .
{7} .: . // . . . . . . ., 1996.
{8} .: 1932-1933 . . . . , . . . ., 1995; ., ., . : // . ., 1989.
{9} 1946-1947 . .: . . 1946-1947 // . 1993. No 1.
{10} .: . . (- ) // . 1991. NoNo 6, 7.

(: , 29.10.1991. .)

, . , , . .

. 1 1941 . 3806 . 1942 . 1653 ., 1943 - 565 ., 1944 - 147 . 1945 34 . . 6,2 . 100, 200 ., , 4,2 . , 1,8 . ( , ). .

- , " " . - 2,5 . 1941/1942 . , , : . .

e . , , , , , , 1942 , 61 . . 1943 24 ., 1944 . 2,2 . ( ), 1945 . , , 18 .

. , , 1941 . , . . . . ... 12 - . . , "" , , , , , " ", . : " : , , - , ... , , , - . - ".

1970 . . 14 " " . , . , . , , , ...


* * *

. , , , , "-" - " (Hilfswillige). , . "-" . 1941 . "-" 200 . : , , , , ... "-" . , 1943 . 1 . , " " .

, , , . 2- - . 1901 . , . 4- - , - 37- . 20- . 2- , . , 11 1942 . . , " ". , , , .

1942 . , . , - , . - , , . , .


* * *

27 1942 . , - . . , - . . , 19- . " " . : " , . , , . - , ". " " - "", ", " y , ". " " - " ". " " "" , , , ... " ". ". . , . .

" ", ", - , , ", ", , ". . , , , , . , , 1917-1920 ., , , 2 . . " " . , , " " . , , , , - , . , . . , . . , "", , , , " " . 1944 . , , "" (, ) "" ( ). , , , .


* * *

1942-1943 . , , (). . , , , . . , - 1- ( ). 1942 , , , , - ( "-" ). - , , .

. , , . , , , . , . , 1944 . . , . , . , . : " , . . , ". , , .


* * *

1942 . , - , , . 1944 . , " " . . 1943 . , . 16 "" , , , , : " , , ", , " ". " : ?" , , 1944 . 14 . 1 1939 . . 1- (600- ). 1945 . 2- (650- ). , 1944 ., , . . - .

14 1944 . () . , ( ). , 27 1942 . , " ", " , ". , - " ". . , , , . , , , , .

- - " "

(: , 20.02.1992. .)

. . , , , , .

, , ... , .

, , . , , .

, , . .

, , . , :

. , , .

1944 . : 15- (-, ), 19- () 20- (). 14- , 1944 . , . 1943 . 162- , . 1- 2- , , , 15- .

29- ( ) . , ( - ), , . 1942 . " " , . , , 1944 - .

. - . , , (), (). 29- 1- . 30- , , ( - ), 1- 2- . 30- . 1945 , .

. : " "-". , , , ... ".

. , , , , " " , , .

, , . , , , , .

1944 ., , , , , .

, , - , , - . , , , , , - . 14- "", 1- . 2- , - , . , , .

28 1945 , 15- - " " . . , , , , , , , , .

13 1- . . "" , . 500 , , . . . , . , , , : .

, , " ", , , . . 2- . . , "", 599- ( ). - "" "", . , , . 7 , , . 7 .

, . - . 1- , " ". " , ". 8 1- . , , .

, 2- . - . . . 1946 , , .

(, , ). 50 . 10 . . 162- .

. 14- , . 10 , , , , . , 20 50% .

. , , . , , . " " , . . . . , , - , . ...

, , , , , . ...

:

(: . . 1989. No 5.)

, , " 1987 ",{1} , . , , , , , 3 (!) .{2}

, , "". , , , , , , . . - . , - . "" "" . , , - , , , , , . , , , - .

" ", , - , , , , , . - , - . - , , , , , - . - , . - , . - , , . , , , - , . .

, - (). - , , , , - , , . - .

, . " ". . - , , . , , 1987 . , , 1983 . 1,6 .{3} . , . . , 30% .{4} - , . , . " " , . , ! , , . "" , . , , .

! " " . . , , , . ( "") .

, . , , "" "" "", "" , , .

. - . ( 1983 1,16 ), , , , .

: , - . , , , ( ), . . . " " ( , - ). , " " " " . , .

. " " (1988, .No 47, . 2), . 80- , 60%. 90% , 66%. 1985 . 37% ( ). - 34% 63% - (, ), ( ), , . , , , .

, (), 80- 7% , , , 89% , 8% .{5} - 26% - ( , . . ), - 66% . , , , - 15%. . - 42%, , .

, , . , 70- , . 16% ( - 14%). , ( , ).

. 1983 .{6} 14 120 . , 1975 .

53- 135 , (2010 ) (1880 ). , " 1983/84 ", - . , 47- 56- 156 , - 90- 200, ( 1000 ) - 66- 147, - 74- 139 ( 13 !).

, , , . , , , . "" 7%- ( 7% ), "" 1285 .

(1230 ), (1240 ), (1290 ), (1300 ) (1370 ). , . , , , .

, . . , 1928-1987 . 6,9 ( - 89,5 ), 6,1 , - 3,8 - 4,6 . 1893 . , , 5,0:2,2:1,5:1,0. 1913. . 1928 . , , 1913 . , , 1928. 7:2, 2:1,4:1 (, , ). , 1987 . - 6,2:1, - 0,9:1, - 1:1.

, 1983 . 6,2:1, , . , .

, , , ( ) . - , - . , 1913., .

4 , " 1987 ", , 1987 . 64% . , "" , . . . . , 11% , , . , , 4 , 44-45% . 8-10% . , . , - ( 1000 ) , . , , , , .

. - . - (!) , ( ) - . . , , - , . , - .

, . . , , . , , 11 - 1918 1929 . . , . , , .

, . , ( ); , , . . , , ( ). , , , , . , . ( 5-10 , ) .

:

{1} 1987 . ., 1988. . 288.
{2} . 1988. No 47. . 2.
{3} . 1988. No 29. . 11.
{4} . 1988. No 10. . 46.
{5} 1987 . , 1987. . 173-179.
{6} 1985 . , 1988. . 174-175, 231.


Last-modified: Wed, 08 Aug 2001 18:16:03 GMT
: