çàßâèë:
     - …äèíîãëàñíî.
     àíêèð ñêàçàë:
     - …ñëè îí íå âûïàë èç ñàìîëåòà, çíà÷èò ýòî ÷åëîâåê-ìóõà.
     ’îëñòßê ñïðîñèë:
     - ’àê êàê æå, íåçíàêîìåö?
     - î ñòåíå, - îòâåòèë ß.
     Œåëàíõîëè÷íûé ÷åëîâåê çàìåòèë:
     - Ÿ òàê è çíàë. Ÿ âñåãäà ãîâîðèë, ÷òî ýòîò äîì ëèøåí ìîðàëè.
     •óäîé ÷åëîâåê âñòàë è ïîãðîçèë ìíå ïàëüöåì.
     - Žòêóäà ïî ñòåíå? ‘âåðõó èëè ñíèçó?
     - ‘âåðõó, - îòâåòèë ß.
     - ó ÷òî æ, - çàßâèë îí, - òîãäà ìû íå âîçðàæàåì.
     Ÿ óäèâëåííî ñïðîñèë:
     - € êàêàß ðàçíèöà?
     - îëüøàß, - îòâåòèë îí. - „åëî â òîì, ÷òî ìû âñå æèâåì â  ýòîì  äîìå
íèæå è âñå, êðîìå òîëñòßêà, æåíàòû.
     Œåëàíõîëè÷íûé ÷åëîâåê ñêàçàë:
     - óñòü ýòî ïîñëóæèò âàì óðîêîì, íåçíàêîìåö. å âåðüòå â  ïðèñóòñòâèå
æåíùèí è â îòñóòñòâèå ìóæ÷èí.
     •óäîé ÷åëîâåê ñêàçàë:
     - ‡à ýòî ñëåäóåò âûïèòü, „æåéìñ. èëë, íàëåé âñåì ðîìó.
     ’îëñòßê íàëèë. Ÿ âäðóã ïîíßë, êàêîé  èì  êàæóñü  íåëåïîé  ôèãóðîé.  Ÿ
ñêàçàë:
     - „æåíòëüìåíû, ß ìîãó íàçâàòü  âàì  ñâîå  èìß  è  äàòü  óäîñòîâåðåíèå
ëè÷íîñòè, è â  ñëó÷àå  íåîáõîäèìîñòè  âû  ìîæåòå  ïðîâåðèòü  ïî  òåëåôîíó.
ðèçíàþ, ÷òî ß ïðåäïî÷åë áû ýòîãî íå äåëàòü. î åñëè âû ïîçâîëèòå ìíå óéòè
îòñþäà, âû íå ñîâåðøèòå  íèêàêîãî  ïðåñòóïëåíèß.  €  ïðàâäó  âàì  ñîîáùàòü
áåñïîëåçíî, ïîòîìó ÷òî âû âñå ðàâíî ìíå íå ïîâåðèòå.
     •óäîé ÷åëîâåê çàäóì÷èâî ñêàçàë:
     - ‘êîëüêî ðàç ìíå ïðèõîäèëîñü óæå ñëûøàòü îïðàâäàíèß  è  â  òàêèõ  æå
òî÷íî ñëîâàõ. ‘òîéòå íà  ìåñòå,  íåçíàêîìåö,  ïîêà  ïðèñßæíûå  íå  âûíåñóò
ðåøåíèß. Žñìîòðèì ñöåíó ïðåñòóïëåíèß, äæåíòëüìåíû.
     Žíè âûøëè íà òåððàñó, îñìîòðåëè ïåðåâåðíóòûé ãîðøîê, îñìîòðåëè  ñòåíó
çäàíèß, âåðíóëèñü. ‘ ëþáîïûòñòâîì ïîñìîòðåëè íà ìåíß.
     •óäîé ÷åëîâåê ñêàçàë:
     - ‹èáî ó íåãî ñòàëüíûå íåðâû è îí ñïàñàë ðåïóòàöèþ ëåäè, ëèáî ïàïî÷êà
íàïóãàë åãî äî ñìåðòè.
     Œåëàíõîëè÷íûé ÷åëîâåê, „æåéìñ, ãîðüêî:
     - …ñòü ñïîñîá ïðîâåðèòü åãî ìóæåñòâî. óñòü ñûãðàåò  ñ  ýòèì  òîëñòûì
ïèðàòîì.
     ’îëñòßê, èëë, âîçìóùåííî çàßâèë:
     - Ÿ íå èãðàþ ñ ÷åëîâåêîì, ó êîòîðîãî òóôëè íà øíóðêàõ âîêðóã øåè.
     Ÿ íàäåë òóôëè. ˆ ïî÷óâñòâîâàë ñåáß ëó÷øå. ’åïåðü ß äîñòàòî÷íî  äàëåêî
è îò äðåâíåãî ˆñà, è îò ìàäåìóàçåëü. Ÿ ñêàçàë:
     - „àæå ïîä ðàçîðâàííîé  ðóáàøêîé  ìîæåò  áèòüñß  áåññòðàøíîå  ñåðäöå.
ˆãðàþ.
     •óäîé ÷åëîâåê ñêàçàë:
     -  åñïîäîáíîå  çàßâëåíèå.  „æåíòëüìåíû,  åùå  îäèí  êîí  ñ  ó÷àñòèåì
íåçíàêîìöà. - Œû âñå âûïèëè. å çíàþ, êàê îíè, à ß â ýòîì íóæäàëñß.
     Ÿ ñêàçàë:
     - ˆãðàþ íà ïàðó  íîñêîâ,  ÷èñòóþ  ðóáàøêó,  áðþêè,  ïàëüòî,  øëßïó  è
ñâîáîäíûé óõîä áåç âñßêèõ âîïðîñîâ.
     •óäîé ÷åëîâåê ñêàçàë:
     - € ìû èãðàåì íà âàøè  äåíüãè.  ˆ  åñëè  ïðîèãðàåòå,  óéäåòå,  â  ÷åì
ïðèøëè.
     - ‘ïðàâåäëèâî, - ñêàçàë ß.
     Ÿ ðàñêðûë êàðòû, è õóäîé ÷åëîâåê íàïèñàë  ÷òî-òî  íà  ëèñòêå  áóìàãè,
ïîêàçàë  ìíå  è  áðîñèë  â  êîòåë.  Ÿ  ïðî÷åë:  "Žäèí  íîñîê".   Žñòàëüíûå
òîðæåñòâåííî  íàïèñàëè  ñâîè  ñòàâêè,  è  èãðà  íà÷àëàñü.  Ÿ  âûèãðûâàë  è
ïðîèãðûâàë. îñëåäîâàëî ìíîæåñòâî èíòåðåñíûõ çàßâëåíèé è  ñòîëü  æå  ìíîãî
êîíîâ. ‚ ÷åòûðå ÷àñà ß âûèãðàë  ïðàâî  íà  óõîä.  Žäåæäà  èëëà  ìíå  áûëà
âåëèêà, íî îñòàëüíûå óøëè è áûñòðî âåðíóëèñü ñ íåîáõîäèìûì.
     Žíè ïðîâåëè ìåíß âíèç. îñàäèëè â òàêñè è çàêðûëè ðóêàìè óøè, êîãäà ß
íàçûâàë øîôåðó àäðåñ.
     ðåêðàñíàß ÷åòâåðêà, êåì áû îíè  íè  áûëè.  Šîãäà  ß  ïåðåîäåâàëñß  â
êëóáå, èç êàðìàíà ó ìåíß âûïàëî íåñêîëüêî  êëî÷êîâ  áóìàãè.  à  íèõ  áûëî
íàïèñàíî: ïîëîâèíà ðóáàøêè, ïîëîâèíà áðþê, ïîëß øëßïû è òàê äàëåå.
     Ÿ ñ òðóäîì äâèíóëñß íà ñåâåðî-ñåâåðî-âîñòîê, ê êðîâàòè.  ‡àáûë  è  îá
ˆñå, è î „àõóò. ˆ âî ñíå íè÷åãî íå âèäåë.


        11. „€•“’ ˜‹…’ ‘“‚…ˆ

     Šîãäà  ß  ïðîñíóëñß,  âñå  áûëî  èíûì.  ’åëî   áîëåëî,   çàòåêëî,   è
ïîòðåáîâàëèñü òðè ïîðöèè âûïèâêè, ÷òîáû ß ïðèøåë â  ñåáß.  ‚îñïîìèíàíèß  î
ìàäåìóàçåëü „àõóò è äðåâíåì ˆñå  îñòàâàëèñü  ßðêèìè,  íî  ïðèîáðåëè  ÷åðòû
íî÷íîãî êîøìàðà. àïðèìåð, áåãñòâî èç åå áàøíè. î÷åìó ß íå îñòàëñß  è  íå
âûðâàëñß ñèëîé? “ ìåíß íå áûëî ïðè÷èí ˆîñèôà, óáåãàâøåãî îò æåíû îòèôàðà.
Ÿ çíàë, ÷òî ß  íå  ˆîñèô.  “ãðûçåíèß  ñîâåñòè  ìåíß  íå  ìó÷èëè,  íî  ôàêò
îñòàâàëñß ôàêòîì: ß óáåæàë ñàìûì íåäîñòîéíûì îáðàçîì. ‚ñßêèé  ðàç,  êàê  ß
âñòðå÷àþñü ñ „àõóò - çà  ñîìíèòåëüíûì  èñêëþ÷åíèåì  äðåâíåãî  ˆñà,  -  îíà
ïîáåæäàåò ìåíß.
     —òî æ, ïðàâäà â òîì, ÷òî ß áåæàë â óæàñå è ïðåäàë  èëëà  è  ëåí.  ‚
ýòîò ìîìåíò ß íåíàâèäåë „àõóò òàê, êàê íåíàâèäåë åå âëàäûêà Šàðíàêà.
     Ÿ ïîçàâòðàêàë  è  ïîçâîíèë  èëëó.  Žòâåòèëà  ëåí.  Žíà  ñ  ßäîâèòîé
îçàáî÷åííîñòüþ ñêàçàëà:
     - „îðîãîé, òû, äîëæíî áûòü, åõàë âñþ íî÷ü, ÷òîáû âåðíóòüñß òàê  ðàíî.
ƒäå òû áûë?
     Ÿ âñå åùå íåðâíè÷àë è îòâåòèë êðàòêî:
     - ’ðè òûñß÷è ìèëü îòñþäà è ïßòü òûñß÷ ëåò íàçàä.
     Žíà ñêàçàëà:
     - Šàê èíòåðåñíî. å â îäèíî÷åñòâå, ðàçóìååòñß.
     Ÿ ïîäóìàë:
     - —åðò áû ïîáðàë âñåõ æåíùèí! - ˆ ñïðîñèë: - ƒäå èëë?
     Žíà îòâåòèëà:
     - „îðîãîé, ó òåáß âèíîâàòûé ãîëîñ. ’û âåäü áûë íå îäèí?
     - åò. ˆ ïóòåøåñòâèå ìíå íå ïîíðàâèëîñü. ˆ åñëè òû äóìàåøü î òîì  æå,
î ÷åì ß... ÷òî æ, ß âèíîâàò. ˆ ìíå ýòî òîæå íå íðàâèòñß.
     Šîãäà îíà ñíîâà çàãîâîðèëà,  ãîëîñ  åå  èçìåíèëñß,  â  íåì  ñëûøàëàñü
íàñòîßùàß îçàáî÷åííîñòü è ñòðàõ.
     - ’û èìååøü â âèäó - òðè òûñß÷è ìèëü è òûñß÷åëåòèß?
     - „à.
     ‘íîâà îíà ìîë÷àëà. îòîì:
     - ‘... ìàäåìóàçåëü?
     - „à.
     Žíà ßðîñòíî ñêàçàëà:
     - ðîêëßòàß âåäüìà! Ž, åñëè áû òîëüêî òû áûë ñî ìíîé... Ÿ èçáàâèëà áû
òåáß îò âñåãî ýòîãî.
     - Œîæåò áûòü. î òîãäà â êàêóþ-íèáóäü äðóãóþ íî÷ü.  àíî  èëè  ïîçäíî
ýòî ïðîèçîøëî áû, ëåí. î÷åìó ýòî òàê, ß íå çíàþ - ïîêà. î ýòî ïðàâäà. -
Œíå âñïîìíèëàñü ñòðàííàß ìûñëü î òîì, ÷òî ß  ïèë  çëîå  çåëüå  ìàäåìóàçåëü
äàâíûì-äàâíî è áóäó ïèòü åùå. ˆ ß ïîíßë, ÷òî ýòî ïðàâäà.
     Ÿ ïîâòîðèë:
     - òî äîëæíî áûëî ñëó÷èòüñß. ˆ òåïåðü âñå êîí÷èëîñü.
     òî ëîæü. Ÿ çíàë ýòî, çíàëà è ëåí. Žíà æàëîáíî ñêàçàëà:
     - ‚ñå åùå òîëüêî íà÷èíàåòñß, €ëàí.
     “ ìåíß íå áûëî îòâåòà. Žíà ñêàçàëà:
     - Ÿ îòäàëà áû æèçíü, ÷òîáû ïîìî÷ü òåáå, €ëàí... - ãîëîñ åå ïðåðâàëñß;
ïîòîì òîðîïëèâî: - èëë ïðîñèë ïîäîæäàòü åãî â  êëóáå.  Ží  áóäåò  ó  òåáß
îêîëî ÷åòûðåõ. - ˆ ïîâåñèëà òðóáêó.
     ˆ òóò æå ìíå ïðèíåñëè ïèñüìî. à êîíâåðòå  òðåçóáåö.  Ÿ  îòêðûë  åãî,
èñüìî íà áðåòîíñêîì:

     Œîé óñêîëüçàþùèé... äðóã! Šåì áû ß  íè  áûëà,  ß  âñå  æå  æåíùèíà  è
ëþáîïûòíà. ‚û óìååòå ïðåâðàùàòüñß â òåíü? „âåðè è ñòåíû íè÷åãî äëß âàñ  íå
çíà÷àò? î íî÷üþ âû íå êàçàëèñü  òåíüþ.  ‘  íåòåðïåíèåì  æäó  âàñ  ñåãîäíß
âå÷åðîì, ÷òîáû óçíàòü. „àõóò

     ‚ êàæäîé ñòðî÷êå ýòîãî ïèñüìà  óãðîçà.  Žñîáåííî  â  òîé  ÷àñòè,  ãäå
ãîâîðèòñß î òåíè. ƒíåâ ìîé ðîñ. Ÿ íàïèñàë:

     àññïðîñèòå âàøè òåíè. Œîæåò, îíè îêàæóòñß áîëåå âåðíûìè âàì,  ÷åì  â
ˆñå. € ÷òî êàñàåòñß ñåãîäíßøíåãî âå÷åðà - ß çàíßò.

     îäïèñàëñß "€ëàí Šàðíàê" è îòïðàâèë  ïèñüìî.  îòîì  ïîäîæäàë  èëëà.
åêîòîðîå óòåøåíèå ïðèíåñëà ìûñëü, ÷òî ìàäåìóàçåëü, ïî-âèäèìîìó, íå çíàåò,
êàêèì  îáðàçîì  ß  ñáåæàë  èç  åå  áàøíè.  òî  îçíà÷àåò,  ÷òî  âëàñòü  åå
îãðàíè÷åíà. Š òîìó æå åñëè  òåíè  äåéñòâèòåëüíî  ñóùåñòâóþò  íå  òîëüêî  â
âîîáðàæåíèè åå æåðòâ, ß ìîã âûçâàòü íåêèé ïåðåïîëîõ â åå õîçßéñòâå.
     ‘ðàçó ïîñëå ÷åòûðåõ ïîßâèëñß èëë. Ží âûãëßäåë âñòðåâîæåííûì.  Ÿ  âñå
ðàññêàçàë åìó ñ íà÷àëà è äî êîíöà, âêëþ÷àß äàæå ïàðòèþ â ïîêåð. Ží  ïðî÷åë
ïèñüìî ìàäåìóàçåëü è ìîé îòâåò. îòîì ïîäíßë ãîëîâó.
     - å âèíþ òåáß çà ïîñëåäíþþ íî÷ü, €ëàí. î ß ïðåäïî÷åë áû,  ÷òîáû  òû
îòâåòèë... ïî-äðóãîìó.
     - Œíå íóæíî áûëî ïðèíßòü ïðèãëàøåíèå?
     Ží êèâíóë.
     - ’û òåïåðü ïðåäóïðåæäåí. ˆ ìîæåøü âûæèäàòü. îèãðàé ñ íåé íåìíîãî...
ïóñòü ïîâåðèò, ÷òî òû åå ëþáèøü... ñäåëàé âèä, ÷òî ñîãëàñåí ïðèñîåäèíèòüñß
ê íåé è ê äå Šåðàäåëþ.
     - “÷àñòâîâàòü â èõ èãðå?
     Ží ïîêîëåáàëñß, ïîòîì ñêàçàë:
     - åíàäîëãî.
     Ÿ ðàññìåßëñß.
     - èëë, ÷òî êàñàåòñß ïðåäóïðåæäåíèß, òî âåäü ýòîò  ñîí  î  ãîðîäå  ˆñ
ãîâîðèò î  òîì,  ÷òî  ìàäåìóàçåëü  òîæå  ïðåäóïðåæäåíà.  ˆ  ãîðàçäî  ëó÷øå
âîîðóæåíà. € ÷òî êàñàåòñß âûæèäàíèß, èãðû ñ íåþ - îíà è åå îòåö âèäßò ìåíß
íàñêâîçü. åò, îñòàåòñß òîëüêî áîðîòüñß.
     - î êàê áîðîòüñß... ñ òåíßìè?
     Ÿ ñêàçàë:
     - îòðåáîâàëîñü áû ìíîæåñòâî äíåé, ÷òîáû  ß  òåáå  ðàññêàçàë  î  âñåõ
çàãîâîðàõ, êîëäîâñêèõ ñðåäñòâàõ, ýêçîðöèçìå è âñåì îñòàëüíîì, ÷òî ïðèäóìàë
äëß ýòîé öåëè ÷åëîâåê: è êðîìàíüîíåö, è òîò, êòî åìó ïðåäøåñòâîâàë, è äàæå
ïîëó÷åëîâåê, æèâøèé äî íèõ. ˜óìåðû, åãèïòßíå, ôèíèêèéöû,  ãðåêè,  ðèìëßíå,
êåëüòû, ãàëëû è âñå îñòàëüíûå íàðîäû ïîä  ñîëíöåì,  èçâåñòíûå  è  çàáûòûå,
ïðèëîæèëè ê ýòîìó ðóêó.
     - î åñòü òîëüêî îäèí ñïîñîá ïîáåäèòü òåíåâîå êîëäîâñòâî - íå  âåðèòü
â íåãî.
     Ží îòâåòèë:
     - Šîãäà-òî, è äàæå ñîâñåì íåäàâíî, ß áû ñîãëàñèëñß  ñ  òîáîé.  ’åïåðü
ìíå ýòî íàïîìèíàåò ñïîñîá èçáàâëåíèß îò ðàêà  -  íå  âåðèòü,  ÷òî  ó  òåáß
îïóõîëü.
     Ÿ íåòåðïåëèâî ñêàçàë:
     - …ñëè áû òû èñïðîáîâàë íà „èêå ãèïíîç, êîíòðâíóøåíèå,  âåðîßòíî,  îí
áûë áû æèâ.
     Ží íåãðîìêî îòâåòèë:
     - Ÿ ïðîáîâàë. ðîñòî íå õîòåë, ÷òîáû äå Šåðàäåëü çíàë îá ýòîì.  ˆ  òû
òîæå. Ÿ ñòàðàëñß èçî âñåõ ñèë, è ýòî íè÷åãî íå äàëî.
     ˆ ïîêà ß äóìàë íàä åãî ñëîâàìè, îí ñïðîñèë:
     - ‚åäü òû â íèõ íå âåðèøü, €ëàí? ‚ òåíè? ‚ òî, ÷òî îíè ðåàëüíû?
     - åò, - îòâåòèë ß. •îòåë áû ß, ÷òîáû ýòî áûëî ïðàâäîé.
     - —òî æ, - çàìåòèë îí, - ïîõîæå, òâîå íåâåðèå íå î÷åíü  ïîìîãëî  òåáå
íî÷üþ.


     Ÿ ïîäîøåë ê îêíó è âûãëßíóë. •îòåë ñêàçàòü, ÷òî  åñòü  äðóãîé  ñïîñîá
îñòàíîâèòü òåíåâîå êîëäîâñòâî. …äèíñòâåííûé íàäåæíûé ñïîñîá. “áèòü âåäüìó.
î ÷òî ýòî äàñò? “ ìåíß áûëà òàêàß âîçìîæíîñòü, è ß åå  óïóñòèë.  ˆ  çíàë,
÷òî åñëè áû ýòà íî÷ü ïîâòîðèëàñü, ß áû íå óáèë åå. Ÿ ñêàçàë:
     - òî âåðíî, èëë. î ïðîñòî ìîå íåâåðèå íå áûëî  äîñòàòî÷íî  ñèëüíî.
„àõóò îñëàáèëà åãî. îýòîìó ß è õî÷ó äåðæàòüñß îò íåå ïîäàëüøå.
     Ží ðàññìåßëñß.
     -  ’û  ïî-ïðåæíåìó  íàïîìèíàåøü  ìíå  áîëüíîãî  ðàêîì:  åñëè  áû   îí
äåéñòâèòåëüíî íå âåðèë â îïóõîëü, îíà áû íå  óáèëà  åãî.  —òî  æ,  ðàç  íå
õî÷åøü èäòè, íå ïîéäåøü. “ ìåíß åñòü  äëß  òåáß  íîâîñòè.  “  äå  Šåðàäåëß
áîëüøîå èìåíèå íà îä €éëåíä. Ÿ óçíàë î íåì â÷åðà. “åäèíåííîå ìåñòî, âäàëè
îò âñåõ, íà ñàìîì áåðåãó îêåàíà. “ íåãî åñòü ßõòà - ìîðåõîäíàß. Ží, äîëæíî
áûòü, î÷åíü áîãàò.
     -  „å  Šåðàäåëü  òåïåðü  òàì,  ïîýòîìó  òû  è  îêàçàëñß   íàåäèíå   ñ
ìàäåìóàçåëü. ‹îóýëë â÷åðà ïîñëàë çà Œàê Šàííîì, è Œàê Šàíí ïðèäåò  ñåãîäíß
âå÷åðîì, ÷òîáû îáñóäèòü ïîëîæåíèå. òî èäåß ‹îóýëëà, è ìîß òîæå. Œû õîòèì,
÷òîáû Œàê Šàíí ïîáðîäèë âîêðóã  ýòîãî  ìåñòà.  “çíàë  áû,  ÷òî  ìîæíî,  îò
ìåñòíûõ æèòåëåé. ‹îóýëë, êñòàòè, ïðåîäîëåë ñâîþ ïàíèêó.  Ží  íåíàâèäèò  äå
Šåðàäåëß, äà è ìàäåìóàçåëü òîæå. Ÿ òåáå ãîâîðèë, ÷òî îí î÷åíü ëþáèò  ëåí.
