Ocenite etot tekst:


--------------------
Artur Konan Dojl. Delo neobychnoj kvartirantki
("Zapiski SHerloka Holmsa" #10)
Arthur Conan Doyle. The Adventure of the Veiled Lodger
("The Case Book of Sherlock Holmes" #10)
Perevod V. Il'ina
____________________________________
Iz biblioteki Olega Aristova
http://www.chat.ru/~ellib/
--------------------




     SHerlok  Holms  aktivno  zanimalsya  rassledovaniem   prestuplenii   na
protyazhenii  dvadcati  treh  let.  V  techenie   semnadcati   iz   nih   mne
poschastlivilos' pomogat' emu i vesti zapisi. Poetomu vpolne  ponyatno,  chto
sejchas v moem rasporyazhenii ogromnyj material, i samoe slozhnoe - ne  najti,
a vybrat'. Ezhegodnye hroniki zanimayut celuyu polku.  Imeyutsya  i  ob®emistye
papki s dokumentami. Vse eto vmeste vzyatoe predstavlyaet cennejshij istochnik
svedenij ne tol'ko dlya lic, izuchayushchih prestupnost', no  i  dlya  teh,  kogo
interesuyu skandal'nye proisshestviya v obshchestvennoj  i  politicheskoj  sferah
perioda zakata viktorianskoj epohi. No  ya  mogu  zaverit'  avtorov  polnyh
otchayaniya pisem, umolyavshih sohranit' reputaciyu sem'i i chestnoe imya predkov:
u nih net osnovanij dlya opasenij.  Osmotritel'nost'  i  vysokoe  ponimanie
professional'nogo dolga, vsegda otlichavshie moego  druga,  igrayut  reshayushchuyu
rol' pri otbore del dlya moih vospominanij. Zloupotreblyat' doveriem  my  ne
stanem. YA rezko osuzhdayu nedavnie popytki dobrat'sya do  etih  dokumentov  i
unichtozhit' ih. Nam izvestno, ot kogo oni  ishodili,  i  Holms  upolnomochil
menya  soobshchit':  esli   podobnye   posyagatel'stva   povtoryatsya,   to   vse
obstoyatel'stva  dela,   kasayushchegosya   politicheskogo   deyatelya,   mayaka   i
dressirovannogo baklana,  budut  nemedlenno  predany  oglaske.  Tot,  komu
adresovano dannoe preduprezhdenie, pojmet menya.
     Bylo by nevernym polagat', chto vsyakoe delo davalo Holmsu  vozmozhnost'
prodemonstrirovat' udivitel'nyj dar nablyudatel'nosti i intuicii, kotorye ya
pytalsya podcherknut' v svoih memuarah. Poroj emu  trebovalis'  znachitel'nye
usiliya, chtoby dobrat'sya do istiny, a inogda razgadka vnezapno prihodila  k
nemu. Po pravde govorya, uzhasayushchie lyudskie tragedii chashche  vsego  ne  davali
osobogo prostora dlya raskrytiya talantov Holmsa. K podobnym  delam  sleduet
otnesti i to, o kotorom ya sobirayus' rasskazat'.  Izlagaya  ego,  ya  izmenil
lish'  nekotorye  imena  i  nazvaniya,  a  v  ostal'nom  vse   sootvetstvuet
dejstvitel'nosti.
     Odnazhdy nezadolgo do poludnya - eto bylo v konce 1896 goda - ya poluchil
zapisku ot Holmsa: on srochno vyzyval menya  k  sebe.  Kogda  ya  priehal  na
Bejker-strit, v polnom tabachnogo dyma kabinete uzhe sidela,  raspolozhivshis'
v kresle  naprotiv  nego,  pozhilaya  dama,  po  vidu  raspolnevshaya  hozyajka
pansiona ili gostinicy.
     - |to missis Merrilou iz YUzhnogo Brikstona, - skazal  Holms,  ukazyvaya
rukoj v ee storonu. - Esli i vy ne v silah  borot'sya  so  svoimi  vrednymi
privychkami, Uotson, mozhete kurit', nasha gost'ya ne vozrazhaet. Ona rasskazhet
lyubopytnuyu istoriyu, kotoraya v dal'nejshem mozhet privesti k takomu  razvitiyu
sobytij, kogda vashe prisutstvie stanet neobhodimym.
     - Sdelayu vse, chto v moih silah.
