Radij Petrovich Pogodin. Dubravka
---------------------------------------------------------------
OCR: Will Macavity
---------------------------------------------------------------
Dubravka sidela na kamne, obhvativ mokrye koleni rukami. Smotrela v
more.
More napominalo gromadnuyu sinyuyu chashu. Gorizont daleko-daleko; vidny
samye dal'nie korabli. Oni slovno podnimayutsya nad vodoj i medlenno tayut v
prozrachnom vozduhe.
A inogda more stanovitsya vypuklym, pohozhim na gryadu chernyh holmov. Ono
zakryvaet polovinu neba. CHajki togda vrode bryzg. CHajki podletayut k samomu
solncu i propadayut, slovno isparyayutsya, kosnuvshis' ego.
Dubravka pela pesnyu. Ona pela ee to vo ves' golos, to tiho-tiho, edva
slyshno. Pesnya byla bez slov. Pro ptich'i sledy na syrom peske, kotorye smylo
volnoj. Pro bukashku, chto sidit v vodyanom puzyre, ocepenev ot nichtozhnogo
straha. O zapahe, priletayushchem s gor p osle dozhdya.
Pahnut rozy. Pahnet priboj. Pahnut gory. Navernoe, i nebo imeet svoj
zapah.
Dubravka pela o more, o zelenyh volnah. Oni begut odna za drugoj, chtoby
razbit'sya o kamni.
Dubravka pela o lyudyah. Lyudi vstrechayutsya i rashodyatsya. K schast'yu, uhodyat
ne nasovsem. Horoshie lyudi zhivut v pamyati, dazhe govoryat inogda, slovno idut s
toboj ryadom. Ob etih razgovorah tozhe poetsya v Dubravkinoj pesne. Ih nel'zya
peredat' prosto. Oni pokazhutsya neponyatnymi, mozhet byt', dazhe smeshnymi.
Dubravka pela o razbitoj rakovine, o strannyh mal'chishkah...
Pesnya ee ochen' dlinnaya. Mozhet byt', ne na odin den'. Mozhet byt', ne na
odin god. Mozhet byt', na vsyu zhizn'.
Kamen' stoyal v more. On davno otorvalsya ot berega, szhilsya s volnami, s
ih bespokojnym harakterom i, mokryj ot bryzg, sam blestel, kak volna.
Dubravka priplyvala syuda, vzbiralas' na etu odinokuyu skalu, kogda ej
nuzhno bylo razobrat'sya v svoih trevogah, somneniyah, obidah. Kamen' byl ee
drugom.
Na beregu u samoj vody brodili mal'chishki. Oni melko shkodnichali na
plyazhe. Zevali ot zhary i bezdel'ya.
- Smotrite, kakoe oblako! |to volna hlestnula do samogo neba i ostavila
tam svoyu grivu.
- Dura, - skazhut oni i dobavyat: - Podi provetris'.
Mal'chishki - vragi.
Eshche nedavno Dubravka gonyala s mal'chishkami obsharpannyj myachik, hodila v
gory za kizilom i dikoj slivoj. Lazila s nimi na zabory otkrytyh
kinoteatrov, chtoby besplatno posmotret' novyj fil'm. Potom ej stalo skuchno.
- Vot tebe rybij hvost, budesh' rusalkoj, - govorili mal'chishki.
- Bessovestnye obormoty, - govorila Dubravka. A pochemu bessovestnye, i
sama ne mogla ponyat'.
Ona smutno dogadyvalas', chto teryaet kakuyu-to chasticu samoj sebya. ran'she
vse bylo prosto. teper' prostota ushla. Lyubopytno i chutochku strashno.
V nachale leta Dubravka zapisalas' v dramaticheskij kruzhok starshih
shkol'nikov. Ee ne prinimali kategoricheski. Starosta skazal:
- Razve ty smozhesh' osmyslit' vysokuyu filosofiyu Gamleta? Ty eshche
nedorazvitaya.
Rukovoditel' kruzhka, staryj, sedoj chelovek s ochen' chistymi suhimi
rukami, usmehnulsya:
- "Gamleta" my stavit' ne budem. Ego smogli odolet' tol'ko dva velikih
artista: |dmund Kin i Pavel Mochalov. Ne nuzhno smeshit' lyudej.
|to on skazal starshim shkol'nikam, chtoby sbit' s nih spes' i postavit'
na mesto. Starsheklassnikam vsegda kazhetsya, chto oni umnee vseh. No oni
slishkom obidchivy i ne sposobny k splocheniyu. Oni vozmushchalis', dokazyvali, chto
Gamlet dlya nih prost, kak mychanie. Per essorilis' mezhdu soboj. I na
sleduyushchij den' soglasilis' stavit' "Snezhnuyu korolevu".
Rol' Malen'koj razbojnicy dostalas' Dubravke.
Potom vse nachali vlyublyat'sya. Mal'chishki pisali devchonkam zapiski.
Devchonki smotreli drug na druga zlymi glazami. Oni zhemanno shchurilis',
povodili plechami i neestestvenno hohotali po samomu pustyachnomu povodu.
Mal'chishki veli sebya shumno. Avtoritetno spletnichali. O ponyatnom
staralis' govorit' neponyatno. Mnogo vosklicali i ochen' redko utverzhdali
chto-to. Uhodya s repeticij, oni vyzhimali stojki na perilah mostov, na
gipsovyh vazonah s nasturciyami, tolkali devchonok v cvetochnye klumby.
Nekotorye zakurivali sigarety.
Dubravku oni zastavlyali peredavat' zapiski i nadmenno shchelkali po
zatylku.
Snachala Dubravka vela sebya smirno, terpela iz lyubopytstva. Potom nachala
grubit'.
Devchonki govorili, zabiraya u nee pis'ma:
- Opyat' poslanie. Nadoelo uzhe... Ty ne razvorachivala po doroge?
- YA takoe barahlo ne chitayu, - otvechala Dubravka.
Potom ona ukusila Snezhnuyu korolevu za palec, kogda ta pogladila ee po
shcheke.
Potom ona vzyala tetrad', perepisala v nee akkuratnym pocherkom pis'mo
Tat'yany k Oneginu i poslala v zapechatannom konverte samomu krasivomu i
samomu populyarnomu mal'chishke - Voronu Karlu.
Na sleduyushchij den' mal'chishki, kto siloj, kto hitrost'yu, zastavlyali
devchonok pisat' vsyakie frazy - slichali ih pocherk s pis'mom. Tol'ko u odnoj
devchonki oni ne proverili pocherk - u Dubravki.
Dubravka sidela na stule pered scenoj. Ej hotelos' zabrosat' vseh etih
vzroslyh mal'chishek kamnyami. Ej hotelos', chtoby vzroslye devchonki natykalis'
na stul'ya, padali i vyvihivali nogi. Ona sidela, stisnuv pal'cy, i v glazah
ee bylo prezrenie, glubokoe, kak more u ee kamnya.
K Dubravke podoshel staryj artist. On polozhil ej na golovu suhuyu tepluyu
ruku. Kivnul na scenu.
- Starshie shkol'niki - bezdarnyj vozrast, - skazal on. - Im nevdomek,
chto samaya prelestnaya skazka nazyvaetsya "Zolushkoj". - On laskovo shevelil
Dubravkiny volosy. - Ty sposobnaya devochka. V tebe est' iskrennost'. Kstati,
pochemu tebya nazvali Dubravkoj?
- Ne znayu...
- Krasivoe imya... Ty smozhesh' stat' horoshej aktrisoj. Hochesh'?
- Ne znayu...
- Samaya mudraya skazka na svete nazyvaetsya "Golyj korol'". A iskusstvo -
eto malen'kij mal'chik, kotoryj skazal: "A korol'-to golyj!" Znachit, ne
znaesh', pochemu tebya nazvali Dubravkoj?
- Prosto nazvali - i vse.
Artist snyal svoyu ruku s ee golovy i napravilsya k scene, ochen' pryamoj,
ochen' legkij, slovno pod odezhdoj u nego byli natyanuty struny i oni tiho
zveneli, kogda on shagal.
Posle repeticii Dubravka shla pozadi rebyat. Mal'chishki eshche ne ugomonilis'
- dopytyvali, kto otvazhilsya poslat' takoe pis'mo Voronu Karlu. Devchonki
otvechali uklonchivo, budto znali, da ne hoteli skazat'.
Dubravka zabezhala vpered, zabralas' na reshetchatyj zabor sanatoriya.
Kriknula s vysoty:
- |to pis'mo napisala ya!
Snezhnaya koroleva rassmeyalas' derevyannym smehom.
- Vret, - skazala ona.
Dubravka perelezla cherez zabor i eshche raz kriknula:
- Glupost' vam k licu! Vsem, vsem! Vy samyj bezdarnyj vozrast!
Razbojniki i trolli, poteryav svoe stepenstvo, polezli na zabor. No u
Dubravki byli bystrye nogi. Ona znala otlichno etot sad, prinadlezhavshij
sanatoriyu grazhdanskih letchikov.
Potom ona priplyla k svoemu kamnyu. Byl uzhe vecher.
Onu dumala, pochemu tak krasiva priroda. I dnem krasiva i noch'yu. I v
buryu i v shtil'. Derev'ya pod solncem i pod dozhdem. Derev'ya, polomannye
vetrom. Belye oblaka, serye oblaka, tyazhelye tuchi. Molnii. Gory, kotorye
tyazhko gudyat v nepogodu. A lyudi krasivy, tol'k o kogda ulybayutsya, dumayut i
poyut pesni. Lyudi krasivy, kogda rabotayut. I eshche znala Dubravka, osobenno
krasivymi stanovyatsya lyudi, kogda sovershayut podvig. No etogo ej ne
prihodilos' uvidet' eshche ni razu.
Volny shli s morya, kak upryamye, bespokojnye mysli. Oni trebovali
vnimaniya i sosredotochennosti. Oni budto hoteli soobshchit' lyudyam tajnu, bez
kotoroj trudno ili dazhe sovsem nevozmozhno prozhit' na svete.
Volny sledili za hodom vremeni. Oni schitali: "R-rrraz!.. Dva-aaa...
R-rrraz!.. Dva-aa", - bez konca, kak mayatnik, nepreklonnyj i vechnyj.
A na beregu lezhali mal'chishki - Dubravkiny sverstniki. Ona izmenila im,
ujdya k starshim shkol'nikam. Mal'chishkam bylo dosadno. V nih zhilo chuvstvo
neudovletvorennoj mesti i muzhskogo prezreniya. Na beregu lezhali vragi.
Kogda Dubravka vyshla na bereg, oni okruzhili ee kol'com:
- |j ty, artistka iz pogorelogo teatra!
Po lestnice na plyazh spuskalis' starshie shkol'niki iz dramkruzhka.
- Poddajte ej kak sleduet, - skazali oni i proshli mimo.
Dubravka opustilas' na tepluyu gal'ku.
Odin iz mal'chishek, tolstyj, s bol'shimi kulakami, po prozvishchu Utyug,
tolknul ee kolenom v plecho:
- Podnimajsya davaj!.. Pogovorit' nuzhno.
Dubravka vskochila. Udarila Utyuga golovoj v podborodok. Utyug oprokinulsya
navznich'. Pereprygnuv cherez nego, Dubravka pobezhala k lestnice.
Mal'chishki bezhali za nej, kak ulichnye sobaki za koshkoj.
U morskogo vokzala bespokojno kruzhilis' lyudi. Oni tol'ko chto soshli s
parohoda. Rassprashivali vseh prohozhih, kak proehat' k sanatoriyam i domam
otdyha.
Dubravka podbezhala k molodoj zhenshchine s zheltym kozhanym chemodanom:
- Teten'ka, mozhno ya postoyu vozle vas?
- Spasibo za chest', - skazala zhenshchina. - Mne ochen' nekogda. - Potom ona
uvidela mal'chishek.
Mal'chishki smotreli na Dubravku hishchnymi glazami i otkrovenno potirali
kulaki.
- Trudno tebe zhivetsya, ya vizhu. Ty ne bojsya, ya tebya v obidu ne dam.
- YA ne boyus'. Prosto ih bol'she, - skazala Dubravka. - A vam v kakoj dom
otdyha?
- Mne ni v kakoj. YA sama po sebe.
Svet fonarej padal sverhu na volosy zhenshchiny, zazhigaya v nih iskry. Ee
glaza myagko mercali v temnote.
"Uh, kakaya krasivaya!" - udivilas' Dubravka. Ona ostorozhno vzyala zhenshchinu
za ruku:
- Vy komnatu snimat' budete? Pojdemte v nash dom. My zhivem v horoshem
meste. Vam ponravitsya, ya znayu. Tam est' odna svobodnaya komnata.
Vsyu dorogu Dubravka bezhala bokom. Ona smotrela na zhenshchinu. Gorlo u nee
peresohlo ot volneniya. Dubravka glotala slyunu i vse boyalas', chto zhenshchina
sejchas povernetsya i ujdet v druguyu storonu i sled ee zateryaetsya v uzkih
zelenyh ulochkah.
"Razve byvayut takie krasivye?" - dumala Dubravka. Ona snova tronula
zhenshchinu za ruku. Sprosila:
- Skazhite, pozhalujsta, kak vas zovut?
Tak oni poznakomilis': devchonka Dubravka i vzroslyj chelovek Valentina
Grigor'evna.
Dom, gde zhila Dubravka, imel ustrashayushche veselyj vid. S odnoj storony on
byl pohozh na kosobokuyu mechet', s drugoj - na grecheskij hram. byli zdes'
mansardy, mavritanskie galerei, krepostnye bashni, ukrashennye rzhavymi
flyugerami. Kamennye i derevyannye lestnicy vypolzali iz doma samym
neozhidannym obrazom. Odna iz nih, zheleznaya, dazhe visela v vozduhe, kak
podvesnoj most.
Dom pokoryal kurortnikov svoej bezuderzhnoj fantastichnost'yu. Vokrug nego
tesno rosli kusty i derev'ya. Cvety pestreli na stenah, kak zaplaty na shtanah
kamenshchikov. |to byli yuzhnye rasteniya moguchih rascvetok i prichudlivyh form.
Valentina Grigor'evna poselilas' vo vtorom etazhe, v kroshechnoj
komnatushke, poluchiv v svoe rasporyazhenie zheleznuyu kojku s setkoj, tumbochku, a
takzhe vd iz okna na kryshi, gore i more.
V nebe tarahtel rejsovyj vertolet, letayushchij cherez pereval v dushnyj
oblastnoj centr. Noch' stekala s gor, napolnyaya ulicy zapahom hvoi i gor'kogo
mindalya.
Vnizu, v takoj zhe kroshechnoj komnatushke, na takoj zhe zheleznoj krovati,
lezhala Dubravka. Ona dumala o Valentine Grigor'evne. Takih krasivyh zhenshchin
ej eshche ne prihodilos' vstrechat' v svoej zhizni ni razu. Mozhet byt', eto
sumerki vinovaty? Mozhet byt', dnem Vale ntina Grigor'evna stanet obychnoj?
Vecherom lyudi vsegda krasivye. Vecherom ne vidny morshchiny. Dubravke bylo dushno
pod prostynej. Ona vstala s posteli i, kak byla, v trusikah i majke, polezla
na ulicu cherez otkrytoe okno.
- Slomaesh' ty sebe kogda-nibud' golovu! - sonno provorchala Dubravkina
babushka. - Kuda tebya vse vremya nosit?
- YA pojdu spat' v sad na skamejku, - shepotom otvetila Dubravka. - Razve
eto komnata? Zdes' koshka i ta zadohnetsya.
- Idi. V tvoem vozraste skamejki ne kazhutsya zhestkimi, - skazala
babushka.
Tak zhe kak i vse postoyannye obitateli doma, babushka sdavala komnatu na
leto kurortnikam. Bol'shoj nuzhdy u babushki v etom ne bylo, zato byla bol'shaya
privychka. Babushka rabotala sestroj-hozyajkoj v sanatorii metallurgov. Ona
uhodila na celye sutki, predostavlya ya Dubravku samoj sebe.
Esli by sprosili Dubravku, horoshaya li u nee babushka, ona by otvetila:
- Luchshe i ne byvaet.
Dubravke ne spalos'. Ona smotrela na okno Valentiny Grigor'evny, vse v
sere'ristyh lunnyh potokah. Skamejka kachalas' na gnilyh stolbikah-nozhkah.
Dubravka vorochalas' s boku na bok. Potom vstala i kraduchis' poshla k
sanatoriyu uchitelej.
V bol'shom dome s kamennymi kolonnami, s lestnicami i balyustradami iz
zheltogo tufa svet byl pogashen. V oknah kolyhalis' shelkovye zanaveski. Bylo
pohozhe, chto vse otdyhayushchie sidyat i kuryat nazlo vracham i belyj dymok klubitsya
vozle kazhdogo rastvorennogo naste zh' okna.
V vestibyule dremala vahtersha, zagorodiv lico kurortnoj gazetoj.
Vdol' peschanyh dorozhek, vokrug fontana, kotoryj shurshal myagkimi struyami,
zhili cvety. Dnevnye cvety spali. Nochnye cvety bodrstvovali. CHernye babochki
shchekotali ih hobotkami i unosili na svoih kryl'yah komochki pyl'cy.
Dubravka posidela na kamennoj kladke zabora. Potom tiho soskol'znula v
sad i, prikrytaya kiparisovoj ten'yu, pobezhala k klumbe s gvozdikami i
gladiolusami.
Gladiolusy - ochen' izyashchnye cvety. Noch'yu oni napominayut balerin. Oni
budto podnyalis' na nosochki i vsplesnuli rukami.
Dubravka lyubila gvozdiku. Eshche davno babushka skazala ej, chto gvozdika -
cvetok revolyucii.
Dubravka ostorozhno sryvala gvozdiki s klumby, stebel' za steblem. Na
zabore ona perebrala cvety i, sprygnuv na trotuar, poshla k svoemu domu.
Benzinovyj zapah osel na asfal't zhirnym sloem. V garazhah ostyvali
avtobusy. Progulochnye katera terlis' o prichaly belymi bokami. V steklah
vitrin otrazhalis' holodnye zvezdy. Noch' podoshla k svoej grani. Ona eshche ne
nachala tayat', no uzhe gde-to za gorizontom vyzreval pervyj luch utra.