‘÷èòàåò åå ñâîåé äî÷åðüþ.
     Ÿ ñêàçàë:
     -  ðåêðàñíàß  ìûñëü,  èëë.   „å   Šåðàäåëü   ãîâîðèë   î   êàêîì-òî
ýêñïåðèìåíòå. òî, íåñîìíåííî, òàì. ’àì åãî ëàáîðàòîðèß.  Œàê  Šàíí  ìîæåò
ìíîãîå óçíàòü.
     èëë êèâíóë.
     - î÷åìó áû òåáå íå ïðèñîåäèíèòüñß ê íàì?
     Ÿ óæå õîòåë ñîãëàñèòüñß, êàê  âäðóã  ìåíß  îõâàòèëî  ÷óâñòâî  ñèëüíîé
îïàñíîñòè. ðåä÷óâñòâèå, ÷òî ß íå äîëæåí ñîãëàøàòüñß. Šàê áóäòî  ïðîçâåíåë
ãëóáîêî ñêðûòûé ñèãíàë òðåâîãè. Ÿ ïîêà÷àë ãîëîâîé.
     - å ìîãó, èëë. “ ìåíß åñòü êîå-êàêàß  ðàáîòà.  àññêàæåøü  ìíå  îáî
âñåì çàâòðà.
     Ží âñòàë.
     - Œîæåò, ïåðåäóìàåøü íàñ÷åò ñâèäàíèß ñ ìàäåìóàçåëü?
     - åò. åðåäàé ïðèâåò ëåí. ˆ ñêàæè, ÷òî áîëüøå  íèêàêèõ  ïóòåøåñòâèé
íå áóäåò. Žíà ïîéìåò.
     Ÿ äåéñòâèòåëüíî ðàáîòàë âåñü äåíü. ˆ âåñü âå÷åð. ˆ âñå âðåìß  ó  ìåíß
áûëî ÷óâñòâî, ÷òî çà ìíîé íàáëþäàþò. à ñëåäóþùèé  äåíü  ïîçâîíèë  èëë  è
ñêàçàë, ÷òî Œàê Šàíí  îòïðàâèëñß  íà  îä  €éëåíä.  ’ðóáêó  âçßëà  ëåí  è
ñêàçàëà, ÷òî ïîëó÷èëà ìîå ñîîáùåíèå. å ïðèäó ëè ß ê íåé ñåãîäíß? ƒîëîñ  ó
íåå òåïëûé, ìßãêèé... êàêîé-òî î÷èñòèòåëüíûé. Ÿ õîòåë  ïðèéòè  ê  íåé,  íî
çàçâåíåë  êàòåãîðè÷íî  ñêðûòûé  ñèãíàë  òðåâîãè.  Ÿ  èçâèíèëñß,   äîâîëüíî
íåóêëþæå. Žíà ñêàçàëà:
     - ’û âåäü íå âáèë â ñâîþ óïðßìóþ ãîëîâó, ÷òî âåäüìà òåáß çàïà÷êàëà?
     Ÿ îòâåòèë:
     - åò. î íå õî÷ó ïîäâåðãàòü òåáß îïàñíîñòè.
     Žíà ñêàçàëà:
     - Ÿ íå áîþñü ìàäåìóàçåëü. ‡íàþ, êàê ñ íåé áîðîòüñß, €ëàí.
     - —òî òû ýòèì õî÷åøü ñêàçàòü?
     Žíà ßðîñòíî îòâåòèëà:
     - óäü ïðîêëßòà òâîß ãëóïîñòü! - ˆ ïîâåñèëà òðóáêó, ïðåæäå ÷åì ß ñìîã
îòâåòèòü.
     Ÿ áûë óäèâëåí è îáåñïîêîåí. ’ðåâîæíîå ÷óâñòâî, ïðåäóïðåæäàþùåå, ÷òîáû
ß  äåðæàëñß  ïîäàëüøå  îò  äîêòîðà  ‹îóýëëà  è  îò   ëåí,   íåëüçß   áûëî
èãíîðèðîâàòü. àêîíåö ß ïîáðîñàë ñâîè âåùè è çàìåòêè  â  ñàêâîßæ  è  íàøåë
óáåæèùå â  íåáîëüøîì  îòåëå.  ðåäâàðèòåëüíî  ß  îòïðàâèë  çàïèñêó  èëëó,
ñîîáùèë åìó, ãäå îí ìîæåò ìåíß íàéòè, è ïðåäóïðåäèë, ÷òîáû îí  íå  ãîâîðèë
ýòîãî ëåí. „îáàâèë, ÷òî ó ìåíß âàæíûå ïðè÷èíû âðåìåííî ñêðûòüñß. òî áûëî
â ÷åòâåðã. ‚ ïßòíèöó ß âåðíóëñß â êëóá.
     ’àì ìåíß æäàëè äâà ïèñüìà ìàäåìóàçåëü. Žäíî ïðèøëî ñðàçó ïîñëå  òîãî,
êàê ß óøåë â óáåæèùå. ‚ íåì ãîâîðèëîñü: "‚û ïåðåäî ìíîé â äîëãó.  —àñòè÷íî
âû åãî îïëàòèëè. î ß â äîëãó ïåðåä âàìè íå îñòàíóñü.  ‹þáèìûé,  ïðèõîäèòå
êî ìíå ñåãîäíß âå÷åðîì".
     ‚òîðîå ïèñüìî ïðèøëî íà ñëåäóþùèé äåíü. "Ÿ ïîìîãàþ îòöó â åãî ðàáîòå.
Šîãäà ïîçîâó âàñ â ñëåäóþùèé  ðàç,  ïðèõîäèòå  îáßçàòåëüíî.  ˜ëþ  ñóâåíèð,
÷òîáû âû íå çàáûëè".
     Ÿ ñ óäèâëåíèåì ÷èòàë è ïåðå÷èòûâàë ýòè  çàïèñêè.  ‚  ïåðâîì  ïðîñüáà,
ìîëüáà. ’àêîå ïèñüìî æåíùèíà ìîæåò íàïèñàòü íå î÷åíü ïûëêîìó ëþáîâíèêó.  €
âî âòîðîì óãðîçà. Ÿ ñ áåñïîêîéñòâîì ðàñõàæèâàë ïî êîìíàòå. îòîì  ïîçâîíèë
èëëó. Ží ñêàçàë:
     - ˆòàê, òû âåðíóëñß. ‘åé÷àñ ïðèäó.
     Ží ïðèøåë ÷åðåç ïîë÷àñà. Šàçàëîñü, îí ñèëüíî íåðâíè÷àåò. Ÿ ñïðîñèë:
     - …ñòü íîâîñòè?
     Ží ñåë è îòâåòèë íåáðåæíî, ñëèøêîì íåáðåæíî:
     - „à. Žíà ïðèêðåïèëà îäíó êî ìíå.
     Ÿ òóïî ñïðîñèë:
     - Šòî ñäåëàë? ˆ ÷òî?
     - „àõóò. ðèêðåïèëà êî ìíå îäíó èç ñâîèõ òåíåé.
     óêè è  íîãè  ó  ìåíß  íåîæèäàííî  ïîõîëîäåëè,  ß  ïî÷óâñòâîâàë,  ÷òî
çàäûõàþñü. åðåäî ìíîé ëåæàëî ïèñüìî, â êîòîðîì „àõóò íàïèñàëà î ñóâåíèðå.
Ÿ ñëîæèë åãî. ˆ ñêàçàë:
     - àññêàæè ìíå âñå, èëë.
     Ží îòâåòèë:
     - å ïàíèêóé, €ëàí. Ÿ íå ïîõîæ íà „èêà è äðóãèõ. ‘î ìíîé íå òàê ëåãêî
ñïðàâèòüñß. î íå ñêàæó, ÷òîáû áûëî î÷åíü... ïðèßòíî. Šñòàòè, òû íè÷åãî íå
âèäèøü ñïðàâà îò ìåíß? Šàêîå-òî äâèæåíèå, òåìíûé çàíàâåñ?
     Ží ñìîòðåë ìíå â ãëàçà, íî ßñíî áûëî, ÷òî äëß ýòîãî  òðåáîâàëàñü  âñß
åãî ñèëà âîëè. ƒëàçà ïîêðàñíåëè. Ÿ âíèìàòåëüíî ïîñìîòðåë è ñêàçàë:
     - åò, èëë. Ÿ íè÷åãî íå âèæó.


     Ží ñêàçàë:
     - …ñëè íå âîçðàæàåøü, ß  çàêðîþ  ãëàçà.  ‚÷åðà  âå÷åðîì  ß  âûøåë  èç
áîëüíèöû îêîëî îäèííàäöàòè. “ îáî÷èíû ñòîßëî  òàêñè.  ‚îäèòåëü  äðåìàë  çà
ðóëåì. Ÿ ðàñêðûë äâåðöó  è  óæå  ñîáðàëñß  ñåñòü,  êàê  óâèäåë:  êòî-òî...
÷òî-òî.. ïåðåäâèíóëîñü â óãîë. ‚ ìàøèíå áûëî òåìíî, è ß íå ìîã îïðåäåëèòü,
ìóæ÷èíà ýòî èëè æåíùèíà, Ÿ ñêàçàë: "ðîñòèòå. Ÿ äóìàë, òàêñè ñâîáîäíî".  ˆ
îòñòóïèë.
     ˜îôåð ïðîñíóëñß. Ží òðîíóë ìåíß çà ïëå÷î è ñêàçàë:  "‚ñå  â  ïîðßäêå,
õîçßèí. ‘àäèòåñü. “ ìåíß íèêîãî íåò". Ÿ îòâåòèë: "Šîíå÷íî, åñòü". Ží çàæåã
ëàìïî÷êó. ‚ ìàøèíå íèêîãî íå áûëî.  Ží  ñêàçàë:  "Ÿ  óæå  ÷àñ  æäó  çäåñü,
õîçßèí. åìíîãî çàäðåìàë. åò êëèåíòîâ. ‚û âèäåëè òåíü".
     Ÿ ñåë â ìàøèíó è íàçâàë àäðåñ. Œû ïðîåõàëè óæå  íåñêîëüêî  êâàðòàëîâ,
êîãäà ìíå ïîêàçàëîñü, ÷òî ðßäîì êòî-òî ñèäèò. ßäîì. Ÿ  ñìîòðåë  âïåðåä  è
áûñòðî ïîâåðíóë ãîëîâó. ‡àìåòèë ÷òî-òî òåìíîå ìåæäó ìíîé è îêíîì. ˆ  ïîòîì
- íè÷åãî, íî ß îò÷åòëèâî óñëûøàë ñëàáûé øîðîõ. Šàê ñóõîé  ëèñò,  âëåòåâøèé
íî÷üþ â îêíî. Ÿ ïåðåäâèíóëñß â  òó  ñòîðîíó.  Œû  ïðîåõàëè  åùå  íåñêîëüêî
êâàðòàëîâ, è ß ñíîâà çàìåòèë äâèæåíèå ñëåâà îò ñåáß, è ñíîâà ìåæäó ìíîé  è
îêíîì áûëà òîí÷àéøàß òåìíàß âóàëü.
     Ž÷åðòàíèß ÷åëîâå÷åñêîãî òåëà. ˆ ñíîâà øîðîõ. ˆ â ýòîò ìîìåíò, €ëàí, ß
ïîíßë.
     ðèçíàþ, ÷òî íà ìãíîâåíèå ß èñïóãàëñß. ‘êàçàë øîôåðó, ÷òîáû îí  îòâåç
ìåíß íàçàä â áîëüíèöó. î òóò æå âçßë ñåáß â ðóêè  è  âåëåë  åõàòü  äîìîé.
‚îøåë â äîì. —óâñòâîâàë, ÷òî òåíü âîøëà ñî ìíîé. ‚ñå â  äîìå  ñïàëè.  ’åíü
ñîïðîâîæäàëà ìåíß, íåîùóòèìàß, íåìàòåðèàëüíàß,  âèäèìàß  òîëüêî  â  ìîìåíò
äâèæåíèß. Ÿ ëåã ñïàòü. ’åíü îñòàâàëàñü ñî ìíîé âñþ íî÷ü.
     Ÿ äóìàë, ÷òî, êàê òåíü „èêà, îíà íà ðàññâåòå óéäåò. î ýòà  íå  óøëà.
Žíà áûëà çäåñü, êîãäà ß ïðîñíóëñß. Ÿ ïîäîæäàë, ïîêà âñå ïîçàâòðàêàþò  -  â
êîíöå êîíöîâ íåóäîáíî ïðåäñòàâëßòü òàêîãî  ñïóòíèêà  ÷ëåíàì  ñåìüè.  -  Ží
ñàðäîíè÷åñêè ïîäìèãíóë ìíå.
     Ÿ ñïðîñèë:
     - Ž÷åíü ïëîõî, èëë?
     - îêà ñïðàâëßþñü. ’îëüêî áû õóæå íå ñòàëî.
     Ÿ âçãëßíóë íà ÷àñû. ßòü. ‘êàçàë:
     - èëë, ó òåáß åñòü àäðåñ äå Šåðàäåëåé?
     - „à. - ˆ äàë ìíå àäðåñ. Ÿ ñêàçàë: - èëë. îëüøå íå âîëíóéñß. “ ìåíß
åñòü èäåß. …ñëè ìîæåøü, çàáóäü î òåíè. …ñëè íåò âàæíûõ äåë,  èäè  äîìîé  è
ëîæèñü ñïàòü. ˆëè ïîñïèøü çäåñü?
     Ží îòâåòèë:
     - Ÿ ëó÷øå ïîëåæó çäåñü. òà  øòóêà,  êàæåòñß,  çäåñü  áåñïîêîèò  ìåíß
ìåíüøå.
     èëë ëåã. Ÿ  ðàçâåðíóë  âòîðîå  ïèñüìî  ìàäåìóàçåëü  è  ïåðå÷åë  åãî.
îçâîíèë â òåëåãðàôíóþ êîìïàíèþ è  óçíàë  òåëåôîí  áëèæàéøåãî  ê  äîìó  äå
Šåðàäåëåé ïîñåëêà. îçâîíèë òóäà, â òåëåãðàôíóþ êîíòîðó, è  ñïðîñèë,  åñòü
ëè â äîìå äîêòîðà äå Šåðàäåëß òåëåôîí. Žòâåòèëè, ÷òî åñòü, íî ýòî  ÷àñòíûé
ïðîâîä. Ÿ ñêàçàë, ÷òî ýòî íåâàæíî, ß òîëüêî õî÷ó  ïðîäèêòîâàòü  òåëåãðàììó
ìàäåìóàçåëü äå Šåðàäåëü. åðåñïðîñèëè: "Šîìó?" - "Œèññ äå  Šåðàäåëü".  òî
íåâèííîå "ìèññ"  âûçâàëî  ó  ìåíß  èðîíè÷íóþ  óñìåøêó.  Œíå  ñêàçàëè,  ÷òî
ïåðåäàäóò òåëåãðàììó.
     Ÿ ïðîäèêòîâàë:
     - ‚àø ñóâåíèð óáåæäàåò, íî ïðèíîñèò çàòðóäíåíèß. ‡àáåðèòå  åãî,  è  ß
êàïèòóëèðóþ áåç âñßêèõ óñëîâèé.  àõîæóñü  â  âàøåì  ðàñïîðßæåíèè  ñ  òîãî
ìîìåíòà, êàê ýòî áóäåò ñäåëàíî.
     Ÿ ñåë è ïîñìîòðåë íà èëëà. Ží ñïàë, íî òðåâîæíûì ñíîì. Ÿ íå  ñïàë  è
òîæå òðåâîæèëñß. Ÿ ëþáëþ ëåí, õî÷ó ëåí. î òî, ÷òî ß ñîáèðàþñü  ñäåëàòü,
óâîäèò îò ìåíß ëåí íàâñåãäà.
     —àñû ïðîáèëè øåñòü.  ðîçâåíåë  òåëåôîí.  „àëüíèé  çâîíîê.  ‡àãîâîðèë
÷åëîâåê, êîòîðîìó ß ïðîäèêòîâàë òåëåãðàììó.
     - Œèññ äå  Šåðàäåëü  ïîëó÷èëà  òåëåãðàììó.  ‚îò  åå  îòâåò:  "‘óâåíèð
çàáèðàþ, íî îí âñåãäà ìîæåò âåðíóòüñß". ‚û ïîíèìàåòå, ÷òî ýòî çíà÷èò?
     - Šîíå÷íî. - …ñëè îí îæèäàë, ÷òî  ß  ïóùóñü  â  ïîäðîáíîñòè,  òî  áûë
ðàçî÷àðîâàí. Ÿ ïîâåñèë òðóáêó.
     îøåë ê èëëó. Ží ñïàë ñïîêîéíåå. Ÿ ñåë  è  ñìîòðåë  íà  íåãî.  —åðåç
ïîë÷àñà îí ñòàë äûøàòü ñîâñåì ðîâíî, ëèöî åãî ïðèîáðåëî ìèðíîå  âûðàæåíèå.
Ÿ äàë åìó åùå ÷àñ, ïîòîì ðàçáóäèë.
     - îðà âñòàâàòü, èëë.
     Ží ñåë è íåïîíèìàþùèì âçãëßäîì ïîñìîòðåë íà ìåíß. Žñìîòðåëñß, ïîäîøåë
ê îêíó. îñòîßë òàê ñ ìèíóòó, ïîòîì ïîâåðíóëñß êî ìíå.
     - îæå, €ëàí! ’åíü èñ÷åçëà!


        12. ˆ‘—…‡“‚˜ˆ… ˆ™ˆ…

     Ÿ îæèäàë ðåçóëüòàòà, íî íå òàêîãî áûñòðîãî è ïîëíîãî. ’àê  ß  ïîëó÷èë
íîâîå è ïóãàþùåå ïðåäñòàâëåíèå î ñèëå „àõóò, áûëà ëè ýòà ñèëà âíóøåíèåì íà
ðàññòîßíèè èëè êîëäîâñòâîì. ’àêîå âíóøåíèå íà ðàññòîßíèè óæå ñàìî ïî  ñåáå
áûëî áû êîëäîâñòâîì. î âñå-òàêè ÷òî-òî íåñîìíåííî ïðîèçîøëî êàê ðåçóëüòàò
ìîåãî ïîñëàíèß, è ïî îáëåã÷åíèþ, êîòîðîå èñïûòàë èëë, ß ïîíßë, êàê òðóäíî
åìó ïðèõîäèëîñü.
     Ží ïîäîçðèòåëüíî ïîñìîòðåë íà ìåíß. ‘ïðîñèë:
     - —òî òû äåëàë ñî ìíîé, ïîêà ß ñïàë?
     - è÷åãî.
     - € çà÷åì òåáå íóæåí àäðåñ äå Šåðàäåëåé?
     - Ž, ïðîñòî ëþáîïûòñòâî.
     Ží ñêàçàë:
     - ’û ëæåö, €ëàí. …ñëè áû ß áûë â íîðìàëüíîì ñîñòîßíèè, ß  áû  ñïðîñèë
äî òîãî, êàê ñîîáùèòü òåáå. ’û ÷òî-òî ïðåäïðèíßë. —òî?
     - èëë, - ñêàçàë ß, - ýòî ãëóïî.  Œû  îáà  ãëóïî  ñåáß  âåëè  â  ýòîé
èñòîðèè ñ òåíßìè. ’û äàæå íå ìîæåøü òî÷íî ñêàçàòü, áûëà ëè ó òåáß òåíü.
     Ží óãðþìî ñïðîñèë:
     - åóæåëè? - ˆ ß óâèäåë, êàê îí ñæàë êóëàêè.
     Ÿ áîéêî ïðîäîëæàë:
     - å ìîæåøü. ’û ñëèøêîì ìíîãî äóìàë î „èêå, è î áðåäå äå Šåðàäåëß,  è
òîì, ÷òî ß ðàññêàçûâàë òåáå î ãèïíîòè÷åñêîì ýêñïåðèìåíòå ìàäåìóàçåëü. ’âîå
âîîáðàæåíèå ñëèøêîì îæèëî. Ÿ æå âîçâðàùàþñü ê çäðàâîìó ñêåïòè÷åñêîìó ÷èñòî
íàó÷íîìó  ïîäõîäó.  èêàêîé  òåíè  íå  áûëî.  Œàäåìóàçåëü  î÷åíü   ñèëüíûé
ãèïíîòèçåð, è ìû ïîçâîëèëè åé èãðàòü íàìè, âîò è âñå.
     Ží íåêîòîðîå âðåìß ñìîòðåë íà ìåíß.
     - ’åáå íèêîãäà íå óäàâàëîñü ñîëãàòü, €ëàí.
     Ÿ ðàññìåßëñß. ˆ îòâåòèë:
     - èëë, ñêàæó òåáå ïðàâäó. îêà òû ñïàë, ß èñïðîáîâàë  êîíòðâíóøåíèå.
îñûëàë òåáß âñå ãëóáæå è  ãëóáæå,  ïîêà  íå  äîáðàëñß  äî  òåíè  -  è  íå
óíè÷òîæèë åå. “áåäèë òâîå ïîäñîçíàíèå, ÷òî áîëüøå íèêîãäà  òû  íå  óâèäèøü
òåíü. ˆ òû íå óâèäèøü.
     Ží ìåäëåííî ñêàçàë:
     - ’û çàáûë, ß èñïðîáîâàë ýòî íà „èêå. å ïîäåéñòâîâàëî.
     - € íà òåáß ïîäåéñòâîâàëî.
     àäåþñü,   îí   ìíå   ïîâåðèë.   òî   ïîìîãëî   áû   óâåëè÷èòü   åãî
ñîïðîòèâëßåìîñòü, åñëè áû ìàäåìóàçåëü ñíîâà ïîïðîáîâàëà íà íåì ñâîè òðþêè.
î íà ýòî ß íå ñëèøêîì íàäåßëñß. èëë ñàì ïñèõèàòð, îí  ëó÷øå  ìåíß  çíàåò
ñòðàííîñòè è îòêëîíåíèß â ðàáîòå ÷åëîâå÷åñêîãî ìîçãà. ˆ åñëè îí  íå  ñóìåë
óáåäèòü ñåáß â òîì, ÷òî åãî òåíü - ãàëëþöèíàöèß, òî ñóìåþ ëè  ýòî  ñäåëàòü
ß?
     Œèíóòó èëè äâå èëë ñèäåë ìîë÷à, ïîòîì âçäîõíóë è ïîêà÷àë ãîëîâîé.
     - ˆ ýòî âñå, ÷òî òû ìíå ñêàæåøü, €ëàí?
     - ‚ñå, ÷òî ìîãó òåáå ñêàçàòü, èëë. îëüøå ãîâîðèòü íå÷åãî.
     Ží ñíîâà âçäîõíóë è ïîñìîòðåë íà ÷àñû.
     - îæå, óæå ñåìü ÷àñîâ!
     Ÿ ñïðîñèë:
     - å îñòàíåøüñß ëè îáåäàòü? ˆëè òû âå÷åðîì çàíßò?