     - Vidite li, missis  Merrilou,  esli  ya  soglashus'  navestit'  missis
Ronder, mne hotelos' by imet' svidetelya. Nadeyus', vy  raz®yasnite  ej  eto,
prezhde chem my k nej pridem.
     -  Blagoslovi  vas  Gospod',  mister  Holms,   -   voskliknula   nasha
posetitel'nica, - ona tak zhazhdet vstretit'sya s vami, chto mozhete  privodit'
s soboj hot' tolpu!
     - V takom sluchae my priedem segodnya srazu zhe posle poludnya. A  teper'
davajte razberemsya, pravil'no li ya uyasnil situaciyu. Vy skazali, chto missis
Ronder yavlyaetsya vashej kvartirantkoj vot uzhe sem' let, no za eto  vremya  vy
tol'ko raz videli ee lico?
     - Luchshe by mne voobshche ego ne videt'! - otvetila missis Merrilou.
     - Itak, ono sil'no izurodovano.
     - Znaete, mister Holms, to, chto  ya  uvidela,  voobshche  edva  li  mozhno
nazvat' licom. Odnazhdy nash torgovec molokom zametil ego v  okne  i  uronil
svoj bidon, razliv moloko po vsemu sadu pered domom.  Tak  ono  vyglyadelo.
Kogda ya sluchajno zastala missis Ronder vrasploh, ona pospeshila  zakryt'sya,
a zatem skazala: "Teper', missis Merrilou, vy znaete, pochemu ya nikogda  ne
snimayu vual'".
     - Vam izvestno hot' chto-nibud' o ee proshlom?
     - Nichego.
     - Ee kto-to rekomendoval vam?
     - Net, ser. U nee bylo mnogo deneg. Ona ne torguyas' vylozhila platu za
tri mesyaca vpered. V nashe vremya takaya bednaya zhenshchina, kak ya,  ne  pozvolit
sebe upustit' podobnuyu klientku.
     - Ona ob®yasnila, pochemu vybrala imenno vash dom?
     - Moj dom skromen i nevelik, stoit on daleko ot dorogi i raspolozhen v
otdalenii ot drugih domov. Krome togo, ona  vyyasnila,  chto  ya  beru  vsego
odnogo kvartiranta, a svoej  sem'i  u  menya  net.  Polagayu,  ona  smotrela
neskol'ko domov, no moj podoshel ej bol'she  drugih.  Missis  Ronder  iskala
odinochestva i pokoya i byla soglasna za nih platit'.
     - Tak vy govorite, ona ne otkryvala svoego lica  vse  to  vremya,  chto
prozhila  u  vas,  isklyuchaya  tot  edinstvennyj  sluchaj?  Da,  eto  dovol'no
zanimatel'no. I neudivitel'no, chto vy v  konce  koncov  zahoteli  vo  vsem
razobrat'sya.
     - Delo dazhe  ne  v  tom,  mister  Holms.  Dlya  menya  vpolne  bylo  by
dostatochno togo, chto ona ispravno platit  za  kvartiru.  Bolee  spokojnogo
zhil'ca - a ona ne dostavlyala mne nikakih neudobstv - trudno najti.
     - V chem zhe togda delo?
     - Menya volnuet ee zdorov'e, mister Holms. Ona prosto taet na  glazah.
Vidimo, ee muchaet nechto uzhasnoe. Ona vskrikivaet vo sne. A odnazhdy noch'yu ya
slyshala, kak ona krichala: "ZHestokij! Zver'! CHudovishche!" |to bylo tak zhutko.
Utrom ya zashla k  nej  i  skazala:  "Missis  Ronder,  ved'  s  vami  chto-to
proishodit. Esli na dushe  u  vas  nespokojno,  obratites'  k  policii  ili
svyashchenniku.  Vozmozhno,  kto-to  sumeet  vam  pomoch'".  -  "O,  tol'ko   ne
policejskie! - skazala ona. - Da i ot svyashchennosluzhitelej ya proku  ne  zhdu.
No tem ne menee mne stanet gorazdo legche, esli pered  smert'yu  ya  rasskazhu
pravdu  hot'  komu-nibud'."  -  "Uzh  koli  vy  ne  hotite  imet'  delo  so
Skotlend-YArdom,  sushchestvuet  ved'  znamenityj  chastnyj  syshchik,  o  kotorom
stol'ko pishut". Proshu proshcheniya,  mister  Holms.  Missis  Ronder  bukval'no
uhvatilas' za moe predlozhenie. "Imenno on-to mne i  nuzhen!  -  voskliknula
ona. - Kak zhe mne ran'she ne prishlo v golovu! Umolyayu, privedite  ego  syuda,
missis Merrilou. A esli on stanet otkazyvat'sya, skazhite emu,  chto  ya  zhena
Rondera, cirkovogo ukrotitelya hishchnikov. I eshche skazhite: Abbas  Parva".  Vot
ona sama ego napisala: A-b-b-a-s P-a-r-v-a. "|to dolzhno zastavit'  mistera
Holmsa prijti, esli tol'ko on takov, kak ya o nem dumayu".
     - Horosho, missis Merrilou, - zadumchivo proiznes Holms. - YA  pridu  so
svoim drugom  misterom  Uotsonom.  CHasam  k  trem  zhdite  nas  u  sebya  na
Brikstone. A sejchas nam neobhodimo s  nim  pobesedovat',  a  eto  kak  raz
zajmet vremya do poludnya.
     Edva nasha posetitel'nica uspela vykatit'sya  iz  komnaty,  -  po-inomu
nevozmozhno opredelit' maneru missis Merrilou peredvigat'sya, -  kak  SHerlok
Holms s yarostnoj energiej prinyalsya perebirat' kipu tetradej,  svalennyh  v
uglu, i listat' stranicy. |to prodolzhalos' neskol'ko minut,  poka  nakonec
on ne provozglasil s udovletvoreniem: "Nashel, nashel to, chto iskal!"  Holms
byl tak vozbuzhden, chto i ne podumal vernut'sya v kreslo, a uselsya pryamo tut
zhe, na polu, slovno Budda, skrestiv nogi. Ob®emistye tetradi  dlya  zapisej
byli razbrosany vokrug, a odna iz nih lezhala otkrytoj na kolenyah  u  moego
druga.
     - V svoe vremya sluchaj v Abbas Parva privlek moe vnimanie, dorogoj moj
Uotson. Vot vidite - zdes' na polyah zametki,  kotorye  svidetel'stvuyut  ob
etom. Dolzhen priznat'sya, mne  tak  i  ne  udalos'  najti  togda  razgadku.
Pravda, ya byl ubezhden v oshibochnosti vyvodov sudebnogo sledovatelya. Neuzheli
vy ne pomnite tragediyu, proisshedshuyu v Abbas Parva?
     - Net, Holms.
     - A ved' v to vremya my zhili eshche vmeste. Konechno,  i  moi  sobstvennye
vpechatleniya dovol'no poverhnostny. Informacii okazalos' yavno nedostatochno,
ni odna iz storon ne pozhelala vospol'zovat'sya moimi  uslugami.  Prochitajte
zapisi sami, esli hotite.
     - Mozhet, vy prosto napomnite osnovnye momenty?
     - |to sovsem ne slozhno. Nadeyus', moj rasskaz  probudit  vashu  pamyat'.
Imya Rondera, estestvenno, vam izvestno. Po populyarnosti  on  sopernichal  s
Uombvellom i Segnerom -  znamenitymi  vladel'cami  cirkovyh  attrakcionov.
Odnako Ronder nachal mnogo pit', i  ego  dela  pokatilis'  pod  uklon.  Vot
togda-to  i  sluchilas'  ta  strashnaya  tragediya.   Karavan   furgonov   ego
peredvizhnogo cirka  zanocheval  v  Abbas  Parva  -  nebol'shoj  derevushke  v
Berkshire. Cirk napravlyalsya v  Uimbldon  i  ostanovilsya  zdes'  na  nochleg.
Predstavleniya ne davali. Derevushka byla tak mala, chto raspolagat'sya v  nej
osnovatel'no ne  imelo  smysla.  Krome  prochih  zverej,  v  truppe  imelsya
prekrasnyj severoafrikanskij lev po klichke Korol'  Sahary.  Ronder  i  ego
zhena rabotali s nim v ego kletke. Vot, poglyadite, snimok  ih  vystupleniya,
pozvolyayushchij uvidet', kakim chudishchem byl sam Ronder i  kakoj  neobyknovennoj
krasavicej - ego  zhena.  V  hode  sledstviya  udalos'  ustanovit',  chto  na
kakom-to etape lev stal opasen. No,  vidimo,  privychnost'  riska  porodila
nebrezhnost', i vnimaniya na eto ne obratili. L'va kormili po nocham libo sam
Ronder,  libo  ego  zhena.  Inogda  -  oba.  Nikomu  drugomu  kormlenie  ne
doveryalos': hishchnik dolzhen tverdo znat' svoih blagodetelej. Tak vot,  v  tu
noch', sem' let nazad, kogda oni vdvoem voshli  v  kletku,  chtoby  pokormit'
pitomca, razygralas' krovavaya drama. Okolo polunochi ves'  cirkovoj  lager'
okazalsya razbuzhen gromkim revom hishchnika i pronzitel'nymi zhenskimi krikami.