Vo dvore Dubravka stolknulas' s muzhchinoj. On snimal komnatu v
Dubravkinom dome. U nego bylo dvoe rebyat-bliznecov. Ot muzhchiny pahlo ryboj i
tabakom. Zvali ego Petr Petrovich.
Dubravka spryatala cvety za spinu.
- YA vizhu naskvoz', - skazal muzhchina, - ty ot menya nichego ne skroesh'.
- I ne sobirayus'... - Dubravka vstryahnula buket. - YA narvala ih v
sanatorii uchitelej.
- Zrya, - skazal muzhchina. - V gorodskom sadu gvozdika krupnee.
Dubravka ne otvetila. Ona podnyalas' na visyachuyu lestnicu. S lestnicy na
karniz. Muzhchina smotrel na nee snizu i popyhival papirosoj.
Nu i pust' smotrit. Dubravka doshla do vodostochnoj truby i polezla po
nej k bashne s flyugerom. Eshche po odnomu karnizu ona doshla do otkrytogo okna
Valentiny Grigor'evny. Posidela na podokonnike, svesiv nogi, posmotrela, kak
migaet krasnovatyj ogon' na mayake. Potom vlezla v komnatu, nashchupala na
tumbochke stakan, nalila v nego vody iz kuvshina i postavila v vodu cvety.
Obratno ona ushla tem zhe putem.
Dubravku razbudilo solnce.
Na moshchennoj plitnyakom dorozhke dvoe malyshej v krasnyh trusikah s lyamkami
nasazhivali na prut'ya apel'sinovye korki. Malyshi bili prut'yami po podoshvam
sandalij. Apel'sinovye korki leteli, kak zheltye rakety, i myagko shlepalis'
vozle korotkonogoj beloj sobachonki. U sobaki byli strashnye usy, lohmatye
brovi, boroda klinom. Tol'ko glaza u nee byli dobrymi i chut'-chut' grustnymi.
Ona pytalas' lovit' apel'sinovye korki zubami, dazhe gryzla ih na potehu
malysham i morshchilas'. Potom ona podnyalas' iz uyutnoj solnechnoj luzhi po
d kustom, izdala neskol'ko zvukov, pohozhih na kashel', i pobezhala na
seredinu solnechnoj reki, kotoraya nazyvalas' zdes' ulicej Griboedova.
Sobachonku zvali Kajzer Vil'gel'm Ferdinand Tretij, ili poprostu Vil'ka.
Byla ona nich'ya, i, vozmozhno, poetomu nikogda ne golodala. Ona zarabatyvala
hleb sobstvennoj golovoj, kuvyrkayas' cherez nee; sobstvennymi lapami, tak kak
umela hodit' i na zadnih, i na perednih v otdel'nosti. Ona znala, chto na
cheloveka mozhno tyavkat' ne bolee treh raz podryad, inache tebya sochtut
grubiyankoj. I eshche ona znala: pokazyvat' zuby v ulybke gorazdo pribyl'nee,
chem skalit' ih prosto tak.
Malyshej v krasnyh trusikah zvali Serezhka i Natashka. Brat i sestra. Byli
oni dvojnyashkami-bliznecami. Kogda oni reveli, to stanovilis' drug k drugu
spinoj, chtoby rev slyshalsya so vseh storon. Dralis' plechom k plechu. Zasypali
vmeste i prosypalis' odnovremenno. Po ocheredi oni tol'ko zadavali voprosy.
Malyshi podoshli k Dubravke.
- Ty pochemu na skamejke spala? - sprosila natashka.
Serezhke etot vopros byl neinteresen. On, kak muzhchina, polagal, chto
chelovek mozhet spat' gde emu zablagorassuditsya. On sprosil:
- Skazhi, kto glavnee: koldun'ya, ved'ma ili Baba YAga?
- Vse glavnye, - otvetila Dubravka. - Oni razlichayutsya tol'ko po
vozrastu. Koldun'ya - eto molodaya devushka. Ved'ma - zhenshchina srednih let. Baba
YAga - staruha.
- A est' koldovskie deti? - tut zhe sprosila Natashka.
Dubravka davno uzhe znala, chto edinstvennoe spasenie ot voprosov -
voprosy.
- Valentina Grigor'evna ne vyhodila? - sprosila ona.
Brat i sestra pereglyanulis'. Skazali horom:
- Kakaya?
- Ochen' krasivaya. Ona komnatu v toj bashne snimaet.
Dubravkina babushka vysunulas' v okno i pozvala Dubravku zavtrakat'.
- Kak tol'ko ona vyjdet, - nakazala malysham Dubravka, - krichite mne.
Serezhka i Natashka vazhno kivnuli.
Ne uspela Dubravka vypit' kruzhku moloka, kak vo dvore razdalsya krik:
- Dubravka, ona vyshla!
Dubravka vyglyanula v okno.
Posredi dvora stoyala Valentina Grigor'evna. V ruke ona derzhala beluyu
plyazhnuyu sumku. Plat'e na nej bylo tozhe beloe i uzkoe, v krupnyh puncovyh
cvetah.
Dubravka poperhnulas' molokom. Dnem Valentina Grigor'evna okazalas' eshche
krasivee.
Babushka posmotrela cherez Dubravkinu golovu vo dvor.
- Raduga, - skazala ona. - Daj bog, chtob ne myl'nyj puzyr'.
"Raduga, - podumala Dubravka. - Pochemu net takogo zhenskogo imeni?" I
sprosila vdrug:
- |to ty menya nazvala Dubravkoj? Pochemu?
- Tak, - otvetila babushka.
Vo dvore pered Valentinoj Grigor'evnoj, vzyavshis' za ruki, stoyali
Serezhka i Natashka. Oni smotreli na nee i delovito krichali:
- Dubravka, ona vyshla!
Potom Natashka sprosila:
- Pochemu vy takaya krasivaya?
- Potomu chto ya moyu ushi, - skazala Valentina Grigor'evna.
Ona hotela eshche chto-to skazat', no tut iz doma vyshel muzhchina s takimi zhe
temnymi glazami, kak u Serezhki i Natashki. On vshchyal malyshej za ruki:
- Idemte nemedlenno myt' ushi. YA tozhe budu myt' ushi dushistym mylom.
- Vam eto vryad li pomozhet, - nasmeshlivo skazala Valentina Grigor'evna.
- Spasibo, ya budu myt' ushi bez myla... - Muzhchina ulybnulsya i povel
rebyat k naberezhnoj.
Valentina Grigor'evna smotrela im vsled, pokusyvaya guby, potom,
spohvativshis', kriknula:
- Pozhalujsta! - i prinyalas' razglyadyvat' dom.
- Nravitsya? - sprosil ee kto-to sverhu.
Ona obernulas', podnyala golovu. Na stupen'ke visyachej lestnicy sidela
Dubravka.
- Zdravstvujte! - skazala Dubravka.
Vstav na cypochki, Valentina Grigor'evna pozhala Dubravkinu ruku, krepko,
kak horoshemu, vernomu tovarishchu. Potom sprosila, mahnuv sumkoj v storonu
naberezhnoj:
- Kto etot chelovek?
- |to Serezhkin i Natashkin otec, Petr Petrovich. On vsegda draznitsya. U
nego ne pojmesh', kogda on govorit ser'ezno. On prozval nash dom Moguchaya
fata-morgana.
- Pochemu?..
- Emu tak hochetsya. On chudak.
Valentina Grigor'evna eshche raz oglyadela dom:
- On i vpravdu pohozh na fata-morganu.
- Mozhet byt', - soglasilas' Dubravka, - tol'ko ya ne znayu, chto eto
takoe.
- Nichego, - skazala Valentina Grigor'evna, - prosto zabavnyj mirazh.
Mal'chishki lezhali na plyazhe vverh licom. Oni izo vseh sil naduvali
zhivoty. Schitalos', chto k nadutomu zhivotu legche pristaet zagar. Lezhat' s
nadutymi zhivotami tyazhelo. Skoro mal'chishki ustali, povernulis' k solncu
spinami.
- Popadis' mne eta Dubravka! - skazal Utyug ni s togo ni s sego.
Ego druz'ya ne shelohnulis'. Oni lezhali, slovno prishitye k zemle
solnechnymi nitkami. Im bylo len' govorit'.
Utyug byl mestnyj. Prozvishche on poluchil za to, chto ne umel plavat', kak
eto ni stranno.
- Menya voda ne derzhit, - ob®yasnyal on. - U menya povyshennaya plotnost'
organizma.
Utyug verhovodil na beregu. On brosal na spiny zagoral'shchikov suhoj led,
vyproshennyj u prodavcov morozhenogo. Lovil devchonok v verevochnye silki,
zakatyval im v volosy kolyuchki. No bol'she vsego on lyubil poseshchat' salon, gde
sorevnovalis' konditery. V etom salon e davali otvedat' lyuboe pirozhnoe,
kakoe hochesh', dushistye keksy i slivochnoe pechen'e. Nuzhno bylo tol'ko
zaplatit' za bilet, vyslushat' lekciyu o belkah, vitamniah i uglevodah.
Probovat' mozhno besplatno. Pravda, ochen' skoro Utyuga perestali tuda puskat'.
U nego okazalsya slishkom bol'shoj appetit i ochen' malen'kaya sovest'.
Utyuga chasto bili. No vcherashnij Dubravkin udar Utyug schital oskorbleniem.
- Pust' tol'ko poyavitsya! - bormotal on. - CHto luchshe - leshcha ej otvesit'
ili makaron otpustit'?
- I togo, i drugogo, - predlozhil kto-to iz rebyat ravnodushnym golosom. -
CHem bol'she, tem luchshe.
- Ee snachala pojmat' nuzhno.
- Von ona idet! - kriknul Utyug, vskochiv na nogi.
Mal'chishki podnyalis', stryahnuli nalipshuyu na zhivoty gal'ku. Oni sumrachno
glyadeli na Dubravku.
Dubravka shla po plyazhu s Valentinoj Grigor'evnoj. |to bylo ochen' priyatno
i neobychno. Golovy zagoral'shchikov povorachivalis' im vsled. Vzglyady byli
vsyakie: voshishchennye, udivlennye, dazhe zavistlivye i zlye. Ne bylo
ravnodushnyh vzglyadov. Razogretye solncem lyudi, obychno lenivo ustupayushchie
dorogu, vezhlivo podvigalis'. Govorili "pozhalujsta" - slovo, kotoroe ne chasto
uslyshish' v magazinah, avtobusah i na obshchestvennyh plyazhah.
Valentina Grigor'evna i Dubravka vybrali mesto pochti u samoj vody. K ih
nogam podletel volejbol'nyj myach. Kakie-to zagorelye parni pribezhali za nim.
Oni razuchilis' igrat' v volejbol i dolgo ne mogli podhvatit' myach v ruki. Oni
by vozilis' s myachom polchasa, ulybayas' i bormocha izvineniya, no Valentina
Grigor'evna sil'nym udarom otbrosila zlopoluchnyj myach daleko za spinu.
Potom po melkoj vode, gromko hohocha i bryzgayas', proshli starshie
shkol'nicy iz dramkruzhka. Oni ukradkoj posmatrivali na Valentinu Grigor'evnu.
- Dubravka, mozhno tebya na minutku? - skazala Snezhnaya koroleva,
graciozno izognuv spinu.
- CHto? - skazala Dubravka.
- Pochemu ty ne hodish' v kruzhok? Ved' ty tak horosho igrala, - laskovo
sprosila Snezhnaya koroleva, glyadya cherez Dubravkinu golovu.
"Potomu chto vy zlye kobyly, - hotela skazat' Dubravka, - u vas tol'ko
mal'chishki na ume", - no promolchala.
- Kto eta zhenshchina? - zasheptali devchonki.
- Artistka iz Leningrada, - skazala Dubravka. - Narodnaya artistka
respubliki. Znamenitaya.
Devchonki sderzhanno zagaldeli:
- YA govorila!
- Net, eto ya govorila!
I tol'ko Snezhnaya koroleva, ne v silah sovladat' s revnost'yu, pozhala
plechami:
- Dlya narodnoj artistki ona nedostatochno interesnaya. Serye glaza,
podumaesh'! CHernye kinematografichnee. I volosy...
- Net, krasivaya! - vozrazila Dubravka. - Dazhe ochen' krasivaya, eto
vsyakij skazhet.
- Krasivaya, - podtverdili ostal'nye.
Dubravka fyrknula nadmenno i, vygnuv spinu, kak eto delala Snezhnaya
koroleva, podoshla k Valentine Grigor'evne.
- ZHaby, - skazala ona. - Licemerki...
Potom mimo nih proshli mal'chishki...
Utyug budto nenarokom spotknulsya i upal. Podnimayas', on shvyrnul iz-pod
nog celyj fontan melkih kamushkov.
- ladno, Utyug, - skazala Dubravka. - Zapomni.
Valentina Grigor'evna zasmeyalas'.
- Smeshnaya ty, Dubravka, - skazala ona. - Ty, navernoe, s celym svetom
voyuesh'.
- Horoshih lyudej ya ne trogayu. A Utyug pust' zapomnit.
Kogda mal'chishech'i golovy kruglymi poplavkami zaskakali na volnah,
Dubravka skol'znula v vodu i poplyla vsled za nimi.
Utyug poryadochno otstal ot priyatelej. On plyl, krepko vcepivshis' v
naduvnoj krug. CHto-to cepkoe obvilo ego nogi i s siloj dernulo vniz. Strah -
plohoj tovarishch. Utyug vypustil rezinovyj poplavok, zakolotil rukami po vode i
totchas okunulsya s makushkoj, blestyashche opravdav svoe prozvishche.
Nogi ego osvobodilis'.
Utyug vynyrnul, hvatil rtom vozduh i uvidel pryamo pered soboj Dubravku.
Ona prespokojno lezhala na ego kruge.
- Toni, - skazala ona.
Utyug pokorno utonul.
CHerez sekundu on snova vynyrnul na poverhnost':
- Otdaj krug!
- Beri, - skazala Dubravka i ottolknula krug ot sebya.
- Ap... - skazal Utyug. - Ap...
Volna zabila emu rot myagkoj solenoj probkoj. On bultyhalsya, ne nadeyas'
na pomoshch' Dubravki i stydyas' kriknut' v ee prisutstvii. A ona plavala ryadom.
I krug tozhe plaval ryadom.
Utyug tonul. Glaza ego stali zheltymi, vypuchennymi, kak bol'shie yantarnye
businy.
- Ladno, - nakonec skazala Dubravka. - Na segodnya hvatit. - Ona
podtolknula krug k Utyugu i, nyrnuv, skrylas' v volnah.
Utyug vybralsya na bereg zhalkij i obessilennyj. On uselsya vozle Valentiny
Grigor'evny. Dolgo kashlyal, podzhimal zhivot i fyrkal, vyduvaya vodu iz
nosoglotki.
- Tyazhelo? - nasmeshlivo sprosila Valentina Grigor'evna.
- |h, - hriplo skazal Utyug, - chertovo more!.. CHertova Dubravka, plavaet
kak akula!..
A Dubravka topila uzhe drugogo mal'chishku. Ona plavala luchshe vseh na etom
beregu. V more nevozmozhno bylo pojmat' ee.
- Pej narzan. Hlebaj! - govorila ona, vlezaya na sheyu svoej zhertve. - V
sleduyushchij raz ne budete menya zadirat'.
S etogo dnya nachalas' gromkaya slava Dubravki. Mal'chishki mstili ej na
beregu vsemi sredstvami, puskalis' na nedozvolennye priemy. No Dubravku ne
tak legko bylo zastat' vrasploh. Ona vse vremya hodila pod nadezhnoj zashchitoj
Valentiny Grigor'evny.
Dubravka topila mal'chishek v more odnogo za drugim. Potom ona uplyvala
na svoj kamen', sadilas' tam, obhvativ mokrye koleni, i ustalo smotrela v
more.
Volny buhali tyazhelo i trebovatel'no. Otstupaya ot berega, oni izdavali
takoj zvuk, slovno kto-to gromadnyj vsasyval skvoz' zuby vozduh. Volny
podnimali gal'ku so dna. Kruglye kamni bezhali za morem i grohotali.
Kazalos', pronosyatsya mimo skorye poezda-ekspre ssy. Odin za drugim, odin za
drugim. Kuda oni mchatsya, v kakuyu dal'? K kakim beregam, k kakim okeanam?..
ZHeltye pyatna na vode stalkivayutsya, drobyatsya na sotni pronzitel'nyh
vspyshek. CHernye melkie kraby sidyat v treshchinah skaly, gryzut slyudyanye
cheshujki. Kraby boyatsya vsego, dazhe ptich'ih tenej.
Otdohnuv, Dubravka toropilas' obratno na bereg, k zhenshchine s bol'shimi
serymi glazami. V etoj zhenshchine byl kakoj-to drugoj mir, eshche skrytyj ot
Dubravki. Ona dazhe ne pytalas' v nem razobrat'sya. No on tyanul ee sil'nee,
chem more, gory, sil'nee, chem vsyakie yarkie kraski zemli.
Inogda vmeste s Dubravkoj priplyvala k kamnyu Valentina Grigor'evna.
Dubravka pokazala ej rakovinu. Rakovina lezhala gluboko na dne, i nikto ne
mog do nee donyrnut'. Valentina Grigor'evna poprobovala eto sdelat'. Ona
vylezla iz vody blednaya i dolgo ne mogla otdyshat'sya. I dolgo u nee plyli
krugi pered glazami, zavivayas' spiralyami, kak izvestkovoe telo rakoviny.
Valentina Grigor'evna ne meshala Dubravke voevat' s mal'chishkami. Tol'ko
prosila:
- Ne trogaj, pozhalujsta, Utyuga v vode. On i tak nakazan. - I
sprashivala: - Iz-za chego, sobstvenno, razgorelas' vojna?
Dubravka otvechala:
- Ne znayu... Prosto oni vse urody. Protivno na nih smotret'.
Valentina Grigor'evna smeyalas'.
Odnazhdy vecherom k Dubravkinomu domu prishla deoegaciya - dramkruzhok
starshih shkol'nikov vmeste so svoim rukovoditelem.