     ‹èöî èëëà ïðîßñíèëîñü.
     - Ÿ íå çàíßò. î íóæíî ïîçâîíèòü ‹îóýëëó. - ˆ îí âçßë òðóáêó.
     Ÿ ñêàçàë:
     - Œèíóòêó. ’û ðàññêàçàë ‹îóýëëó î ìîåì ñâèäàíèè ñ ìàäåìóàçåëü?
     - „à? ’û âåäü íå ïðîòèâ? Ÿ äóìàë, ýòî ïîìîæåò.
     - Ÿ ðàä, ÷òî òû ýòî ñäåëàë. € ëåí ñêàçàë?
     Ží êîëåáàëñß.
     - ó, íå âñå.
     Ÿ âåñåëî çàìåòèë:
     - Žòëè÷íî. Žíà çíàåò òî, ÷òî òû ðàññêàçàë. òî  ñáåðåæåò  ìíå  âðåìß.
‡âîíè.
     Ÿ ñïóñòèëñß, ÷òîáû çàêàçàòü îáåä. åøèë, ÷òî íàì  îáîèì  íå  ïîìåøàåò
÷òî-íèáóäü îñîáîå. Šîãäà ß âåðíóëñß, èëë áûë î÷åíü âîçáóæäåí. Ží ñêàçàë:
     - ‚å÷åðîì ïðèäåò ñ äîêëàäîì  Œàê  Šàíí.  Ží  ÷òî-òî  óçíàë.  óäåò  ó
‹îóýëëà â äåâßòü.
     - îîáåäàåì è ïîéäåì, - ñêàçàë ß. - Œíå õî÷åòñß óâèäåòü Œàê Šàííà.
     Œû ïîîáåäàëè. ˆ â äåâßòü áûëè ó ‹îóýëëà. ëåí íå áûëî. Žíà íå  çíàëà,
÷òî ß ïðèäó. ˆ ‹îóýëë åé íå ñêàçàë î Œàê Šàííå. Žíà ïîøëà â òåàòð.  Ÿ  áûë
ðàä ýòîìó è â òî æå âðåìß ðàññòðîåí.  —åðåç  íåñêîëüêî  ìèíóò  ïðèøåë  Œàê
Šàíí.
     Ží ìíå ñðàçó ïîíðàâèëñß. „îëãîâßçûé òåõàñåö,  ñ  íàñòîßùèì  òåõàññêèì
àêöåíòîì. „îâåðåííûé òåëîõðàíèòåëü è  ïîðó÷åíåö  ïðåäâîäèòåëß  ïîäïîëüíîãî
ìèðà èêîðè. ðåæäå áûë êîâáîåì. ðåäàííûé,  èçîáðåòàòåëüíûé  è  àáñîëþòíî
áåññòðàøíûé. Ÿ  ìíîãî  ñëûøàë  î  íåì,  êîãäà  èëë  ïåðåñêàçûâàë  èñòîðèþ
íåâåðîßòíûõ ïðèêëþ÷åíèé ‹îóýëëà è èêîðè  ñ  êóêîëüíèöåé  ìàäàì  Œýíäèëèï,
÷üèì ëþáîâíèêîì íåêîãäà áûë äå Šåðàäåëü. “ ìåíß ñëîæèëîñü âïå÷àòëåíèå, ÷òî
òî æå ñàìîå ÷óâñòâî Œàê Šàíí èñïûòûâàåò ïî îòíîøåíèþ êî ìíå. ðèããñ ïðèíåñ
êóâøèí è ñòàêàíû. ‹îóýëë çàêðûë äâåðü. Œû â÷åòâåðîì ñåëè çà ñòîë. Œàê Šàíí
ñêàçàë ‹îóýëëó:
     - ó, äîê, êàæåòñß, íàì  ïðåäñòîèò  åùå  ðàç  çàãîíßòü  ñêîò,  êàê  â
ïðîøëûé ðàç. Œîæåò, äàæå ïîõóæå. •îòåë áû ß, ÷òîáû áîññ áûë çäåñü.
     ‹îóýëë îáúßñíèë ìíå:
     - Œàê Šàíí èìååò â âèäó èêîðè, îí  â  ˆòàëèè.  Œíå  êàæåòñß,  ß  âàì
ãîâîðèë.
     Ÿ ñïðîñèë Œàê Šàííà:
     - Œíîãî ëè âû çíàåòå?
     Žòâåòèë ‹îóýëë.
     - Ží çíàåò ñòîëüêî æå, ñêîëüêî ß. Ÿ  åìó  ïîëíîñòüþ  äîâåðßþ,  äîêòîð
Šàðíàê.
     - ðåêðàñíî, - ñêàçàë ß. Œàê Šàíí óëûáíóëñß ìíå è ñêàçàë:
     - î áîññà çäåñü íåò, ïîýòîìó, ìîæåò,  òåëåãðàôèðóåòå  åìó,  ÷òî  âàì
íóæíà ïîìîùü, äîê? îïðîñèòå åãî ñâßçàòüñß ñ ýòèìè ïàðíßìè, - îí  ïðîòßíóë
‹îóýëëó ñïèñîê, â êîòîðîì áûëî  áîëüøå  äåñßòè  èìåí,  -  è  ïðèêàçàòü  èì
ßâèòüñß êî ìíå è äåëàòü, ÷òî ß ñêàæó. ˆ ïîïðîñèòå ïîáûñòðåå âåðíóòüñß.
     ‹îóýëë íåóâåðåííî ñïðîñèë:
     - ‚û äóìàåòå, ýòî îïðàâäàííî, Œàê Šàíí?
     - „à. Ÿ áû äàæå äîáàâèë â òåëåãðàììå, ÷òî âîïðîñ æèçíè è ñìåðòè è ÷òî
âåäüìà, äåëàâøàß êóêîë, ðåáåíîê ïî ñðàâíåíèþ ñ òåìè, ñ êåì ìû ñåé÷àñ èìååì
äåëî. ˆ ïîñëàë áû òåëåãðàììó íåìåäëåííî, äîê. Ÿ åå òîæå ïîäïèøó.
     ‹îóýëë ñíîâà ñïðîñèë:
     - ‚û óâåðåíû, Œàê Šàíí?
     - îññ íàì ïîíàäîáèòñß. ƒîâîðþ âàì, äîê.
     èëë ïèñàë. Ží ñïðîñèë:
     - Šàê âàì ýòî? - è ïðîòßíóë íàïèñàííîå Œàê Šàííó.  -  ‚ñòàâüòå  èìåíà
ëþäåé, êîòîðûå âàì íóæíû.
     Œàê Šàíí ïðî÷åë:
     - èêîðè. “ãðîçà êóêîëüíèöû  îæèëà  â  áîëåå  îïàñíîé  ôîðìå.  ‘ðî÷íî
íåîáõîäèìà âàøà ïîìîùü.  ðîøó  âàñ  íåìåäëåííî  âåðíóòüñß.  ’åì  âðåìåíåì
òåëåãðàôèðóéòå...  òàêèì-òî...  íåìåäëåííî  ñâßçàòüñß  ñ  Œàê   Šàííîì   è
áåçóñëîâíî âûïîëíßòü åãî ïðèêàçû. ’åëåãðàôèðóéòå, êîãäà âàñ ìîæíî îæèäàòü.
     - •îðîøî, - ñêàçàë Œàê Šàíí. - îëàãàþ, áîññ ïðî÷òåò  ìåæäó  ñòðîê  è
áåç óïîìèíàíèß æèçíè è ñìåðòè.
     Ží âïèñàë îòñóòñòâóþùèå èìåíà è ïðîòßíóë ëèñòîê ‹îóýëëó.
     - Ÿ îòïðàâèë áû íåìåäëåííî, äîê.
     ‹îóýëë êèâíóë è íàïèñàë àäðåñ, èëë íàïå÷àòàë òåëåãðàììó íà  ìàøèíêå.
‹îóýëë îòêðûë äâåðü è ïîçâàë ðèããñà. ðèããñ  ïðèøåë,  è  ïîñëàíèå  èêîðè
îòïðàâèëîñü â ïóòü.
     - àäåþñü, îí áûñòðî åãî ïîëó÷èò è ïðèåäåò, - ñêàçàë Œàê Šàíí è íàëèë
ñåáå áîëüøóþ ïîðöèþ âèñêè. - € òåïåðü, -  ñêàçàë  îí,  -  íà÷íó  ñ  ñàìîãî
íà÷àëà. ðîøó äàòü ìíå âîçìîæíîñòü ðàññêàçàòü âñå ïî-ñâîåìó, à åñëè ó  âàñ
áóäóò âîïðîñû, çàäàâàéòå, êîãäà ß êîí÷ó.
     îñëå òîãî êàê âû ìíå âñå ðàññêàçàëè,  ß  íàïðàâèëñß  â  îä  €éëåíä.
„åéñòâîâàë áåç òî÷íûõ ñâåäåíèé, ïîýòîìó ïðèõâàòèë ñ  ñîáîé  òîëñòóþ  ïà÷êó
÷åêîâ. î áîëüøåé ÷àñòè ôàëüøèâûõ,  íî  ïðîèçâîäßò  âïå÷àòëåíèå.  ˆ  ß  íå
ñîáèðàëñß ïîêóïàòü ñêîò, ïðîñòî ïîêàçûâàòü. î êàðòå  ïðèìåòèë  äåðåâóøêó,
íàçûâàåòñß åâåðëè.  à  êàðòå  ýòî  ñàìûé  áëèçêèé  ïîñåëîê  ê  ðàí÷î  äå
Šåðàäåëß. „àëüøå ëèáî ïóñòûííàß ìåñòíîñòü, ëèáî áîëüøèå  ïîìåñòüß.  îåõàë
òóäà â ìàøèíå. „îáðàëñß óæå â òåìíîòå.
     Šðàñèâàß äåðåâóøêà, ñòàðîìîäíàß, îäíà óëèöà âåäåò ê  âîäå,  íåñêîëüêî
ìàãàçèí÷èêîâ, êèíî. “âèäåë äîì ñ íàäïèñüþ "åâåðëè •àóñ" è ðåøèë, ÷òî  òàì
ìîæíî ïåðåíî÷åâàòü. „å Šåðàäåëþ è åãî äåâ÷îíêå íóæíî ïðîåçæàòü  ÷åðåç  ýòó
äåðåâóøêó, ÷òîáû äîáðàòüñß äî ñâîåãî ðàí÷î, è, ìîæåò, îíè  òóò  ÷òî-íèáóäü
ïîêóïàëè. ‚ ëþáîì ñëó÷àå äîëæíû áûòü ðàçãîâîðû,  è  òèï,  êîòîðûé  âëàäååò
ýòèì "åâåðëè •àóñ", èõ ñëûøàë.
     ’àì çà ïðèëàâêîì  ß  óâèäåë  ñòàðèêà,  ïîõîæåãî  íà  ïîìåñü  êîçëà  ñ
âîïðîñèòåëüíûì çíàêîì, è ñêàçàë  åìó,  ÷òî  õî÷ó  ïåðåíî÷åâàòü  è,  ìîæåò,
çàäåðæóñü íà äåíü-äâà.  Ží  ñïðîñèë,  íå  òóðèñò  ëè  ß,  ß  îòâåòèë  íåò,
ïîêîëåáàëñß è äîáàâèë, ÷òî ó ìåíß òóò äåëî. Ží íàâîñòðèë óøè, à ß  ñêàçàë,
÷òî ó íàñ ïðèíßòî äåëàòü ñòàâêè ïåðåä èãðîé, è  âûòàùèë  ïà÷êó  ÷åêîâ.  Ží
ïðßìî çàìàõàë óøàìè, à  êîãäà  ß  äîãîâîðèëñß  ñ  íèì  î  ïëàòå,  îí  ìåíß
çàóâàæàë.