Vse sluzhiteli cirka vybezhali iz palatok s fonaryami,  v  svete  kotoryh  ih
glazam predstalo uzhasayushchee zrelishche. Metrah v  desyati  ot  otkrytoj  kletki
rasprosterlos' telo Rondera s prolomlennym cherepom i  glubokimi  ssadinami
na golove. Vozle raspahnutoj dveri navznich' lezhala ego  zhena.  Raz®yarennyj
zver' rval zhenshchine lico, i kazalos', ego ne ostanovit'. Neskol'ko artistov
cirka, v tom chisle silach Leonardo i kloun Grige, shestami koe-kak ottesnili
l'va. Im udalos' zagnat' ego v kletku. Kak  vse  eto  moglo  proizojti?  V
svidetel'skih pokazaniyah ne soderzhalos' nichego interesnogo. Pravda, kto-to
skazal, chto missis Ronder, kogda  ee  perenosili  v  vagonchik,  krichala  v
bredu: "Predatel'! Trus!" Proshlo shest' mesyacev, prezhde chem ona smogla dat'
pokazaniya.  No  tem  ne  menee  doznanie  bylo  provedeno  i   zavershilos'
vyneseniem verdikta: smert' v rezul'tate neschastnogo sluchaya.
     - Predpolagat' chto-to inoe bylo by nelepo, - vmeshalsya ya.
     -  Vozmozhno;  vy  byli  by  i  pravy,  drug  moj,  tol'ko   nekotorye
obstoyatel'stva  togda  nastorozhili  molodogo   sledovatelya   |dmundsa   iz
berkshirskoj policii. O, eto byl provornyj malyj! Potom on uehal rabotat' v
Indiyu. Ot nego ya i uslyshal podrobnosti etogo dela, kogda on odnazhdy  zashel
ko mne otdohnut' i vykurit' trubku.
     -  Kazhetsya,  ya  ego  pomnyu:  hudoshchavyj  muzhchina  s  absolyutno  belymi
volosami.
     - Imenno! YA polagayu, skoro vy vse vspomnite.
     - Nu a chto zhe ego smushchalo?
     - Vosstanovit' hod sobytij okazalos' d'yavol'ski  trudno.  Predstav'te
sebe: lev vyryvaetsya na svobodu, delaet neskol'ko  pryzhkov  i  okazyvaetsya
ryadom s Ronderom. Ukrotitel' obrashchaetsya v begstvo - ved' sledy kogtej byli
na zatylke. No lev sbivaet ego s nog i, vmesto togo chtoby  bezhat'  dal'she,
vozvrashchaetsya k zhenshchine, nahodivshejsya vozle samoj kletki,  i  razdiraet  ej
lico. Kak vy schitaete, mozhet nastorozhit' takoe povedenie zverya? Mozhet!  Da
eshche eti vosklicaniya zhenshchiny v  polubredovom  sostoyanii,  kotorye,  vidimo,
dolzhny byli oznachat', chto muzh podvel missis  Ronder.  No  est'  i  koe-chto
bolee lyubopytnoe. V dele imelis' pokazaniya, utverzhdavshie, chto imenno v tot
moment, kogda zarychal lev i v uzhase zakrichala zhenshchina, razdalsya ispugannyj
krik muzhchiny.
     - Bez somneniya, eto byl Ronder.
     - Nu,  znaete,  chelovek  s  prolomlennym  cherepom  edva  li  sposoben
krichat'. Odnako po krajnej mere dvoe svidetelej  utverzhdali,  chto  slyshali
muzhskoj golos odnovremenno s zhenskim.
     - Veroyatno, k tomu vremeni kriki uzhe neslis' po vsemu lageryu. CHto  zhe
kasaetsya ostal'nyh punktov, vyzyvayushchih nastorozhennost', to,  dumayu,  smogu
predlozhit' razgadku.