Devchonki shli vperedi. Oni volnovalis', to i delo popravlyali skladki na
yubkah, neestestvenno prisedali, povodili glazami v raznye storony. Mal'chishki
podobrali svoi i bez togo podzharye zhivoty. Nikto iz nih ne soval ruki v
karmany. Poetomu ruki u nih kazalis ' lishnimi. Staryj rukovoditel' to i delo
pokashlival. On byl v belom pidzhake. Lico ego bylo blednym i vzvolnovannym.
Serezhka i Natashka igrali vo dvore v kamushki. Oni pervymi uvideli
naryadnuyu delegaciyu. Pervymi uspeli zadat' vopros:
- Vy k komu?
- My hotim videt' narodnuyu artistku respubliki, - peresohshimi golosami
skazali devchonki.
Serezhka i Natashka pereglyanulis':
- Kakuyu?
- Takuyu... - Devchonki zamyalis'.
Potom odna iz nih, s golubym platochkom na golove (v spektakle ona
igrala Voronu Klaru), vystupila vpered:
- Artistka takaya... Volosy u nee kashtanovye. Pyshnye. Glaza serye.
Bol'shie-bol'shie...
- Aga, - kivnuli Serezhka i Natashka. Povernulis' k delegacii zatylkami,
zaprokinuli golovy i druzhno zakrichali: - Valentina Grigor'evna!
Valentina Grigor'evna vyglyanula iz okna.
- K vam von skol'ko lyudej!
Valentina Grigor'evna soshla vniz i s rasteryannym lyubopytstvom sprosila:
- Vy dejstvitel'no ko mne?
- Dejstvitel'no, - otvetila za vseh devchonka s golubym platochkom na
golove.
Rebyata, stoyavshie v zadnih ryadah, pripodnimalis' na cypochki, chtoby luchshe
videt' artistku. Rukovoditel' zastenchivo ulybalsya.
- My prishli priglasit' vas na general'nuyu repeticiyu nashego dramkruzhka,
- razrumyanivshis' ot sobstvennoj smelosti, chastila Vorona Klara. - Vy, kak
proslavlennaya artistka, okazhete nam chest'. My budem ochen' rady. My vse vas
prosim.
Valentina Grigor'evna kak-to zhalobno ulybnulas':
- No kto vam skazal, chto ya artistka?
- My znaem. Ne stesnyajtes'! - radostno zakrichal ves' igrovoj sostav
"Snezhnoj korolevy".
- Net, ya ne mogu... |to nedorazumenie...
Vidya, chto delo prinimaet neozhidannyj oborot, staryj artist pospeshil k
rebyatam na pomoshch'. On s dostoinstvom poklonilsya.
- Dorogoj kollega, - skazal on. - YA dvadcat' let nazad pokinul teatr.
Sejchas mnogoe izmenilos'. U vas mogut byt' lichnye motivy skryvat' svoe imya.
No pros'ba detej vsegda byla svyatoj dlya artista. Dazhe Vasilij Ivanovich
Kachalov, s kotorym ya imel udovol'stvie rabotat' na odnoj scene...
- |to - nedorazumenie, - perebila ego Valentina Grigor'evna. - Nikakaya
ya ne artistka. YA s udovol'stviem pojdu k vam na repeticiyu. No, ej-bogu, ya ne
imeyu nikakogo otnosheniya k teatru... YA prosto inzhener. Specialist po nabivnym
tkanyam. - Ona spotknulas' na s love "specialist", posmotrela na artista
serymi ispugannymi glazami i dobavila: - YA... YA mogu pokazat' dokumenty...
Izvinite menya.
- Izvinite ee, - vmeshalis' Serezhka i Natashka. - Ona bol'she ne budet.
Stalo tiho.
Starshie shkol'niki, kazalos', perestali dyshat'. No vot tishina smenilas'
nasmeshlivym pofyrkivaniem mal'chishek i vozmushchennym peresheptyvaniem devchonok.
Staryj artist zamigal ot volneniya i, teatral'no prilozhiv ruki k grudi,
voskliknul:
- Prostite, sudarynya!
Potom on delanno zasmeyalsya, starayas' pridat' nedorazumeniyu veselyj,
neprinuzhdennyj ottenok. Starshie shkol'niki ego ne podderzhali. Oni byli
uyazvleny v samyh vysokih svoih chuvstvah.
Valentina Grigor'evna suho poklonilas' i pospeshno ushla k sebe v
komnatu.
Snezhnaya koroleva nadmenno vskinula brovi:
- YA govorila: dlya aktrisy ona nedostatochno interesna.
- Po-moemu, dlya aktrisy ona slishkom interesna, - vozrazil ej Voron
Karl. - |to dazhe luchshe, chto ona ne aktrisa.
Staryj rukovoditel' smotrel na stupen'ki lestnicy, po kotorym ushla v
svoyu komnatu Valentina Grigor'evna.
- Net granic dlya prekrasnogo, - tiho skazal on.
Voron Karl pochesal zatylok i vdrug zasmeyalsya gromko.
- Stoilo unizhat'sya! - fyrknul kto-to iz razbojnikov.
- I vse-taki ona krasivaya, - topnula nogoj Vorona Klara.
Starshie shkol'niki serdito smotreli drug na druga. Nakonec kto-to
predlozhil pojti "iskupnut'sya". Kto-to prinyalsya naduvat' volejbol'nyj myach.
Kto-to prinyalsya sobirat' den'gi na bilety v kino.
- Popadis' mne eta Dubravka! - skazala Snezhnaya koroleva.
- A ya vot.
Dubravka sidela na podvesnoj lestnice. Ee zaslonyali svetlye list'ya
alychi.
- Obmanuli durakov, - skazala ona i dobavila, posmotrev na starogo
artista: - |to k vam ne otnositsya.
- Spasibo, - poklonilsya artist i zashagal ot doma v storonu naberezhnoj.
- Nu ty i dryan'! - kriknula Snezhnaya koroleva.
Odin iz mal'chishek kinul v Dubravku shchepkoj. Voron Karl opyat' zasmeyalsya.
- Pojdemte, - skazal on. - Nu chto ona vam plohogo sdelala?
- Nichego, - soglasilis' mal'chishki.
A devchonki eshche dolgo oborachivalis' i smotreli na Dubravku, shurya glaza,
- odni ot zlosti, drugie ot nedoumeniya.
Dubravke bylo grustno. Ona dolgo smotrela v okonnoe steklo. Otrazhenie v
stekle nemnozhko dvoilos'. Ono bylo pohozhe na staruyu zasvechennuyu fotografiyu.
Dubravka navivala na palec korotkie zhestkie volosy i dumala: "Bud' u menya
takie zhe volosy, kak u Valentiny Grigor'evny, ni odin mal'chishka ne posmel by
brosit' v menya shchepkoj."
Otrazhenie kolyhnulos'. |to ramu kachnulo vetrom. No Dubravka uspela
zametit', kak za ee golovoj vo dvore poyavilas' Valentina Grigor'evna.
Dubravka povernula golovu.
Valentina Grigor'evna sela na skamejku vozle kustov. V rukah ona
derzhala knigu, no ne chitala ee, dumala o chem-to.
Dubravka hotela podbezhat' k nej. No tut iz-za kustov vyshel rukovoditel'
dramkruzhka.
"Izvinit'sya hochet", - podumala Dubravka.
Staryj artist opustilsya pered Valentinoj Grigor'evnoj na koleno i
zagovoril, to vzmahivaya rukoj, to prizhimaya ee k grudi.
Dubravka uslyshala slova:
- YA potryasen. |to - navazhdenie... YA slovno voskres, uvidev segodnya
chudo. Vy - chudo!..
Artist poryvisto pripodnyalsya, i Dubravke pokazalos', chto on ves'
zaskripel, kak staryj, rassohshijsya stul.
- |h... - skazal kto-to sovsem ryadom.
Dubravka posmotrela vniz. Pod lestnicej, prislonivshis' k stvolu alychi,
stoyal otec Serezhki i Natashki.
- Krasivo, - prosheptal on. - Smotri, Dubravka, slushaj. Sejchas vstupit
orkestr.
Valentina Grigor'evna sidela rasteryannaya i smushchennaya. Artist govoril
chto-to. Razmahival rukami. Vskidyval rezkim dvizhenie legkie volosy.
Dubravka sunula v rot dva pal'ca. Svistnula chto est' mochi, rezko, kak
udarila knutom.
- Bravo! - skazal otec Serezhki i Natashki.
Dubravka sprygnula s lestnicy. Nezavisimo proshla po dvoru. Obernuvshis'
u kalitki, ona uvidela, kak k Valentine Grigor'evne i otoropevshemu
rukovoditelyu dramkruzhka podoshel Petr Petrovich.
On skazal:
- Ne nuzhno myt' ushi dushistym mylom...
- Da, - skazal starik. - Vy pravy. YA smeshon... No ya artist, etogo vam
ne ponyat'.
Dubravka shla po verhnemu shosse. Ono bylo ochen' pryamym. Zdes' sobiralis'
pustit' trollejbus. Vperedi na raskalennom betone blesteli golubye raduzhnye
luzhi. V nih otrazhalis' oblaka i derev'ya. Kogda Dubravka podhodila blizhe, oni
isparyalis' i vnov' voznikali v dali. Oni slovno tekli po doroge sverkayushchej
peredivchatoj radugoj. Oni voznikali v nagretom vozduhe. Obmanyvali glaza.