     Ÿ ïîîáåäàë, è êîãäà óæå êîí÷àë, ñòàðèê ïðèøåë è ñïðîñèë, êàê ìíå âñå,
è ß ñêàçàë îòëè÷íî è ñàäèòåñü. Ží ïðèñåë. Œû ïîãîâîðèëè î òîì î ñåì, ïîòîì
îí ñòàë ðàññïðàøèâàòü î ìîåì äåëå, è ìû ñ íèì âûïèëè  íåïëîõîãî  ßáëî÷íîãî
áðåíäè. Ÿ ñòàë äîâåð÷èâ è ðàññêàçàë åìó, ÷òî âûðàùèâàë â  ’åõàñå  êîðîâ  è
ðàçáîãàòåë íà ýòîì. ‘êàçàë, ÷òî ìîé äåä êàê ðàç èç ýòèõ ìåñò è ìíå õî÷åòñß
ñþäà ïåðåñåëèòüñß.
     Ží ñïðîñèë, êàê çâàëè ìîåãî äåäà, è ß ñêàçàë àðòèíãòîí  è  ÷òî  õî÷ó
êóïèò íàø ñòàðûé äîì, íî  ñëèøêîì  ïîçäíî  óçíàë,  ÷òî  îí  ïðîäàâàëñß,  è
êàêîé-òî ôðàíöóç, ïî èìåíè äå Šåðàäåëü, êóïèë åãî  âìåñòå  ñ  çåìëåé.  î,
ìîæåò, ñêàçàë ß, ìíå óäàñòñß êóïèòü ìåñòî ïîáëèçîñòè, èëè, ìîæåò,  ôðàíöóç
ïðîäàñò ìíå ÷àñòü çåìëè. € ïîòîì ß ïîäîæäó, ìîæåò, ôðàíöóçó òóò íàäîåñò, è
ß êóïëþ ñòàðûé äîì ïî äåøåâêå.
     èëë îáúßñíèë ìíå:
     - „îì, êîòîðûé êóïèë äå Šåðàäåëü, ìíîãî ïîêîëåíèé  ïðèíàäëåæàë  ñåìüå
àðòèíãòîíîâ. îñëåäíèé èç íèõ óìåð ÷åòûðå ãîäà íàçàä. Ÿ âñå  ýòî  ñîîáùèë
Œàê Šàííó. ðîäîëæàéòå, Œàê Šàíí.
     - Ží ñëóøàë ìåíß ñî ñòðàííûì  âûðàæåíèåì  ëèöà,  áóäòî  èñïóãàëñß,  -
ñêàçàë Œàê Šàíí. - îòîì ïðåäïîëîæèë,  ÷òî  ìîé  äåä,  äîëæíî  áûòü,  áåí
àðòèíãòîí, êîòîðûé ïîñëå ƒðàæäàíñêîé âîéíû óåõàë íà çàïàä,  è  ß  ñêàçàë,
÷òî, íàâåðíî, òàê è åñòü, ïîòîìó ÷òî ïàïó òîæå çâàëè áåí è îí íèêîãäà  íå
ãîâîðèë î ñâîåé ñåìüå, êàê áóäòî çëèëñß  íà  ðîäñòâåííèêîâ,  ïîýòîìó  ß  è
çàõîòåë êóïèòü ñòàðûé äîì. Ÿ ñêàçàë, ÷òî ýòî ðàññåðäèëî áû äóõè  òåõ,  êòî
âûïíóë ìîåãî äåäóøêó.
     ó, ýòî áûë âûñòðåë âñëåïóþ, íî îí ïîïàë â öåëü.  ‘òàðûé  êîçåë  ñòàë
ðàçãîâîð÷èâåé.  Ží  ñêàçàë,  ÷òî  ß  íàñòîßùèé  âíóê  áåíà,  ïîòîìó   ÷òî
àðòèíãòîíû íèêîãäà íå çàáûâàëè îáèä. îòîì ñêàçàë, ÷òî âðßä  ëè  ß  ñìîãó
êóïèòü ñòàðûé äîì, ïîòîìó ÷òî ôðàíöóç ïîòðàòèë íà íåãî ìàññó äåíåã, íî òóò
ïîáëèçîñòè îí çíàåò îäíî ìåñòî, êîòîðîå ß ìîãó êóïèòü, è î÷åíü äåøåâî.  Ží
åùå ñêàçàë, ÷òî è çåìëþ ó ôðàíöóçà ß íå ñìîãó êóïèòü, à åñëè áû è ñìîã, òî
ìíå áû îíà íå ïîíðàâèëàñü. ˆ âñå ñìîòðåë íà ìåíß,  áóäòî  íå  ìîã  ðåøèòü,
ãîâîðèòü äàëüøå èëè íåò.
     Ÿ ñêàçàë, ÷òî âñå-òàêè õî÷ó ñíà÷àëà ïîïðîáîâàòü  ñòàðûé  äîì,  ïîòîìó
÷òî ñëûøàë, ÷òî äëß âîñòîêà îí î÷åíü õîðîø, è çåìëè ìíîãî, õîòß äëß çàïàäà
ýòî, êîíå÷íî, ìàëî. ˆ ñïðîñèë, à ÷òî òàì ñäåëàë ôðàíöóç. ó, ñòàðûé  êîçåë
ïðèíåñ êàðòó è ïîêàçàë ìíå îêðåñòíîñòè. îëüøîé êóñîê çåìëè, âûõîäèò ïðßìî
â îêåàí.  “çêèé  ïåðåøååê,  ïðèìåðíî  â  òûñß÷ó  ôóòîâ,  ñîåäèíßåò  åãî  ñ
ìàòåðèêîì. ‡à ýòèì  ïåðåøåéêîì  çåìëß  ðàñøèðßåòñß  âååðîì,  òàì  ïðèìåðíî
äâå-òðè òûñß÷è àêðîâ.
     Ží ñêàçàë, ÷òî ôðàíöóç ïîñòðîèë íà ïåðåøåéêå ñòåíó âûñîòîé â äâàäöàòü
ôóòîâ. ‚ ñåðåäèíå âîðîòà.  î  ÷åðåç  íèõ  íèêòî  íå  ïðîõîäèò.  ‚ñå,  ÷òî
ïðèõîäèò èç äåðåâíè, âêëþ÷àß ïî÷òó,  çàáèðàþò  îõðàííèêè.  ˆíîñòðàíöû,  îí
ñêàçàë, ñòðàííûå ñìóãëûå ìàëåíüêèå ëþäè, ó êîòîðûõ âñåãäà íàãîòîâå  äåíüãè
è êîòîðûå âñåãäà ìîë÷àò. ‘êàçàë, ÷òî ìíîãî  ïðèâîçßò  â  ëîäêå.  ’àì  åñòü
ôåðìà è ìíîãî  ñêîòà:  êîðîâû,  îâöû,  ëîøàäè,  ñâîðà  áîëüøèõ  ñîáàê.  Ží
ãîâîðèë: "èêòî ýòèõ ñîáàê íå âèäåë, òîëüêî îäèí ÷åëîâåê, è îí..."
     ’óò îí íåîæèäàííî çàìîëê, êàê áóäòî ñêàçàë ñëèøêîì ìíîãî, è íà ëèöå ó
íåãî ïîßâèëîñü èñïóãàííîå  âûðàæåíèå.  îýòîìó  ß  çàïîìíèë  åãî  ñëîâà  è
îòëîæèë ðàññïðîñû íà ïîòîì.
     Ÿ ñïðîñèë, áûë ëè êòî-íèáóäü âíóòðè è êàê  òàì  âñå  âûãëßäèò,  è  îí
ñêàçàë: "èêòî, êðîìå ÷åëîâåêà, êîòîðûé..."  ’óò  îí  ñíîâà  çàìîëê,  è  ß
ðåøèë, ÷òî îí ãîâîðèò î òîì  æå  ÷åëîâåêå,  êîòîðûé  âèäåë  ñîáàê.  ˆ  ìíå
ñòàíîâèëîñü âñå èíòåðåñíåå.
     Ÿ ñêàçàë, ÷òî âåäü êòî-íèáóäü ìîæåò íåçàìåòíî ïîäîáðàòüñß ñî  ñòîðîíû
îêåàíà è ïîñìîòðåòü. ˆ íèêòî íå óâèäèò.  î  îí  îòâåòèë,  ÷òî  òàì  âñþäó
ñêàëû, è òîëüêî â òðåõ ìåñòàõ ìîæíî ïðè÷àëèòü íà  ëîäêå,  è  âñå  ýòè  òðè
ìåñòà, êàê è âîðîòà, îõðàíßþòñß. Ží ïîñìîòðåë íà ìåíß ïîäîçðèòåëüíî,  è  ß
ñêàçàë: "Ž, äà, ß ïîìíþ, ïàïà ìíå ïðî ýòî ðàññêàçûâàë". ˆ ïîáîßëñß  äàëüøå
åãî ðàññïðàøèâàòü.
     Ÿ ñïðîñèë, êàêèå åùå èçìåíåíèß ñäåëàíû, è îí  îòâåòèë,  ÷òî  ïîßâèëñß
áîëüøîé ñàä ñ êàìíßìè. Ÿ çàìåòèë, ÷òî íèêòî íå äåëàåò ñàä ñ  äåêîðàòèâíûìè
êàìíßìè òàì, ãäå è òàê õâàòàåò êàìíåé. Ží âûïèë  åùå  è  çàßâèë,  ÷òî  ýòî
ñîâñåì äðóãîé ñàä, è âîîáùå íå ñàä, à, ìîæåò, êëàäáèùå, è íà ëèöå  ó  íåãî
îïßòü ïîßâèëîñü òî æå ñòðàííîå èñïóãàííîå âûðàæåíèå.
     Œû åùå  âûïèëè,  è  îí  ñêàçàë,  ÷òî  åãî  çîâóò  ôðàèì  •îïêèíñ,  è
ðàññêàçàë, ÷òî ïðèìåðíî ÷åðåç ìåñßö ïîñëå òîãî, êàê òóò ïîñåëèëñß ôðàíöóç,
ðûáàêè âîçâðàùàëèñü ñ ìîðß è ó íèõ êàê ðàç íàïðîòèâ ýòîãî ìåñòà  âûøåë  èç
ñòðîß ìîòîð. € â ýòî âðåìß ïîäîøëà ßõòà ôðàíöóçà, è èç íåå íà ïðè÷àë âûøëî
ìíîãî ëþäåé. ûáàêè ïëûëè íà âåñëàõ, è ïîêà îíè øëè  ìèìî,  âûñàäèëîñü  íå
ìåíåå ñòà ÷åëîâåê.
     ó, ïîòîì îí ðàññêàçàë, ÷òî åùå ïðèìåðíî ÷åðåç ìåñßö  æèòåëü  åâåðëè
ïî èìåíè „æèì ’åéëîð åõàë íî÷üþ äîìîé, è ôàðû îñâåòèëè  íà  äîðîãå  ïàðíß.
àðåíü çàîðàë, óâèäåâ îãíè, è  ïûòàëñß  óáåæàòü,  íî  óïàë.  ’åéëîð  âûøåë
ïîñìîòðåòü, ÷òî ñ íèì. à ïàðíå áûëî òîëüêî áåëüå è ñóìêà íà øåå. ˆ îí áûë
áåç ñîçíàíèß.