     - Budu rad uslyshat'.
     - Suprugi nahodilis' shagah v desyati ot kletki, kogda lev vyrvalsya  na
svobodu. Muzh obratilsya v begstvo, no byl sbit s nog. ZHena reshila  ukryt'sya
v kletke  i  zahlopnut'  dvercu,  -  eto  bylo  by  dlya  nee  edinstvennym
spaseniem. Ona brosilas' tuda i  uzhe  pochti  dostigla  celi,  kogda  zver'
rinulsya za nej, dognal i povalil na zemlyu. Dejstviya  muzha,  kotoryj  svoim
begstvom vozbudil yarost' hishchnika, vyzvali  spravedlivyj  gnev  u  zhenshchiny.
Vdvoem oni mogli popytat'sya  usmirit'  l'va.  Potomu  ona  i  voskliknula:
"Trus!"
     - Blestyashche, Uotson! Pravda, v vashej  zhemchuzhine  imeetsya  sushchestvennyj
iz®yan.
     - CHto za iz®yan, Holms?
     - Esli oni oba nahodilis' na rasstoyanii desyati shagov ot kletki, kakim
zhe obrazom zveryu udalos' osvobodit'sya? I pochemu on tak svirepo  nabrosilsya
na nih? Ved'  Korol'  Sahary  privyk  rabotat'  s  hozyaevami  v  kletke  i
vypolnyat' razlichnye tryuki.
     - Skoree vsego, kto-to neponyatnym obrazom raz®yaril hishchnika.
     Holms zadumalsya, potom skazal:
     - Vidite li,  Uotson,  nekotorye  fakty  govoryat  v  podderzhku  vashej
versii. Vragov u Rondera  bylo  predostatochno.  |dmunds  rasskazyval  mne,
kakim  strashnym  chelovekom  on   stanovilsya,   kogda   napivalsya.   Imenno
vospominaniya o pokojnom, ya polagayu, i yavlyalis' prichinoj  nochnyh  krikov  o
chudovishche, pro kotoroe upominala nasha  posetitel'nica.  Odnako  poka  lyubye
predpolozheniya bespochvenny. Von tam na bufete stoit butylka horoshego vina i
holodnaya  kuropatka.  Nam  sleduet  nemnogo   podkrepit'sya,   prezhde   chem
otpravit'sya v put'.
     Kogda ekipazh dostavil nas k domu,  prinadlezhavshemu  missis  Merrilou,
dorodnaya hozyajka skromnogo uedinennogo zhilishcha zhdala u raspahnutyh  dverej.
Ne vyzyvalo  somnenij,  chto  ee  glavnym  obrazom  bespokoila  perspektiva
poteryat' vygodnuyu kvartirantku. Poetomu, prezhde chem provesti  nas  naverh,
missis Merrilou poprosila ne  govorit'  i  ne  delat'  nichego,  sposobnogo
privesti  k  stol'  nezhelatel'nym  posledstviyam.  Uspokoiv   hozyajku,   my
prosledovali za nej naverh po lestnice, zastelennoj  nedorogim  kovrom,  i
okazalis' v komnate, gde zhila tainstvennaya neznakomka.
     Prezhde eta zhenshchina derzhala v nevole dikih zverej, a teper' sud'ba  ee
samoe prevratila v sushchestvo, zagnannoe v kletku. Missis  Ronder  sidela  v
prodavlennom kresle, raspolozhennom v temnom uglu. Dolgie gody  bezdejstviya
sdelali ee figuru tyazheloj, a ved' navernyaka v  prezhnie  vremena  ona  byla
ochen' horosha. Lico kvartirantki skryvalos' za plotnoj vual'yu, opuskavshejsya
do verhnej guby.  Otkrytymi  ostavalis'  tol'ko  krasivyj  rot  i  izyashchnyj
podborodok. Da, eto byla  nezauryadnoj  krasoty  zhenshchina.  I  golos  u  nee
okazalsya rovnym i priyatnym.
     - Moe imya vam, konechno, znakomo, mister Holms, - proiznesla ona. -  YA
znala, chto, uslyshav ego, vy nepremenno pridete ko mne.
     - Sovershenno verno,  madam.  Hotya,  pravo,  ne  ponimayu,  otkuda  vam
izvestno o moem interese...
     - Posle vyzdorovleniya  menya  doprashival  mister  |dmunds  iz  mestnoj
policii. Mne prishlos' togda obmanut' ego.  Vozmozhno,  skazat'  vsyu  pravdu
bylo razumnej?