Dubravka ushla po shosse v gory. Ona hodila tam dolgo. A vecherom ona
sidela na parapete naberezhnoj, slushala more.
Kto-to tronul ee za plecho:
- Dubravka!
Ryadom stoyal staryj artist.
- Dubravka, - skazal on, - ya hochu tebe chto-to skazat'.
Dubravka nezavisimo ulybnulas' i zaboltala nogami.
- Dubravka, izvinis', pozhalujsta, pered Valentinoj Grigor'evnoj za
menya.
- A vy sami razve ne mozhete etogo sdelat'?
- Ne mogu, - surovo skazal artist. - YA sdelayu eto pozzhe. I pozhalujsta,
ne voobrazhaj o sebe nevest' chto... - On pomolchal i snova zagovoril, no uzhe
myagko, pochti nezhno: - Mozhet byt', eto horosho, chto ty ne umeesh' proshchat'. No
ot etogo cherstveet serdce. YA ne zn ayu, chto huzhe: byt' myagkim ili byt'
cherstvym. YA znayu, naprimer, chto ty obo mne dumaesh'. YA na tebya ne v obide.
Esli chelovek vdrug upal, a potom vysoko podnyalsya, to sudit' ego budut po
poslednemu... - On ne polozhil na Dubravkinu golovu svoej ruki, kak byvalo.
On prosto skazal: - Do svidaniya, Dubravka, - i poshel na druguyu storonu,
naberezhnoj. Tuda, gde shumel narod, gde vitriny ustilali asfal't trotuarov
zheltymi elektricheskimi kovrami. I snova Dubravke pokazalos', chto u nego pod
pidzhakom zvenyat struny.
... Noch'yu Dubravka zalezla v sanatorij uchitelej i narvala tam buket
gvozdik.
Ona probralas' po skripuchim karnizam, po rzhavoj vodostochnoj trube. Ona
uselas' na podokonnik v komnate Valentiny Grigor'evny i na ispugannyj golos:
"Kto eto?" - spokojno otvetila:
- |to ya, Dubravka. YA prinesla vam gvozdiki.
Valentina Grigor'evna podnyalas' s krovati, uselas' ryadom s Dubravkoj.
Skazala grustno:
- Pochemu iskusstvo takoe... neprimirimoe? Pochemu tak nepriyatno, kogda
tebya ulichayut v tom, chto ty ne prinadlezhish' k nemu?
- |to ya navrala, chto vy artistka, - skazala Dubravka.
- Zachem?
- Ne znayu. Izvinite menya.
Valentina Grigor'evna vzyala u Dubravki gvozdiki, postavila v stakan s
vodoj.
- Pochemu ty mne prinosish' cvety?
- |to ya znayu. - skazala Dubravka. - YA vas lyublyu.
Valentina Grigor'evna prislonilas' k stene.
- Za chto? - tiho sprosila ona. - YA ved' nichego ne sdelala takogo... YA
ponimayu, devchonki inogda vlyublyayutsya v artistov, dazhe ne v samih lyudej, a
prosto v chuzhuyu slavu. Za chto zhe lyubit' menya?
- Vy krasivaya... Babushka nazvala vas Radugoj.
Valentina Grigor'evna sela na podokonnik, svesila nogi i chut'-chut'
sgorbila spinu.
- U menya babushka sprosila, ne vlyubilas' li ya v kakogo-nibud' mal'chishku,
- prodolzhala Dubravka, glyadya, kak perelivayutsya ogni vyvesok i reklam na
primorskom bul'vare. - Budto ya dura. A vy znaete, inogda ya chuvstvuyu:
podkatyvaet ko mne chto-to vot syuda. Dazhe d yshat' meshaet, i ya vseh tak lyublyu.
Gotova obnyat' kazhdogo, pocelovat', dazhe bol'no sdelat'. Togda mne kazhetsya,
chto ya by ves' zemnoj shar podnyala i ponesla by ego poblizhe k solncu, chtoby
lyudi sogrelis' i stali krasivymi. Mne dazhe strashno delaetsya... Razve mozh no
stol'ko lyubvi otdat' odnomu cheloveku? Da on i ne vyderzhit... A inogda ya vseh
nenavizhu. A mal'chishek ya nenavizhu vsegda.
Ona zamolchala. I ej pokazalos' vdrug, chto sejchas tishina razorvetsya i
kto-to zloradnyj zahohochet nad nej vo vse gorlo. Potom ona uspokoilas', i
tishina pokazalas' ej znachitel'noj, napolnennoj vnimatel'nymi glazami,
kotorye blagodarno smotryat na nee.
- Rasskazhi mne ob otce etih malyshej, Serezhki i Natashki, - skazala
Valentina Grigor'evna.
Kakaya-to smutnaya trevoga podstupila k Dubravkinomu serdcu. Dubravka
s®ezhilas'.
- Zachem? - sprosila ona.
- Prosto tak... Mne kazhetsya, on slavnyj chelovek.
- On strannyj... Kupaetsya noch'yu. Ot nego tabakom pahnet... Zachem vam?
Valentina Grigor'evna smotrela na verhushki kiparisov, za kotorymi na
morskoj zybi perlamutrovo mercala lunnaya tropka.
- Krasivo, - skazala ona.
- Krasivo... - prosheptala Dubravka, pojmav sebya na tom, chto more i gory
stali dlya nee skuchnymi i mertvymi, kak pejzazhi na glyancevityh suvenirnyh
otkrytkah.
Ona zatoropilas' domoj. Proshla po karnizu i, rascarapav zhivot o
provoloku na vodostochnoj trube, soskol'znula na drugoj karniz i s nego - na
podvesnuyu lestnicu.
Ona koe-chto znala ob otce malyshej Serezhki i Natashki. Ran'she ona robela
pered nim, kak robeyut rebyata pered direktorom shkoly. Teper' ona chuvstvovala
k nemu ostruyu nepriyazn'.
On rabotal v Leningrade v nauchnom institute. Delal kakoe-to vazhnoe
delo. ZHena ego umerla, kogda Serezhke i Natashchke bylo po godu.
Govoryat, posle smerti zheny on celuyu nedelyu katal bliznecov v
dvuhmestnoj kolyaske i ne mog pojti na rabotu. Potom on zabrosil kolyasku,
podhvatil rebyat na ruki - otnes v yasli. Kogda malyshi podrosli, on otdal ih v
kruglosutochnyj detskij sad.
Nynche on priehal k moryu na celyh dva mesyaca, potomu chto ne otgulyal
polozhennyj otpusk v proshlom godu. Otdyhat' on ne ochen' umel. Sam s soboj
igral v shahmaty. Uhodil na kolhoznyh sejnerah lovit' stavridu. Serezhka i
Natashka inogda po tri dnya zhili na popecheni i sosedej. |to on prozval
besprizornuyu sobachonku Kajzer Vil'gel'm Ferdinand Tretij. Vstrechaya kurortnyh
znakomyh, on govoril:
- Odolzhite tysyachu rublej. Otdam v Leningrade.
Sosedi i znakomye konfuzlivo opravdyvalis', nedvusmyslenno pozhimaya
plechami. Vskore oni perestali popadat'sya emu na ulice, predpochitaya pri
vstreche perejti na druguyu storonu, ili pryatalis' v pod®ezdah domov. A on
hodil so svoimi rebyatami ili prosto odin, pr opadal s rybakami na more i,
kazhetsya, ne zhalel ni o chem. Ego nazyvali chudakom. On mog smotret' ne migaya.
Mog migat' bez prichiny i smeyat'sya v sobstvennoe udovol'stvie.
Zvali ego Petr Petrovich.
Utrom k Dubravke v komnatu zalezli Serezhka i Natashka.
- Dubravka, chto takoe lihaya pantera? - sprosili oni.
- Vrode tigra, - sonno otvetila Dubravka.
Serezhka i Natashka vnimatel'no osmotreli ee, dazhe poshchupali pal'cy na ee
rukah i skazali:
- Pochemu tebya papa panteroj nazval?
Dubravka vskochila:
- On negodyaj, vash papa!
Bliznecy nasupilis' i molcha polezli cherez okno na ulicu.
- On sam eshche huzhe! - kriknula Dubravka, vysunuvshis' iz okna.
Vo dvore stoyali Valentina Grigor'evna i Petr Petrovich. Serdce u
Dubravki eknulo. Ona hotela kriknut': "Ne hodite s nim na plyazh!" Ej hotelos'
sprosit': "Razve vam ploho so mnoj?" No ona s shumom zahlopnula stvorki okna.
"Ne pojdu, - dumala ona. - Raz ej so mnoj neinteresno, to i ne nuzhno.
Ne stanu ya ej navyazyvat'sya. Vybrala sebe etogo... YA sejchas nadenu botinki i
pojdu v gory".
No vmesto botinok ona natyanula rezinovye kupal'nye tufli. Nadela na
golovu beluyu abhazskuyu shlyapu s bahromoj, svoj luchshij sarafan i pobezhala na
plyazh. Ona toropilas'. Ona boyalas' opozdat'.
Na plyazhe, u samoj vody, dvoe vzroslyh i dvoe malyshej igrali v volejbol.
Valentina Grigor'evna uvidela Dubravku, ulybnulas' i kinula ej myach:
- Bej, Dubravka!
Dubravka udarila izo vsej sily nogoj. Myach upal v more i zaskakal na
melkoj zybi u samogo berega.
Serezhka i Natashka pobezhali za nim, serdito poglyadyvaya na Dubravku. A
ona otoshla v storonu, skinula sarafan, voshla v vodu i poplyla. Nyrnet,
vynyrnet. Nyrnet, vynyrnet. Ona zaplyla dal'she vseh.
S berega donosilsya edva slyshnyj shum golosov, smeh, pohozhij na hlopan'e
kryl'ev. Kto-to boyazlivyj vizzhal. Dubravka pomorshchilas', perevernulas' na
spinu. Ona lezhala v vode, raskinuv ruki. Voda prikryvala ej ushi myagkimi
bol'shimi ladonyami. Gromadnoe nebo sver kalo, i glaza ne vyderzhivali ego
bleska. Dubravka zakryla glaza, potom vdrgu perevernulas' na zhivot i rezkim
krolem poneslas' k beregu. Ona otyskala sredi kupayushchihsya cheloveka s glazami
temnymi, kak u Serezhki i Natashki.
- Nu, derzhis'!
Ona nyrnula i dernula ego za nogi v vodu. Potom zabralas' emu na plechi.
- Vot tebe!
Petr Petrovich szhal Dubravkiny ruki. On pogruzhalsya vse glubzhe i glubzhe.
On smotrel Dubravke v glaza, i bylo pohozhe, chto on smeetsya. On slovno hotel
skazat': "Horosho zdes' pod vodoj".
"CHto tebe nuzhno? Pusti!" - krichala pro sebya Dubravka. Ona ne uspela
vzdohnut' pered tem, kak upala v vodu licom. Ej bylo ochen' trudno sejchas. A
Petr Petrovich podmigival ej:
"Kuda ty toropish'sya? Davaj poplavaem... Ty ved' plavaesh', kak akula..."
"Pusti!!!"
"Net, ty posmotri, kak zdes' krasivo..."
Solnce plavalo pod vodoj zheltymi koleblyushchimisya sharfami. Vodorosli
shchekotali Dubravkiny nogi. Uprugaya tyazhest' sdavlivala ej viski. SHeya
vzdragivala. Dubravka vspomnila lico Utyuga, kogda on tonul vozle svoego
kruga. Ona chut' ne kriknula po-nastoyashchemu. Petr Pe trovich vypustil izo rta
bol'shoj puzyr'. Puzyr' pobezhal vverh, za nim pobezhali drugie, pomel'che.
Dubravkino telo rvanulos' k poverhnosti. Ona pochuvstvovala, chto ruki ee
osvobodilis'. Bystree! Bystree!.. I kogda Dubravka glotnula vozduha, ona vse
eshche besheno kolotila rukami po vode, slovno zhelaya vyprygnut' iz nee vsya. Nebo
kruzhilos'.
Gory kruzhilis'. Sovsem ryadom plaval muzhchina. On smotrel na nee s
sozhaleniem i priglazhival volosy.
- Privet! - skazal on.
Dubravka vshlipnula, otvernulas' i bystro poplyla k svoemu kamnyu. Ona
vzobralas' na kamen' i upala tam, tyazhelo dysha. Ej ne hotelos' ni dumat', ni
shevelit'sya. Mozhet byt', ona i zasnula by dazhe. No vdrug ona uslyshala pozadi
sebya shoroh. Vskochila i uvidela zl oradnye lica mal'chishek. Oni podsteregali
ee zdes', za kamnem, v vode. Teper' oni shli mstit' za obidy.
Kamen' vysok. Ochen' vysok. Prygat' s nego nevozmozhno. Vnizu torchat iz
vody ostrye vystupy.
- Popalas', artistka! - krichali mal'chishki.
Pozadi nih, szhimaya v ruke svoj rezinovyj krug, karabkalsya tolstyj,
ustalyj Utyug. On krichal, otduvayas':
- Sejchas my otlupim tebya besposhchadno!
Na Dubravku posypalis' mal'chishech'i kulaki. Utyug ne bil. On tol'ko
prigovarival:
- YA by tebe dal. Tol'ko ty umresh' ot moego udara.
Potom on rastolkal mal'chishek, pomog Dubravke vstat' i skazal
dobrodushno:
- Slushaj, soglasna, chto ty popalas'? Daj slovo, chto bol'she ne budesh'
narzanom poit', togda mir. A to smotri, sejchas eshche poddadim.
- Budu! - kriknula Dubravka. - Vse vremya budu!.. Mne na vas i
smotret'-to smeshno.
Ona sdelala neskol'ko bystryh shagov i prygnula s kamnya.
- Ub'etsya! - zakrichal Utyug.
Mal'chishki podbezhali k krayu utesa. Oni videli, kak Dubravka, pereletev
ostrye vystupy, pochti bez bryzg ushla v vodu. Oni proglotili zavistlivuyu
slyunu i chestno vyrazili svoe voshishchenie slovami:
- Oh!.. Vot eto artistka!..
Potom oni gorestno uselis' na kraj skaly.
Utyug shvatil svoj spasatel'nyvj krug, razbezhalsya i ahnul vniz
soldatikom. Voda bol'no hlestnula ego po sognutym kolenyam, udarila v
podborodok, vyrvala iz pal'cev naduvnoj rezinovyj poplavok.
Kogda Utyug vynyrnul na poverhnost', on uvidel plyashushchih na kamne
mal'chishek. Oni orali emu privetstviya. Nepodaleku kolyhalsya spasatel'nyj
krug. On proshchal'no bul'kal, vypuskaya iz razorvannogo boka poslednij vozduh.
Pochti ryadom plavala Dubravka. Ona udivlenno i nemnogo ispuganno glyadela na
Utyuga.
Utyug tosklivo otvernulsya, prigotovilsya tonut' i vdrug, sam togo ne
zametiv, poplyl k kamnyu.
Obretennogo tak vnezapno umeniya hvatilo emu nenadolgo. On medlenno
pogruzhalsya.
- Naberi vozduha pobol'she i nyryaj, - uslyshal on vozle sebya golos
Dubravki. - Ne bojsya, ya pomogu, esli chto...
Plyt' pod vodoj bylo legche. Utyug nyryal i vnov' vynyrival, nabiral
vozduh. Kamen' stanovilsya vse blizhe i blizhe.
Dubravka nyryala ryadom. Ona vytashchila obessilennogo Utyuga na ostrye
vystupy pod skaloj.
Nad ih golovami promel'knul korichnevyj mal'chishechij zhivot. Odin, drugoj,
tretij... Mal'chishki prygali v vodu.
- Tut na dne krasivaya rakovina lezhit, - skazala Dubravka.
- Umel by ya horosho plavat', ya by ee dostal... tebe, - skazal Utyug.
- Ona gluboko. Do nee donyrnut' trudno.
Na vystupy pod skaloj lezli mal'chishki.
- Aj da Utyug! - krichali oni. - Aj da my!
- Nuzhno s kamnem nyryat', - skazal Utyug. - S kamnem v rukah.
Posle obeda Dubravka postuchala v komnatu Valentiny Grigor'evny.
- Vot, - skazala ona, vhodya. I postavila na podokonnik bol'shuyu mokruyu
rakovinu. - YA ee dostala dlya vas. |to ta samaya... Iz glubiny... YA nyryala za
nej s kamnem. S kamnem horosho... Voz'mite ee s soboj. Budete menya
vspominat'.
Valentina Grigor'evna hotela obnyat' Dubravku za plechi, no ona
vyskol'znula i pobezhala po lestnice.
Sobaka - drug. Sobaka vse ponimaet, no nichego ne mozhet skazat'. Sobaka
sochuvstvuet molcha - v etom ee preimushchestvo.
Dubravka sidela pod lestnicej, na sosedskih polovikah, kotorye byli
vyvesheny na perilah dlya sushki. Sobachonka lezhala u ee nog. Ona ne znala, chto
v chelovecheskom mire ee nazyvayut Kajzer Vil'gel'm Ferdinand Tretij, ili
poprostu Vil'ka.
Sobaka smotrela v zaplakannye Dubravkiny glaza i, konechno, ne mogla
razobrat'sya, pochemu plachet chelovek, esli on ne goloden, esli ego ne pobili
palkoj, ne pnuli nogoj, ne pereehali hvost tyazhelym telezhnym kolesom.
Dubravka hodila na rynok za ryboj dlya uzhina. Kogda ona prishla, to
uvidela Serezhku i Natashku. Oni sideli na kortochkah pod oknom Valentiny
Grigor'evny i podbirali yarkie, raduzhnye cherepki. |to byla razbitaya
Dubravkina rakovina. Iz okna Valentiny Grigor'evny vyglyadyvali skonfuzhennyj
rukovoditel' dramkruzhka, Snezhnaya koroleva, Voron Karl, Vorona Klara i Petr
Petrovich.
- Dubravka, - skazal Serezhka, - oni priglasili vseh na spektakl'.
U Dubravki drozhali guby.
- Dubravka, - skazala Natashka, - oni govoryat: zhal', chto ty ne igraesh'.
Ty horosho igrala...
Dubravka uslyshala stuk kablukov. Po lestnice spuskalas' Valentina
Grigor'evna.
Serezhka i Natashka podobrali oblomki rakoviny, stali drug k drugu
spinoj, gotovyas' zarevet'.
Dubravka postavila koshelku s ryboj na okno svoej komnaty i pobezhala.
Ona slyshala, kak Valentina Grigor'evna krichala ej vdogonku:
- Dubravka, Dubravka, vernis'... On ved' nechayanno...
"On, - dumala Dubravka. - Vse on..."
Dubravka sprygnula s kamennogo zabora pozadi doma na druguyu ulicu i
poshla po nej vverh k malen'kim ogorodam mestnyh zhitelej.
Vecherom Dubravka zabilas' pod lestnicu. Steny zdes' obrosli plesen'yu.
Na staroj pautine kachalis' vysohshie muhi. Myshi razgulivali pod lestnicej ne
toropyas'. Sobaka Vil'ka prihodila syuda nochevat'.
- Vot, Vil'ka, kak poluchaetsya, - bormotala Dubravka. - Ty ved' sama
znaesh'. Tebe ob®yasnyat' ne nuzhno.
Sobachonka prikryvala glaza. U nee byli lilovye veki i smorshchennyj
starushechij nos.
- Ona takaya krasivaya, a on... - vzdohnula Dubravka.
Sobaka tozhe vzdohnula. Esli by ona mogla dumat' chelovecheskimi
kategoriyami, mozhet byt' ona i ponyala by smysl etogo slova - "krasivaya"...
- CHto ona v nem nashla?! - kriknula Dubravka. - On urod! Nasmeshnik.
Beschuvstvennyj krokodil. On obmanet ee i budet smeyat'sya. Vil'ka, ty nichego
ne ponimaesh' v lyudyah!
Sobaka polozhila mordu na perednie lapy. Ona davno uzhe nauchilas'
razbirat'sya v lyudyah. Ona razlichala ih haraktery dazhe po zapahu. Esli by lyudi
mogli nauchit'sya etomu iskusstvu u brodyachih sobak! No oni ne zhelayut. Oni
predpochitayut delat' gluposti.
Vil'ka davno uzhe dogadalas', chto Dubravka vstanet sejchas i pobezhit
delat' strannye, nenuzhnye veshchi. Ona dazhe prikusila zubami Dubravkin sarafan,
slovno hotela skazat': "Ne uhodi, pozhalujsta, eto tebe sovsem ni k chemu.
Luchshe davaj vyspimsya." No Dubravka poshch ekotala ej za uhom, vz®eroshila sherst'
na sobach'ej spine i vybralas' vo dvor.
- Spi. - skazala ona Vil'ke.
Potom Dubravka podnyalas' po visyachej lestnice, perelezla s nee na
karniz. Vodostochnaya truba. Eshche karniz. Dubravka uselas' na okne i tiho
pozvala:
- Valentina Grigor'evna, vy spite?
- Idi syuda, - skazala Valentina Grigor'evna.
Dubravka ne shelohnulas'. Sprosila:
- Vy ego lyubite?
- Dubravka...
- On negodyaj. U nego pyat' zhen. SHestuyu on otravil kerosinom. On
obvoroval sberkassu. On hochet ubezhat' v Turciyu.
- Dubravka, kak ty smeesh'!
- A vot smeyu. On prohvost!
Valentina Grigor'evna sela na krovati.
- Uhodi, - skazala ona tiho i reshitel'no. - YA tebya ne hochu videt'.
Dubravka posopela nemnogo i vdrug vykriknula:
- A vy... YA tozhe znayu pro vas. Vy takaya zhe, kak i vse!
Gde-to u tureckih beregov proshel shtorm. On raskachal more tak, chto dazhe
u etogo berega volny nalezali drug na druga, shlestyvalis' belymi grivami.
Padali na bereg, kak poverzhennye byki, i s revom upolzali obratno.
Veter prognal vseh lyudej s plyazha. Bol'shie parohody podnimalis' nad
molom, slovno hoteli prisest' na beton, otdohnut', otospat'sya. Progulochnye
katera i rybach'i sejnery plyasali vokrug prichalov. Bylo pohozhe, chto oni
vot-vot nachnut prygat' drug cherez druga.
Lyudi ne podhodili k kamennomu parapetu naberezhnoj. On unylo tyanulsya
vdol' buhty, ves' mokryj, ves' v pene. Bryzgi doletali do vitrin magazinov i
kafe. CHajki, vytesniv zhirnyh golubej, sadilis' na kryshi domov.
Dubravka lezhala na plyazhe odna. Ona znala sekret: esli podnyrnut' pod
pervuyu, samuyu beshenuyu volnu i podozhdat' pod vodoj, izo vseh sil rabotaya
rukami, poka nad golovoj projdet vtoraya volna, to obratnym techeniem tebya
uneset v more. I mozhno budet plyt', vzlet aya na grebnyah. Nebo zakachaetsya nad
golovoj, i bereg budet to propadat', to poyavlyat'sya. Lyudi na beregu stanut
razmahivat' rukami. Govorit' vsyakie slova o bezumstve, no v etih slovah
budet voshishchenie i zavist'.
Dubravka dumala ob etom prosto tak. Ej nikogo ne hotelos' udivlyat'. Ej
kazalos', chto more special'no razbushevalos' segodnya, chtoby uspokoit' ee i
uteshit'. More bylo krasivo. Ono bylo krasivo tak, chto vse Dubravkiny goresti
poteryali svoj smysl. Ona vdrug sl ovno osvobodilas' ot vsego tesnogo,
nepriyutnogo, skovyvavshego ee poslednee vremya. Ona obernulas', chtoby skazat'
lyudyam: "Smotrite, kakoe more".
Po plyazhu shli Valentina Grigor'evna, Petr Petrovich, Serezhka, Natashka,
staryj artist i Dubravkina babushka.
- CHto vam ot menya nuzhno?.. - prosheptala Dubravka. Ej stalo strashno i
odinoko. Ona otstupila k volnam.
- Dubravka! - kriknula Valentina Grigor'evna.
Dubravka povernulas' i, pobezhav vsled za uhodyashchej volnoj, nyrnula pod
druguyu, gromadnuyu, s opadayushchim belym burunom. Volna perevernula ee, podmyala
pod sebya i protashchila po samomu dnu, po skol'zkim kamnyam. Potom ee podhvatilo
obratnym potokom i uneslo v more.
Dubravka ne slyshala, kak zakrichali na beregu lyudi. Ona medlenno plyla,
to podnimayas' vverh, to soskal'zyvaya vniz s pologogo zagrivka volny.
Neozhidanno ona uvidela vozle sebya cheloveka. On ulybnulsya ej temnymi
glazami i kriknul:
- Pogodka chto nado. Privet!
On podplyl k Dubravke i ona uslyshala drugie ego slova:
- Obratno na bereg nel'zya. Ne poluchitsya bez verevok.
Dubravka ponyala, chto on hotel skazat'. Pri bol'shih volnah vylezti na
bereg im ne udastsya. More eshche raz prokatit po skol'zkomu dnu i uneset. |to
tol'ko kazhetsya lyudyam, budto lyuboe volnenie - priboj, chto vse volny begut k
beregu.
Dubravka plyla k svoemu kamnyu. Muzhchina plyl ryadom s nej, poglyadyval na
nee to zadumchivo, to s zataennoj nezhnost'yu. U kamnya on vydvinulsya vpered.
Volna prizhala ego k utesu, potom potyanula za soboj. Odnoj rukoj on
krepko vcepilsya v treshchinu, drugoj podhvatil Dubravku.
Volna opala, obnazhiv oblepivshie kamen' vodorosli. No za etoj volnoj shla
drugaya.
Muzhchina podsadil Dubravku na vystup, a sam snova vcepilsya v treshchinu.
Volna nakryla ego.
Oni lezli naverh. Vperedi Dubravka, pozadi nee Petr Petrovich.
S kamnya byl viden bereg. On byl nedaleko. Metrah v trehstah. Na beregu
begali lyudi. Petr Petrovich pomahal im rukoj. Oni zamahali v otvet. Oni
krichali chto-to.
- Blagodaryat za spasenie, - usmehnulas' Dubravka i podumala: "A mozhet
byt', on dejstvitel'no menya spas?"
Dubravka sela na kraj kamnya. Veter plesnul ej na grud' holodnye bryzgi.
Volny u gorizonta kazalis' bol'shimi, gorazdo bol'she, chem zdes', pod
kamnem. Oni voznikali vnezapno. Dubravke kazalos', chto kamen' dvizhetsya im
napererez. U nee slegka kruzhilas' golova.
Petr Petrovich sel ryadom s nej:
- Navernoe, kater pridet za nami. Belyj kater... Ty ne zamerzla? Naden'
moj pidzhak.
- U vas ved' net pidzhaka, - skazala Dubravka.
- Nu i pust', - skazal muzhchina. - Ty predstav', kak budto ya tebe dal
pidzhak. Togda budet teplee. Ladno?
Kozha u nego na rukah pokrylas' pupyryshkami.
- Horosho, - skazala Dubravka... - Spasibo... Tol'ko on u vas nemnozhko
mokryj...
Last-modified: Thu, 28 Mar 2002 08:20:24 GMT