     ’åéëîð ïîäîáðàë åãî è ïðèâåç ñþäà, â "åâåðëè  •àóñ".  ‚  íåãî  âëèëè
àëêîãîëß, è îí ïðèøåë â ñåáß. Žêàçàëñß èòàëüßíåö,  ïî-àíãëèéñêè  ïî÷òè  íå
ãîâîðèë è áûë èñïóãàí äî ñìåðòè. •îòåë ïîëó÷èòü îäåæäó è óáðàòüñß.  Žòêðûë
ñóìêó è ïîêàçàë äåíüãè. Žêàçûâàåòñß, îí ñáåæàë èç ýòîãî äîìà äå  Šåðàäåëß.
„îáðàëñß äî âîäû è ïëûë, ïîêà íå ðåøèë, ÷òî âûøåë çà ñòåíó, ïîòîì âûáðàëñß
íà áåðåã. ‘êàçàë, îí êàìåíùèê, îäèí èç òîé ãðóïïû, ÷òî ïðèïëûëà  íà  ßõòå.
‘êàçàë, îíè óñòðàèâàþò êàìåííûé ñàä, âûñåêàþò êàìíè è  ñòàâßò  èõ  ñòîéìß,
êàê áîëüøèå ìîãèëüíûå ïëèòû, ñòàâßò êîëüöàìè,  à  âíóòðè  ñòðîßò  êàìåííûé
äîì. ‘êàçàë, ýòè êàìíè äâàäöàòè - òðèäöàòè ôóòîâ âûñîòîé...


     Ÿ ïî÷óâñòâîâàë, êàê ÷òî-òî âðîäå ëåäßíîé ðóêè êîñíóëîñü ìîèõ âîëîñ. ˆ
ñêàçàë:
     - îâòîðèòå, Œàê Šàíí.
     Ží òåðïåëèâî ñêàçàë:
     - ‹ó÷øå ß ïðîäîëæó ïî-ñâîåìó, äîê.
     èëë çàìåòèë:
     - Ÿ çíàþ, î ÷åì òû äóìàåøü, €ëàí. î ïóñòü Œàê Šàíí ïðîäîëæàåò.
     Œàê Šàíí ïðîäîëæàë:
     - ˆòàëüßíåö íå ãîâîðèë,  ÷òî  åãî  íàïóãàëî.  ðîñòî  íà÷èíàë  ÷òî-òî
áîðìîòàòü, äðîæàë è êðåñòèëñß. îíßòíî áûëî, ÷òî îí ñ÷èòàåò äîì  â  öåíòðå
êàìíåé ïðîêëßòûì. …ìó äàëè åùå âûïèòü, è îí ñêàçàë, ÷òî äüßâîë  òàì  áåðåò
ñâîå. ‘êàçàë, ÷òî èç áîëåå ÷åì  ñîòíè  ïðèåõàâøèõ  ñ  íèì  ëþäåé  ïîëîâèíà
ïîãèáëà ïîä óïàâøèìè êàìíßìè. ‘êàçàë, ÷òî íèêòî íå  çíàåò,  êóäà  äåëè  èõ
òåëà. ‘êàçàë, ÷òî ðàáî÷èõ íàáèðàëè èç ðàçíûõ îòäàëåííûõ ïîñåëêîâ, è  íèêòî
èç íèõ íå çíàåò äðóã äðóãà. ‘êàçàë, ÷òî  ïîñëå  íåãî  ïðèáûëî  åùå  áîëüøå
ïßòèäåñßòè. ‘êàçàë, ÷òî íàíèìàëè òîëüêî ëþäåé áåç ñåìüè.
     ˆ ïîòîì îí âäðóã íåîæèäàííî çàêðè÷àë, çàêðûë ãîëîâó ðóêàìè è âûáåæàë,
è íèêòî íå óñïåë åãî çàäåðæàòü.  €  äâà  äíß  ñïóñòß,  ðàññêàçûâàë  ñòàðûé
êîçåë, åãî âûáðîñèëî ìîðå íà áåðåã ïðèìåðíî â ìèëå îòñþäà.
     - ˆòàëüßíöà ïîõîðîíèëè è èç åãî  äåíåã  çàïëàòèëè  íàëîãè  çà  áåäíóþ
ôåðìó. Žá ýòîé áåäíîé ôåðìå ß ðàññêàæó ïîçæå, - ñêàçàë Œàê Šàíí.
     ˆ òóò, ïîõîæå, ñòàðîìó êîçëó ïðèøëî â ãîëîâó,  ÷òî  òî,  ÷òî  îí  ìíå
ðàññêàçûâàåò, íå ïîìîæåò ïðîäàòü ìíå òî,  ÷òî  îí  õîòåë  áû  ïðîäàòü.  Ží
çàìîë÷àë, ñòàë ìàõàòü ñâîåé áîðîäåíêîé è ïîãëßäûâàòü íà ìåíß.  ˆ  ß  òîãäà
ñêàçàë, ÷òî êàæäîå åãî ñëîâî äåëàåò ïîêóïêó äëß ìåíß âñå áîëåå èíòåðåñíîé.
‘êàçàë, ÷òî äëß ìåíß íåò íè÷åãî ëó÷øå õîðîøåé òàèíñòâåííîé èñòîðèè, è  ÷åì
áîëüøå ß åãî ñëóøàþ, òåì áîëüøå õî÷åòñß ìíå ïîñåëèòüñß  çäåñü  ïîáëèçîñòè.
Œû åùå âûïèëè, è ß ïîïðîñèë åãî, åñëè îí åùå ÷òî-íèáóäü óçíàåò, ðàññêàçàòü
ìíå. € ß åìó çàïëà÷ó. ˆ åùå, ÷òî çàâòðà ìû ñ íèì  îòïðàâèìñß  ñìîòðåòü  òî
ìåñòî, î êîòîðîì îí ãîâîðèò. Ÿ ðåøèë, ÷òî íàäî äàòü åìó âñå  ýòî  óñâîèòü,
ïîýòîìó ìû åùå âûïèëè, è ß îòïðàâèëñß ñïàòü.  ˆ  çàìåòèë,  óõîäß,  ÷òî  îí
î÷åíü ñòðàííî ñìîòðèò ìíå âñëåä.


     Œàê Šàíí ïðîäîëæàë:
     - ‘ëåäóþùèé äåíü - áûëà ñðåäà - îêàçàëñß ßðêèì è ñâåòëûì. Œû  ñåëè  â
åãî ìàøèíó è ïîåõàëè. åìíîãî ïîãîäß îí ñòàë ðàññêàçûâàòü î òîì òèïå,  ÷òî
âèäåë ñîáàê. àçâàë åãî ‹àéàñ àðòîí. ‘êàçàë, ÷òî ‹àéàñ ëþáîïûòíåå äåñßòêà
ñòàðûõ äåâ, êîòîðûå  ïîäãëßäûâàþò  â  îêîøêî  çà  ìîëîäîæåíàìè.  “  ‹àéàñà
ëþáîïûòñòâî êàê áîëåçíü. ‘êàçàë, ÷òî òîò âûòàùèë áû ïðîáêó èç  àäà,  ÷òîáû
ïîãëßäåòü, äàæå åñëè áû çíàë, ÷òî àä âûïëåñíåòñß  åìó  â  ëèöî.  ’àê  âîò,
‹àéàñ âñå äóìàë è äóìàë îá ýòîé ñòåíå è î òîì, ÷òî çà íåé.  Ží  ìíîãî  ðàç
áûâàë â ïîìåñòüå àðòèíãòîíîâ è âñå òàì çíàë, íî ýòà ñòåíà âñå  ðàâíî  ÷òî
æåíà, êîòîðàß âäðóã çàêðûëà ëèöî âóàëüþ. Ží çíàåò, ÷òî óâèäèò òî æå  ñàìîå
ëèöî, íî íå ìîæåò íå ñîðâàòü âóàëü. ˆ âîò  ïî  ýòîé  ñàìîé  ïðè÷èíå  ‹àéàñ
äîëæåí áûë çàãëßíóòü çà ñòåíó.
     Ží çíàë, ÷òî äíåì òàêîé âîçìîæíîñòè íåò, íî âñå òàì îáîøåë,  îáïîëçàë
è íàêîíåö íàøåë îäíî ìåñòî ó ñàìîé âîäû. ô ãîâîðèò,  ÷òî  ñòåíà  ñ  îáåèõ
ñòîðîí êîí÷àåòñß ñêàëîé, îíà â íåå âñòðîåíà, íî ê  íåé  ìîæíî  ïîäîéòè  ñî
ñòîðîíû âîäû. ‹àéàñ ðåøèë, ÷òî îí ñìîæåò ñî  ñòîðîíû  âîäû  ïîäîáðàòüñß  ê
ñòåíå è ïåðåëåçòü ÷åðåç íåå. ‚ûáðàë íî÷ü, êîãäà ëóíà ïîëíàß, íî òó÷è ÷àñòî
çàêðûâàþò åå. ‚çßë â ëîäêó ëåãêóþ ëåñòíèöó è ïîãðåá.  ðè÷àëèë,  ïðèñòàâèë
ëåñòíèöó è, êîãäà òó÷è çàêðûëè ëóíó, ïîäíßëñß íà ñòåíó. ˆ âîò îí  íàâåðõó.
‚òàùèë òóäà ëåñòíèöó è ëåã, ÷òîáû îñìîòðåòüñß. “ íåãî áûëà ìûñëü ïîñòàâèòü
ëåñòíèöó ïî äðóãóþ ñòîðîíó,  ñïóñòèòüñß  è  îòïðàâèòüñß  íà  ðàçâåäêó.  Ží
ïîäîæäàë, ïîêà âûéäåò ëóíà, è óâèäåë ïåðåä  ñîáîé  øèðîêèé  ëóã,  óñåßííûé
áîëüøèìè êóñòàìè. îòîì  äîæäàëñß,  ïîêà  ëóíà  ñíîâà  ñêðûëàñü,  ïîñòàâèë
ëåñòíèöó è íà÷àë ñïóñêàòüñß...
     ˆ âîò â ýòîì ìåñòå ñòàðûé ô çàìîë÷àë,  ïîäâåë  ìàøèíó  ê  îáî÷èíå  è
îñòàíîâèëñß. Ÿ ñïðîñèë: "ó, à äàëüøå ÷òî?"  ô  îòâåòèë:  "Œû  åãî  íàøëè
óòðîì ó ãàâàíè, îí ãðåá êàê ñóìàñøåäøèé è êðè÷àë:  "“áåðèòå  èõ  îò  ìåíß!
“áåðèòå èõ îò ìåíß!" Šîãäà îí íåìíîãî óñïîêîèëñß, òî ðàññêàçàë òî,  ÷òî  ß
ðàññêàçàë âàì.
     - € ïîòîì, - ñêàçàë Œàê Šàíí, - à ïîòîì, - îí íàëèë ñåáå è  âûïèë,  -
ïîòîì ñòàðûé êîçåë ïîêàçàë, ÷òî îí ïðåêðàñíûé àêòåð èëè îòúßâëåííûé  ëæåö.
Ží ñêàçàë: "ˆ  òóò  ‹àéàñ  ñäåëàë  òàê",  ãëàçà  ó  ôà  çàêàòèëèñü,  ëèöî
çàäåðãàëîñü, è îí çàñêóëèë: "Šàê îíè ïèùàò!  èùàò,  êàê  ïòèöû!  Šàê  îíè
áåãóò! Ž áîæå, îíè â êóñòàõ! ðß÷óòñß è ïèùàò! îæå, îíè ïîõîæè íà  ëþäåé,
íî ýòî íå ëþäè. Šàê îíè áåãóò è ïðß÷óòñß!..
     "î  ÷òî  ýòî?  îõîæå  íà  ëîøàäü...  áîëüøàß  ëîøàäü...   ñêà÷åò...
ñêà÷åò..."