     - V lyubom sluchae skryvat' istinu nehorosho. No pochemu zhe vy ee skryli?
     - Potomu chto ot etogo zavisela sud'ba drugogo cheloveka.  On  okazalsya
sushchestvom nikchemnym, ya znayu, no mne ne hotelos' soznatel'no gubit' ego. My
byli tak blizki s nim!
     - A razve teper' etogo prepyatstviya ne sushchestvuet?
     - Da, ser. Muzhchina, o kotorom ya govoryu, uzhe mertv.
     - Togda pochemu by sejchas ne soobshchit' policii vse, chto vam izvestno?
     - YA obyazana dumat'  eshche  ob  odnom  cheloveke  -  o  sebe.  Publichnogo
skandala  i  spleten,  kotorye   neminuemo   vyzovet   novoe   policejskoe
razbiratel'stvo, mne ne vynesti. ZHit' i tak ostalos' sovsem malo.  Hochetsya
umeret' spokojno. No v to zhe vremya prosto neobhodimo najti  spravedlivogo,
rassuditel'nogo cheloveka i doverit' emu moyu pechal'nuyu  istoriyu,  chtoby  on
smog vse raz®yasnit', kogda menya ne stanet.
     - Vy mne l'stite, madam. No u menya svoi principy.  Ne  stanu  zaranee
obeshchat', chto posle vashego rasskaza ne sochtu svoim dolgom peredat'  delo  v
ruki policii.
     - Dumayu, etogo ne potrebuetsya,  mister  Holms.  YA  dostatochno  horosho
izuchila vashi metody raboty, poskol'ku na  protyazhenii  semi  poslednih  let
slezhu za ugolovnoj hronikoj. Sud'ba ostavila mne edinstvennoe udovol'stvie
- chtenie, i ya interesuyus' prakticheski vsem... Itak,  risknu  rasskazat'  o
svoej tragedii.
     - My gotovy vnimatel'no vyslushat' vas.
     ZHenshchina podoshla k komodu i  dostala  iz  yashchika  fotografiyu.  CHelovek,
izobrazhennyj  na   nej,   ochevidno,   byl   akrobatom.   Nastoyashchij   atlet
udivitel'nogo  teloslozheniya,  snyatyj  so  skreshchennymi  na  moguchej   grudi
ogromnymi  rukami  i  ulybkoj,  probivayushchejsya   skvoz'   gustye   usy,   -
samodovol'noj ulybkoj muzhchiny, oderzhavshego mnozhestvo pobed.
     - |to Leonardo, - skazala ona. - A eto... moj muzh.
     Vtoroe lico bylo uzhasnym, tak yavstvenno vydelyalis'  na  nem  zverinye
cherty. Takoj, kak u nego, otvratitel'nyj rot legko  predstavit'  postoyanno
chavkayushchim, s penoj yarosti na gubah. Vo vzglyade uzkih zlyh glazok oshchushchalas'
neprikrytaya vrazhdebnost', obrashchennaya na ves' mir. Obryuzgshaya fizionomiya, na
kotoroj slovno nachertano: grubiyan, negodyaj, chudovishche.
     - |ti dva  foto  pomogut  vam,  dzhentl'meny,  ponyat'  istoriyu  bednoj
cirkovoj devochki, vyrosshej na arene. V desyat' let  ya  uzhe  prygala  skvoz'
obruch, a kogda podrosla i povzroslela, Ronder vlyubilsya v  menya,  esli  tak
mozhno skazat' o ego nizmennoj strasti. V nedobryj chas my zaklyuchili brachnyj
soyuz, i s togo dnya ya slovno v  ad  popala.  On  stal  d'yavolom,  postoyanno
muchivshim menya. V cirke vse znali, kak muzh ko mne  otnosilsya.  Brosal  menya
radi drugih zhenshchin. A esli ya nachinala protestovat', svyazyval  mne  ruki  i
nogi i istyazal hlystom. Menya  tajkom  zhaleli,  ego  osuzhdali,  no  sdelat'
nichego ne mogli - boyalis'. Ronder vyzyval  u  okruzhayushchih  strah,  a  kogda
napivalsya - v nem prosypalas' krovozhadnost'. Vremya ot vremeni  ego  sudili
za oskorblenie dejstviem, ugrozy ili zhestokoe obrashchenie  s  zhivotnymi,  no
shtrafy rovno nichego dlya nego ne znachili: deneg u nego bylo mnogo.  Ot  nas
ushli luchshie artisty, i avtoritet cirka  zametno  poshatnulsya.  Byluyu  slavu
nemnogo podderzhivali tol'ko Leonardo, ya da nash kloun, malysh Dzhimmi  Grigs,
kotoryj staralsya, kak mog,  sohranit'  programmu,  hotya  u  nego  tozhe  ne
imelos' osobyh povodov dlya vesel'ya.