     "‘ìîòðèòå íà íåå... êàê ëåòßò åå âîëîñû!.. ïîñìîòðèòå íà ýòè  ãîëóáûå
ãëàçà íà áåëîì ëèöå!.. è íà ëîøàäü... áîëüøóþ ÷åðíóþ ëîøàäü..."
     "‘ìîòðèòå, êàê îíè áåãóò... è êàê ïèùàò... ‘ëûøèòå,  êàê  îíè  ïèùàò,
êàê ïòèöû! ‚ êóñòàõ... ïåðåáåãàþò îò êóñòà ê êóñòó..."
     "‘ìîòðèòå íà ñîáàê!.. ýòî íå ñîáàêè... “áåðèòå èõ îò ìåíß! “áåðèòå èõ
îò ìåíß! ‘îáàêè àäà... îæå... óáåðèòå èõ îò ìåíß!"
     Œàê Šàíí ñêàçàë:
     - “ ìåíß ìóðàøêè ïîïîëçëè ïî êîæå.  ˆ  ñåé÷àñ  ïîëçóò,  êîãäà  ß  âàì
ðàññêàçûâàþ.
     ’óò ô âêëþ÷èë ìîòîð, è ìû ïîåõàëè äàëüøå. Ÿ ñïðîñèë: "€ ïîòîì  ÷òî?"
Ží îòâåòèë: "‚ñå. ‚ñå, ÷òî ìû ñìîãëè ó íåãî âûóäèòü. ˆ ñ òåõ ïîð îí íè÷åãî
íå ãîâîðèò. Œîæåò, óïàë ñî ñòåíû è óäàðèëñß ãîëîâîé. Œîæåò, òàê, à  ìîæåò,
íåò. ‚î âñßêîì ñëó÷àå ‹àéàñ áîëüøå íå ëþáîïûòåí. •îäèò ïî äåðåâíå, îäèí, ñ
øèðîêî ðàñêðûòûìè ãëàçàìè. ‚ñïóãíè åãî, è îí íà÷íåò  òî,  ÷òî  ß  ïîêàçàë,
òîëüêî ïîëó÷øå". - ˆ îí ïîñìåßëñß.
     Ÿ ñêàçàë: "î åñëè òî, ÷òî ïîõîæå íà ÷åëîâåêà, íå ÷åëîâåê, è òî,  ÷òî
ïîõîæå íà ñîáàê, íå ñîáàêè, òî ÷òî ýòî?"
     Ží îòâåòèë: "‚û çíàåòå ñòîëüêî æå, ñêîëüêî ß".
     Ÿ ñêàçàë: "î âû õîòü ïðåäñòàâëßåòå,  êòî  ýòà  äåâ÷îíêà  íà  áîëüøîé
÷åðíîé ëîøàäè?"
     Ží îòâåòèë: "Žíà, äà. „åâ÷îíêà ôðàíöóçà".
     ‘íîâà ëåäßíàß ðóêà êîñíóëàñü ìîèõ âîëîñ, ìûñëè çàìåòàëèñü... „àõóò íà
÷åðíîì æåðåáöå... îõîòèòñß... íà êîãî? ˆ ñòîßùèå êàìíè, è  ëþäè,  ãèáíóùèå
ïîä íèìè... âñå êàê â ñòàðèíó... â ñòàðîì Šàðíàêå...
     Œàê Šàíí ïðîäîëæàë ñâîé ðàññêàç.
     - Œû ïîåõàëè äàëüøå, è ß âèäåë, ÷òî ñòàðûé êîçåë î÷åíü âîçáóæäåí,  îí
âñå âðåìß æåâàë ñâîè óñû. àêîíåö  ìû  ïðèåõàëè  â  ìåñòî,  î  êîòîðîì  îí
ãîâîðèë. Žñìîòðåëèñü. •îðîøåå ìåñòî. îõîæå íà òàêîå, êîòîðîå ß  õîòåë  áû
êóïèòü, êàê ß åìó ðàññêàçûâàë. ‘òàðûé êàìåííûé äîì,  ìíîãî  êîìíàò  -  äëß
âîñòîêà. Œåáëèðîâàííûå. Œû íåìíîãî ïîáðîäèëè âîêðóã è ñêîðî óâèäåëè ñòåíó.
‚ñå, êàê ñêàçàë ñòàðûé êîçåë. óæíà àðòèëëåðèß èëè  òðèíèòðîòîëóîë,  ÷òîáû
ïðîáèòü åå. ô áîðìîòàë, ÷òîáû ß  íå  îñîáåííî  íà  íåå  ñìîòðåë.  îëüøèå
âîðîòà ïîïåðåê äîðîãè, ïîõîæè íà ñòàëüíûå. ˆ õîòü ìû íèêîãî íå âèäåëè, ìíå
ïîêàçàëîñü, ÷òî çà íàìè âñå âðåìß ñëåäßò.
     Œû ïîõîäèëè òóò è òàì, ïîòîì âåðíóëèñü ê äîìó.  ˆ  òóò  ñòàðûé  êîçåë
áåñïîêîéíî ñïðîñèë ìåíß, ÷òî ß äóìàþ, è ß ñêàçàë, ÷òî âñå â ïîðßäêå,  åñëè
öåíà óñòðîèò, è êàêàß æå öåíà. ˆ îí íàçâàë ñóììó, îò êîòîðîé ß çàìèãàë. å
ïîòîìó, ÷òî âåëèêà, íàîáîðîò. ˆ òóò ó ìåíß ïîßâèëàñü ìûñëü. Ÿ ñêàçàë,  ÷òî
õî÷ó ïîñìîòðåòü åùå íåñêîëüêî äîìîâ. Œû  åùå  òàì  ïîõîäèëè,  à  ìûñëü  íå
âûõîäèëà ó ìåíß èç ãîëîâû.
     ûëî óæå  ïîçäíî,  êîãäà  ìû  âåðíóëèñü  â  äåðåâíþ.  à  ïóòè  íàçàä
îñòàíîâèëèñü ïîãîâîðèòü ñ îäíèì ÷åëîâåêîì. Ží  ñêàçàë:  "ô,  åùå  ÷åòâåðî
èñ÷åçëè èç áåäíîé ôåðìû".
     ‘òàðûé êîçåë çàåðçàë è ñïðîñèë, êîãäà. ’îò  îòâåòèë,  ïðîøëîé  íî÷üþ.
‘êàçàë, ÷òî óïðàâëßþùèé õî÷åò ïîçâîíèòü â ïîëèöèþ.  ô  êàê  áóäòî  ÷òî-òî
ñòàë ïîäñ÷èòûâàòü è ñêàçàë, ÷òî âñåãî óæå îêîëî  ïßòèäåñßòè.  ’îò  ñêàçàë,
äà. Žíè ïîêà÷àëè ãîëîâàìè, è ìû ïîåõàëè äàëüøå.  Ÿ  ñïðîñèë,  ÷òî  ýòî  çà
áåäíàß ôåðìà, îí îòâåòèë, ÷òî ýòî â äåñßòè ìèëßõ, òàì æèâóò íèùèå,  è  âîò
ïîñëåäíèå òðè ìåñßöà  îíè  ñòàëè  èñ÷åçàòü.  ˆ  ó  íåãî  ïîßâèëîñü  òî  æå
èñïóãàííîå âûðàæåíèå, è îí çàãîâîðèë î äðóãîì.
     ó, ìû âåðíóëèñü â "åâåðëè •àóñ". ’àì áûëî ìíîãî ìåñòíûõ æèòåëåé,  è
îíè îòíåñëèñü êî ìíå ñ ïî÷òåíèåì. ‚èäèìî, ô ñêàçàë èì, êòî ß òàêîé, è ýòî
áûëî ÷òî-òî âðîäå êîìèòåòà ïî âñòðå÷å.
     Žäèí èç íèõ âñòàë è ñêàçàë: õîðîøî, ÷òî ß âåðíóëñß, íî íàäî áûëî  ìíå
âåðíóòüñß ðàíüøå. Žíè  óæå  çíàëè  îá  èñ÷åçíóâøèõ  íèùèõ,  è  èì  ýòî  íå
ïîíðàâèëîñü.
     Ÿ ïîóæèíàë, âûøåë, ëþäåé ïðèáàâèëîñü. Žíè  áóäòî  ñîáèðàëèñü  âìåñòå,
÷òîáû íå òàê áîßòüñß. € ìîß ìûñëü ñòàíîâèëàñü  âñå  íàñòîé÷èâåå.  €  ìûñëü
çàêëþ÷àëàñü âîò â ÷åì. Ÿ  îøèáàëñß,  äóìàß,  ÷òî  ô  çàáîòèòñß  òîëüêî  î
âûãîäå. Œíå ïîêàçàëîñü, ÷òî îíè âñå ñòðàøíî íàïóãàíû è, ìîæåò, ðåøèëè, ÷òî
ß òîò ñàìûé ÷åëîâåê, êîòîðûé ìîæåò èì ïîìî÷ü.
     àâåðíî, àðòèíãòîíû òàì áûëè áîëüøèìè øèøêàìè, è âîò ß, îäèí èç íèõ,
âîçâðàùàþñü. Œîæíî ñêàçàòü, ïîñëàëî ñàìî íåáî, êàê ðàç âîâðåìß.  Ÿ  ñèäåë,
ïðèñëóøèâàëñß, è âñå ðàçãîâîðû êðóòèëèñü âîêðóã áåäíîé ôåðìû è ôðàíöóçà.
     Žêîëî äåâßòè ïðèøåë åùå îäèí. ‘êàçàë: "àøëè äâóõ èñ÷åçíóâøèõ íèùèõ".
‚ñå ïîäîøëè áëèæå, è ô ñïðîñèë:  "ƒäå?"  ˆ  òîò  îòâåòèë:  "èëë  „æîíñîí
ïðèïëûë âå÷åðîì. “âèäåë çà  êîðìîé  äâóõ  óòîïëåííèêîâ.  îäöåïèë  èõ.  à
ïðèñòàíè îíè ñî ñòàðèêîì ‘è „æåéìñîíîì ðàññìîòðåëè èõ. ƒîâîðèò, ÷òî îí  èõ
çíàåò. ‘ýì è Œýòòè ‚èëàí, êîòîðûå óæå òðè ãîäà æèëè íà ôåðìå. ’àê è  ëåæàò
íà ïðèñòàíè. àâåðíî, óïàëè â âîäó, óäàðèëèñü î êàìíè è óòîíóëè.
     "Šàê ýòî óäàðèëèñü î êàìíè?" - ñïðîñèë ô. ˆ òîò îòâåòèë, ÷òî ó íèõ â
ãðóäè íè îäíîé öåëîé êîñòè. åáðà  âñå  ðàçáèòû,  ïîõîæå,  èõ  ìíîãî  äíåé
êîëîòèëî î ñêàëû. Šàê áóäòî èõ ê íèì ïðèâßçàëè. „àæå ñåðäöà ðàçäàâëåíû...


     Ÿ ïî÷óâñòâîâàë òîøíîòó è ãíåâ; óñëûøàë âíóòðè ñåáß ãîëîñ: "’àê áûëî â
ñòàðèíó... òàê óáèâàëè òâîé íàðîä... äàâíûì-äàâíî..."  ’óò  ß  ïîíßë,  ÷òî
âñêî÷èë íà íîãè è èëë óäåðæèâàåò ìåíß çà ðóêè. Œàê Šàíí òîæå âñêî÷èë,  íî
íà ëèöå åãî íå áûëî óäèâëåíèß, è ß ïîäóìàë, ÷òî îí íå âñå íàì ðàññêàçàë.
     Ÿ ñêàçàë:
     - ‚ñå â ïîðßäê