     So vremenem Leonardo stal vse bol'she i bol'she vhodit' v moyu zhizn'. Vy
videli, kakim on byl. Potom-to ya uznala, kakaya melkaya  dushonka  skryvalas'
za velikolepnoj vneshnost'yu. Odnako po sravneniyu s muzhem silach kazalsya  mne
sushchim angelom. On zhalel menya i pomogal,  chem  mog.  V  konce  koncov  nashi
otnosheniya pererosli v lyubov' - glubokuyu i strastnuyu, takuyu, o kakoj ya lish'
mechtala.  Muzh  podozreval  nas,  no  Leonardo  byl  edinstvennym  v  cirke
chelovekom, kotorogo on pobaivalsya.  I  Ronder  mstil,  muchaya  menya  bol'she
obychnogo. Odnazhdy vecherom moi kriki uslyshal Leonardo i pribezhal  k  dveryam
nashego vagonchika. Tragedii togda edva  udalos'  izbezhat',  no  skoro  ya  i
Leonardo, moj lyubimyj Leonardo, ponyali, chto  inogo  vyhoda  net:  moj  muzh
dolzhen umeret'.
     Leonardo obladal yasnym umom, on-to i pridumal vse. Govoryu eto ne  dlya
togo, chtoby obvinit' sejchas tol'ko ego. YA gotova byla idti s  nim  na  chto
ugodno. Prosto na takoj plan u  menya  ne  hvatilo  by  voobrazheniya.  My...
Leonardo izgotovil tyazheluyu dubinku i na ee svincovoj golovke ukrepil  pyat'
dlinnyh stal'nyh gvozdej s ostriyami, torchashchimi napodobie vypushchennyh kogtej
na l'vinoj lape. Eyu i  sobiralis'  nanesti  Ronderu  smertel'nyj  udar,  a
ostavlennyj sled svidetel'stvoval by o tom, chto vse sovershil lev, kotorogo
my sobiralis' potom vypustit' iz kletki.
     Kogda muzh i ya, po obyknoveniyu,  otpravilis'  kormit'  svoego  Korolya,
stoyala kromeshnaya t'ma. V ocinkovannom vedre my nesli syroe myaso.  Leonardo
pryatalsya za uglom bol'shogo furgona, mimo kotorogo lezhal nash put' k kletke.
Leonardo zameshkalsya i ne uspel nanesti udar, kogda Ronder prohodil ryadom s
nim. Togda on na cypochkah posledoval  za  nami,  i  ya  uslyshala,  kak  ego
dubinka prolomila muzhu cherep. Podbezhav k kletke, ya otkryla zashchelku.
     A zatem sluchilos' nepredvidennoe. Vy, veroyatno,  znaete,  kak  horosho
chuvstvuyut  hishchniki  chelovecheskuyu  krov'.  Nekij  nevedomyj  nam   instinkt
mgnovenno srabotal. I edva reshetchataya dver' okazalas'  priotkrytoj,  zver'
vyskochil na svobodu i v tot zhe mig rinulsya na menya. Leonardo mog prijti na
pomoshch', no rasteryalsya i s voplem uzhasa brosilsya proch'. YA videla vse svoimi
glazami. Tut strashnye klyki somknulis' na  moem  lice.  Popytalas'  rukami
ottolknut'  ogromnuyu  okrovavlennuyu  past'  i  pozvat'  na  pomoshch',  zatem
uslyshala, chto nash lager' prishel v dvizhenie. Ot goryachego zlovonnogo dyhaniya
ya pochti lishilas' chuvstv i uzhe ne oshchushchala  boli.  Smutno  pomnyu  neskol'kih
podbezhavshih muzhchin. Sredi drugih tam byli Leonardo i Grigs. Bol'she v  moem
soznanii ne sohranilos' nichego,  mister  Holms.  Dolgie  mesyacy  proshli  v
bespamyatstve. Kogda zhe nakonec ya prishla v sebya i uvidela  v  zerkale  svoe
lico... o uzhas! CHto so mnoj bylo! YA proklinala svoego Korolya za to, chto on
ostavil mne zhizn'. Horosho, chto ya  imela  den'gi  i  mogla  pozvolit'  sebe
uedinennuyu zhizn'. Slovno ranenoe zhalkoe zhivotnoe, ya zabilas' v noru, chtoby
zhdat' svoej smerti. Takov konec |zheni Ronder.
     Neschastnaya zhenshchina zavershila svoj rasskaz, i my dolgo  sideli  molcha.
Potom Holms protyanul ruku i obodryayushche pohlopal ee po  plechu  s  vyrazheniem
takogo uchastiya, kotoroe ya redko nablyudal u nego.
     - Sochuvstvuyu vam, - proiznes on. - Sud'ba oboshlas'  s  vami  zhestoko.
CHto zhe stalo potom s Leonardo?
     - S teh por ya ne videlas' s nim,  no  ne  osuzhdala  ego,  potomu  chto
videla, vo chto prevratil menya zver'. YA prodolzhala lyubit',  hotya  Leonardo,
brosiv menya v kogtyah zverya, zatem pokinul voobshche. I vse-taki  ya  ne  mogla
otpravit' ego na katorgu. Pover'te mne, mister Holms, vovse ne  iz  straha
nakazaniya, grozivshego mne samoj. Razve est' chto-nibud' bolee uzhasnoe,  chem
sushchestvovanie, podobnoe moemu?
     - A teper' on mertv?
     - Da, mesyac nazad utonul vo  vremya  kupaniya  gde-to  vozle  Margejta.
Soobshchenie o ego gibeli ya prochitala v gazete.
     - Kuda delas' ego dubinka s pyat'yu kogtyami? Imenno ona yavlyaetsya samym,
neobychnym i nepovtorimym momentom vo vsej etoj istorii.
     - Ne mogu skazat', mister Holms.
     - Nu, horosho. Sejchas eto  ne  imeet  osobogo  znacheniya.  Delo-to  uzhe
zakryto.
     - Da, - otvetila zhenshchina, - teper' delo zakryto navernyaka.
     My podnyalis', chtoby ujti, no  chto-to  v  golose  zhenshchiny  nastorozhilo
Holmsa. On pospeshno povernulsya k nej.
     - Pomnite, missis Ronder: zhizn', kakoj by  ona  ni  byla,  prekrasna.
ZHizn' - eto sud'ba, i ot sud'by svoej nel'zya otrekat'sya.
     - A komu ona nuzhna, takaya zhizn'? Ili sud'ba, kak vy govorite.
     - Obrazec terpeniya, s kotorym perenosyat  stradaniya,  -  sam  po  sebe
poleznyj urok dlya nashego bespokojnogo mira, dorogaya |zheni Ronder.
     Ee reakciya na eti slova okazalas' prosto strashnoj. Ona podnyala  vual'
i kinulas' k svetu.
     O, eto bylo uzhasno! Nikakie slova ne sposobny  vyrazit'  to,  chto  my
uvideli. Prekrasnye zhivye glaza zagnanno glyadeli na nas, a my videli  lish'
bezobraznye ruiny na ee nekogda prekrasnom lice.
     Kogda dva dnya spustya ya zashel k svoemu drugu, on s gordost'yu ukazal na
nebol'shoj puzyrek na kaminnoj polke. YA vzyal ego v ruki. Krasivaya etiketka,
kakie byvayut na yadah. Otkryv flakon, ya  pochuvstvoval  priyatnyj  mindal'nyj
zapah.
     - Sinil'naya kislota, - opredelil ya.
     - Imenno.  Prishla  po  pochte.  Zapiska  glasila:  "Posylayu  Vam  svoe
iskushenie. Posleduyu Vashemu sovetu". Dumayu, nam ne sostavit  truda  ugadat'
imya otpravitelya, Uotson.


     Perevod V. Il'ina


__________________________________________________________________________


     Otskanirovano s knigi: Artur Konan Dojl'.  Sobranie  sochinenij
                            v 10 tomah. Tom 4. Moskva, izdatel'stvo
                            Slog, 1992.

     Data poslednej redakcii: 24.06.1998

Last-modified: Tue, 20 Jul 2004 17:47:47 GMT
Ocenite etot tekst: