Evgenij Toropov. Hvatit li na vseh piracetama?
---------------------------------------------------------------
© Copyright Evgenij Toropov
Email: evg@agtu.secna.ru
Date: 22 Jun 2000
---------------------------------------------------------------
I ya ne znayu kakov procent
Sumasshedshih na dannyj chas
No esli verit' glazam i usham
Bol'she v neskol'ko raz
Viktor Coj "Muravejnik"
...Nikogda, nikogda ne esh'te pryanyh trubochek!
A vy ih podi i ne probovali ne razu v zhizni? I dazhe ne znaete chto eto
za frukt takoj? Zrya! Uzh raz-to vkusit' sej dikovinnyj plod kulinarnogo
iskusstva reshitel'no neobhodimo, inache zavistlivyj chervyachok ne ugomonitsya:
"A otvedal li ty to zamorskoe blyudo, o kotorom tak mnogo pekutsya v samom
nachale?"
Vprochem, esli ponravitsya, poprosite uzh i vtoruyu porciyu, pokuda ee ne
s®el vash sosed, on uzhe davno priglyadyvaetsya k vashim pishchevym issledovaniyam.
Podozhdite, o chem zhe ya hotel vam rasskazat'?.. Ah, da! Nu tak vot, den'
tot byl obychnee obychnogo...
Itak!
Den' tot byl obychnee obychnogo. My sideli u menya doma, popivaya zhiden'kij
chaek so zloschastnymi pryanymi trubochkami, a moj drug, sluzhashchij
TransPnacional'noj Korporacii Pol' Dureman rasskazyval vsyacheskie istorii o
svoih potryasayushchih kosmicheskih rejsah, gde on vystupal provoznikom
naivsevozmozhnejshih frakcij proverochnogo fronta, nalogovyh i prochih komissij,
kontroliruyushchih deyatel'nost' nashih grazhdan vo vseh ugolkah Vselennoj, a takzhe
pohodya vyyasnyayushchih, neuzheli eto pravda vse to, chto rasskazyvayut gospoda
kosmonavty ob otkryvaemyh imi planetah?
- Da, - vosklical Dureman po okonchanii kazhdoj istorii, - kakih tol'ko
na svete mirov ne byvaet!
Potom on bral sleduyushchuyu trubochku i nachinal novuyu istoriyu.
- Opuskaemsya eto my na planetu 8FF.3,7/50-A galakticheskogo
parallepipeda 14.EA.32 i vidim - chto-to ne tak. Derev'ya rastut vniz golovoj,
kusty tozhe, nu i trava, ponyatno. My udivilis', ponimaesh', pozhali plechami -
do chego evolyucii ne dohodyat! - a sami stoim pered Domom Pravitel'stva, zhdem
kontakta. Vdrug s verandy sbegaet aborigen i tak krasivo-krasivo semenit
loktyami po mramornoj dorozhke, boltayushchimisya v vozduhe nogami grozit i eshche
izdaleka rugaetsya: "Perevertyvajtes', vashu mat'!.." V konce koncov
vyyasnyaetsya, chto obitayut-de u nih hishchniki: pozhirayut - vse, chto ni popadya.
Tol'ko vot ot perevernutogo u nih golova kruzhitsya. Nu i prishlos' nam tozhe na
rukah hodit'... - tut Pol' demonstriruet nam na rukah svoi muskuly. - Vot...
Kakih tol'ko na svete mirov...
I kak raz tut proizoshlo nepredvidennoe: pryanye trubochki konchilis'. A
ya-to, nichego ne podozrevaya, tozhe ih el!
Dureman, ih strastnyj lyubitel', mgnovenno pomrachnel, otodvinul nogtem
kruzhku s chaem i govorit:
- Skuchno u vas. V kosmose kuda interesnee.
Sam tem vremenem dvinul k sebe tarelku s borshchom, smachno poperchil,
posolil, poukropil, dobavil polnuyu lozhku derevenskoj smetany.
- YA tut... na dnyah planetu otkryl - i ona sovsem pod nosom u nas! Pod
nosom... Ponimaete menya?.. Znakomyj astronom skazal: "Da? |togo ne mozhet
byt'!", a potom, pristaviv k perenosice palec: "Hotya m-m... esli uchest'
parochku nelinejnyh chlenov v uravneniyah popravki imeni Ticiusa, vozmozhno ona
i vyskochit".
Dureman pohlebal borshcha v nastupivshej tishine. Potom posmotrel na menya v
upor.
- |ta planeta, - govorit, - chistyj raj, edem i paradiz, vmeste vzyatye.
I mne ne bezrazlichno ee budushchee, chert poderi, no ved' ona ne prizhivetsya s
nami... Ponimaete menya?.. Nu ne vse tam... gladko, - tut on obratilsya ko
mne. - Feodosushka, poslushaj! Ty zh ved' rabotal missionerom ran'she, ili, kak
nyne modno govorit', korrektorom?
- Da, - s podozreniem podtverdil ya. - A chto?
- Feodosushka, - zhivo voskliknul Dureman. - Ty poletish' so mnoj. Resheno!
Tol'ko ne otpirajsya, uzhe vse resheno.
- No kuda letet'? Kem resheno? - udivilsya ya.
- Ne otpirajsya...
- Da otstan' ty - zaladil!
- No ona zhe mne kak ditya, - zabubnil Pol', - Tol'ko chut'-chut'
podpravit'. Voz'mesh'sya?
- Nu ladno, - mahnul ya rukoj i znal pochemu. Razve ne interesno
poznakomit'sya s novym, edva otkrytym mirom?
- A razreshenie ot Vsemirnogo Pravitel'stva?
- Budet, - obradovavshis', tverdo zaveril Dureman. - est' vliyatel'nye
znakomye.
Razgovor prodolzhalsya eshche nekotoroe vremya v drugom rusle, gde Dureman
snova musolil kosmicheskie bredni, a neterpelivye druz'ya s rasshirennymi
glazami dobivali ego rassprosami. A ya vse dumal: "Skoro poznakomlyus' s
neizvedannym mirom, budu prodirat'sya po ego dzhunglyam ili brodit' po selam
ili v prohladnoj biblioteke chitat' istoriyu civilizacii. Kakim zhe okazhetsya
on?
Na sleduyushchij den' ranen'ko poutru, kogda ya eshche barahtalsya v postelyah,
vvalivaetsya Pol':
- Vse ulazheno, Feodos, Pravitel'stvo sankcionirovalo polet na
Duremoniyu. Izvini, no na takom durackom predvaritel'nom nazvanii nastoyali v
Komitete po astropolitike.
YA beglo prosmotrel pechatnye karakuli Razresheniya na odnom iz
internacional'nyh yazykov i milo predlozhil:
- Pop'em chajku? Pravda on vcherashnij.
- Net, net, - reshitel'no otkazalsya Pol'. - Poleteli.
- Pryamo sejchas?
- Da, da, pryamo sejchas, - zatoropilsya on. - Bystree, bystree. Nu
shevelis' zhe. My opazdyvaem. O, skoro ty odenesh'sya? - on zatopal nogami po
polu, stal hlopat' sebya rukami po bedram i ozhivlenno hodit' iz ugla v ugol.
- Postoj-ka, - sdelal ya neozhidannyj vypad. - U menya noch'yu pobyvala
babushka i prinesla pryanyh trubochek. S pylu, s zharu - ne hochesh' perekusit'?
Dureman ostanovil kak vkopannyj svoi shest' s poltinoj pudov vesa i stal
potyagivat' nosom vozduh. Srazu zhe prinoshu izvineniya chitatelyu za etot podlyj
obman moego luchshego druga. Mne prishlos' na eto pojti, znaya ego rezkij
harakter. Na samom dele ya vchera pered snom sluchajno zaglyanul v verhnyuyu nishu
bufeta i obnaruzhil tam polnuyu vazu davnishnej stryapni, sohranivshejsya prosto
nevedomym mne chudom.
Postavil ya pered nim etu vazishchu, nalil "bad'yu" chaya i spokojno odevalsya,
poka on u menya vse eti pishchevye dela oprihodoval. Lyubit on poest', gastronom.
Da ya srazu pochuvstvoval, chto on dovolen: poyavilos' spokojstvie i tochnost' v
dvizheniyah. Vot teper', dumayu, pora.
Vsegda ya hotel i vsem govoril chto kosmos sleduet podchinit' cheloveku i
sdelat' tak, chtoby on (kosmos) byl emu (cheloveku) udoben. I chtoby nam bylo
sletat' kuda, izvinyayus', kak v sortir shodit' so vseyu podobayushchej etomu
dejstviyu prostotoj. V poslednie gody, k schast'yu, osobenno s poyavleniem
kosmorejerov, preodolevat' prostranstvo stalo gorazdo bystree i udobnee.
No eto tak, v kachestve otstupleniya. V obshchem, sobral ya koj-kakie veshchicy
v sakvoyazh i nu sebe v put' s bogom, s angelom. Pol' skazal, chto vysadit menya
na Duremonii i uletit po svoim delam, a na obratnom puti, esli zahochu,
zaberet. Kogda leteli, on mne vse ushi prozhuzhzhal, govorit: "Kak pribudesh',
ishchi IDEYU civilizacii". "A kak zhe, otvetil ya emu, no orientirovat'sya budu na
meste, vdrug oni razmenyali svoyu ideyu po melocham". On kak-to stranno tak
posmotrel i uglubilsya v izuchenie poslednih byulletenej po kosmoosvoeniyu.
Pribory merno gudeli, ispravno vypolnyaya svoi obyazannosti. YA razdvinul shtoru
illyuminatora.
- O-o-o! - krasota byla neobyknovenna.
- CHto, uzhe pribyli? - otorvalsya ot zhurnala Pol'. - Ho, eto ona.
YA eshche raz posmotrel. Planeta pohodila na kormovuyu tykvu: pupyrchataya,
puzataya... i pestraya. Nikakogo solnca, zato ves' nebesnyj gorizont
ravnomerno i yarko chem-to podsvechivalsya. Zatem zamechatel'noe zrelishche
smazalos' v neuklyuzhuyu pelenu, korabl' tknulo i gundosyj golos elektrostyuarda
soobshchil: "Perelet zavershen, vse vazhnye pokazateli v norme".
- Ty ne peredumal? - sprosil Pol'.
- Ne-a, - tut ya prislushalsya k vnutrennemu golosu, kotoryj nastojchivo
bilsya v toke krovi. "Net, - vdrug vozopil on, - tebe vovse ne hochetsya
vyhodit' sejchas naruzhu i ostavat'sya odnomu. Odumajsya! Eshche mozhno
otkazat'sya!.. Nerazumnyj!.. Nechestivyj!.. Mel' tvoego duha..."
On navernoe eshche chto-to krichal, no ya zhestoko podavil revolyucionnye
volneniya, nastroiv sebya na rabochij ton. Budem eshche tut!
- Nu my dogovorilis', - burknul Pol', - ya nagryanu cherez nedel'ku. -
O'kej, - ya poproshchalsya, vzyal chemodan i vyshel. Trap eshche ne byl spushchen - skvoz'
reshetku riflenyh prut'ev i pyl'noe naruzhnee steklo vidno bylo kak pena
medlenno, slovno karakatica, stekaet po zhelobu i zastyvaet, graneno
raskalyvayas' na kuski-kuby. Kuby eti potom provalivalis' i obrazovyvali
zakazannye v programme stupeni.
YA veselo vzgromozdilsya vsem svoim vesom na bednyagu chemodan i stal
balovat'sya drebezzhashchim zamkom. Dolzhen priznat', my davno sebya ne
rassmatrivali so storony. Nekotorye polagayut, chto posmotret' so storony eto
ne znachit otojti slishkom daleko - do samoj tumannosti Andromedy, a nemnogo
poblizhe. I ya s nimi soglasen. Vot, naprimer, hotya by do Duremonii...
Trap zakonchil evolyuciyu. YA vstal, zevnul i soshel na zemlyu; kosmorejer
srazu zhe vzvilsya v prozrachnye nebesa, ostavlyaya menya odnogo. Glubokij vdoh
prines izvestie, chto vozduh zdes' shozh s zemnym, pravda s zametnym pritornym
bufetnym zapahom. YA ostorozhno oglyadelsya. Ploshchadka, na kotoroj ya stoyal, byla
slovno iz stekla i pohodila na vzletnuyu polosu aerodroma s yarkoj i
besporyadochnoj razmetkoj. Vot i sostoyalos' moe pervoe znakomstvo s
Duremoniej. Dusheshchipatel'nyj moment!.. V nosu zazudilo i ya
a...a...apchhi-i-iii-chihnul. Organizm privykal k novoj atmosfere.
A vot na gorizonte i pervyj zhitel'. On priblizhalsya semimil'nymi shagami,
vysoko zadiraya dlinnye pryamye nogi v otutyuzhennyh bryukah, tak chto ya razlichal
na podoshve ego bashmakov zatejlivuyu nadpis', a mozhet dazhe i deviz. Primerno
kogda ego obuv' chut' ne stala zadevat' mne lico, on ostanovilsya i prokrichal:
- Privetstvuyu Vas, milejshij!.. My dogadyvalis' o vashem, milejshij,
pribytii!!. Kak zhivete? YA tozhe ploho! A teper' pozvol'te predstavit' Vam
menya samogo, - on tknul predlinnym pal'cem sebe v grud', - General-Konsul
L'dov-Povoroten'!!
Razumeetsya, ya opeshil ot etogo nabora slov.
- Ochen' priyatno, - govoryu, - a menya zovut Feodos Blyumbel'.
- Znayu, - pomorshchilsya General-Konsul, - prokonsul'tirovali. A pravda,
chto...
- Pravda chto?
- A?.. Da tak, mysli vsluh. Ne obrashchajte vnimaniya. Nu, pojdemte! - on
snyal furazhku, kozyrnul k nej ottochennym dvizheniem nogi i napyalil obratno na
lob, prikryv svoj myagkovatyj "ershik". I my poshli tuda, otkuda on prishel: gde
razlichalis' zdaniya, pohozhie na stoyachie knigi, i zdaniya, pohozhie na lezhachie
knigi, a nad nimi v sineve bultyhalis' yarkie kluby oblakov, okutyvaya vsyu
zemlyu ot pravogo gorizonta do levogo.
Govorit' bylo ne o chem i my proshli poryadochno, kogda mne v golovu
udarila pervaya, no uzhe rodivshayasya tyazheloj mysl'
- Podozhdite, tovarishch General-Konsul...
- Da, milejshij? YA eshche pomnyu, chto vy gost'.
- Vot hotel sprosit', gde vy ovladeli russkim yazykom? Govoryat, on
truden.
On udivlenno posmotrel na menya.
- ... Ne ponyal voprosa. Mozhet aspirina vyp'ete - posle poezdki-to?
Pereutomilis', bednyaga... Vsegda mne ne davalis' yazyki, chto vy.
- A, ponyal! - voskliknul ya. - Vy razgovarivaete telepaticheski!
Togo azh peredernulo.
- Milejshij! |to my hotim znat', s pomoshch'yu kakih peregovornyh ustrojstv
vy vyplevyvaete nashi rodimye slovechki i dazhe ne portite ih akcentom!
- YAzyk moego detstva!
- Nepravda!
- Pravda!
- Togda vse yasno, - podytozhil General-Konsul, - zdes' na slavu
potrudilas' veroyatnost'.
- Kto? V smysle, chto? - peresprosil ya.
- Veroyatnost', milejshij. Mozhno tol'ko gadat' teper' kakim obrazom u vas
slozhilsya tot zhe yazyk, na kakom izdavna govorim my. Hotya ya by luchshe schital
eto plagiatom. No zabudem obidy. Vperedi nas zhdet neobychnoe!
- Horosho, - ustupil ya. - Luchshe neobychnoe, chem obidy.
Sovershenno nezametno "aerodrom" konchilsya i my vyshli k tramvajnoj
ostanovke. Ispravno vypolnyalis' zakony Merfi: tramvaj tol'ko chto otoshel. S
drugoj storony linii podnimalsya na nasyp' eshche odin chelovek - on bezhal, no ne
uspel; tak chto na ostanovke nas, opozdavshih, okazalos' troe ili chetvero, -
chetvertyj to priblizhalsya, to udalyalsya k zdaniyam. General-Konsul naklonilsya i
shepnul v samyj nos:
- Pozhalujsta, milejshij, ne podvodite menya pod gil'otinu, razgovarivajte
ostorozhnee. Pravoe Uho Korolya chuvstvitelen k razdrazheniyam.
- Postarayus', - neuverenno poobeshchal ya. Neuverennost' vozrosla posle
togo, kak k nam podoshel zapyhavshijsya tretij i my razgovorilis'. V ego rechi
prisutstvovali obinyaki.
- Tovarishch, vy "za"? - kak nasos shumno dysha, sprosil on. - A vy,
tovarishch? YA glyazhu, vy tol'ko iz Skolopenterry, ne tak li?
- Net, chto vy!
- Znachit etak, - on kislo osklabilsya i pomponchik na ego sherstyanoj
shapochke sdelal nepolnyj perimetr. - Segodnya v matematicheskoj logike glavnyj
zakon: "ne tak, dak etak". Utverzhdayu kak chelovek, imeyushchij k etoj nauke samyj
neposredstvennyj dostup - ya lichnyj shofer dekana matfaka nashego universiteta!
Ot udivleniya u menya otkrylsya rot i ya ne smog ego zakryt'.
- Umolyayu vas! Tol'ko ne nazyvajte imen! - v uzhase glyadya na menya,
nemedlenno voskliknul General-Konsul.
Mimo nas, kak ten' Lyucifera, prokralsya chetvertyj dozhidayushchijsya i,
neozhidanno pripav k zemle, prislonilsya k rel'su. Uho rasteklos' v lepeshku i
oblepilo teploe zhelezo.
- Edut, - tainstvenno soobshchil on i, kak-to kraduchis', pobezhal k lesu,
chto ros po tu storonu tramvajnoj linii. CHerez neskol'ko sekund on skrylsya v
razlapistyh drachlivyh vetvyah kustarnika, s neimovernym trudom prodirayas',
carapaya ruki, nogi i ceplyayas' volosami. CHut' pravee lezhala uhozhennaya proseka
v mnogougol'nikah plit.
- Vy ignoriruete moj vopros? - hmuro pointeresovalsya nazojlivyj
sobesednik i ya perevel na nego vzglyad. Rot medlenno ochuhivalsya i nakonec
zakrylsya.
- Ni-ni-ni! - vskrichal General-Konsul. - Tol'ko bud'te, milejshij,
velikodushny, povtorite ego eshche raz.
- S udovol'stviem. YA "za". A vy?
- Protiv! Protiv! - zamahal rukoyu General-Konsul, slovno otbival
volshebnym mechom metodichnye ataki zachumlennyh polchishch. - I on protiv (eto on
pro menya skazal) i ya.
- Izvinite, no o kom vy vedete rech', - ya pointeresovalsya, - ne o
kandidature li na pravyashchij politicheskij post?
Oba kak-to stranno posmotreli v moyu storonu i otvernulis', neznakomec
dazhe zasobiralsya, zakinul za plecho svoj ryukzak na odnoj lyamke i poshel proch'.
My ostalis' odni. Teplo bylo, pticy peli i veter shelestel travoj.
Zakony Merfi segodnya vypolnyalis' kak nikogda ispravno. Tramvaya my tak i
ne dozhdalis', pravda odnazhdy mimo nas chto-to promchalos', pyhtya edkim smradom
i volocha po shpalam dlinnym serebristym hvostom s brenchashchimi kostyashkami, no
eto byl yavno ne transport. CHto imenno - General-Konsul ne skazal, zato
predlozhil nam idti peshkom, potomu chto i idti-to vsego okazalos' cherez tri
kvartala otsyuda.
- A chego zh my stoyali? - nepoddel'no vozmutilsya ya.
- Ne znayu. Tak prinyato. Kstati, hotite konfetku? - uchastlivo sprosil
General-Konsul, kogda my napravilis' vdol' ulicy. - Gde-to u menya byla
konfetka, - on nachal sharit' po karmanam, vyvorachivaya ih naiznanku i dazhe
ostanovilsya chtoby poglyadet' v botinke - ne zateryalas' li ona gde-nibud' v
botinke. Posypalsya lish' suhoj musor.
- Kololos' chto-to! - radostno soobshchil on mne, vytaskivaya iz nagrudnogo
uglubleniya dlinnuyu smorshchennuyu sigaru. - Zapishite konfetu na moj schet - budu
dolzhen. Zakurite?
- Net, - poluchivshi urok, tverdo motnul ya golovoj.
On chirknul spichkoj i za nami potyanulsya shlejf sladkogo dyma. YA nachinal
dogadyvat'sya pochemu vozduh zdes' byl stol' pritoren. Tem vremenem nadvigalsya
ugol pervogo doma, s potemnevshej v vekah alyuminievoj tablichkoj "Prospekt
Hudozhnikov-syurrealistov 12/3-a".
- Obratite vnimanie, milejshij, na Zerkalo Logoslova, poslednee
izobretenie kooperativa "Nerukotvor".
I vpryam', na stene viselo zerkalo v chelovecheskij rost, dovol'no chisto
otrazhavshee okruzhayushchij mir.
- Vstan'te rovnee i nazhmite beluyu knopku.
YA v tochnosti posledoval sovetu General-Konsula. Poverhnost' zerkala
vdrug potusknela i na fone poblekshego mira prostupili yarko-zolotye bukvy:
"Feodosij Nikanorovich Blyumbel', - prochital ya svoyu familiyu, - Galaktika,
Solnechnaya sist., pl. Zemlya, organicheskoe, belkovoe, zhivotnoe, tip hordovyh,
klass mlekopitayushchih, otryad primatov, semejstvo chelovekoobraznyh obez'yan, rod
lyudej, podrod neoantrop, vid CHelovek Razumnyj, - i potom nizhe
harakteristika:- 33 goda, pol muzh., nezhen., patologicheskaya sklonnost' k
grotesku,.. - nu i tak dalee v takom poluposhlom duhe. YA dazhe chitat' dal'she
ne stal. Podumaesh'.
Medlenno vzdyhaya, nas obognal staren'kij gruzovichok so slabym "serdcem"
- pominutno on chihal i zaglohal, no chudom ozhival vnov'; na shchite ego zadnego
borta byl namalevan ogromnyj dorozhnyj znak: "V®ezd vospreshchen!". Provodiv ego
vzglyadom, my dvinulis' dal'she.
Zerkalo lenivo pogaslo.
- Znaete kuda my idem? - sprosil General-Konsul.
- Net.
- I ya tozhe.
- Kak tak? - ustavilsya ya na nego. - No vy zhe vstrechayushchij!
- Nu i chto. A vam zavidno?
YA nichego ne ponimal.
- Vy zachem pribyli?! - kriknul General-Konsul. - Vy tut priletaete,
ponimaesh', a mne otchityvat'sya pered Korolem! Kakaya u vas cel'? - on pomahal
pered moim nosom dlinnym pal'cem.
- Pozvol'te... - nachal bylo ya.
- Ne pozvolyu!
- No dajte zhe mne skazat'...
- Ne dam, - vizglivo vskriknul General-Konsul i stal vdrug porazitel'no
zhivo rastvoryat'sya v vozduhe.
U menya zabolela golova. YA poter glaza, kotorye ot tonkoj rezi pustili
slezu - chego so mnoyu davno ne bylo.
Nogi otdelilis' ot General-Konsula i pobezhali proch' cherez dorogu.
Pronzitel'no zavizzhali kolesa. YA chto bylo sily zakrichal im ostanovit'sya, no
gde tam! Oni bezhali eshche rezvee, vskochili na kapot proezzhavshego avtomobilya,
proshchal'no vybili chechetku i skrylis' na toj storone dorogi. Menya zhe kto-to
shvatil za lodyzhku i otchayanno dernul, tak chto ya stal padat' golovoj na
asfal't. YA chuvstvoval sebya geroem zamedlennogo fil'ma. Vdrug nevest'
otkuda-to vzyalas' voda - pryamo-taki nahlynula potokom i ponesla, ponesla, a
ya lezhal na spine i smotrel kak po ravnomerno svetyashchemusya nebu raspolzaetsya
ogromnaya ameboobraznaya gusto-sirenevaya klyaksa i chto u nee poyavlyayutsya glaza,
kotorye nedvusmyslenno mne podmigivayut. YA perevernulsya i pogruzil lico v
glubinu, kishashchuyu sonmami nasekomyh. Odno iz nih, osobenno protivnoe,
podplylo ko mne.
- CHto zh ty, Fedya, - zabul'kalo ono. - CHelovek nazyvaetsya - ruki, nogi,
golova. Eshche bogotvorim vas, a za chto, sobstvenno? Kak bogi vy plohi, ibo ne
znaete svoih privilegij. Sporu net, vy - nashi roditeli, no my uzhe ne deti i
teper' mogushchestvennee vas. Umnee. Ne vse, pravda, deti umnee svoih
roditelej, no my - bezuslovno: my polny voli k zhizni, my pravil'nye deti, a
vy udarilis' v paniku: konec istorii, konec konca istorii... |h, Fedya, Fedya!
Papochka! - nasekomoe hihiknulo, shchelknulo menya po nosu i ischezlo.
A bystrina techeniya vse nesla i nesla: vdol' sten dolgih domov k
dvuhetazhnomu zheltomu otelyu, zatem vnutr' nego, vverh po lestnice, po
koridoru i v nomer, v molochno-beluyu krovat'. Vnezapno vsya mokrota shlynula i
ya probudilsya.
Nado mnoyu, naklonivshis' budto strela bashennogo krana, stoyal
General-Konsul.
- Probudilis' oni, probudilis', - zakudahtal on. - Nikakih zlokoznej,
milejshij, vse izderzhki adaptacii.
YA pripodnyalsya. YA ves' byl v prohladnom potu i nekotoroj slabosti.
- Iskrenne izvinyayus', - prodolzhal taratorit' General-Konsul, - no vremya
moih polnomochij okonchilos' i ya peredayu vas v sleduyushchie ruki. Itak, proshchajte?
Ne pominajte lihom, - vskriknul on i vyskol'znul za dver'.
V proem tut zhe sunulas' novaya, prilizannaya fizionomiya.
- S vashego e-e... mozhno? - sprosila ona vezhlivo.
- Zahodite, zahodite, - priglasil ya, ploho soobrazhaya. Sev na obryv
krovati i svesiv vniz nogi, ya nashchupyval, absolyutno besplodno, vprochem,
tapochki.
V komnatu voshel zhizneradostnyj muzhichonok i predstavilsya "komendantom
sego gostepriimnogo zavedeniya".
- Vy ne obizhajtes' na nego, - kivnul na dver'. - Generalu ne dayut mnogo
znat', a chto skazhut, to i on govorit.
- A kto im rukovodit? - bezvinno sprosil ya.
Komendant zanukalsya, zamykalsya, stal vykruchivat'sya, hodit' vokrug da
okolo kustov, no potom chestno priznalsya, chto ne znaet, chto vozmozhno eto lyudi
Korolya, a vozmozhno i net, i chto u NAS net shansov kogda-libo eto uznat'. No,
odnako, uzhe pozdno i ya meshayu vam otdyhat'; lozhites' spat', ni o chem ne
dumajte. S zavtrashnego dnya vy perehodite v vedomstvo gospodina Pomidura, a
zhit' poka budete v etoj gostinichke i v etom vot nomere. Tak chto spokojnoj
nochi, mister Feodos. S udachnym pribytiem!
- Podo-zhdite, - nedoverchivo ostanovil ya ego i pokachal golovoj. - Vot vy
skazali, chto sejchas noch', a za oknom svetlo. Gde vasha hvalenaya logika? Netu
logiki. Mozhet byt' u vas geostacionarnoe solnce? - ya pochuvstvoval kak menya
kol'nulo v samye glubiny podsoznaniya, chto ne proletelo i sutok, a ya uzhe
pogryazayu v IH obraze myslej.
Komendant ulybnulsya i s zharom poter ruki.
- Obozhayu legkie voprosiki, - skazal on i dazhe sodrognulsya ot
udovol'stviya. - Legkie voprosiki ne stavyat v neudobnoe polozhenie... Ob®yasnyu
vam zaprosto: smeny dnya i nochi u nas net. |to ran'she byli, a teper' na ulice
vsegda svetlo. Zato posmotrite na okno: steklo-fotofag kak poslednee
izobretenie kooperativa "Nerukotvor". Pri vklyuchenii pitaniya eto steklo
stanovitsya nepronicaemym dlya sveta. Vse prosto.
YA grustno pochesal zatylok.
- Ne ponimayu stoprocentno.
- Pojmete kogda-nibud'. Mozhet byt'. Vyklyuchatel' na stene.
- Nu horosho, a kakov rasporyadok dnya v otele? Restoran noch'yu otkryt?
- ........... My pitaemsya v stolovoj! - s proniknovennoj gordost'yu
prosheptal komendant. - Ona rabotaet s desyati nol'-nol' utra.
- Kak pozdno!
- Vsego rasprekrasnejshego, - burknul komendant. - Klyuch-to vot, - on
zvyaknul klyuchom o stol i vyskochil za dver', veselo posvistyvaya.
YA sprygnul s krovati i v rasteryannosti sdelal neskol'ko shagov do okna.
Okno vyhodilo v gluhoj dvorik, gde sredi gory uglya, svyazki podgnivshih
pilomaterialov i ryada rzhavyh musornyh kontejnerov tusovalis' lohmatye
dvornyazhki i p'yanyj dvornik metloj smahival pyl' s zabora. YA vyklyuchil svet,
to est', tochnee, vklyuchil temnotu i yurknul pod belosnezhnoe odeyalo. Stalo
horosho.
Vnachale bylo horosho, a potom ploho. Zasypal ya dolgo i trudno. Mne vse
mereshchilsya perelet i lyudi Duremonii, s kotorymi udalos' poznakomit'sya, a
osobenno donimala veroyatnost': skoree uzh vse zhiteli Zemli dobrovol'no
otkazhutsya ot chaevyh, chem neznakomaya planeta budet razgovarivat' na tvoem
yazyke. CHto-to ya etogo ne mog ponyat'. YA chuvstvoval, chto mne special'no
podsovyvayut chudesa, chtoby ya udivlyalsya, a za shirmoj pryachetsya nechto bol'shee,
dazhe zloveshchee, no ponyat' ya ego uzhe ne smogu, menya na nego ne hvatit. "Uuu, -
bormotal ya skvoz' dremotu. - My vas eshche poizuchaem... my vas eshche povoyuem...
my eto idiotstvo i idiotikov vashih povyselim, a dobro poselim... uuu..." I
usnul okonchatel'no.
(Solnechnyj zajchik besshumno podkralsya, a potom chto bylo sily prygnul
vsem svoim vesom v glaza. Feodos vyskochil iz-pod odeyala i otpryanul spinoj k
stene. Nozhki krovati ot energichnogo rezonansa podlomilis' i na pol
posypalis' matracy, podushki, a za nimi skatilsya i sam Feodos. Utro nastupalo
dobrejshee-predobrejshee...)
YA vstryahnul golovoj i otvratitel'nyj son ischez. Kontury predmetov edva
razlichalis' v temnote, s ulicy donosilis' odnoobraznye uhayushchie zvuki s
prishlepyvaniem, budto kogo-to molotili obuhom. Vnezapno zazvonil telefon, ya
nervno vskochil, posharil rukoj po stene i vyklyuchil etu temen', chto hot' glaz
vykoli. Telefon nadryvalsya s chervonnogo starinnogo komoda, ya sorval ego
trubku i kriknul:
- Allo!
V otvet poslyshalos' astmaticheskoe shipenie.
- Allo! Allo! - krichal ya, chuvstvuya tainstvennuyu vazhnost' zvonka.
- Nu chego ty na menya oresh', - otozvalas' lenivo, nakonec, trubka, -
prostaya proverka svyazi, - i pereshla na chastye gudki.
YA vzglyanul na chasy - na samom dele noch' eshche prodolzhalas'. I golova
razbuhla ot nedosypaniya: budyat, ponimaete! YA byl zol. Menya, slovno
razbuzhennogo zimoj medvedya, potyanulo shatat'sya po uglam komnaty s blagoj
cel'yu vytvorit' chego-nibud' edakogo. CHego by takogo sovershit'!
YA vse obsharil. V holodil'nike lezhala pachka pechen'ya "S privetom", s
podokonnika ya podobral zainteresovavshuyu menya krasochnuyu gazetku s intriguyushchim
nazvaniem "Zdraste i strasti", a na zakusku uvlekatel'nym, pochti detektivnym
poiskam prishlas' puzataya banka kofe s kofejnikom, kotorye obnaruzhilis' chisto
sluchajno, pochti po naitiyu byvalogo duha - pod krovat'yu. Konechno zhe, ya srazu
zahotel ispit' kofe, a poka napitok moj kipyatilsya, ulegsya obratno v postel',
osnovatel'no vzyavshis' za publicistiku.
Gazetka byla voshititel'no podobna vsemu tomu, s chem ya uzhe uspel
poznakomit'sya v etih zemlyah.No luchshe pereskazhu. Na pervoj stranice
raspolagalsya veskij politicheskij musor. Slegka popahivalo gnil'coj, nad
kotoroj hishchno kruzhili izumrudnye muhi. Vo-pervyh, nekto po imeni Korol'
Ruslan Pervyj na sobstvennoj press-konferencii sdelal Zayavlenie. Mol,
vcherashnej noch'yu v chest' inostrannoj delegacii iz Skolopenterry byl dan
torzhestvennyj Obed (ne putat' s obetom) s tajnoj cel'yu prodolzhit' dialog po
spornym zemlyam mysa Horn. V itoge korolevskie vinnye pogreba opustoshilis' na
trista semnadcat' marochnyh butylej devyati i odinnadcatiletnej vyderzhki, vo
vremya koego opustosheniya nekotoryh iz bezotvetstvennyh ministrov prishlos'
razvezti po domam ran'she vremeni po prichine ih neblagopoluchnogo dlya
diplomatii sostoyaniya, a Korolevskij Astrolog, glyadya na bezzvezdnoe nebo s
vysoty balkona izrek ocherednoe predskazanie: "|to vyl'etsya nam v kopeechku",
kotoroe i sbylos' po podvedenii okonchatel'nyh itogov vstrechi. Kazna, kak
vyyasnilos', poteryala tol'ko na yavstvah poryadka polutysyachi imperialov v
zolote. Itak, rezul'tat my poluchili ne mnogim luchshe, chem esli by veli
voennye dejstviya.
V zaklyuchenie Korol' dotoshno, mozhno dazhe skazat' bryuzglivo perebral po
kostochkam vse svoe okruzhenie, i sredi naibolee chastyh imen bylo imya princa
Nishtyaka Tarantlandskogo.
YA v smyatenii perevernul stranicu. Kofe svarilos' i, smakuya, ya stal pit'
ego nebol'shimi glotkami.
Vskol'z' shla zametka o pribytii nekoego Blyumbelya, to est' menya, iz
Vtorichnogo mira i chto otvetstvennye lica primut vse neobhodimye mery. Pani
Lodzhiya s gorech'yu soobshchala ob otlozhenii na neopredelennyj srok processa
brakosochetaniya Til'dy i Apostrofa po prichine otsutstviya kruzhev k svadebnomu
plat'yu nevesty i krasnyh rozochek k kostyumu zheniha i chto nasha uvazhaemaya
Fabrika vypuskaet tol'ko protivnye zheltye rozochki, a vot krasnyh net nigde,
pust' uzh luchshe by zheltye gvozdiki delali, a ne rozochki ili pust' sovsem ne
berutsya, ruki by pootsyhali! Dalee ya byl stremitel'no vovlechen v davnishnij
spor nezauryad-lejtenanta Hryakina i zauryad-polkovnika Alisy o metodah
vospitaniya i verbovki soldat, kotoryj byl nachat, po-vidimomu,
davnym-predavno i prevratilsya v melodramaticheskij serial s neozhidannymi
zavyazkami i razvyazkami k udovol'stviyu chitayushchej publiki. Spor zaklyuchalsya v
tom, chto Hryakin vystupal s predlozheniem gotovit' soldat eshche so mladenchestva,
chto u cheloveka net ob®ektivnoj voli vybora i na kakoj put' my rebenka
nastavim, tem on i vyrastet; a Alisa, - kak podrazumevalos', staryj
byurokrat, hrych i voenshchina, zadvigal plechom molodye kadry, - vozrazhal emu i
govoril, chto kazhdyj chelovek dolzhen sozret' dlya prednaznacheniya i vybirat'
(voennuyu sluzhbu ili grazhdanskuyu) samolichno i horoshen'ko obdumav. Naprimer, v
etom nomere gazety (a ona datirovalas' segodnyashnim chislom!) Hryakin vyzyval
polkovnika na duel' k polpyatomu vechera dlya radikal'nogo razresheniya
zatrudneniya, no Alisa otvechal, chto kak chestnyj gusar, on etomu "Svin'evu" ne
tovarishch i ne budet idti u nego na povodu i vstupat' s nim v afery. V hod
poshli ambicii, chiny i bolee tyazhelaya artilleriya.
Br-rr. U menya dazhe golova zakruzhilas'. YA prosmotrel ostavshijsya material
i vybral eshche odnu "zhemchuzhinu". Nekto pan Govoruhin kritikoval nekotoryh lic,
imena kotoryh zamalchivalis', chto oni, vot, vyveli produktivnuyu porodu
myaso-molochnyh kur i ostanovilis' na etom dostizhenii vmesto togo, chtoby
prodolzhat' perspektivnye issledovaniya i prodvigat' progress vpered, a oni
vot, trutni akademicheskie,zatuhli na grebne slavy, grebut dividendy lopatoj,
tormozyat razvitie nauki svoim bezdejstviem, rasprostranyaya zarazu ideologii:
"Kto nichego ne delaet, tot NE OSHIBAETSYA".
YA otlozhil gazetu v storonu, zalpom dopil kofe i nakrylsya poplotnee
odeyalom. Posle kofe ya vsegda udachno zasypal, tak vyshlo i na etot raz.
Mne ne prisnilos' nichego.
* * *
...v razgare utra opyat' razbudil bojkij telefon.
- Nu chego tam, blin, - provorchal ya emu. - Nazlo ne podojdu! - no on
prodolzhal vereshchat', tak chto prishlos'-taki vskochit' i chto-to prorychat' v ego
elektronnye vnutrennosti.
- Nu ty i zasonya! - ryknuli v otvet. - ZHrat' davaj!
- Komu? - sonno sprosil ya.
- Nu pochemu srazu "komu"! YA emu pro Vanyu, a on mne pro Fomu! Begi,
duren', v stolovuyu, vse tut stolpilis', ponimaesh', zhdut otkrytiya, a on
dryhnet... Pro Fomu on mne...
Telefon byl neprikreplen i bol'no upal mne na nogu, a podnimaya ego, ya
uronil trubku. Kogda ya i ee podnyal, vyputavshis' iz kruchenyh provodov i
prislonil k uhu, tam eshche razdavalos' vorchanie: "...pro Fomu on mne tut,
ponimaesh', mozgi nakruchivaet..." Prislushavshis', ya ponyal, chto govoryat uzhe
davno ne so mnoj i ostorozhno otklyuchil apparat.
Odevshis', poshel iskat' komendanta. V koridore menya chut' ne sshibla
tolpa, bezhavshaya s krikami: "Kefir princu! Kefir!" v dlinnyh ryasah, nastupaya
drug drugu na poly. Neslis', dolzhen zametit', dovol'no zdorovo. Neuzheli oni
tak lyubyat princa? Vot gde zakavyka.
Pered licom ochutilas' obitaya dermatinom dver' s vyveskoj, glasivshej:
"I. O. Protuhnin, komendant".
- Izuchaem-s? - neozhidanno gromko okliknuli menya.
YA oglyanulsya i uvidel opryatnoe molodoe lico bez usov, no s ostren'koj
espan'olkoj. Ladno na nem sidela voennaya, s rasshitymi epoletami forma.
- Inicialy izuchaem?
YA brosil vzglyad na doshchechku.
- Pochemu zhe. Tak prosto.
- Vot ya tozhe znaval odnogo, - skazal on, - zvali Imeon Otchestvovich
Femilius, vos'miyurodnyj brat druga moego byvshego odnoklassnika.
- Interesno.
- Aga?.. Razreshite, Fedor, budu vas Fedorom zvat'? My kushat'?
YA kivnul. A navstrechu uzhe neslas' obratno dikaya tolpa, gromyhaya pustymi
molochnymi butylkami. "Net kefira! Skazhem princu, chto net kefira!.. Tishe!!" YA
vzhalsya v stenu, propuskaya, no oni vnezapno pritormozili i okruzhili moego
molodogo sobesednika.
- "Princ!.. |to komendant vse!.. Ves' kefir vylakal, podlyuga!" -
"Dvadcat' litrov?" - "U nego zhena i dve sobaki." - "Nu horosho, vse
svobodny." - "Princ, my realizuem vse vashi zhelaniya!" - "Podobnym obrazom?
Idite, govoryu", - i tolpa veselo rasseyalas'. My splotilis' posle ee
nashestviya i uskorili shag.
- Tak vy i est' princ? - s lyubopytstvom sprosil ya, tepleya k nemu
raspolozheniem. - Tot samyj?
- A my razve ne uznali menya? Princ Nishtyak, budem znakomy.
- O vas poslednij nomer gazety pisal.
- Net nomera, kotoryj obo mne ne pisal. YA u nih v permanentnoj mode.
- A kto takoj gospodin Pomidur? - sovsem neozhidanno povernul ya v svoyu
storonu, vspomniv v ch'em vedome nahozhus'.
- Tryufel'... - princ mnogoznachno pomolchal. - On, da ego zhena, gospozha
Pomidura - dva tryufelya; takie zhe myagkie i zanudy... Eshche prostite, u vas
sluchajno ne tonkoe vospitanie? A to ya govoryu takie veshchi...
- Naoborot, ya hochu bol'she vsego uznat'. Vy mne ego pokazhete?
- Bezuslovno.
Bystrym shagom my proshli odin krytyj prolet nad tihoj, slovno zavod',
mostovoj. My proshli vtoroj krytyj prolet, upiravshijsya dugoj-radugoj v
pancir' gromozdkogo obshchestvennogo zdaniya, izdali pohozhego na stog sena. Tam
i okazalas' korolevskaya stolovaya. Pered ee dver'mi pereminalas' s nogi na
nogu tolpa, zhadno glyadevshi na stennye kuranty, pognutaya strelka kotoryh
otchekanivala gde-to poslednie sekundy desyatogo chasa.
- Pojdem skoree, - potyanul princ v storonu.
- Tak vot zhe dveri, - voskliknul ya, slabo, vprochem, soprotivlyayas'.
- Tishe, - ogryznulsya on. - Gde prikryty dveri dlya vseh, ryadom
obyazatel'no est' raspahnutye dveri dlya osvedomlennyh.
My protisnulis' v nizkij gruzovoj laz, prikryvavshijsya fanernym shchitom,
ochutilis' v glubine zala i princ srazu uvlek menya zanimat' mesto. Koe-gde za
reznymi stolikami uzhe sideli, podchuyas', ochen' vazhnye persony i provozhali nas
bezuchastnymi vzglyadami. S treskom rastvorilsya glavnyj vhod, no my uspeli
kozyrno ustroit'sya: stolik na chetveryh, obzornyj vid na vsyu territoriyu i
srednej dal'nosti rasstoyanie do razdatochnoj.
Narod rinulsya v boj. Krugom brenchalo, lyazgalo, klokotalo kishashchee more
golodnyh. Na podmostki u avan-steny, - nedaleche ot nas - vzobralsya zaspannyj
svyashchennik, klyunul nosom, oglyadel (ya podozrevayu, nevidyashchim vzorom) ves' zal
ot okna do konvejera i probormotal: "Bu-bu-bu. Amin'..." Povtorno klyunul
nosom i skatilsya nazad vniz. YA eshche podumal, strannyj ritual.
- Ne etot Pomidur? - robko sprosil ya.
Princ otricatel'no motnul golovoj.
- My zakazhem kak obychno?
Sprosil i ischez v nedrah kuhni, istochayushchej nemyslimye zapahi, i tut zhe
vernulsya, katya vpered sebya telezhku s nastavlennymi kuryashchimisya tarelkami. So
storony zhe razdatochnoj vrazvalochku k nam priblizilsya polnyj muzhchina s
losnyashchejsya fizionomiej, k yugu okanchivayushchejsya gustoj dvugorboj borodoj, a k
severu, vyshe lba, - pleshinoj.
- Boyus', ne pomeshayu? - pozdorovalsya on i vtisnul na stoleshnicu eshche i
svoi yavstva.
Princ vzglyanul.
- O-o, i pan Govoruhin! Kak vsegda - vovremya... CHelovek Slova, -
predstavil on ego mne. - A eto - pomnite? - Fedor Blyumbel', o kotorom my
govorili.
- Aga-a! - shiroko proiznes Govoruhin, oshchupyvaya menya svoimi glazkami. -
CHto zh, reshim tutoshnie problemy i za Zemlyu primemsya. Otchego zhe by i net?
YA stal prinimat' pishchu. YA ne znal chto tam takoe plavaet v etih tarelkah,
no, mozhno skazat',... bylo dovol'no s®edobno.
- Pervichnyj mir, desyatichnyj mir - kakaya raznica? Net nam do etogo
dela!.. ZHizn' - iz melochej, vot i oborotim ochi ot puti Mlechnogo, Gospoda
nashego tropy, k melkomu, zhalkomu, no pravyashchemu.
- Priberegite, pan, sily do konferencii! - voskliknul Nishtyak.
- No ne v melkom velikoe! - vozrazil ya na slova Govoruhina.
- Vy chto, mason?
- Net!! - kriknul ya, perebivaya grohot b'yushchejsya posudy.
- Kstati, o konferencii, - zakrichal vsled za mnoj pan princu. - Ona uzhe
sostoyalas' e... podpol'no, zato bezo vsyakogo nadziratel'stva i
nervotrepki...
CHert, tam chto, gruzovik stekla na pol vyvalivayut!
- ...Hotite posmotret' stenograficheskij otchet moego vystupleniya? - on
pokopalsya v sumke i, razyskav, protyanul nam paru listochkov.
"Mimorandum", - prochel ya zaslezivshimisya ot ostroj pripravy glazami.
* * *
Memorandum
"OPS" (O pol'ze sokrashchenij)
_ Prof. honoris causa Dr. Govoruhin |. -YU. YA.
Zdravstvujte vse! [kivok golovoj]. Pochtenno klanyayus' neznakomcam i zhmu
ruki druz'yam [ulybka na lice]. V kotoryj raz yavlyayus' k vam i opyat' s novoj
problemoj, potomu chto kol-vo ih neischerpaemo, imya im [s vosklicaniem] -
legion.
CHto znachat dlya nas sokrashcheniya slov? [nemoj vopros]... Ves'ma mnogoe. S
prodvizheniem NTP, prihodom 7-j NTR [maska uvazheniya] temp zhizni neveroyatno
vozros, usililsya potok informacii i yazyk, za neimeniem luchshego orudiya
obshcheniya, prihoditsya sovershenstvovat'...[napryazhenie mysli]... Pervoe -
soobrazheniya vremeni. Sravnite, napr., NII, avia_, gorispolkom, GSM, KB, GD,
ch.t.d. (or q.e.d. (skolopenterrsk.)), NLO, etc. s ih mudrenymi dlinnymi
original'nymi nazvaniyami. V srednem, na polnoe proiznesenie shiroko
ispol'zuemogo vyrazheniya uhodit ot dvuh do pyati sek., na zapis' i togo bolee,
v to vremya kak na ego sokr. variant - ne bolee sekundy. Po vsej strane eto
chistaya ekonomiya desyatkov tysyach chelovekochasov v den'. Podschitano, chto
otnoshenie zatrachennogo vremeni na proiznesenie kratkogo varianta k polnomu
vyrazheniyu padaet v geometricheskoj progressii s vozrastaniem dliny ishodnogo
vyrazheniya (NB!), chto delaet eto napravlenie sovershenstvovaniya yazyka eshche
bolee privlekatel'nym. Prover'te: zam (zamestitel') i DNK
(dezoksiribonukleinovaya kislota). Da, tovarishchi, vremya so vremenem dorozhaet
[sozhalenie po povodu].
No perejdem ko vtoromu - soobrazheniyam estetiki. Sokrashcheniya pridayut
kolorit yazyku, uglublyayut i ukrashayut ego. Kak dumaete, ne luchshe li vmesto
dlinnogo nabora zakoryuchek uvidet' v ankete vsego tri bukvy: F.I.O.? A gordoe
"Ko", "korp." ili "inkorp." v nazvaniyah kompanij? A celyj plast vyrazhenij,
nesushchih i psihologicheskuyu nagruzku? Kogo ne brosaet v drozh' pri proiznesenii
DDT, LSD, CHP, MCHS, GAI, KGB, FSB, NATO [podragivaniya, perehodyashchie v
sudorogi] (v to vremya, kak dietilamid, gosudarstvennaya avtomobil'naya
inspekciya i dihlordifeniltrihlormetilmetan sovershenno ne trogayut glubiny
dushi).
Tovarishchi! K ochevidnym plyusam slovarnyh sokrashchenij otnesem, vsled za
mnoj: ekonomiyu materialov (resursov Vselennoj), ekonomiyu prostranstva
(ob®ema Vselennoj), gorazdo bol'shij uyut zhizni, a glavnoe - velichie bukvy
ili, v shirokom smysle, simvola prihodit na smenu velichiyu slova! Prichem eto
kardinal'no novyj uroven' pis'mennosti, nezheli byl v pervobytnom obshchestve.
Itak, dostochtimyj Korol' govorit - urezaniya; Ee Velichestvo Koroleva
tverdit - kupirovaniya, a ya oru - sokrashcheniya! sokrashcheniya! [p'et iz
grafina]... i KPD sokrashchenij gromaden. Tehnicheskie novshestva, podumajte
sami, lish' slegka i kosvenno udlinyayut zhizn' cheloveka, no v obmen na
oblegchenie truda oni, zachastuyu, portyat nervy beshenym ritmom, chto privodit
uzhe k ukorocheniyu zhizni. Takim obrazom imeem palku o dvuh koncah - odnim
koncom b'em, drugim v otvet poluchaem.
Poetomu... [velikodushnyj zhest rukoj]. Brat'ya! Sokrashcheniya slov, zatem
predlozhenij, idej (a v budushchem, vozmozhno, i celyh informacionnyh plastov -
yasno ved', chto tem vyshe razvitie obshchestva, chem bolee bol'shie kuski kul'tury
ono mozhet pozvolit' sebe sdelat' kvantom peredachi) - istinnyj dvigatel'
progressa [izvinenie za trudnost' izlozheniya - ved' ne sokrashcheno!].
Teper', tovarishchi, pozvol'te uglubit'sya v debri teorii. Nauka, izuchayushchaya
vsevozmozhnoe vysheskazannoe davno izvestna pod nazvaniem "sokratika". Pochemu
imenno tak? V proishozhdenii slova, skoree vsego, sygrali rol' tri faktora:
pervoe - ot slova "kratos", t.e. vlast', ibo vlastvuet tot, propusknaya
sposobnost' rusla potoka informacii s vneshnim mirom kotorogo [morshchitsya] vyshe
drugih; vtoroe - zaruchenie podderzhkoj bozhestvennogo imeni Sokrata, kotoryj
eshche v te vremena ponyal naskol'ko pis'mennost' stesnyaet svobodu; i tret'e -
ochevidno porozhdenie onogo ot slov "kratkij" i "so", t.e. vmeste, a my s
detstva znaem, chto kratkost' - blizhajshij rodstvennik talanta.
Gospoda, povergnem mir v genial'nost'! [vostorg. - I: "Da, da,
zakanchivayu! Govoryu zhe - ne sokrashcheno, vot i dlinno!"]
I bukval'no paru slov o predmete izucheniya nauki sokratiki! Kak
sokrashchat'? I chto sokrashchat'? Luchshie umy vekov bilis' nad problemoj i
rezul'tat: ciframi my teper' oboznachaem velichiny (1,2,3... - udachno),
znakami - bukvy i noty, simvolami funkcii i operatory (chasto presno),
bukovkami - formuly (sovsem otvratitel'no. Sravnite tradicionnoe "sorbit" i
"NOSN(SNON)SNON" - usovershenstvovannoe. Iz zhalosti k vam ne privozhu bolee
uzhasnye primery), a znachkami i krivul'kami - vse ostal'noe. [O, Gospodi!]
Bolee togo, sosushchestvuet mnozhestvo razlichnyh sokrashchenij, oboznachayushchih odno i
to zhe ( R.H. ili N.|.; TOO, OOO ili LTD; OAO i AOOT), ili zhe naprotiv, odni
i te zhe sokrashcheniya ponimayutsya po-raznomu. Naprimer, NZ - novyj zavet,
neprikosnovennyj zapas; AO - avtonomnaya oblast', akcionernoe obshchestvo; i
cezar' sredi nih, nesomnenno, SS - srok sluzhby, slovar' sokrashchenij, sobranie
sochinenij, social'nyj status - a skolopenterrsk. eshche i SS - Secoundary
School (srednyaya shkola), State Secret, Saint Shilling und Schutzstaffeln usw)
i pr., i dr., i t.d., i t.p. [u-uf! legkaya ustalost'] |to, gospoda, korma
nauki. Po bortam i v tryume raspolagaetsya izuchenie t.n. studencheskogo
oblegcheniya - hoz-vo, lit-ra, fiz-ra, zh.d., a.m. (ante meridium), M.-ZH.
(muzhskoj-zhenskij)... Tovarishchi, ya opyat' krichu S.O.S.! [bezzvuchnyj vopl'.
tryaset borodoj] Ved' vse eto nado klassificirovat', dezinficirovat',
mumificirovat' i - po polochkam!
I, nakonec, na nosu sokratiki - rasshifrovka abbreviatur, prezhnij smysl
kotoryh byl uteryan. Ta zhe S.O.S., glavk ili nachmed. Vot, poprobujte
neiskushenno razgadat' slovo nachmed. Nachal'nik mediciny? (bred) Nachinayushchij
medik? (tishe!) A okazyvaetsya: nachal'stvuyushchij po medicinskoj chasti. A mozhet i
net [uverennoe somnenie].
Kazhdyj iz nas stalkivalsya v zhizni i ponimaet, chto nad yazykom nashim eshche
rabotat' da rabotat'. No vo storicu bol'she - nad yazykom sokrashchenij. Gm.
Spasibo za vnimanie [rasklanivaetsya].
P.S. Avtor i spodvizhniki vyrazhayut priznatel'nost' p-cu Nishtyaku,
prinyavshemu aktivnoe uchastie v eksperimentah.
---------------------
Princ blazhenno no kul'turno kryaknul. "Uzhas kakoj!"- podumal ya, s trudom
dochitav listovku do pobednogo konca.
- Nu kak?? - vdvoem sprosili oni , vzglyanuv s nadezhdoj v moi glaza.
Princ skazal chut' dlinnee. On skazal: "Nu kak my?"
- Nu... nu... neploho, - voronka smyateniya stala zasasyvat'. YA rvanul
izo vseh sil i hriplovato proiznes:- U menya byla odna zapoved', s yunoshestva.
Podhodya s dushoj ko vsyakomu delu, ty stanovish'sya ego fanatom; stoya v storonke
i s neveriem vziraya - ego opponentom. Poetomu... nu otsyuda vse i sleduet.
- Pokritikujte hot' samuyu malost'! Proshu vas! - vozzval Govoruhin. -
Nel'zya nichego vynosit' na sud zritelya bez kritiki. Govoryat, kritiki -
zriteli! Net: no pervye zriteli! YA vam sejchas mahnu rukoj i vy srazu zhe
nachinajte.
- CHto nachinat'? - chestno govorya, ya sovsem smutilsya. Princ nemo vodil
golovoj ot menya do pana i obratno.
- Kak chto! My o kritike govorim!
Navernoe ya i pokrasnel tozhe. Pan absolyutno vse bral naskokom, slovno
rzhavyj tankist. A ya ved' byl vospitan v duhe gimnazij, Pushkina i Lermontova.
- Znaete chto, - progovoril ya. - Po hodu dela u menya vozniklo oshchushchenie,
budto sokratika (tak vrode?) neskol'ko naplevatel'ski operiruet slovami. KPP
raznye tam, NPO, GMT. Odnim slovom, sokrashchenie mozhet lish' ukazyvat' na
oblast' znanij, no nikak ne otozhdestvlyat'sya s neyu, a tem bolee podmenyat' ee.
Govoruhin pristavil kulak ko lbu i nadolgo zadumalsya, kogo-to znakomo
napominaya. Nishtyak ischez s gryaznymi tarelkami i za koktejlem. YA tozhe
zaskuchal. A chto? Budushchee predstavlyalos' takim zhe tumannym, kak i
nebezyzvestnyj Al'bion. Ochen' bystro zabylos': kto ya zdes', zachem ya zdes', a
ostalos': ya zdes' i tochka, i tochka. I Pomidur etot sboku pripeka.
- Da vy zhe genij!! - zaoral vdrug na ves' zal ochnuvshijsya pan. - YA
voz'mu vas v ucheniki. Net, ya voz'mu vas v uchitelya!
YA pana konkretno ne ponimal.
Pod voznikshij shumok sosedi s levogo stolika, sosedi s pravogo stolika i
voobshche vse kto byl eshche v silah, nabivali karmany keksami, buterbrodami i
varenymi yajcami. Pribezhal princ s dlinnymi ledyanymi bokalami s torchashchimi iz
nih trubochkami, surovo glyanul na zamolkshego tut zhe pana i shepnul mne:
- YA peregovoril s sen'orom Pomidurom - sejchas on prishlet cheloveka. Tak
chto rasslab'tes'.
Vot eto po-delovomu. YA - s toboj, princ.
Potom my pili koktejl'. Medlenno i taktichno zaigrala muzyka, i my,
sovsem vzoprev, otkinulis' na spinki... net, spinok u skamej ne bylo i
poetomu prishlos' oblokotit'sya na stoleshnicy. Nezametno vnov' zavyazalsya
razgovor, zatyagivaya petlyu za petlej gordieva uzla moih predstavlenij o
Duremonii.
- Kriterij istiny - praktika, ved' pravda? - stal zhalovat'sya princ. -
Istinu sleduet leleyat', oberegat' ot udarov sud'by i vystavlyat' na
postamenty dlya vseobshchego obozreniya, a sovsem ne naoborot. Pravdu nado
iskat', i lyudi ishchut, prihodya ko mne za eksperimental'nymi proverkami. Lyudi
hotyat zhit' vse luchshe i luchshe, no kto-to meshaet etomu. Skazhu po sekretu, ya
podozrevayu v etom moego dyadyu, Korolya Ruslana. Pan, vy videli, kakaya po utram
u moih dverej davka? No v den' ya provozhu vsego po odnomu opytu, daby uspet'
obdumat' ego vliyanie i posledstviya, a kazhdyj iz nih tyanet za svoyu lyamku. To
im hochetsya, chtoby vmesto kapel' dozhdya padali ledency, to opyat' zhazhdut smeny
dnya i nochi (ya prislushalsya), a to hotyat istrebit' samu vozmozhnost'
pregreshenij. Podumat' tol'ko, lyudi dobivayutsya istiny! A on meshaet.
- CHto vy provodite za proverki? - polyubopytstvoval ya.
- Ne hochu pokazat'sya neskromnym: ya ved' iz korolevskoj sem'i, gde vse
nadeleny osobennostyami dlya zaostreniya chuvstva otvetstvennosti pered
obshchestvom. K primeru, ya mogu na vremya izmenyat' odnu iz komponent mirozdaniya.
Vchera, naprimer, po pros'be nekoego Balbeciya, utverzhdayushchego, chto industriya
razvlechenij (kino, knigi, attrakciony...) - lish' razvrashchayut naselenie i,
myagko govorya, otnimayut svobodnoe vremya lyudej... Kstati, on prav v samoj
glubine voprosa - mnogie ne ponimayut etogo. Vot, po ego pros'be ya hotel na
sutki iz®yat' eti "prelesti" iz zhizni, no etot dyadya!
- I dyadyu mozhno ponyat', - vzdohnul Govoruhin. - Ne sleduet izlishne
dergat' lyudej - oni stanovyatsya izdergannymi.
- No lyudi ishchut luchshego!
- Lyudi hotyat pokoya, - krasnorechivo podcherknul pan.
Lyudi naelis' i povalili iz zala, priderzhivaya loktyami nabitye karmany.
Otvorachivaya ot nih vzglyad, ya tol'ko sejchas po-nastoyashchemu obratil vnimanie na
oformlenie stolovoj.
- Pozhaluj, i mne pora, - zayavil pan i tozhe vylez iz-za stolika.
- Tri minutki posidim, - skazal mne princ, razvorachivaya krasochnyj
zhurnal "Mir novovvedenij".
Po vsej perednej stene na dvuh urovnyah shli lozungi. ESHXTE OVOSHCHI! OVOSHCHI
- OSNOVA ZHIZNI. Plakaty i nastavlyali po-otecheski: V RASTITELXNOJ PISHCHE
KOLICHESTVO FLOGISTONOV MAKSIMALXNO, i podshuchivali: KAPUSTA - LUCHSHAYA PECHENX,
primenyali i pryanik: VEGETARIANEC - POLNOPRAVNYJ HOZYAIN BUDUSHCHEGO, i knut:
SMERTX MYASU! Pod etimi prizyvami (tshchetnymi, kak ya vyvel iz nashego raciona)
raspolagalis' poyasneniya v vide krasochnyh kartinok: pyshushchij zdorov'em
bordovyj arbuz v razreze, sostoyavshij iz nevoobrazimogo chisla "flogistonov",
napominayushchih srednee mezhdu semenami i golovastikami; kurinyj okorochok,
kotoryj byl do togo toshchij, chto vse golovastiki iz nego davnym-davno
emigrirovali.
Tut, nakonec, iz povarskoj vyshel mal'chik-povarenok v belom kolpake i,
privychno laviruya v prohodah, priblizhalsya k nam. YA naklonilsya k princu i
shepnul:
- Pomidurovskij?
- A? Tak tochno, Fedya. Nu, ya togda poshel, byvaj.
My krepko pozhali drug drugu ruki i Nishtyak s dostoinstvom udalilsya v
storonu lazejki v stene. Nachishchennaya obuv' blestela na svetu, obzhigaya glaza.
YA povernulsya k mal'chiku.
- Dobryj den'! - eshche ne podoshed, vezhlivo zametil tot.
- Den' dobryj, - shchegol'nul ya.
Parenek ves' skroen byl tak ladno i akkuratno, chto glyadet' bylo
lyubo-dorogo. On akkuratno perestavlyal nozhki, akkuratno derzhal lichiko i
govoril tak zavorazhivayushche, chto soderzhimoe slov skromno othodilo za kulisy i
blagopoluchno zabyvalos' - sovsem kak u nekotoryh tribunov. Ego ulybka...
Vernulsya don Feodosij i s gnevom prognal ocharovannyj glaz dushi.
- Kak vy skazali? - peresprosil ya. - Ne rasslyshal.
Mal'chik povtoril. Vyhodilo tipa togo, chto on zdes', de, YUra, no eto,
mol, de-yure. A na samom dele - on Vasya, elki-palki, Vasilij Zaodno,
praktikant Degustatora, pervogo zamestitelya vysochajshego pridvornogo Povara
gospodina Pomidura.
- A-a-a... - protyanul ya. - Nu, poshli?
- Pojdem'te.
Povarskaya chast' stolovoj ne glasno, a peregorodkoj delilas' na dve
poloviny: gde gotovili, i gde otdyhali te, kto gotovili. Vot tuda my i
dvinulis'.
Eshche izdaleka ya pochuvstvoval neladnoe. Kto-to koryavo deklamiroval prozu.
-...togda protyanul on depeshu..." |j! Vy chevo tem vykruchivaete! Smotrite
u mene!.. |ta... "V moem lice ne vidish' li iz®yana?" - "Vizhu, general! CHir'i
i rubcy. Bylyh srazhenij, vidimo, vospominan'ya?"
My s razbegu vvalilis' v komnatushku. YA zastyl. Tam stoyal stol,
okruzhennyj pechal'nymi rebyatami (nel'zya, nel'zya v stol' rannem vozraste byt'
takimi ponikshimi), a naprotiv u okna v nezapravlennoj posteli na grude
podushek pokoilos' neskromnyh razmerov telo. V odnoj ruke ono s pafosom
derzhalo za grifel' karandash, a v drugoj - raskrytyj detektiv.
Korolevskij Degustator! Ran'she o nem skladyvali legendy, v kotoryh byl'
speshila pererasti nebyl' i naoborot. On byval geroem, byval geniem. On
pervym stal kavalerom Tvorcheskogo ordena. Ran'she on uspeval povsyudu. On
perebral million professij i vezde pobezhdal; ran'she on byl gejzerom idej i
izobretenij - ego znali vse. Teper' ego ne lyubil nikto. Mozhet byt' prosto
pomnili - chitat' detektivy i zhit' s kazennogo kotla smogut mnogie.
- Vot vy poslush u mene. Sochinyaems..."Po debryam shnyryali budushchie
bifshteksy i otbivnye, a v gnezdah parilis' budushchie omlety". Kakovo?
Genial'no!
- Gm-gm, - pokashlyal ya, pytayas' privlech' ego vnimanie. Povaryata stoyali,
potupiv glaza.
-... A vot isho, tak skat'. "V svete dnej proshedshih let sochinil takoj
kuplet: vot on ya, a vot on les, chto rasplylsya do nebes, zasloniv i lyud i
smrad; vsyakij rad, a ya ne rad". Tak-to vota.
- Izvinite pozhalujsta! - uzhe gromko skazal ya. Pateticheskij karandash v
ruke ego drognul. - Menya zovut Feodos Blyumbel' i ya priletel...
Vzdrognul sam Degustator.
- Horosho, - progovoril on. - "Povylazili zhloby, zdorovennye stolby i
poperli, i poperli v kan-ce-lya-ri-yu!" Znachit', Blyumbel'? - peresprosil. -
Prevoshodno, prevoshodno! Mne o tebe Pomidur tut prihodil, oral chego-to,
rukami razmahival, skotina... |j, robyaty! - obratilsya on k
mal'chishkam-praktikantam. - Tam nichego sprobovat' ne nado?
- Net, - robko otvetil kto-to. - Tol'ko ostyvshee sup-prostranstvo s
neravnomernym neperiodicheskim raspredeleniem tverdoobraznoj materii. Esli,
pravda, podogret' s pomoshch'yu turbulentnoj konvekcii.
- Ne-a, - gluho otozvalsya Degustator i, neozhidanno zametiv Vasyu Zaodno,
voskliknul:- Vasek! A kak tamochki s tortom delishechki, e?
Vasya pogrustnel i otvetil:
- YA nikak ne mogu najti koefficient pri minus pervom chlene loranovskogo
razlozheniya v ryad funkcii dobrotnosti uslada v zavisimosti ot
saharin-peremennoj.
Degustator zlo podnatuzhilsya i, otorvavshis' ot podushek, sel krovati.
- CHe vy mene zdesya ciframi operiruete, - nahal'no.(YA, o-prezhnemu, kak
durak stoyal u poroga)- U mene... aa... svoih hvataet pokamis', - on pokrutil
pal'cami u viska i neozhidanno obratilsya ko mne:- Blyumbel', sadis', potolkuem
o tom, ee... o sem, - on pohlopal ladoshkoj po odeyalu vozle sebya, kak inogda
podzyvayut sobachek. YA podoshel chutok i oblokotilsya o stenu. Mne tozhe stalo
grustno.
- I mne, - srygnuv, skazal Degustator, - mne tepericha, Blyumbel', uzhe
vse otysyachechertelo. A vot ran'she, eshche v samobytnost' moyu kommercheskim
direktorom pivzavoda... |h, chto za lyudi teper' poshli! Niskol'ko ne uvazhayut.
A ved' menya vyzhigali hvalenym zhelezom!.. CHto? YA chto-to nepravil'no skazal? -
on chasto zamigal resnicami. - A, izvinite! Menya vyzhigali palenym zhelezom...
- Samokritika, - burknul odin iz povaryat.
- CHto?.. Da, i samokritika. Vse v sovokupnosti neshchadno podorvalo moj
organizm, - on polez rukoj pod podushku, vytashchil kusok hleba i stal protivno
zhevat'.
Mne stalo durno.
- Kuhnya v nashej zhizni zanimaet vazhnoe mesto, - progovoril etot gurman,
vytaskivaya pal'cami kusok izo rta. - ...Blyumbel'! A ved' chut' ne zabyl,
zaraza, o chem prosili! Ne predstavil odnopolchan moih, - on ukazal na
peresheptyvayushchihsya praktikantov i stal perechislyat', zagibaya pal'cy. - |ta
Zazhevat'yu, eta Zazhirni, eta vota brat'ya mezh soboj: ZHrun, ZHrunishka i
Pozhirushka, a takzhe ih ZHratishka, dale sled Puzonberg, Prevkushan i Edokcman,
nu i s nimi, samo soboj, Vasek Zaodno.
- Nakonec-to! - gromko voskliknul Vasya i vzyal menya za ruku. - YA vas
provozhu do gostinicy?
Golova raskalyvalas', moi mozgi kto-to meshal mikserom.
- Esli mozhno, - ele vydavil ya.
- Kuda vy moi drugi, v kakie kraya poleteli? - zakudahtal nam vsled
Degustator.
Obratnoj dorogi ya ne zapomnil, da i ne smog by. Vnachale ya eshche slushal
akkuratnogo Vasiliya, a potom... ne pomnyu.
- Zabud'te pro Porfiriya, - govoril on. - Horosho, chto on nazvat' menya ne
zabyl - a to by do vechera muchilis'. Teper'-to uzh vse pozadi. Novyj den' -
novaya pesnya. Zavtra postupaete v vedomstvo princa; a s nas chto voz'mesh'? - u
nas dokuka...
Edva zabravshis' v svoj nomer, ne razdevayas', ya ruhnul na krovat'.
Tak dlya menya nachalsya tretij den'. Neuzheli uzh tretij!? Znachit i vremya
bezhit so skorost'yu sveta. Bezobrazie...
V nelovkoj poze ya lezhal, prisohnuv k divanu: zharishcha, po onemevshej shcheke
polzut vylezshie izo-rta slyuni, vse plecho v ottiskah bugorchatogo petroglifa,
- koroche, obyknovennye oshchushcheniya ozhivshego mertveca.
Bu-b-bu-bum,bubums, - zatreshchal kolokol'nyj zvon na grani soznatel'noj
slyshimosti. Budil'nik, navernoe. Mamochki, kazhdyj den' novoe - ustaesh'
udivlyat'sya. Inoj raz ne znaesh' chto i dumat'. Bums-ubum! Pomiluj mya,
neradivogo za stroptivoe neposlushanie.
Plecho?!? Ogolennoe plecho? YA ploho soobrazhal, no otlichno pomnil, kak
nakanune buhnulsya spat' v verhnej odezhde. Poslednyaya - eto ya videl sejchas
sobstvennymi glazami - vyglazhennaya svisala so spinki stula. A nu i a chto tut
takogo. Duremoniya!
S trudom vstav, ya bessil'no doplelsya do holodil'nika i sdelal horoshij
glotok gazirovki. Oh i sny vy moi soniki. Posle takih seansov ya tochno
somnambula, i mozgi nabekren', i sonno vorotit v kyuvet. Proklyatyj sladkij
vozduh!
YA sdelal eshche glotok. Stalo legche. Potom pohodil po komnate, paru raz
drygnul rukami-nogami v kachestve razminki. Potom pochital svezhuyu gazetu.
Potom... Potom... Potom opyat' povalyalsya v posteli. Nakonec, ispytannyj metod
srabotal: estestvo izbavlyaetsya ot nedostatka i presyshcheniya. Organizm stal
otchayanno otkazyvat'sya ot bezdel'ya.
Tiho skripnula dver' - eto ya vyskol'znul iz nomera; probralsya vglub'
pribrannogo koridora i vniz po chernoj lestnice, skvoz' zahlamlennyj
polupodval'nyj bedlam i cherez chernyj hod vyrvalsya na volyu. Vzdumalos'
pobrodit' po gorodu.
YA ne ponimal chto proishodit. Vnachale-to (vsego dva dnya nazad!)
namerevalsya byt' bespristrastnym nablyudatelem, priehal radi chistoj
issledovatel'skoj raboty i, estestvenno, ne ozhidal takoj krugoverti, v
kotoroj mne otvodilas' rol' marionetki v rukah sobytij. |to mne nichut' ne
nravilos'.
Tak, pogruzhennyj v sebya, ya obizhenno proshagal neskol'ko kvartalov, a
mikrotajfunchiki, kroshechnye veterochechki obduvali so vseh storon, - i ne
zamechal ya, kak narodu stanovitsya vse bol'she i bol'she, i ne proulok eto uzhe,
a prospekt, velichavo vlivayushchijsya v ploshchad'. Burlyashchim i bubnyashchim techeniem
tolpy, slovno volnoj na bereg, menya sneslo k izyashchnoj lavochke. Sel. I
nakonec-to oborotilsya v nablyudatelya.
Po otmostkam vdol' sten domov, prilegayushchih k ploshchadi, shatalis' obrosshie
shchetinoj unylye diadohi, pugaya redkih tam prohozhih i drug druga svoim vidom i
chislennost'yu. Ploshchad' zhe shipela, klokotala, penilas' lyud'mi, vzdymayas' do
tuch po stvolam derev'ev i pamyatnikam, gustela, plotnela i vdrug shlynula:
moguchij otliv unes s soboj vse, chto vozmozhno, vzamen ostaviv milliony
kozhurok semechek, okurkov i proigravshih loterejnyh biletov. Proizoshlo
utrennee otkrytie magazinov. Moemu vzoru predstali plakaty i ogni zazyvayushchej
reklamy. "Vy hodite v dezabel'e firmy "Figovyj list"? Pylayushchij neon, begushchie
stroki, gremyashchaya muzyka - nastoyashchee potryasenie dlya neprobudivshegosya goroda.
Bank "Akula biznesa". Gostinica "Logovo". No a uzh melkih vyvesok bol'she, chem
murav'ev v roshche. "Kon-dom - ch.stnoe koncessionnoe domostroitel'stvo. Stav'te
na Kon-dom i Vam pokoryatsya vysoty neboskrebov".
Kakaya pohabshchina, - podumal ya. - I eto v nazvaniyah, gde sleduet byt'
yuvelirom i mikrohirurgom. Kazhdoe nazvanie nado leleyat', terpelivo rastit' i
vospityvat', ne rastrachivaya po melocham. Dostojnyh nazvanij malo, no
chrezvychajno velika v nih potrebnost', i gore osmelivshemusya vzyat' odno iz nih
i upotrebit' ne po naznacheniyu. Vydumyvat' vse my mastaki, a podi vydumaj
nazvanie! Ono dolzhno byt' zvuchnym na sluh, krasivym v napisanii i adekvatnym
soderzhaniyu. I razve ne yasno, chto ves' nash moguchij yazyk sostoit iz odnih
tol'ko nazvanij. Zdes' nuzhna celaya nauka! Skazhem, onomastika.
YA rastroganno podnyalsya i poshel kuda glaza glyadyat. A glaza zorko
vcepilis' v odno neponyatnoe vzgromod'e - boltavshijsya hvost lyudej v proulke
mezhdu stenoj ratushi i zadvorkami korolevskogo dvorca, pochemu-to ne
rassosavsheesya v mig otkrytij. |to byla ochered'.
Dorogie moi, i ocheredi byvayut raznymi, i tozhe tabeliruyutsya, i
ranzhiruyutsya. Prichem, smotrya pod kakim uglom rassmatrivat'. Rassmatrivat' zhe
ih mozhno po dline, obrazovyvaemym ochertaniyam, vnutrennemu sostoyaniyu i
vneshnej sile, transformiruyushchej koordinaty otdel'nyh ih chlenov, i eshche po
mnogo chemu. Esli hotite, ochered' voobshche pyatoe, osoboe sostoyanie obshchestva,
posle "naroda rabotayushchego", "otdyhayushchego", "lechashchegosya" i "naroda
peredvigayushchegosya". Dlya skeptikov zamechu, chto k "ocheredi" otnosyatsya i lyubye
drugie skopleniya: mitingi, sobraniya (kotorye sut' ocheredi za emociyami i
informaciej), a takzhe vsevozmozhnye sostoyaniya ozhidaniya.
YA priblizilsya i bespechno pobrel vdol' - i tam gde prohodil, lyudi
prekrashchali peregovarivat'sya, poglyadyvaya iskosa i nasuplenno. Oni byli mrachny
i neveselostiyu svoej mogli zatmit' samoe prazdnichnoe nastroenie dazhe togo,
kto tol'ko chto oblilsya ledyanoj vodoj. No po mere dal'nejshego prodvizheniya
tolpa vetlela, obogashchalas' trupnymi ulybkami na izmuchennyh licah i pobednymi
vykrikami: Gotov!", i ya uzhe bylo vozradovalsya, kak ulybki vnov' stali
tusknet' i propadat'.
- Ta-ak, - protyanul ya vsluh, kogda okonchatel'no ubedilsya v tom, chto
ochered' okanchivaetsya posered' ulicy spyashchim stoya yunoshej s dissidentskim
licom. Za nim rasstilalas' pustuyushchaya proezzhaya chast'. Vyhodilo, chto ocheredi
bylo dve?
- A? - vstrepenulsya on. - YA, ya poslednij. Za mnoj derzhites'.
- Peredali ne zanimat'! - burknul stoyashchij ryadom.
- Vstavajte, molodoj chelovek, - skazal tretij s konca, - nechego princu
lentyajnichat'.
- Vy eto bros'te! - zametil chetvertyj. - Po Konstitucii vsyak imeet
yuridicheskoe pravo otdyhat' otpusk.
Potom skazal pyatyj. On takoe skazal, chto vse chetvero zamolkli, a yunosha
opyat' bespechno zadremal.
Tak-s, podumal ya, durak duraku rozn', i primostilsya na cokol'nyj vystup
zdaniya, oblokotivshis' plechom o vodostochnuyu trubu. Teper' kazalos', chto sizhu
na beregu reki, a techenie zhizni nesetsya mimo, proch'.
Skvoz' stroj myslej doneslos': "Eshche odin!" i tolpa druzhno drognula,
chut' podnatuzhilas' i vytolknula iz nedr svoih ocherednogo schastlivchika. YA
nemedlenno pobezhal k nemu, chtob dognat' i rassprosit' - no ne uspel. On
bessledno ischez - i provalit'sya mne skvoz' zemlyu, esli vru. A iz raskrytogo
okna na vtorom etazhe zakrichali - ya mgnovenno uznal golos princa.
- Fedor, my ko mne podnimajtes'! A nu rasstupis'! - zaoral on.
YA protisnulsya bystro, kak tol'ko smog, chtoby ne razdrazhat' tolpu.
Blagodat' imet' znakomogo. V sekundu nashlos' i ponimanie, i proyasnenie,
i poteryannyj pogost dlya obespokoennoj dushi. Okazyvaetsya, nakanune po radio
bylo ob®yavleno, chto komanda pomoshchnikov princa Nishtyaka namerena proizvodit'
predvaritel'nuyu zapis' na provedenie lyubyh eksperimentov s ego uchastiem dlya
uporyadochivaniya ispol'zovaniya eksperimental'nogo vremeni. ZHelayushchih ob®yavilos'
znachitel'no bol'she, chem vnachale predpolagali. Tol'ko ya voshel, v uzhase
pribezhala devochka-posyl'nyj s pervogo etazha s izvestiem, chto poslednyaya cifra
perevalila za sem'desyat pyatuyu, i chto zapis' vedetsya na tretij mesyac vpered.
Vnizu byli v shoke, v poiskah vyhoda iz situacii dymilis' mozgi, goreli
predohraniteli. Nishtyak predlozhil po chashechke kofe. Net, otkazalsya ya, uzhe pil,
a pomnogu ego pit' neinteresno i nebezvredno. Togda, skazal on, ya
podgotovilsya i my mozhem idti producirovat' kakoj pristalo eksperiment. Nu
pojdem, skazal ya. Poshli, skazal on i my poshli. Kstati, zametil princ,
segodnya, Fedor, vy v moem oficial'nom rasporyazhenii, no ya vas postarayus' ne
stesnyat'.
On snyal trubku telefona.
- Ale-o! - zakrichal on. - |to kto? Dajte mne Dimitra Ochumeeva. CHto? A,
eto my, Dimochka, i est'? Slushaj, my idem na poligon! Prisylaj zakazchika.
Net, dvuh ne mozhem. Davaj.
Poligon nahodilsya v sosednem velichavom zdanii. My probralis' tuda po
vozdushnomu mostu s parapetom iz sinteticheskogo ametista, opravlennogo v
pozolochennye stolbiki pozolochennymi l'vinymi golovami-shashechkami, kotorye
priyatno bylo trogat'. I vot - poligon Ispytanij! Vzdybivshijsya pod kupol
amfiteatr s ryadami pushistyh i ne ochen' per'ev na damskih shlyapkah (v
zavisimosti ot dohoda muzha ili otca), atlasnyh i pomyaten'kih cilindrov,
rukopleskaniya, glupovatye obsuzhdeniya segodnyashnego naryada princa, obsasyvaniya
pritornyh podkrashennyh ledencov, - odnim slovom zriteli! Hleb, ya znal,
imelsya u vseh, ostavalis' zrelishcha.
Zal byl zabit do otkaza. YA dolgo vsmatrivalsya i, nakonec, zametil
pustuyushchee mesto v pervom partere. YA protisnulsya k nemu, ya neudobno uselsya, i
vstal, i poprosil moih sosedej razobrat' etot Sodom: pod nogami meshalsya
Bol'shoj Tverdyj CHemodan, so spinki svisalo dva plashcha i zhenskaya blagouhayushchaya
sumochka (prolilis' duhi?), na siden'e lezhala svernutaya gazeta i melkaya
razmennaya moneta.
- Hm! - brezglivo zametila dama-sosedka po diagonali i zahapala nizhnij
plashch. Ostal'nye vladel'cy veshchej promolchali... i nikak sebya ne obnaruzhili.
A predstavlenie uzhe nachinalos'! YA sgreb vse na bokovinu i poskoree
uselsya - na menya uzhe shikali. Uselsya. Ostalsya chemodan. YA uselsya.
- Uberite baul, tovarishch, - posovetovali sleva i moshchno dvinuli Bol'shoj
Tverdyj CHemodan nogoj. YA poproboval prodvinut' ego eshche dal'she, k pravomu
sosedu, - net, tyazhelovat. Zato dvumya nogami... Pravyj sosed demonstrativno
otvernulsya, a sam pyatkoj stal pihat' chemodan obratno, medlenno, v minutu po
santimetru. YA podper botinkom... V minutu po polsantimetra. Podper vtorym
botinkom. Pravyj podnapryagsya, a sam otvernulsya eshche bol'she, stal osmatrivat'
dekorativnuyu lepku balyustrad balkonchikov...
A mezhdu tem shou uzhe nachalos'.
- Podojdite blizhe, - govoril princ zakazchiku. - Eshche blizhe, - on zabyval
pro zal, i tol'ko togda glubokoe perevoploshchenie artista proyavlyalos' v nem s
maksimal'noj siloj. CHelovek blednel i smushchalsya. - Da podojdite zhe!.. Sejchas
vy ob®yasnite vsem - i mne - svoyu versiyu izmeneniya komponent mira, zatem
Komissiya rassmotrit pravo na nravstvennyj dopusk (ona zhe polnomochna i
dosrochno prekratit' dejstvie izmenenij), nu a zatem pristupim. Ponyatno?
- Mne izvestny pravila, - tiho skazal chelovek.
- Togda povedajte - o chem vy skorbite v svyatoj tishi i vynosite na
hishchnoe chelovecheskoe poruganie?
- Mozhno govorit'?
- Da.
- |e... zabyl... sejchas. Tak... mm. Gh-gh. YA... znachit tak! Ot sahara
portyatsya zuby i diabet. Ot soli - bolyat kosti i poyasnica. Ot vodki - pechen'
i mozgi, a ot kureva - legkie s bronhial'nym derevom. |to ya vyvel. A ot
vsego vmeste - portitsya harakter i snizhaetsya volya. Poetomu, ya vyvel, nado
zapretit' - ZAPRETITX. CHtob zakonodatel'no. Vot.
- ...mm... Ideya ponyatna, tovarishch. Damy i gospoda! Nashelsya chelovek,
trebuyushchij navsegda iskorenit' iz nashego raciona vysheperechislennye veshchi. I
sprashivayu Komissiyu, byt' posemu?
- "Fi, grubo!"- skazali nedaleko ot menya. - "YA dumala, budet smeshnoe",
- obladatel' etogo golosa shumno vstala i podalas' k vyhodu, potashchiv za soboyu
upirayushchegosya muzha.
Komissiya burno zasedala. Mne neinteresno bylo nablyudat' za neslyshnym
otsyuda "mozgovym shturmom", i, voobshche, vydalas' svobodnaya minutka i ya sprosil
sebya: "Kakogo hrena ya zdes' delayu vo stol'ko-to chasov utra, takogo-to chisla
i takogo-to goda v neizvestnoj mne dyre. YA dostal zapisnuyu knizhku i
dolgo-dolgo-dolgo gryz staryj sinij flomaster. "Ogogo-o", - krichali vokrug,
i "Da!", i "Net!", i "Doloj!", i gromko svisteli, a v Komissii uzhe dralis'.
YA zakryval glaza na vse to, chto i cherez rozovye ochki snishozhdeniya vyzyvalo
posasyvaniya pod lozhechkoj, i vspominal kak dolzhno by byt', kak hotelos' by
chtoby bylo, zanosya na pamyat' v bloknot dlya posleduyushchego napisaniya Otcheta
Pravitel'stvu. Zdes', pomechal ya, sovsem ne chuzhoj mir, kak mozhno podumat'
vnachale, a chto-to blizkoe i rodnoe, i mozhno provesti mnozhestvo parallelej,
kakih by ne provel dlya drugih mirov. YAzyk, ustrojstvo obshchestva, lyudi. YA by
dazhe podumal, chto eto bogi nasmehayutsya nad nami, zaselyaya vselennuyu netochnymi
kopiyami originala ili kopiyami kopij. Na etom puti mysl' privodit menya vskore
k sushchestvovaniyu nekoego bozheskogo proizvodstvennogo processa. I lish'
sakramental'nyj vopros: "Zachem eto nuzhno?" obnazhaet vsyu absurdnost' etogo
predpolozheniya. No davajte budem ob®ektivnymi pri sravnenii dvuh mirov,
potomu chto te celi, kotorye my stavim pered nashim obshchestvom, i, konkretno,
kakie kazhdyj iz nas nahodit i stavit pered soboj, i ta zhizn' kotoroj my
zhivem, ishcha put'-dorogu do etoj celi, - dlya drugih mozhet okazat'sya sushchim
pustyakom, ili chem-to nadumannym. I takzhe naoborot, to, chto delayut drugie, my
ne vsegda ocenivaem po vysshemu kriteriyu dostoinstva i zachastuyu byvaet,
svoimi suzhdeniyami gubim nevelikie rostki nashego zhe budushchego blaga, potomu
chto blago proizvoditsya ne tol'ko nami, a vsemi soobshcha. Sam mir ustroen tak -
net odnoj universal'noj celi, absolyutno vernyh trop - ih navalom. V krajnem
sluchae, est' optimal'nye situacionnye varianty, no ne bolee togo. I eto
ochen' pravil'no, ibo esli by cel' vsegda byla edinstvennoj i absolyutnoj, kak
raz togda to stalo by nezachem zhit'...
- Hi-hi, - skazal levyj sosed, okazyvaetsya, podglyadyvavshij cherez levoe
plecho. YA zlo ubral zapisi, sbivshis' s myslej.
Zabitaya do otkaza reporterskaya lozha - slovno kuryatnik s podrosshimi
brojlerami - neistovstvovala. V vozduhe pahlo sensaciej. Predsedatel'
Nravstvennoj Komissii vstal, ego tut zhe styanuli obratno za faldy i obshlagi.
R'yano ottalkivayas' ot kolleg, on vnov' vykarabkalsya i vykriknul: "Da..!",
ego opyat' styanuli, i opyat' on vseh pereborol, iz poslednih sil kricha: "Daem
dopusk!" Draka nemedlenno prekratilas' - net nichego sil'nee oficial'nogo
slova.
- Horosho, - laskovo progovoril princ Nishtyak.
- Zdorovo! - obradovalsya zakazchik. - Teshcha kurit, mochi net.
- Ochen' horosho, - eshche laskovej skazal princ. Klakery, esli i byli,
pritihli, ozhidaya dal'nejshego razvitiya sobytij. - Ledi i dzhentl'meny! S
vashego pozvoleniya! Tiho zhe, proshu tishiny, tovarishchi! Nachinayu.
U-u-u, zagudeli v zale, eshche ne vosprinimaya dlya sebya vsyu tragikomichnost'
proishodyashchego, no uzhe predchuvstvuya bedu. Princ obratilsya k zakazchiku:
- Korolevskaya Informacionnaya sluzhba - samaya korolevskaya v mire, a
posemu ves' hod, otkrovenno skazhem, nelegkogo izmeneniya, my smozhem videt' na
nashih ekranah.
Na scene i po stenam zala raspolagalos' mnozhestvo ekranov televizorov.
Oni zazhglis', vysvetiv sotni kusochkov strany: ot p'yanyh syryh podvoroten, do
roskoshnyh VIP-klubov. Zona vidimosti porazhala voobrazhenie. Princ kak-to
poluprisel, rasstavil ruki v storony. Teper' dazhe kazalos', chto ego ostraya
borodka podragivaet, izdavaya hrustal'nyj zvon.
- Peredavajte svoyu volyu, - prokrichal on zakazchiku. - YA otfil'truyu i
preobrazuyu... CHego hotite?
Tot znal pravila igry i zadiktoval:
- Radi ochishcheniya lyudej i obshchestva zapreshchayu: izgotavlivat' sahar,
dobyvat' sol', gnat' spirtnye napitki, vyrashchivat' tabak i proizvodit'
tabachnye izdeliya. Zapreshchayu prodavat' vse eto v magazinah. Osobenno zapreshchayu
kurit' kakuyu by to ni bylo gadost', dysha na chestnyh grazhdan prokurennymi
vratami ada, kogda te mechtayut prinyat' pokoj oposlya raboty...
Princ eshche bol'she prisel, nagruzhennyj nevidimoj tyazhest'yu i tyagostno
molchal. CHuvstvovalos', chto chto-to proishodit. Vdrug ya posmotrel na monitory.
Kto ne videl potoka krovavoj lavy pri izverzhenii vulkana, tot ne smozhet
sebe etogo predstavit'. Lyudi otryvalis' ot televizionnyh priemnikov,
translirovavshih nishtyakovskij opyt i, v chem mat' rodila, ottiraya hlynuvshuyu k
golove krov', padaya i podnimayas', bezhali k magazinam, gde nachinalsya
"poslednij den' Pompei". Oni vlivalis' v zapruzhennye tolpoj prospekty. Im ne
povezlo!! Ne probit'sya. Pervye ryady brosalis' na naspeh zakolachivaemye
vitriny i vitrazhi. Nasmert' perepugannye prodavcy kidalis' pod prilavki i v
kabinet direktora, a direktor, otpihivaya buhgaltera, lez pod svoj nadezhnyj
bukovyj stol, sudorozhno szhimaya v ruke dyrokol. Tolpy lyudej shturmovali
podval'nye zakroma, gde zapreshchennye tovary uzhe nachinali tayat' Takovo bylo
nachalo. Prodolzhenie sledovalo s neukrotimoj neotvratimost'yu. Kogda vina,
sigarety, sladosti i solen'ya okonchatel'no rastayali i daleko ne kazhdomu
atakovavshemu dostalos' hotya by po kaple, krupinke ili glotku, unylaya massa
podalas' k vyhodu.
|tap vtoroj. CHastniki opustoshayut domashnie bary i servanty, i
nezamedlitel'no poyavlyayutsya na ulicah, trebuya so strazhdushchih za svoi bogatstva
basnoslovnye summy.
|tap tretij. Issyakaet i etot istochnik. Nastuplenie Agonii i Apatii.
Massovye popytki proizvodstva deficitnyh tovarov v domashnih usloviyah.
|tap chetvertyj. V zale poyavlyaetsya teshcha zakazchika s oreolom
velikomuchenicy. Iz-za spiny ee vidno agressivno nastroennoe vojsko. S
klichem: "Podlec! YA do tebya doberus'!" ona brosaetsya na podium, v rezul'tate
chego voznikaet nepriyatnaya semejnaya scena.
|tap pyatyj. Neimovernymi usiliyami princ obrashchaet processy vspyat',
navodya v strane poryadok Snikshij zakazchik provalivaetsya skvoz' zemlyu.
... YA prodirayus' k princu. Princ ustal i v ruke derzhit podarennyj
kem-to vyalyj buketichek cvetov. Posle vseh my molcha pokidaem zal.
- Segodnya my poluchili otricatel'nyj rezul'tat, - govorit princ. -
Nichego strashnogo. Glavnoe - prodolzhat' poiski. Ved' esli lyudi perestanut
optimizirovat' mir v kotorom zhivut, oni neizbezhno umrut. |to zakon prirody.
No zamet', Istina skrytna, umna i hitra. Istina - kak zhenshchina, ee ochen'
prosto obidet'. Vot i vse.
- Vykin'te hmur' iz golovy, - skazal ya.
- Da, verno! Doloj i proch'! Teper' vse na bal!
"Na bal! - kivnul ya. - Nadoelo!"
Nado zametit', kak i ya, princ zhil v otele - i na to byli veskie
osnovaniya. Korolevskaya sem'ya, k sozhaleniyu, ne byla izbavlena ot semejnyh
dryazg. Voobshche, obostreniyu situacii v mezhlichnostnom obshchenii chasto
sposobstvuyut ambicii i siyuminutnaya len'. Len' prisushcha vsyakoj bozh'ej tvari
kak bytovoe protivopostavlenie vysshej celi. Len' - eto momental'naya
slabost', mgnovennaya bolezn'. No len' ne absolyutna i ee mozhno iskorenit'.
Vprochem, v silah chelovecheskih ne tol'ko iskorenit' eto zlo, no i reshit'
voobshche lyubuyu zadachu. Tochno vam govoryu: chto v silah odnogo cheloveka, posil'no
i drugomu, no chto odin ne mozhet - pridut tysyachi lyudej i sdelayut.
Tak ya razmyshlyal o zhizni, poka mylsya, brilsya, raschesyvalsya, naryazhalsya,
duharilsya, ulybalsya v zerkalo - no princ zashel za mnoj i govorit:
- Snimaj vse, chto napyalil. Skazali - Koroleva budet.
- Koroleva? - peresprashivayu. - No ya i tak odelsya kak popugajchik.
- Vot imenno! - on naklonilsya vdrug i tainstvenno prosheptal:-
Koro-le-va etogo ne lyu-bit. Naden' chistyj strogij kostyum.
Kazhetsya, my drug druga ponyali s poluslova, ibo cherez minutu uzhe shagali
po napravleniyu k Dvorcu.
- Fedya, - govoril princ, - vse tak neozhidanno. I glavnoe, nikak ne mogu
privyknut'... CHut' propustil peredachu - schitaj sekir bashki, - shag uskorilsya.
- A s utra segodnya zhahnuli - budet bal...
- Vo skol'ko nachalo?
- |to ty menya sprashivaesh'? Slushaj, davaj begom, vnachale vsegda idet
predstavlenie.
My pobezhali i edva-edva uspeli: "dver'mi prizhalo hvosty".
- Rech' kontroliruj. Nichego lishnego, - dyhnul princ. - I zapomni - ty v
moem podchinenii!
- Gospoda Feodosij Blyumbel' i Sigizmond Nishtyak, princ Tarantlandskij, -
ob®yavil glashataj v rupor.
Nas chuvstvitel'no podtolknuli v seredku tronnogo zala, yarkie prozhektory
na sekundu osvetili so vseh storon i otvernulis'. A vokrug pereminalas'
raznomastnaya tolpa, zhmya k stenam, no vdol' samyh sten vymarshirovyvali
ugryumye palachi s berdyshami v formah korolevskoj sluzhby bezopasnosti. My
poskoree rastvorilis' v tolpe, a v eto vremya pridvornye Krejslery i Paganini
sbacali koroten'kij menuetik dlya podnyatiya tonusa. YA opyat' na mig vspomnil,
chto ya zdes' chuzhoj, no potom vspominat' stalo nekogda.
- Tiho, tiho, - vizglivo vykriknul pisklyavyj golosok i ya vpervye v
zhizni uvidel Korolya. - Zamolknite vse!
Orkestranty oborvali noty.
- Net, vy igrajte, - vskriknul on. - A ostal'nye zamolknite!
- Vashe Dragocennoe Velichestvo! - probasil Pridvornyj Astrolog.
- Nu vse, hvatit! Zdes' tronnyj zal, a ne baraholka.
- Zvezdy! - riskovo perebil Astrolog. - Zvezdy predrekayut konchinu
durakam i neposlushnym!
- Hi-hi, - hihiknul Korol', skosiv glaza na ohranku. - Sam znayu. |to...
Nu, zachnem nashe soveshchanie. Schitayu, znachit', ego otkrytym. Slovo
predostavlyaetsya samoderzhcu vseya Tarantlandii Korolyu Ruslanu Pervomu
Mirotvorcu ili, to est', Mne.
Krug naroda ocepenel i ya s nimi, udivlenno razglyadyvaya Korolya:
malen'kij i naglo-pobedonosnyj, vlastnyj i zhivoj kak rebenok. Korol'
pobarahtalsya, ustraivayas' poudobnee na trone.
- Raz mne slovo, to mne i karty v ruki, - ob®yavil on.
Lakei podnesli karty.
- Gm, ugu... Nu chto zh... - proburchal zadumchivo. - Nikakih
territorial'nyh izmenenij. Oh, nyuhom chuyu, hitrye skolopy opyat' chto-to
zateyali. Okayannye! Kto zhelaet vyskazat'sya po dannomu povodu?
- Moj dyadechka, - obnaruzhil sebya i zakrivlyalsya Imperskij SHut, - za eto
ih nado prouchit'!
- Ne nado, synok, pust' zhivut. Kto eshche?
Ostal'nye prisutstvuyushchie molchali. Popahivalo ubezhavshim molokom i
perezharennymi grenkami. Korol' s lyubopytstvom oglyadel menya i skorej
otvernulsya, slovno glyadet' na menya on schital zazornym.
- Moj dyadechka, - zlobno skazal SHut, hotya nevnyatno bylo, izdevaetsya on
ili na samom dele, - tot, kogo ne prouchish' ty, prouchit tebya. Deris',
sovetuyu!
- M-my-y, - starcheskim tembrom promychal Korol', - da kogda ty ujmesh'sya!
Prinesite moi pravi(la, - shchelknul on lakeyam, a kogda emu vsuchili skipetr i
derzhavu, zayavil:- Vse, soveshchanie schitayu zakrytym. CHto tam dalee, zvezdochet?
Pridvornyj Astrolog na polnom ser'eze vglyadelsya v golubeleyushchee nebo,
poshevelil pal'chikami i izrek:
- Vashe Velichestvo, sozvezdiya zodiaka rasstavili veshchi v obychnom poryadke:
dal'she idet prazdnichnoe kushan'e!
- Zvezdy vrut, - vosprotivilsya Korol'. - Ili oni tozhe vzdumali
buntovat'? A? - Korol' raspalyalsya. - Zazhralis' na moih harchah, a rabotat'
budet?.. Kto?...
- Ee Velichestvo Koroleva Tat'yana! - progremel glashataj.
- Koroleva!! - sladostrastno zaerzal Korol'.
- Fedya, - shepnul v samoe uho Nishtyak, Ee Velichestvo delit lyudej na tri
kategorii: BT - Blizkij Tovarishch, KV - Krovnyj Vrag, i ostal'nye. Radi Boga,
popadi v pervuyu kategoriyu.
I tut poyavilas' Koroleva. Vse, kto govoril o Nej, govorili ne o Nej, a
o kom-to drugom, ibo opisat' v slovah etu neopisuemuyu krasotu, etu
ozabochennuyu, umnuyu, mudruyu, bozhestvennuyu krasotu bylo absolyutno nevozmozhno
po prichine vseobshchej slovarnoj impotencii. Dazhe Vsevyshnij, pozhaluj, ne smog
by sozdat' eto sovershenstvo iz-za otsutstviya podhodyashchego materiala. Odnazhdy
skazali: "mir paset krasota". O, esli budet pasti |ta ZHenshchina, ya soglasen
byt' poslushnym agncem. YA nem kak truhlyavyj pen' - mne ne hvataet slov.
Pomogite!
- Dushechka! - myauknul Korol' i polez lobyzat'sya, pachkaya ee gryaznymi,
potnymi, protivnymi lapami.
- Nu zhe, milyj, nu, - govorila ona, gladya ego po golovke kak kotenka, -
uspokojsya, milyj. Zdes' zhe narod.
- A chto narod zdes' delaet? - blazhenno mleya, glupo burchal Korol'.
Koroleva naklonilas' i chto-to nasheptala emu v viski. Korol' sdelal
popytku sosredotochit'sya.
- Narod! - skazal on. - |... pardon. Lyudi!.. Druz'ya! Raz poshla takaya
p'yanka - rezh' poslednij ogurec! Daesh' shvedskij stol!
...
- Beda, - zatryas menya za plechi Nishtyak. - Neschast'e! Tebya ne predstavili
Korolyu, ponimaesh'! O gore! O, nevezheskoe sumasbrodstvo!
...
- Dae-eosh'! - or na ves' zal. Orkestrik zhizneradostno zapilikal i
posredi tronnogo zala stal rozhdat'sya zhivopisno nakrytyj stol.
O tom, chto bylo potom, ya rasskazyvat' ne stanu, mne postydno. Rasskazhu
o tom, chto bylo eshche pozzhe. Nasytivshiesya gosti stali kuchkovat'sya i
intellektual'no besedovat'. YA, eshche ne ponimaya vsego bedstvennogo svoego
polozheniya, po pyatam hodil za smertel'no blednym princem ot gruppy k gruppe,
prislushivalsya k razgovoram i nikuda ne vstreval. Inogda ya lovil mimoletnye
vzglyady Korolya, Korol' namerenno obhodil menya vniman'em, hotya i
lyubopytstvoval. I vdrug ko mne priblizilas' Koroleva Tat'yana, slovno vsya
polozhitel'naya vselennaya sobralas' razom v odnom meste. YA otoropel.
- Dobryj vecher, - myagko, kak pantera, tiho skazala ona i prinaklonila
golovu i nikto vo vsem mire ne smog by sdelat' etogo imenno tak.
- Aa... u... ye... da, - skazal v otvet moj pomutnevshij rassudok. -
Samyj dobryj iz vseh v moej zhizni. Razreshite preklonit' koleni i dotronut'sya
gubami do vashego nogtya.
Princ groknul glavnoe izmenenie v zale, smestilsya za Korolevu i iz-za
ee spiny gnevno podal znak prekratit' poryv slovesnogo ponosa.
YA prekratil.
- Govoryat, - velichestvenno soobshchila Koroleva, - my ot vas otstaem? My
na samom dele vashi deti?
- Kakie eshche deti? - nedoumenno pozhal ya plechami.
- Nu kak,.. pravil'nye ili nepravil'nye.
- Du-shech-ka! - rastyanulsya zov Korolya.
Princ opyat' chto-to telegrafiroval znakami.
- Sejchasik! - otkliknulas' Tat'yana i mne, skoree:- Vy nikomu ne ver'te,
Feodosij Nikanorovich. Navernyaka vam vse lgut. Najdite sily posetit' moj
Kruzhok Istiny V Poslednej Instancii...
- Dushechka! - propel Korol', propuskaya notki razdrazheniya.
I Koroleva vsled za Korolem ischezla za dver'mi spal'nyh pokoev. Net, no
menya ona prosto ocharovala i... zaputala, ya vnov' poteryal ponimanie.
- Fedya, beregis'! - prorvalsya golos princa, ya opomnilsya i uvidel kak
dvoe verzil volochat ego vsled za carskoj chetoj.
Ko mne podskochil posol granichashchego gosudarstva Skolopenterry Dzhejms
Mordason, dostojnyj syn svoego papashi, i istoshno zavopil:
- Vam grozit opasnost'!!
Posle etogo, pomnitsya, on vorovski szhal mne zapyast'e i my vmeste
vyprygnuli v raspahnutuyu ramu okna.
Az). Al'fa i omega otozhdestvilis'. Massivy gor sdvinulis' bez lyubvi,
kamni obratilis' v vodu, voda v par, a luny soshli s orbit, izmeniv solncam.
YA - politicheskij emigrant. Gospodi, Bozhe moj, hot' sam-to ya ponyal kak vse
proizoshlo na samom dele? Vryad li...
... Absurdnyj u nih mir kakoj-to. YA ne ponimayu. Mozhno i god protorchat'
zdes', i dva, - chto tolku. Vot i Knyaz' Da Bo Gurvic govorit...
Sovsem blizko ot uha zakapala voda - kap, kap, kap - tiho, razmerenno,
slovno perepilivala nervy. Za stenoj gluho procokali kabluki, a zdes'
po-prezhnemu bylo temno i pusto. Tol'ko za spinoj...
- Gurvic, - ostorozhno pozval ya, - gde vy?
Mog poklyast'sya, chto v komnate nikogo krome menya ne bylo, an net, kto-to
barhatnym golosom otvetil:
- Ego zdes' net.
I snova kap, kap, kap. Odna kaplya - temnota i misteriya; drugaya kaplya -
zdeshnee nebo, plotnoe i nizkoe, ot svetlo-rozovogo do cherno-bagrovogo;
tret'ya kaplya - sami lyudi, zagadochnye, absurdnye. Odna kaplya, drugaya, tret'ya.
Odna, drugaya...
Menya legon'ko podtolknuli v spinu i ya vzdrognul. CHernota ob®emnogo zala
nadvinulas', oslepila chuvstva. "Kto eto? Kto eto?" - proshel po spine
holodok.
- Kto vy, - sprosil ya.
- Tishe, - otvetil nekto golosom Knyazya Gurvica. - Stupajte.
Zvuki shagov dvuh lyudej zaglushili kapli. "Oni govoryat, - vspomnil ya, -
chto k etomu irracional'nomu prihodit vsyakaya zrelaya sebya civilizaciya. Slozhno
sudit', no, po-moemu, eto nekommunikabel'nyj princip postroeniya obshchestva..."
YA zapnulsya. Kto-to postavil podnozhku... I eto normal'no schitaetsya??!
Tut gromovoj golos snizu, kak budto iz-pod pola, ostanovil:
- Stoj!
- Stoj, - shepnul Gurvic i s hrustom rvanul za vorot.
Vstali. Menya probirala lipkaya psihologicheskaya drozh', i plevat' ej bylo
chto vozduh teplyj. Vlip, podumal ya, vlyapalsya v istoriyu! Mezh dvuh ognej:
tarantlandskoj tiraniej i skolopenterrskim ekzistencionalizmom. Mozhet byt'
rokovaya oshibka zaklyuchaetsya v tom, chto ya voobshche soglasilsya syuda poehat'?..
- Skol'ko vas? - gnevno zavorchali snizu.
- Dvoe, - skazal ya.
- Mnogo! - zakrichal Gurvic i tknul menya kulakom v bok.
- Mnogo? - nepoddel'no udivilis' vnizu. - Togda kto vy?
- Hozyaeva t'my, - opyat' kriknul Gurvic i, shvativ moi bednye plechi,
prignul k zemle. Nad golovoj, polyhaya zharom, proletelo nechto. Zashipeli,
opalyayas', volosy, dohnulo gorelym.
I vdrug zazhegsya svet. I mne tak zhalostlivo zashchemilo serdce: chto zh ty,
milyj, tebya zhe samogo zashchishchat' nado, slaben'kij moj svetik, gde uzh ty
smozhesh' mne pomoch'. |h, bedolagi my.
- Vse! - gromko proiznes Gurvic. - Teper', posle ispolneniya ritual'nogo
obryada, Vy stanovites' Knyazem, Bojcom Ordena Kol'ca Molotila.
My vyshli iz hrama i tyazhelye, vytesannye iz kamnya dveri pozadi nas myagko
zadvinulis' v pazy.
- A vy ves'ma neostorozhny, - zametil Gurvic, kogda my ochutilis' na
ulice. - |to, po krajnej mere, neprilichno.
- A chto ya dolzhen byl delat'?
- To! - prikriknul Knyaz', no tut zhe popravilsya:- Izvinite!
* * *
Buki). Navorachivalis' sumerki. Bagrovye teni. Strah, ozhidanie i
tomlenie. |to ottogo, chto Brat ZHeltoe Solnce zashlo za Brata Purpurovoe
Solnce. Korona, na kotoruyu bol'no smotret'...
Poryu chush' - i eto glupo. A mozhet nuzhno? Podumajte. A vy kogda-nibud'
dumaete? I kak chasto? A produktivno li vy dumaete?.. "Koposhis'!" - skazal
nekogda, filosofstvuya, odin chudak i ego poschitali vesel'chakom... V etom
mire, gde vse navsegda zaprogrammirovano, gde vse dvizheniya povinuyutsya
Absolyutnomu Proshlomu - v etom mire tol'ko bednye zlye lyudi pytayutsya
vmeshat'sya v logicheski zavershennyj process.
Gurvic chto-to skazal mne. YA dumayu, chto on skazal mne, chto my prishli.
Togda ya sprosil: "Kuda?" ZHdal, zhdal, tak i ne dozhdalsya otveta.
...Vot vintovaya lestnica, vedushchaya na terrasu restorana. Ogni.
Cvetomuzyka. Neritmichnye, elozyashchie po spektru chastot zvuki, - po Gurvicu eto
shlyager. Raskrashennaya devica chut' ne grubo pomanila telom. YA dumayu, chto ya
otshatnulsya. Smeh. Gurvic sdavil pyastku i povel - slovno by shchenka na povodke.
Ved' ya davno sebe ne hozyain. A vy, gospoda?..
Gospoda, gospoda, stoit sverit' nashi rezul'taty, boyus' kak by my ne
otdalilis' drug ot druga. Kak tol'ko my rashodimsya - temnyaet. Da, kazhetsya
tak brat s bratom. A syn s otcom? - "Sudar', - skazal inok Maffuzegurc,
nizko poklonivshis', - soobshchite mne dostizheniya vashi i pobedy, chtoby my ih
uvelichili, ne tratya vpustuyu vashe i nashe vremena, nachinaya dela snachala". -
Otkuda eto? Nekto maestro R. Nikitin, "Legenda o vzbuntovavshemsya Monastyre".
Vspomnili? A "Dorogu Dorog"? Ah, ya chto-to putayu?! Togda pozvol'te, ya
poprobuyu proanalizirovat'... CHto vy skazali? Ah! Druz'ya! Menya predupredili,
chto Analiz i Sintez - dva velikih verootstupleniya ot slova pastyrya nashego
Velikogo Molotila. U nih, govoryat, vlastvuet tret'e. V perevode eto zvuchit
tak: vzglyanut' s drugoj storony. Transcendens. Tradukciya. Hotya, govoryat,
ostal'nye ponyatiya i vazhny, no segodnya oni ne aktual'ny...
Pustoj stolik. Spryamlennaya morda direktora restorana. A vot k nam
podsazhivaetsya negociant, bukval'no tol'ko chto vernuvshijsya iz-za granicy. I
opyat' razgovor, i opyat' ya sizhu i slushayu, i slushayu, i ne vstavlyayu slova,
potomu chto ne uspevayu etogo delat'. A vot i oficianty pri parade. I
poshlo-poehalo:
Buterbrody prostye, assorti, goryachie buterbrody, gamburgery s myasom,
zalitye ketchupom i majonezom, chizburgery v syrnom pancire, hot dogz (sosiski
v teste), tosty s maslom i vetchinoj, grenki, sandvichi, kanape i tartinki s
pashtetom, shprotami, ikroj, gribami, nu i konechno pryanye trubochki.
Zatem salat iz svezhih ovoshchej, vinegret, ikry vsevozmozhnyh
raznovidnostej, lyutenica, sacivi iz baklazhanov s sousom sacibeli,
kislo-sladkij turli etter, holodnyj rol'mops, forshmak s zelen'yu, debef (s
varenoj govyadinoj), oliv'e (s myakot'yu kury), goryachij pap'et (file sel'di,
zapechennoe v bumage), zel'c v smetane, studen' (holodec), lanspig, lecho (iz
tushenyh perca i pomidorov), a takzhe kvashennaya kapusta, ogurchiki malosol'nye,
hrenovina.
Neskol'ko osobnyakom sledovali okroshka, svekol'nik, botvin'ya, kvas-sup i
gribnoj holodnik.
Posle etogo podali bul'on dieticheskij, konsome s profitrolyami, sup
risovyj, minestrone s rozhkami, shchi s kapustoj, krasochnyj borshch, selyanku,
rassol'nik, shopo lashku, salmu s katykom, hashi s tolchenym chesnokom, piti v
gorshochkah, mastavu, chihirtmu, chorbu ne bez smetany, shurpu, kartofel'nyj
sup-pyure, sup-harcho, bozbash, yushku s kabachkami, chechevichnuyu pohlebku, kislyj
tarator, molochnuyu lapshu, uhu i eshche mnogo chego.
Pervye blyuda peremezhali: kolbasy livernye, krovyanye, syrokopchenye,
polukopchenye. Salo, buzhenina, okorok, korejka, grudinka, karbonad, shpik,
sazdyrma, starec, sudzhuk, vetchina, sosiski, servelat, salyami, suluguni.
Maslo slivochnoe. Syry tverdye, rokfor, parmezan, brynza, syjr, iremshik,
kurt. Ikra chernaya, krasnaya, moloki delikatesnyh ryb.
Posle razzhiganiya appetita nisposledovali: zharkoe iz dichi na vertele,
indejka, utka, gus', tushenye v souse, ryabchik, kuropatka, teterev, perepela,
fazan, okorochka, potroha telyach'i, mozgi zharenye, rubec, yazyk, vymya, serdce,
nozhki otvarnye, krolik v belom souse, porosenok zharenyj, pochki i pechen'
tushenye, so smetannoj podlivkoj. Antrekot, flyaki, rostbif, bifshteks,
bef-stroganov, bef-glyasse, befshtufat, kotlety obychnye, parovye, otbivnye,
zhigo, romshteks, govyazh'e file, langet, shashlyki, basturma s limonchikom i
uksusom, galantin, gulyash, kebap i lyulya-kebab, kapama i drob-sarma, tokan' i
paprikash, podannyj s kleckami, slozhnye kakie-to zrazy, potom rulet, bitochki,
eskalopy, frikadeli i tefteli, golubcy i dolma, musaha, ragu, azu, cyplyata
tabaka i cyplyata parmezan, lukovyj klops, chahohbili s zelen'yu i perkelt,
forshmak, chanahi, kostica, svinoj shnicel'. Manty, tortellini, pel'meni,
ravioli, hinkali, myasnaya zapekanka, frikase, grudinka baran'ya "fri",
podzharka v luke, puding, tolma, kupaty (azh obzhigayushchie - tol'ko s zharu),
yahniya, "kok-o-vin", bigus, sote (zharenye cyplyata v souse), brizol' iz
kuricy, paela s krabami i maslinami, kneli, ulozhennye gorkoj v tarelke,
lagman, sufle i eshche mnogo chego, chemu ne pridumali nazvaniya.
Vse eto roskoshestvo vtoryh blyud soprovozhdalos' sleduyushchimi garnirami:
kartofel'noe pyure, zharenyj kartofel', kartofel' v mundire; kashi rassypchatye,
vyazkie, zhidkie: risovaya, grechnevaya, mannaya, pshennaya, yachnevaya, sagovaya,
pshenichnaya, perlovaya, kasha iz tykvy s maslom; kapusty: kol'rabi,
belokochannaya, cvetnaya, savojskaya, bryussel'skaya, brokkoli; luk syroj vsyakih
sortov: repchatyj, shalot-luk, shnitt-luk, luk-porej, luk-batun, luk-slizun,
cheremsha; kut'ya, plakiya iz fasoli i ryby, boby, chechevica, topinambur pod
sousom beshamel', plov, baklazhany, obzharennye vo frityure, kapustnyj pennik,
solenyj paporotnik, farshirovannye krupami tomat i perec, ovoshchnoe ragu,
kapama iz ovoshchej, gyuvech-ekspress iz kabachkov, kukuruza so slivkami,
kartofel'nye krokety, "Korolevskaya sparzha", artishoki v pikantnom souse,
goroh s morkov'yu; blyuda iz shchavelya, revenya, krapivy, ogurechnoj travy. To tam,
to zdes' vysovyvalis' naruzhu list'ya zeleni: shpinata, mangol'da, sel'dereya,
petrushki, ukropa, bazilika, melissy limonnoj, bamii, salata. Prinesli i:
nechto iz varenoj svekly, tushenuyu repu i bryukvu, blyuda iz red'ki, redisa.
Zatem zhul'en iz belyh gribov, gyuvech, kannelloni, ogreten, kropkanor, lobio,
skabputru, krupenik, shvil'pikaj, tarkovanku, tushanku, cybriki, resti,
chulamu, ploshnyu, gubinchu, maconi, legyum, knedliki iz kartofelya, zapekanku,
drachenu iz kukuruznoj muki, mamalygu, polentu, ambroziyu i klecki.
A potom prinesli goryachitel'nye napitki. SHampanskoe: bryut, suhoe,
polusuhoe. Vino: stolovoe, desertnoe, krepkoe beloe i krasnoe. Nastojki na
vseh yagodah i fruktah, nalivki, vodka, viski, dzhin, rom, kon'yak, spotykach,
czyu, sake, vermut, liker, punsh, pivo, martini, fiz, kobler, mazagran, flip,
boul', kryushon, glintvejn, grog, zhzhenka, buza, portvejn, bal'zam, aperitiv,
brendi, shnaps, madera, kal'vados, sivuha, medovuha, braga, a dlya pishchevyh
mazohistov - samogon, spirt, denaturat i odekolon "Trojnoj".
Podali takzhe makarony, lapshu, vermishel', spagetti, rozhki.
A posle togo: n'okki, rulady, lazan'e, pirogi, belyashi, chebureki, pyzy,
cepelinaj, vatrushki, bliny, pyshki, olad'i, syrniki, galushki v smetane,
piccu, tvorozhniki, yaichnicu, omlet, glazun'yu, kokot, yajca vsmyatku, banicu,
tiganicy, gyuzleme, lepeshki, pirog, turoshchusa, blinchiki farshirovannye,
rasstegai, krabovye palochki v klyare, tvorozhnye babki, hachapuri, kolcunash',
papanishi i eshche gory vkusnyatiny.
Sootvetstvenno etomu i napitki. K bezalkogol'nym napitkam otnesli:
moloko, prostokvashu, ryazhenku, varenec, kefir, jogurt, acidofilin, katyk,
kumys, snezhok, maconi, ajran, kurungu, suzmu (chakku), turah, kajmak,
sbiten', pepsi, koka-kolu, oranzhad, orshad, limonad, uzvar, sitro, kompot,
razlichnye soki, koktejli, kisel', sirop, nektar, mors, ajs-krim, sandi,
eg-nog, frappe, dzhulep, sherbet, mineral'nye vody, kvas, rassol,
gogol'-mogol', kakao, kofe, shokolad so slivkami i chaj, chaj s ego
nepokolebimymi granicami carstvovaniya.
I desert k bogopodobnomu chayu. Zefir, beze, halvu, ptich'e moloko,
karavaj, batony, kulichi, bubliki, pryaniki, pechen'e, krekery, pampushki,
palatshinken, suhari, kukuruznye palochki, pletenki, keks, saharnuyu vatu,
tort, shokoladki, konfety shokoladnye, karamel', iriski, ponchiki, strudel' s
yablokami, pirozhnye, vafli, korzhiki, kovrizhki, biskvity s orehami, rogaliki,
hvorost (pryazhency), baranki, kulebyaku, sajki, plyushki, vatrushki, sharlotki,
sdoby, bulochki, krendeli, romovyh bab, slojki s marcipanom, ekler, kuragu,
solomku, pashu, mindal'nye trubochki, ptifury, shan'gi, levashniki, sambuk,
kalachi, kol'ca, pahlavu, kyatu, kurab'e i morozhenoe. Takzhe dzhem, marmelad,
zhele, varen'e, povidlo, cukaty, pastilu, muss, shcherbet, patoku, smokvu,
bekmes, sgushchennoe moloko, revane, myusli, krem, praline i med. Zatem limony,
arbuzy, dyni, ananasy, kokosy, apel'siny, hurmu, mandariny, banany.
I semechki dlya posleobedennoj zastol'noj besedy. Podsolnechnye i
tykvennye. Orehi greckie, lesnye, kedrovye.
Skazat', chto ya byl osharashen i oshelomlen - nichego ne skazat'.
Kak by v prodolzhenie obzora sovremennyh dostizhenij poklonnikov Gastera,
oficianty prinesli tarelki, blyuda, blyudca, miski, chashi, vazy, vazochki,
hlebnicy, sousniki, lotochki, supnicy, sudki, chajnichki, pialy, kasy,
gorshochki, kofejnichki, salatniki, seledochnicy, ikornicy. A k nim vilki,
lozhki, nozhi, palochki, lopatochki, shchipcy. I sledom stakany, chashki, fuzhery,
ryumki, kubki, bokaly, charki, grafiny, kruzhki, kremanki i kuvshiny.
"Zatarivaj, bratva!" - skazal kto-to. Tak my i poobedali.
A potom nachal govorit' Gurvic i emu vtorili ostal'nye:
- My bogaty i eto vy sami vidite, Knyaz', i eshche ne raz v etom ubedites'.
U nas est' vse, chego by my tol'ko ni pozhelali. My slity edinym moguchim
poryvom ubezhdennosti v nashej pobede nad proshlym nevezhestvom. U nas razreshena
problema duhovnogo soderzhaniya kazhdogo i kazhdyj iz nas nashel sebe duhovnye
zaboty. Vy ponimaete menya?
Vokrug vse odobritel'no kivali. A ya?..
- Rad za vas, - otvetil ya, - i za to, chto vy tak slavno ustroilis'. No
esli obratit' vnimanie na konkretnosti, to, naprimer, chto delat' zdes'
mne?..
- Vashe Siyatel'stvo!
- Mne, kotoryj vam chuzhestranen?...
- Vashe Siyatel'stvo! Kto nynche ni s togo ni s sego zabotitsya o drugom?
No vash chastnyj vopros reshaem. Da, my Vam pomozhem, no tol'ko v tom sluchae,
esli pervymi probuzhdat'sya stanete Vy i togda-to my uznaem chego Vy stoite dlya
nas. Vy sami pridumaete cel', radi kotoroj budete zhit' zdes', a my ohotno
skorrektiruem Vash vybor.
* * *
Vedi). Rasslab'tes'! Otdyh i tol'ko otdyh, Vy ustali, nado otvlech'sya.
Otvlech'sya, govoryu. My slishkom dolgo ekspluatirovali mozg, po kaple
vycezhivali iz sebya illyuzii, kotorye nazyvali inogda ostroumiem, inogda
talantom, inogda umom. Proch', nishchie! Proch'! Uchites' dumat'! A teper' zhe
ostavim v pokoe mozg, a nagruzim zhadnye i padkie do vneshnego mira organy
chuvstv. Sdelajte fizzaryadku!..
YA oshchutil sebya nahodyashchemsya v zoologicheskom sadu.
Mezh aromatnyh al'pijskih gorok vilas' tropinka iz kolotogo belogo
kamnya. Pyshnym stonom tyanulis' k imitacii mercayushchih zvezd protyanutye ruki
rastenij i zastyvshaya muzyka bilas' v ih zhilah, razryvaya serebryanye puty
nevoli. Vot sprava tukut, gordyj moguchij silach v neskol'ko sazhennyh
obhvatov, kak bochonok, raskinuvshij po vsem storonam sveta kolyuchie shipy. Vot
sleva salgeya rastet stenoj. Pletushchiesya dyshashchie liany to razduvayutsya, to s
pridyhaniem suzhayutsya, i korchatsya, i izvivayutsya, yakoby v mukah tantalovyh...
Mramornaya tropka vpadaet v garevuyu dorozhku, a uzh ta privodit v
zverinec. O, kakih tol'ko tut net zverej, i vse sushchaya nevidal'. A posmotreli
by vy tol'ko na ih sledy! CHego tol'ko stoyat ih sledy! Gospodi!
- Gurvic, - skazal ya, - a u nas na Zemle...
- Bozhe pravyj, presvyatoj Molotilo, - nemedlenno otozvalsya Gurvic. -
Pomolchite. Zdes' nel'zya razgovarivat'!
- Da pochemu vse vy menya ne hotite poslushat'! - s gorech'yu voskliknul ya,
- ved' ya privez fotografii, videofil'my, bogatuyu fonoteku. Civilizacii mogli
by podruzhit'sya. A tak odin bog znaet zachem ya zdes' nahozhus'.
- Greh tak govorit'! - skazal Gurvic. - Schast'e poznayut imenno te, kto
ni o chem ne vedaet. A chto kasaetsya etogo... Korolevstva Tarantlandii, tam
srazu nechego bylo delat'.
- No!..
No tut grom i molnii razrazilis' v bagrovoj chernote nebes, i prorehi
obosnovalis' na nebe, prevrativ mir v marlevuyu pelenu, v dozhdlivuyu poloshchushchuyu
zhizhicu. My drognuli i pobezhali.
* * *
Glagol'). Oni po-prezhnemu ne zhelali menya slushat'. Oni s gotovnost'yu
raskryvalis' i delilis' svoim, nazhitym, a chuzhoe, naprimer, poslushat' menya -
ni-ni. Poetomu ya na vremya smirilsya s etim do sleduyushchego udobnogo sluchaya.
Oni, v sostave: Knyazya Da Bo Gurvica, negocianta Da Re Dodzha i
Vysokoupolnomochennogo Kvartirmejstera Kroshki O'Burellena, s neozhidannym
radushiem priglasili menya oznakomit'sya s ih sovremennymi obshchestvennymi
dostizheniyami, v chastnosti v oblasti politicheskogo obrazovaniya - so SHkoloj
Podgotovki Predstavitelej Vlasti, chto raspolagalas' v strogom zdanii s
krovopodtekami na vystupayushchem nad zemlej vysokom fundamente. Na krutom
kryl'ce SHkoly nas vstretil sam direktor - yamochki na shchechkah,
morshchinki-hitrinki v ugolkah glaz - po-moemu on byl zaranee doskonal'no
osvedomlen o nashem poseshchenii. Ulybayas', on elejnym golosom podkatil srazu ko
mne.
- Drazhajshij gost', zahodite pozhalujsta, ne prohodite mimo nashego milogo
zaveden'ica.
- Da-da, razreshite posmotret', - skazal ya, - premnogo hvalili.
- Proshu! - teatral'nym zhestom sygral direktor.
My okunulis' v kazematnuyu prohladu koridorov s navevaniyami shelesta
sekretnyh dokumentov, zapaha prosizhennyh shtanov i grohota vodopada l'yushchejsya
gryazi na komprometiruemyh ob®ektov. Steny gluho vibrirovali ot chastoj drobi
dalekih ozhestochennyh kulachnyh udarov. Lyazg ottochennoj gil'otiny vyzyval
boleznennye szhimaniya vdol' vsego spinnogo mozga do samogo kopchika. Pahlo
svezheotpechatannymi den'gami. Direktor povel nas po rekreacii s nizkim
potolkom, s reshetkami na oknah, s raskachivayushchimisya ot skvoznyaka golymi
slepyashchimi lampami, so skripyashchimi ot nichtozhnejshego prikosnoveniya doskami pola
i otkryl dver' v sportivnyj zal. Ot steny k stene katalis' i bryacali vmesto
myachej otpolirovannye chelovecheskie cherepa. Molchalivye rebyata v otvisshih na
kolenkah triko obernuli k nam ugryumye lica i zastyli, voprositel'no glyadya na
direktora.
- Prodolzhajte, gospoda, - kivnul im direktor, a nas priglasil usest'sya
na brevno vdol' steny s zerkalami.
- Sejchas, - gipnoticheski skazal on, plavno zhestikuliruya, - vospitanniki
uchatsya hodit' po golovam, kak vidite. V SHkole my ih obuchaem vsemu, chto
tol'ko mozhet prigodit'sya dlya vedeniya vojny v verhah: i dlya derzhaniya zatyazhnoj
osady, i dlya stremitel'noj ataki. Vlast' dolzhna sostoyat' iz professionalov,
poetomu v programme obucheniya est' iskusstvo krasnorechiya - vplot' do
manipulirovaniya auditoriej, iskusstvo odevat'sya tak, chtoby na vas smotreli
kak na glavnuyu figuru na scene, my daem yasnoe myshlenie, stal'nye nervy,
molnienosnuyu otvetnuyu reakciyu. Kazhdyj iz vypusknikov smozhet komandovat'
armiej ili razobrat'sya v psihologii zamknutejshego iz lyudej. Oni pishut stihi,
sochinyayut muzyku, filosofstvuyut, razbirayutsya v naukah. Oni priucheny
podderzhivat' sobstvennoe dostoinstvo, znayut cenu den'gam, oni sposobny
postoyat' i za sebya i za drugih. I ne poslednee v etom spiske ih umenie
lyubit', druzhit', proshchat'...
YA posmotrel na mal'chikov. Oni byli takie umilitel'nye. Odin,
vesnushchato-ryzhij, s zamerzshej zlost'yu na zhelvakah, s zhidkimi volosami, snyal
chernyj potnyj nosok i nastupil nogoj na cherep, popav pal'cami v glubokie
pustye glaznicy. Tak on dovol'no prodolzhitel'noe vremya balansiroval na odnoj
noge, a kogda zakonchil, ya pozval ego i sprosil, starayas' vyderzhat'
ravenstvo:
- Kak tebya zovut?
- A chego o pogode razgovarivat'! - gromko otvetil on. - Segodnya ona
takaya, zavtra drugaya. - i rezko otoshel, budto otrezal vse puti k
otstupleniyu.
... - Oni priucheny chetko stavit' usloviya problemy i posledovatel'no
reshat' ee, ne boyat'sya nikakoj opasnosti i otvetstvennosti, oni navsegda
poboroli len'...
Prochitav pylkuyu rech', direktor povel nas po pustym gulkim klassam, gde
zanimalis' budushchie prezidenty i vse takzhe misticheski ulybayas', vyvel cherez
chernyj hod na ulicu.
- Uf, - vzdohnul Gurvic.
- YA slyshal, - skazal negociant, - oni sobirayutsya vynosit' na obsuzhdenie
Parlamenta popravku k Zakonu o Vyborah: kazhdyj izbiratel' imeet pravo
odnovremenno ne tol'ko otdat' svoj golos ZA svoego kandidata, no i
progolosovat' PROTIV kakogo-to odnogo kandidata...
Tut Kroshka O'Burellen podnyal ruku i negociant oborval na poluslove, ne
dogovoriv mysl'.
- Sudari, - obratilsya Kroshka, - my vidim pered soboyu dvuhetazhnoe zdanie
iz krasnogo kirpicha.
My ego zaverili, chto da-de, vidim, i ochen' dazhe yasno.
- Po centru fasada, - prodolzhil on, - my mozhem zametit' obituyu zlatom
dver'.
Da, i eto my mogli nablyudat', i snova podtverdili polozhitel'nymi
kivkami.
- Sprava ot dveri vyveska. O chem ona? YA podslepovat i otsyuda ne vizhu.
- Tak... "Komissiya po Izobreteniyam", - prochital Gurvic.
- Aga! - obradovalsya Kvartirmejster. - A razve nam ne dano zadanie
poznakomit' uvazhaemogo Knyazya Blyumbelya s perednim frontom nashego zhitiya?
- Dazhe prikazano! - vyskochil negociant i vse na nego pristal'no
posmotreli. On smutilsya.
- A razve ne zdes' prohodit perednij front nashego zhitiya? - zakonchil
Kroshka.
- Zdes'! - horom voskliknuli Gurvic i negociant, da tak smelo, chto dazhe
ne poverili samim sebe.
- YA ne proch' posmotret', - skazal ya, - no... vecher uzhe.
- Utro! - kriknuli oni i my rinulis' na novyj bastion.
V etot raz nikto ne vstrechal. V tesnom holle zathlo pahlo i, purzha,
vzvivalis' uraganchiki bumazhnoj pyli, nanosya po uglam barhany. Nad pustuyushchej
vahtoj bormotal gromkogovoritel'. Zapustenie zadumchivo perebiralo struny
skoroblennogo ot starosti tyulya na oknah i shepotom povtoryalo vozmushchennye
kriki i dikij topot, prosachivavshiesya so vtorogo etazha. Po spiral'noj
zheleznoj lestnice my tyazhko vzobralis' naverh i nashli kabinet, iz kotorogo
ishodil shum. Gurvic rezko raspahnul dver' i, vybrosiv vpered ruku, szhimayushchuyu
krasnoe udostoverenie, uzhasnym golosom zaklokotal:
- Prodolzhat' rabotat'!.. Orden Kol'ca Molotila! Ne obrashchat' vnimaniya!!
Pyat' chelovek - a stol'ko ih bylo v komnate - ispuganno vzglyanuli na nas
i bystro otvernulis', slovno nichego-to i ne zametili. U chetveryh iz nih na
makushke lezhala krasnaya tryapochka s privyazannymi k ugolkam bubenchikami - pri
rezkih telodvizheniyah eti bubenchiki zalivisto nadryvalis' zvonom. |ti chetvero
i nazyvalis' Komissiej po Izobreteniyam, a vozglavlyal ee predsedatel' -
ssutulovatyj, sharkayushchij podoshvami po polu, v sinem pidzhachke, s kartofel'nym
nosom muzhchina srednih let, nazovem ego A. Dazhe vstretivshis' s nim v temnote
mozhno bylo dogadat'sya, chto on i est' predsedatel' svoih kolleg, hotya,
po-vidimomu, i ne samyj predsedatel'nyj iz vseh predsedatelej takogo roda.
- Ga-ga-ga, - hohotnul on, - i eta shtuka pashet?
- YA tol'ko... ob®yasnyal, - nachal bylo pyatyj v komnate, Izobretatel', i
rech' ego ot neuverennosti byla lakunichnoj. - Apparat rabotaet!.. CHertezhi...
Opytnyj ekzemplyar...
- Tak, - skazal B., vtoroj iz Komissii, malen'kij rostom, ladno
skroennyj, chernyavyj, s prosedinovatoj borodkoj. I posle etogo "zatormozil".
Devyatnadcat' minut shest'desyat dve sekundy molchaniya.
- |o-o-o, - otozvalsya vozmushchenno V., pokazav vsem podborodok bych'ej
mordy, - no eshche zhe n...ne dolzhno by-yt' p...pereryva! - ego ciklopicheskij
rost i teloslozhenie ukazyvali ne to na borca, ne to na basketbolista.
Teper' gosti zhdali chto skazhet chetvertyj. Sloj zhira pod shchekami i v
drugih mestah pod kozhej togo peredvigalsya, sleduya neizvestnym techeniyam -
moshchnaya proslojka, kotoruyu, ne opasayas' bezraboticy, mogli izuchat' i
opisyvat' v kipah do smeshnogo ser'eznyh nauchnyh zhurnalah i akademicheskih
programmnyh foliantah dva-tri molodyh instituta i s desyatok sharashkinyh
kontor.
G. osharashenno pohlopal glazami.
- Apparat?! A davajte posmotrim na nego s drugoj storony!
Komissiya pereglyanulas'. Komissiya podnyala ukazatel'nye pal'cy vverh i
vraznoboj nestrojno vstala. Komissiya s melodichnym zvonom postroilas' v
kolonnu. Kolonna, rastyanuvshis' v bezumno dlinnogo chervya vo glave s
predsedatelem, obognula ob®emistoe izobretenie Izobretatelya, povedshee bylo
usatym pelengatorom, i vstala nerovnoj sherengoj s drugogo ego boku.
- Ga-ga-ga, - vdrug zagogotal predsedatel' i dazhe proslezilsya:- A vchera
pomnish'? Anekdot Opyat' Zalivajko rasskazyval! Gy-gy-gy! Smeshno bylo.
- Umolyayu! - chut' ne rydal Izobretatel'.
- Nu i nu, - burknul V.
- Da, tak vot... - eto snova B. i "pogruzhenie".
Teper' snova vse zhdali myslej G.
- Po skromnomu moemu mneniyu, - nachal tot izdaleka, no iz takogo, chto ne
prosmatrivalsya i v podzornuyu trubu, - velichajshim izobreteniem vseh vremen i
narodov byla tehnika bezopasnosti...
Uvy, ego zaoblachnuyu mysl' nikto ne ponyal. Neponimat' takih lyudej
schitalos' obychnym delom.
- Go-go-goo, - eshche povyl predsedatel', prekratil i vyter slezy kraem
platochka s sobstvennoj makushki. Potom vzmahnul rukoj: - Da...etsya minuta na
sozercanie izdeli s drugoj storony...
YA podumal pro sebya: "|to halyavshchiki! Lyudi, vmesto togo, chtoby delat'
prosto, delayushchie slozhno. Lyudi, otnosyashchiesya k rabote s halturoj, bez iskry
tvorchestva. CHasto drugim oni kazhutsya smeshnymi, no do toj pory, poka ne
prihoditsya rasplachivat'sya".
Vdrug so storony Komissii poslyshalis' odinochnye hlopki, a potom burnye
rukopleskaniya. Ne medlya, Izobretatel' shvatil izobretenie za antennu i s
voplem: "Zarezali!" rinulsya proch', no, kazhetsya, s zheleznoj vintovoj
lestnicej emu ne udalos' spravit'sya i my eshche dolgo slyshali drebezzhashchie
metallicheskie raskaty groma.
Poslushajte zhe teper' o dne, schitaemom mnoj povorotnym vo vsej etoj
istorii. Ibo imenno togda otverzlis' ochi i shelk rozovyj spal nazem', doprezh'
obvolakivavshij rovno kokonom pushistym telo moe i dushu.
...Stoim eto my v kuhne, pomnyu, i koe-kto iz priyatelej tozhe, beseduem o
nasushchnom. YA aktivno vovlechen v razgovor i vdrug poluchaetsya, chto ya zamechayu
ischeznovenie moego kuratora Knyazya Gurvica. |to srazu neskol'ko smushchaet,
potomu chto s ostal'nymi sobesednikami menya poznakomili tol'ko chto, eto vse
horoshie znakomye Gurvica, no ne moi. Netoroplivyj razgovor prodolzhaetsya, no
s kazhdoj minutoj moi otvetnye repliki stanovyatsya vse rasseyannee, ya dumayu o
drugom i dosadno propuskayu ocherednuyu smenu temy. Vnezapno okazyvaetsya, chto
priyateli burno obsuzhdayut nekie neizvestnye mne politicheskie aspekty, i tak
kak ya ne pripominayu ih predvaritel'noprichinnogo razvitiya, to ponimayu, chto
popal v polosu kratkovremennyh vypadenij iz vremeni i prostranstva.
Oni vedut sebya tak, budto nichego ne proishodit!
No mozhet tak ono i est'? Ved' nechasto uslyshish' sluchajno obronennye
priznaniya v neponimanii mira (zdes' ne v schet chastnye nedorazumeniya) i
naoborot, zachastuyu razdayutsya prezritel'nye kriki: "Ne moroch'te golovu! Ne
tolkite vodu v stupe! Hochesh' byt' schastlivym - bud' im!" Net, vidno
prinadlezhu ya k toj bednoj gruppe bol'nyh, kotorye iz-za nereshitel'nosti i
slabosti svoej ne v silah uberech' rostok izyashchestva tonkoj dushi, i pogibaet
on v korchah, zazhatyj hishchnymi tiskami nebytiya proshlogo i nebytiya budushchego.
Imenno takie mysli voznikayut u menya v golove, a zatem ya fiksiruyu
vzryvopodobnoe rashozhdenie sobesednikov po svoim delam. Kazhdyj zhmet mne
ruku, blagodarit za krasivoe znakomstvo, a sam bochkom, bochkom i ischezaet.
Prohodit mgnovenie i krome menya ostaetsya lish' odin-edinstvennyj chelovek.
- Nu a kak u tebya-to zhizn'? - sprashivaet on.
- Da tak, - otvechayu, - pomalen'ku.
I on tozhe namerevaetsya ischeznut', no tut v komnatu protiskivaetsya nemoj
yurodivyj v zamyzgannom, zanoshennom do lohmot'ev drape, stanovitsya na koleni
posredi prohoda, narochno zagorazhivaya vyhod, i umolyayushche vglyadyvaetsya v
prostodushnye nashi lica, tshchetno silyas' chto-to proiznesti. CHto emu nado! CHem
my pomozhem emu? Idi, idi otsyuda! Tot, kto stoit stupen'koj nizhe - bezumno
nizok; do teh, kto stoit stupen'koj vyshe - rukoj podat'. On - nizhe. CHem my
emu pomozhem?!
Togda priyatel' sprashivaet:
- CHego tebe, milyj?
YUrodivyj rascvetaet v ulybke, raduyas' chto ego zametili nakonec i
prinimaetsya otchayanno zhestikulirovat'. No, k sozhaleniyu, my ego ne ponimaem.
- Da nu chego tebe! - sprashivaet priyatel'. - Ne znaesh' chto delat'? - i
beret ego za rukav, brezglivo podvodit k vodoprovodnomu kranu, do upora
zatyagivaet ventil'nuyu golovku i vosklicaet: - CHto-to vot vodu otklyuchili, sam
ne znayu. Ne techet i vse tut. Ty, milyj, syad' ryadyshkom, i kak potechet voda iz
etoj vot trubki, tak nemedlenno soobshchi mne ili Knyazyu Blyumbelyu. YAsno?
YUrodivyj tupo vertit bashkoj, a priyatel' tem vremenem zhivo retiruetsya.
Ostaemsya my vdvoem. YA zhdu Gurvica, a on saditsya na pol, po-turecki
skreshchivaet goleni i zhdet poyavleniya prozrachnoj strui. Vremya ot vremeni on
brosaet na menya muchitel'nye vzglyady i ya otvozhu glaza, ya zhdu Gurvica. Kto mne
etot nishchij i chego radi ya dolzhen emu pomogat'?
Tishina. On sopit tyazhko, a tak tishina. Gde zhe Gurvic - ah ya bedolaga! I
tut vdrug tak tosklivo vspominaetsya rodnaya Zemlya, gde v lyuboj moment
kupaesh'sya v schastlivoj obshchnosti, gde chuvstvuesh' sebya svoim, i doma, i
prinimaesh' kakimi est' eti udivitel'no blizkie semejnye melochi. A ty v eto
vremya chrezvychajno dalek, ty silish'sya otkryt' dlya sebya mir novyh druzej,
osvoit' vtoroj dom, no eto nikak ne poluchaetsya. Potomu chto prosto-naprosto
ty odin i v temnote ne zamechaesh' stupen'ki, na kotoroj tolpyatsya ostal'nye, i
ne s kem sravnit'sya, i net ruki pomoshchi, i net otveta k zadache. Ty ne znaesh'
gde ta stupen'ka s ostal'nymi: vverhu ili vnizu? Vverh podnimat'sya
neveroyatno trudno, vniz spuskat'sya dovol'no legko, no esli ty stanesh'
spuskat'sya, a oni naverhu - ty propal, i esli stanesh' medlenno podnimat'sya,
a oni okazhutsya vnizu - tozhe propal, a tvoya preglavnaya zadacha - NE PROPASTX.
Vdrug ya vzdrognul. |to sred' tishiny zvuk zarabotavshego holodil'nika
vyvel iz ocepeneniya. Noga oderevenela. Vzglyanul na yurodivogo - sidit. Togda
ya nelovko vstal, proizvedya skripuchij ston metallicheskoj nozhki stula po
betonu, i porazminal stupnyu. Sidit. Sidit. Gurvica net. YA obozlilsya i vyshel
iz komnaty - na ulicu.
A na ulice zhut', panika, vse s trevogoj begut kuda-to, ili ya snova ih
ne ponyal. I tut kak dunet mokryj veter i sryvaet s menya shlyapu, ona katitsya
po luzhistomu asfal'tu i togda ya nedovol'no begu vsled za nej, a ryadom v tom
zhe napravlenii begut nevzrachnye serye plashchi, zonty, letyat, trepeshcha
krylyshkami, gryaznye bumazhki, i vse kuvyrkom, vperemezhku. Koe-kak ya dogonyayu
unesenca, ostanavlivayus' i kak raz tut menya sshibayut.
|to uzhe slishkom!
Tolpa ugryumo ohaet i bezhit dal'she, a ya, budto oplevannyj, lezhu i
namokayu. I tol'ko odna devushka (podumat' tol'ko!) protyagivaet mne belejshuyu
ladon'.
- Spasibo, - bormochu, vstayu i otryahivayus'.
- Knyaz', pospeshite ukryt'sya! - i propadaet. Nu i nu!
Laskovo manyat ogni restorana obeshchaniem tepla. Tyanu za ruchku vitrazhnoj
dveri i popadayu v otkrytoe more muzyki i sveta.
- Pervaya dver' po koridoru - ubornaya, - vezhlivo ronyaet shvejcar.
CHishchus' i prihozhu v sebya. Vtoraya popytka proniknut' v restoran
oborachivaetsya uspehom. Myagko idu po kovrovoj dorozhke v dlinnom prohode.
Esli, dumayu, dojdu do pal'my u poslednego stolika i ne rastaet parshivoe
nastroenie, to... to slab ya vse-taki okazalsya i zrya poehal syuda, kogda mog
sidet' na svoem oklade sovetnika.
- Feodosushka!..
Eshche shag.
- Blyumbel'!
Okliknuli kak steganuli bichom. Ne mozhet byt'!
- Pol'! A ty kak zdes' ochutilsya! - ya podbezhal k Duremanu, ne verya svoim
glazam (vprochem, glazam ya i ran'she ne ochen'-to doveryal), rastroganno poshchupal
ego kostyum.
- Ty syad', ne eloz', - prityanul on menya k sebe. - Ne nado privlekat'
vnimaniya, lyudi prishli otdohnut', lyudi oborachivayutsya. Zachem priuchat'
organizmy vpryskivat' adrenalin v krov' bezumnymi porciyami.
- YA soskuchilsya! - serdce stuchalo kak amortizatory bez masla, nogi
podkashivalis', ya pochti upal na stul.
- Vyp'esh'?
- Pol', ya odin byl, odin, ya umer, ya hochu domoj...
- Nichego. Pochti vsegda eto prohodit. Vypej. Illyuzii tozhe veshch'.
YA prizhalsya k nemu i povertel ryumku v pal'cah. CHelovek, ya znal, byl
beloj stenoj, osveshchaemoj svetom tusklyh lampad, mezhdu kotorymi i nej
besilis' fantomy v dikoj pervobytnoj plyaske. Kazhdyj iz fantomov otbrasyval
na stenu ten'. Kazhdaya iz tenej delala cheloveka nemnozhko chernym. I ya tozhe
stena, no ya hochu byt' nebesno belym.
- Ne hochu, - postavil ryumku na stol, - eto prepyatstvie na puti k
belizne.
- Nu i zrya, - skazal Pol', - zhit' nado proshche.
YA zakryl glaza i s siloj poter lico. Kazalos', budto ne spal dvoe
sutok. Kazalos', budto uskorenie 10g rvalo i toptalo vnutrennosti. Kazalos',
budto smerch vvinchival shurupom v neischislimuyu bezdnu tartara...
- Dos, ochnis'! - Pol' pohlopal po shchekam.
YA ochnulsya. Da, nadobno proshche. Budu proshche.
- Pochemu ty zdes'?!
- Oh, mir tesnee lampy Alladina. No ty znaesh', popal ya v prenepriyatnuyu
istoriyu. To, chto ya sizhu zdes', eshche ne govorit o tom, chto vot mne prosto
zahotelos' posidet' v restorane gde-nibud' na drugoj planete i sizhu; skoree,
ya by skazal, moe prostranstvennoe mestopolozhenie polnost'yu zadali dejstviya
drugih, real'no sushchestvuyushchih lic, kotorye, v svoyu ochered', chastichno
obespechil ya sam, dvizhimyj zhiznennym zapalom, a ostal'noe - tret'i lica,
privodimye k aktivnosti eshche kem-to. Obobshchaya, zaklyuchaem, chto mir yavlyaetsya
mnozhestvom, vsyakoe podmnozhestvo kotorogo detal'no opredelyaetsya ostal'nymi
chlenami dannogo mnozhestva. Sledovatel'no, nichto sostavleno iz vsego, vse
sostavleno iz nichego...
|to menya dokonalo, nenavizhu, kogda lyubov' k mudrosti oborachivaetsya
lyubov'yu k mudrstvovaniyu. YA emu vse vyskazal. I togda - o, chudo! - vse vstalo
na svoi mesta, vse zagovorilo dostupnym yazykom. I vot chto ya uslyshal.
Poka Pol' gotovil rech' ko dnyu vrucheniya Nobelevskoj premii, komitet
uspel usomnit'sya v vernosti svoego resheniya i napravil na Duremoniyu povtornuyu
komissiyu dlya zaklyuchitel'nogo osvidetel'stvovaniya, splosh' nabituyu sedovlasymi
akademikami. Volej-nevolej, on poletel s nimi, a ta osmotrelas' i napyshchenno
zayavila chto i ne planeta eto vovse, a drugaya storona Zemli. I uletela.
Dureman ostalsya.
CHtoby vyyasnit'.
Drugaya storona Zemli! SHiroko izvestno, chto veroyatnost' poyavleniya
kirpicha bez cheloveka ravna nulyu, s chelovekom - edinice. Veroyatnost'
poyavleniya kogda-libo kirpicha ravna veroyatnosti poyavleniya cheloveka, a
veroyatnost' poyavleniya poslednego stoit v pryamoj zavisimosti ot veroyatnosti
poyavleniya Prirody. V poslednem sluchae imeetsya v vidu ne obyazatel'no CHelovek
v tele chelovecheskom.
CHestno govorya, chto bylo do Prirody ya ne znayu, kak ne znayu i to, byla li
ona v dejstvitel'nosti Pervoistochnikom. Vo vsyakom sluchae, ee, s haosom,
bogami i fortunoj nazvali pervichnym mirom. Vselennaya porodila civilizacii i
lyudej, vse chto my nazyvaem zhizn'yu. |to byl vtorichnyj mir - mir, sozdannyj
pervichnym. My ne utverzhdaem, chto on poyavilsya v edinstvennom chisle. Vsyakoe
"rozhdenie", o kotoryh idet rech', yavlyalo soboj dolgovremennyj evolyucionnyj
process, pochti sluchajnyj, tak kak "deti" byli neprednamerennymi produktami
zhiznedeyatel'nosti "roditelej", kotorye i uznavali-to o ih sushchestvovanii chut'
ne v poslednij moment.
Itak, lyudi poyavilis' i, konechno, stali voznikat' tretichnye miry,
kotoryh k nastoyashchemu momentu izvestno poka tri: tehnosfera, noosfera i
fantasfera. Tehnosfera - eto mir, sozdannyj masterstvom, rukami; noosfera -
myshleniem, razumom; fantasfera - mechtami i moshch'yu voobrazheniya CHeloveka.
Pervye dva stali svyazuyushchim zvenom mezhdu CHelovekom i Prirodoj, a tretij poshel
vglub', chtoby stat' po-nastoyashchemu "tretichnym" - tret'im shagom |volyucii.
Kazhdyj iz mirov umel vliyat' na lyuboj drugoj i kazhdyj schital sebya
edinstvennym, zasluzhivayushchim istinnoe priznanie. Fantasfera, ili kak uzhe
izvestno, Duremoniya stremitel'no razvivalas' i vskore dostigla vysokoj
stadii razumnosti, kogda duremoncy vser'ez zadumalis' o svoem proishozhdenii.
Delo kazalos' prozrachnym, no k lyudyam u nih voznikla svoeobraznaya nepriyazn',
kakaya byvaet u detej k roditelyam, kogda oni v myslyah stavyat sebya vyshe
vzroslyh, na dele pasuyut pered opytom, a v dushe chuvstvuyut sebya im
obyazannymi, ne imeya sil rasplatit'sya. I tut, kak nazlo, ih obnaruzhivayut sami
lyudi. CHto delat'? Pribyvaet Blyumbel', a duremoncy eshche ne reshili kak k nemu
otnosit'sya i togda kazhdyj, komu poruchayut byt' gidom pri nem, ne prinimaya
polnoty otvetstvennosti, zhelaet poskoree ot nego otvyazat'sya. Da i sam Korol'
Tarantlandskij Ruslan ne ahti v voprosah diplomatii, hot' i Mirotvorec. I na
eto nakladyvaetsya problema prestizha v politicheskom sorevnovanii mezh
Tarantlandiej i Skolopenterroj i posol poslednej, reshayas' na svoj strah i
risk, v pylu sumatohi vykradyvaet Blyumbelya i... oshibaetsya, potomu chto Feodos
pervoprohodec, a pervoprohodcy v novyh mestah, nezavisimo ot togo kto oni i
gde eto, vsegda chuzhdye elementy.
- Feodosushka, - skazal Dureman, - sejchas ya lechu na Zemlyu i milosti
proshu letet' so mnoj, eto ya, durak, zamanil tebya syuda.
- Ty sovsem ni pri chem! A ya... sovershenno eshche nichego ne sdelal.
Ostanus'. YA uzhe vizhu cel' i dob'yus' svoego - my s Duremoniej rasstanemsya
tol'ko druz'yami. U menya bol'she net myslej chto-libo korrektirovat', ibo pravy
vse - kazhdyj so svoej tochki zreniya.
- Bog sud'ya! No ya za toboj vernus'.
- Pol', proshchaj. Net, do vstrechi.
I vot pozadi vse trevolneniya. YA uzhe ne groznyj boec Ordena Kol'ca
Molotila, a snova svoj, milen'kij Feodos Blyumbel', eshche tak nedavno
priletevshij s Zemli. I net, konechno zhe ya sovsem ne tot Blyumbel', chto byl
ran'she, reshitel'nyj, neposredstvennyj, paryashchij berkutom nad oblakami;
estestvenno, otlozhili otpechatok na harakter te sobytiya, kotorye menya
kosnulis'. Ved', kogda lyuboj kto uznaet, chto mir shire ego predstavlenij,
stanovitsya ostorozhnee, zataennee. I vse-taki, nesmotrya na shirokie udruchayushchie
obstoyatel'stva, soprovozhdavshie sobytiya teh dnej, inogda mne hochetsya
vernut'sya v zemli Skolopenterry i dosmotret', poglubzhe vniknut' v ee zhizn',
chto ya poboyalsya sdelat' togda, potomu chto prebyval kak budto v sostoyanii
ocepeneniya. Nadeyus', CHitatel' prostit mne upominanie ob etoj moej slabosti,
ved' slabosti nevol'no nekotoroe kolichestvo raz v techenie zhizni vsplyvayut iz
pamyati, razdvigaya lyubye zaslony.
No dovol'no. Luchshe dlya iskupleniya viny privedu odnu chertu... dazhe
svojstvo haraktera moego, kotoroe mozhet pokazat'sya lyubopytnym dlya CHitatelya,
zainteresovavshegosya moej sud'boj chrez siyu prodolzhayushchuyusya ispoved'. Ono
zaklyuchaetsya v tom, chto mne neinteresno dvazhdy prohodit' po odnoj trope. Ili,
drugimi slovami, pochti vsegda stanovitsya skuchno, esli vdrug prihoditsya
vtorichno byvat' hot' dazhe i v interesnom meste. A posemu, znaya, chto ot
svojstva haraktera nikuda ne denesh'sya, vsemi silami starayus' po pervomu
priezdu osmotret' kak mozhno bol'she togo, chto vsegda osmatrivayut, chtoby
vtoroj priezd byl obosnovanno bessmyslen.
Teper' zhe ya dostatochno utomil Vas pustyakami, chto legko perehozhu k
dal'nejshemu povestvovaniyu.
Kak tol'ko ya tverdo reshil pokinut' temnuyu dlya menya stolicu
Skolopenterry, srazu ob®yavilos' nemalo dobrozhelatelej, a inye nazyvalis' i
druz'yami, kotorye stali sovetovat' kak mne dalee byt'. Odni predlagali
nemedlya otpravlyat'sya na poklon k Korolyu Ruslanu; drugie vo ves' golos
sozhaleli o tom, chto ya otkazalsya letet' vosvoyasi, schitaya, chto ya upustil
nemyslimuyu vozmozhnost' mahom razbit' gordiev uzel protivorechij, i sozhaleli
tak, chto dohodilo i do stychek dazhe; no horosho, chto ostal'nye otchetlivo
ponimali, chto pod zhalost'yu ih kroetsya gordynya, a ne serdechnoe uchastie.
Tret'i zhe, ne vniknuv v to, o chem idet rech', mgnovenno privodili massu
primerov, kogda putnik, okazyvavshijsya pered vyborom, v konce koncov hodil "i
nalevo, i napravo, i pryamo".
Edinstvenno po-delovomu i v svoem rode original'no postupil Gurvic,
zhivehon'ko dobyvshij turisticheskuyu putevku po stranam blizhnego zarubezh'ya i
vruchivshij ee mne so slovami:
- Poezzhajte, Knyaz', razvejtes', osmotrites' i sovershennejshe ne dumajte
ni o chem, chto vas bespokoilo - za etim eshche stanetsya. Da otdohnite, poka dayut
- chto li mne vas nastavlyat' kak rebenka.
- Vy pravy, - otvetil ya, - eto imenno to, chto mne sejchas nuzhno. Dolg s
moej storony.
- Ezzhajte, polnote! Podnimem v chest' ot®ezda bokal s muskatom.
Ehat' predstoyalo na avtobuse. Na ogromnoj ploshchadi, vozvyshayas' nad
drugim transportom, on uzhe podzhidal nas, velikolepnyj sverkayushchij krasavec,
podmigivaya prohozhim otsvetami solnca v farah.
Pered samym otpravleniem vsyu turisticheskuyu gruppu priglasil k sebe
nekto v kepi, kakih obyknovenno nazyvayut "chelovek v shtatskom". Zvonkim
golosom on rasstavil vseh polukrugom ot sebya i nachal s togo, chto, deskat',
ne sobiraetsya chitat' nam morali, chto nasha lyubimaya strana nastol'ko
mogushchestvenna i velichava, chto kak by ni vel sebya vash brat v ushchel'yah i
dzhunglyah prochego mira, on budet neizmenno stavitsya v primer,dostojnyj
vysochajshego podrazhaniya. I hot' mne v um ne lezet kak-libo somnevat'sya v
dostoinstvah synovej moej matushki rodiny, vse zhe ya ne ponimayu, pochemu
inogda-taki sluchayutsya oglushayushche nepriyatnye precedenty, navodyashchie na mysl' o
tom, chto vash brat vbiraet v golovu, budto emu vse dozvoleno, nu tam:
ostavlyat' doma golovu, podstavlyat' grud' pod shal'nye puli, rasprodavat'
nalevo i napravo eshche ne rasprodannye do konca gosudarstvennye tajny,
razdavat' neznakomym, no primel'kavshimsya v inyh videodokumentah, licam
chaevye i podayaniya, inoj raz v razmerah svoih prevyshayushchih godovoj dohod
nekotoryh gosudarstvishek, ili chto eshche neponyatnee, proigryvat' takie summy v
kazino. Znajte, chto rodina ne besprosvetno zavyazyvaet glaza na eti
izvrashcheniya.
Vprochem, chto eto ya. U vseh u vas takie milye priyatnye lica, vy tak
naryazheny i opryatno odety, chto i dumat' protivno o...
- Znajte, - zaoral on, - chto i izmenniki rodiny ne urodskie hari, a
takie zhe milye priyatnye lica! A posemu vam strogo predpisyvaetsya neskol'ko
NE i DA. NE udalyat'sya ot ekskursovoda do poteri ego iz vidu, bez osobogo na
to razresheniya. NE vstupat' s inostrancami v snosheniya, porochashchie kogo by to
ni bylo, pomimo etogo inostranca. DAvat' informaciyu ekskursovodu o vseh
vyhodyashchih iz ryada von proisshestviyah s soboj samim ili s kem drugim iz vashej
zhe gruppy. DAkladyvat' o lyubyh vashih nevernyh dejstviyah, kotorye v budushchem
mogut byt' obrashcheny suprotiv vas ili vashej rodiny. A teper' vne zavisimosti
poyavilis' li u kogo voprosy, schitayu vseh proinstruktirovannymi.
- No nikto ne uhodit! - gromko ostanovil on. - Ne tolkayas', vse
raspisyvaemsya v etom zhurnale.
Nakonec, formal'nost' byla okonchena i my napravilis' k avtobusu.
- Vnuchin'ki, - vdrug zaskripel ryadyshkom protyazhnyj golos, - mi...
lajmai...ii
YA oglyanulsya i uvidel, kak za nami telepalas', ele volocha nogi pod
podolom, vethaya sukovataya staruha. Kazalos', chto ona bezhit, pravda
znachitel'no medlennee, chem shli my, no i eto ej davalos' nevyrazimo trudno.
- Boh vidit vse... Ni raspotnichajte, vnuchin'ki...
Golos stanovilsya tishe i glushe - staruha otstavala.
- YA sta...ra stala, a vy ma...lodyn'ki, neopytny i pro boka zabyvajti i
peremejtevajtes', a... vernast' hra...anit' Molo...
"Ik", - chto-to vizgnulo i staruhin golos zatih. Vokrug zasheptali:
"Agent". My uzh podoshli k avtobusu i tam tol'ko mne udachno udalos'
obernut'sya, ne vyzyvaya podozrenij, poka vse stolpilis' u dverej - drevnyaya
mat' stoyala na kortochkah i zamyslovato molilas' za nas, greshnyh, vozdevaya k
nebu poperemenno to nos, to ruki.
Tut prishla moya ochered' vbezhat' v avtobus i probirat'sya po uzkomu
prohodu mezhdu ryadami, vystaviv vpered moj staren'kij chemodan, a v zad menya
pihalo nechto chrezvychajno gromozdkoe i uglovatoe i ya vse pytalsya obernut'sya
posmotret', no ne dostaval tuda vzglyadom, a iz-za etogo chut' ne pronessya
mimo svoego mesta. Ved' esli b mimo, to kak my potom razminalis' by s
posleduyushchimi - ponyatiya ne imeyu.
- Oj zhe poshevelivajtes'! - burchali szadi. - Nu rastyapa!
YA zabrosil chemodan na polku, zastegnul setkoj i, perevolochas' cherez
kolenki moego budushchego soseda po turne, s kotorym eshche ne poznakomilsya,
plyuhnulsya v kreslo.
- Prostite, - burknul ya emu izvinenie, ustroilsya poudobnee i tol'ko tut
vzglyanul v ego lico.
- Nichego, vse normal'no, - kivnula ona. Ee lichiko bylo belee belogo
mramora. YA smutilsya, zardelsya, eshche i eshche raz prines izvineniya, a potom
nazvalsya.
Ee zvali |oloj i ona ehala po nastoyaniyu roditelej povidat' mir, poka v
kolledzhe dlilis' kanikuly.
- V chem-to my s vami shozhi, soglasites', - zasmeyalsya ya, - mozhet byt' i
podruzhimsya.
- Gospoda, morozhenoe! - prerval nas gromkij bariton. - |skimo v
shokolade, v vafel'nyh stakanchikah, s vanilinom, klubnichnoe. Berem morozhenoe!
S ogromnoj kartonnoj korobkoj, perehvachennoj zhgutom on poshel po
prohodu. YA vspomnil, chto takoe uzhe videl kogda-to v elektrichkah.
- Vam kakoe? - gromko sprashival on i vse v salone pritihli, vse
ustavilis' na nego, a on nevozmutimo priblizhalsya.
- Nam tozhe, - poprosil ya. - |olochka, ugoshchajtes'.
- CHto vybiraete, gospoda?
- Kakoe vam, |olochka?
- Lyuboe, - kaprizno skazala ona.
- Dva klubnichnyh, - skazal ya parnyu.
My prinyali po stakanchiku, stali netoroplivo lizat', a paren' chego-to
prodolzhal stoyat'.
- A den'gi?
YA obernulsya na zadnie kresla - ne u nih li on chto sprashivaet.
- YA k vam obrashchayus'. Den'gi?
- Den'gi? Ah, den'gi! Nu razumeetsya, nu kakie mogut byt' voprosy, - ya
perekladyval morozhenoe iz ruki v ruku, a svobodnoj rukoj sudorozhno sharil v
karmanah.
- Voz'mite, - skazala |ola. Ona dostala svoj koshelek i rasplatilas' s
parnem. - Da ne ishchite, bog moj, ya zaplatila, nu kakoj vy smeshnoj, - skazala
ona mne, vse eshche sharivshemu pyl' po karmannym shvam. YA pokrasnel navernoe
bol'she, chem varenaya krevetka i izo-vseh sil postaralsya stushevat'sya. Sluchajno
ya sunul ruku v nagrudnyj karman i sovsem uzh neozhidanno nashchupal chto-to
krugloe, mogushchee okazat'sya i monetoj. YA poskoree izvlek ee na svet - i
dejstvitel'no eto okazalas' moneta nominalom v 50 (chego?), na oborote
kotoroj rel'efno vystupalo chto-to otdalenno napominayushchee shturval parusnika.
- Voz'mite, |ol, - smyatushchijsya, protyanul ya monetu i tut zhe provorno
dobavil:- a ostal'noe, esli ne hvataet, ya malost' popozzhe otdam, ladno?
- Spryach'te, - poser'eznev, progovorila devushka. - Oh, da spryach'te zhe,
nakonec, bog ty moj.
- No pochemu vy ne hotite vzyat'! - obidelsya ya. - Govoryu zh, ugoshchayu.
Voz'mite, - ya sunul monetu ej v karman.
- Da chto vy ko mne lezete! - vzvizgnula. Ona ispuganno vytashchila i
poskoree otdala monetu mne. - Vy chto, durachok? |to zh pyat'desyat imperialov.
- |to... malo? mnogo?
- Vy chto, durachok? - povtorila ona. - Morozhenoe stoit ... v desyat'
tysyach raz men'she.
Ee ispug peredalsya mne.
- Izvinyayus', ne znal, - probormotal ya skonfuzhenno.
- Otkuda zh vy... takoj?
- S Zemli.
- Otkuda, otkuda? - i tut, budto ponyav vse, ona rassmeyalas' chistym
zvonkim golosom. - Oj, u vas morozhenoe techet.
YA pripodnyal stakanchik i vdrug so dna ego sorvalas' bol'shaya molochnaya
kaplya i - pryamo na shtany. YA srazu brosilsya k opasnomu mestu, vysasyvaya
stavshuyu nepriyatnoj sladost'. Teper' tayushchaya zhidkost' grozila perelit'sya cherez
kraj, vprochem, nabuhaya i na dne YA opyat' vysosal, i opyat', i togda tol'ko
obvel glazami okruzhenie. Ne zametil li kto proisshedshuyu so mnoj nelovkost'?
|ola tozhe muchilas'. Glubokaya treshchina ee stakanchika protekala vsya razom,
i |ola s povlazhnevshim lichikom vnimatel'no sledila za neupravlyaemym processom
tayaniya. YA snova vysosal sgruppirovavshuyusya na moem morozhenom kaplyu. Naskol'ko
ya mog videt', polovina avtobusa byla v nashem polozhenii.
- Goryachie myasnye belyashiki!! - proneslas' po prohodu goryachaya polnogrudaya
zhenshchina s alyuminievym korobom.
- Pokupajte gazety! Interesnye - zhut'! Programma teleperedach. Anekdoty.
Kriminal. Lyudoedy. Man'yaki. Novosti. Gazetki, pozhalujsta.
- Vnuchin'ki-i!.. Boga! Boga neza... butti-i, - opyat' zagolosila
dorvavshayasya do auditorii babka.
Mimo nas nespesha probralsya ded s gazetami i vyshel cherez zadnyuyu dver'.
Avtobus zaurchal.
Tronulis'! YA i zabyl pro morozhenoe i eshche odna kaplya shmyaknulas' v
shnurovku tufli. Nachalo poezdki vydavalos' katastroficheskoe. Poslednij glotok
l'dom obzheg gorlo. YA otkinul golovu na vysokuyu spinku kresla i posidel
nemnogo spokojno, prihodya v sebya. Ostavalis' pal'cy. Oni byli zapachkany
podsyhayushchim molokom i lipli ko vsemu - i ne tol'ko lipli, no i prosto
meshali. Ryadom sidela devushka, a podal'she drugie lyudi, tak chto oblizyvat'
bylo neprilichno, no eshche stydlivee bylo osoznavat', chto zabyl zahvatit' s
soboyu nosovoj platok. Dusha moya to krasnela, to ledenela.
Kogda vse mucheniya konchilis' (s podachi |oly ya vytersya ee platkom), ya
vnov' otkinul golovu i pochti s orgazmennym vostorgom nablyudal, kak cherez
prohod naiskos' respektabel'nyj muzhchina kusal belyash i iz nego strujkoj vo
vse storony bryzzhal sok.
A tem vremenem my uzhe vovsyu mchalis'. Gid prinyalsya naraspev opisyvat'
pamyatniki, kotorye my proezzhali i istoriyu etih mest. Vse u nego poluchalos'
zamechatel'no i skladno, a kazhdoe sobytie, o kotorom on upominal - chut' ne
znamenatel'nej vseh istorij na svete. "Obratite vnimanie, sudari i sudaryni,
SPRAVA... po hodu nashego lajnera raspolagaetsya KAMENX, na meste kotorogo...
Vot sejchas on osobenno horosho viden... Na ego meste budet vozdvignuta STELLA
pamyati vseh... pogibshih... v Svobodnoj VOJNE..!"
- U vas byli vojny! - povernulsya ya k sputnice i s trudom sglotnul
podstupivshij k gorlu komok. Pravda dohnula omertvlyayushchim peregarom.
- Da. Byla odna - neskol'ko raz.
"... i prevysit po vysote, - prodolzhal gid, - vse obeliski,
raspolozhennye po puti nashego sledovaniya po CHudnomu Bregu Lukomor'ya,
pogranichnyj post kotorogo... my sejchas minuem."
My obognuli polosatyj krasno-belyj shlagbaum i uglubilis' v stranu, ch'i
lyudi izdavna slavilis' otkrytost'yu dushi, nemyslimym kolichestvom original'nyh
narodnyh remesel i vsemi etimi plyaskami, chastushkami, gulyaniyami. Vo vsyakom
zakutke zdes' obyazatel'no igral orkestrik s zvenyashchimi mednymi trubami ili
igral bayan - i ottogo bylo radostno mne, chto istoriya u nih na meste, chto
predaniya stariny glubokoj nahodyatsya v odnom ryadu s novejshimi shedevrami mysli
i nikogda ne opletayutsya pautinoj zabveniya.
Nas vysadili nepodaleku ot istoricheskogo centra ih slavnogo Grada
Stol'nogo, raskinuvshegosya na treh holmah, vmeste zovushchihsya Kudykinoj goroj,
splosh' porosshih dubravami i beschislennymi pylayushchimi zlatom i srebrom
makovkami cerkvej. Gorodok, ukutannyj zelen'yu, spuskalsya k samomu moryu,
sinevoj uhodyashchemu k gorizontu. Domiki byli i iz kamnya, i iz dereva, i vse s
lyubov'yu vydelannye - kak mozhno bylo ne podivit'sya etakoj krasotishche ruk
chelovecheskih.
Radi udovletvoreniya neizmennogo turistskogo zhelaniya "poshchupat' vse
rukami", nam ob®yasnili gde budet stoyat' avtobus i na chas otpustili sovsem -
progulyat'sya, polyubovat'sya inym dikovinam, posetit' magazinchiki. CHto kasaetsya
magazinov, to vse oni davno byli pristroeny k predpriimchivym kupecheskim
rukam i vnutri vse blistali sovremennoj bezukoriznennost'yu.
Obedali i nochevali my v chetyrehzvezdochnoj gostinice na okraine Grada
Stol'nogo, postroennoj v stile srednevekovogo zamka na skale bliz morya.
Skalu pautinoj oputyvali kamennye spuskayushchiesya stupeni s kamennymi perilami,
ploshchadki u grotov, s kotoryh otkryvalsya pugayushchij vid na b'yushchiesya v pripadke
do rozovoj peny volny, a so dvora zamka pod krony dubov veerom rashodilis'
puncovye terrenkury.
Vse dni ya uhazhival za chudnoj devushkoj |oloj, po vecheram my tancevali na
skazochnyh diskotekah, rano utrom, s samym voshodom solnca progulivalis' v
roshchah, slushali neumolkayushchih ptic, semechkami kormili polupriruchennyh belok, a
dnem pleskalis' i nezhilis' v luchah solnca na velikolepnyh zolotistyh plyazhah
Lukomor'ya.
CHerez neskol'ko dnej nas na parome svozili na zapovednye f'ordy
Buyanskogo arhipelaga. Nazvanie eto sovershenno nepravil'noe, no prizhivsheesya;
Buyan, ogromnyj, izvestnyj durnoj slavoj ostrov, kotoromu arhipelag byl
obyazan naimenovaniem, lezhal k yugo-zapadu ot nego daleko v otkrytom more.
Buyan yavlyal soboj ostanki strashnoj deyatel'nosti vyrvavshejsya iz-pod zemnoj
kory magmy, on byl verhushkoj gory-lokalita, a arhipelag zhe - verhushkoj
moshchnogo Sredinnogo hrebta, kogda-to davnym-davno ushedshego pod vodu.
Beschislennye ostrovki arhipelaga ne prinadlezhali kakomu-to odnomu narodu -
po SHemahanstanskomu dogovoru ot dve tysyachi ...togo goda oni byli ob®yavleny
biosfernym zapovednikom, blagodarya chemu v ih lesah i dzhunglyah do sih por
sohranilis' chrezvychajno redkie vidy zhivotnyh. YA lichno tam nablyudal v
estestvennom sostoyanii gryaznogo tuporylogo edinoroga, a uzh skol'ko gnezditsya
ptic v issohshihsya rasshchelinah - ne opisat' nikakimi slovami. Navernoe, mne na
vsyu zhizn' vrezalsya v pamyat' moment, kogda pticy s druzhnym krikom vzmyli v
nebo, i zaslonili svoimi krylami svet solnca. Gid takzhe utverzhdal, chto eshche
saltanskie morehody neodnokratno nablyudali pyl'nye stada turov,
vytaptyvavshih tuchnye pastbishcha, a Vtoraya Gvidonskaya ekspediciya podrobnejshe
opisala takih ptic, kak grifony i feniksy, kotoryh, uvy, s teh por bol'she
nikto ne videl.
Vernuvshis' iz etih dikih mest my napravilis' avtobusom po territorii
grandioznogo Soyuza Svetskih Respublik, nyryali po sopkam, naslazhdalis'
otkrytymi sledami civilizacii, mahinami elektrostancij, razbegayushchimisya
oporami L|P i vidami priblizhayushchihsya neboskrebov S'yupe-F'yuche. Pravda, v tot
den' palilo neshchadnoe solnce, a u okna kak raz sidel ya (kak istinnyj
dzhentl'men, ya usazhival |olu na luchshee iz dvuh mest, poetomu my inogda
menyalis' kreslami), i ot togo mne sil'no napeklo golovu, poetomu vse
prelesti cvetushchej nacii vosprinimalis' s velichajshim trudom. Odno i zapomnil,
chto zaezzhali na kosmodrom, da proehalis' po glavnomu prospektu goroda, gde
chto ni zdanie, to kommercheskij bank, fondovaya birzha ili ofis kakoj-nibud'
korporacii.
Nu i eshche my prokatilis' po Ujskoj doline, lezhashchej mezhdu dvumya polosami
hrebtov Verhnego i Nizhnego Kargaza, zatem prodolzhitel'nym riskovannym
serpantinom podnyalis' do Sed'monebesnogo perevala, otkuda obozreli kak na
raskrytoj ladoni vse zabelennye vershiny pyatitysyachnikov, podivilis' na
svergayushchijsya s devyanostometrovoj vysoty vodopad Kovarnoj Molodosti, obozreli
gryaznyj, pritaivshijsya do vremeni, Barskij Podol - lednik s shirinoj do 6-ti
kilometrov i dlinoj okolo 15-ti. Snizu ot nego shchetinilis' polosy povalennyh
derev'ev, slovno tam obitala sama smert'. Oblakov v tot den' pochti ne bylo,
no Vysokij Duh - vysochajshaya vershina Verhnego Kargaza vse ravno byl pokryt
yadovito-hmurymi vertikal'no-sloenymi tuchami, tak chto legendarnoj makushki ego
my tak i ne uvideli.
Takim zhe opasnym, i vosprinimaemym s takoj neobychnoj smes'yu vostorga i
straha odnovremenno, chto nepremenno hotelos' est', serpantinom avtobus
bodren'ko spustilsya po tu storonu perevala, chto uzhe prinadlezhala
Skolopenterre, peremahnul po visyachemu mostu cherez SHustr i uzhe sovsem bez
ostanovok pomchalsya v Zolotodali - stolicu Skolopenterry.
|lektrichka dokatilas' do tupika i s gluhim shipeniem, budto vzdyhaya
ustalo, ostanovilas'. YA shvatil chemodan i pospeshil vtisnut'sya v tolpu lyudej,
vyhodyashchih iz vagona. YA hot' i ne toropilsya, odnako zh vremya ne stoyalo, a mne
eshche nadlezhalo ustroit'sya. V proshlyj raz ya zahodil v gorod s kosmodroma, a
teper' s zheleznodorozhnogo vokzala, tak chto snova ne znal dorogi. Nekotorye s
trevogoj oglyadyvalis' na menya, ya eto zametil, no ne znal pochemu. No v lyubom
sluchae chuvstvoval sebya preparshivo s nebol'shoj dolej schast'ya, sovsem kak
vozvrashchayushchijsya bludnyj syn.
Na uglu ulic Podsolnechnaya polyana i Vtoroj Parallel'noj vdrug vzor moj
porazilo odno neobychajnoe zdanie, ne znayu, bylo li ono kakogo stilya, no
arhitektura ego priostanavlivala dyhanie lyubogo prohozhego. Alyapovatoe,
pohodilo ono na uvelichennyj v razmerah kamen'... net, ne peredat' slovami
sam duh ego, carivshij v kazhdoj linii. Uzh naskol'ko ya byl nepod®emen na
novoe, a tut dazhe celyh dva raza oboshel ego krugom, i, uzh zakanchivaya
zavorozhennyj osmotr tvoreniya Korolevskogo arhitektora Buksedusa, kak bylo
ukazano na tablichke, u vhodnoj dveri razglyadel plakat, glasivshij chto zdes'
vremenno raspolagaetsya Korolevskij Otovarivatel'nyj Magazin.
Nemalo udivivshis' strannosti ob®yavleniya, v tom smysle, chto eto zdanie
mozhet funkcionirovat' v kachestve magazina, ya smelo potyanul bronzovuyu ruchku
dveri i shagnul v ogromnejshee po razmeram s vysochennym potolkom pomeshchenie.
A luchshe ya vot tak opishu ego. Zal byl do golovokruzheniya ogromen. Pod
potolkom svisali pod stat' proporciyam ogromnye lyustry (nastol'ko gromozdkie,
chto neyasno bylo kak vyderzhivayut perekrytiya ih ves) - no krasivye
izumitel'no, takoj krasoty lyustry byvayut razve v bogatyh starinnyh
filarmoniyah. Steny zala vyglyadeli podozritel'no pustynnymi, glaz tak i
treboval mnogochislennye bra, gipsovuyu lepku, a eshche luchshe balkony. No etogo
ne bylo, tak chto vzor nekotoroe vremya prebyval v svobodnom padenii. U samogo
pola on vdrug natykalsya na mudrenye prilavki s tovarami i prodavshchicami.
Kogda on sdelalsya pochti osmyslennym posle perezhitogo uzhasa padeniya i smog
razlichat' predmety, ya uvidel dlinnuyu bezobraznuyu peregorodku s polkami, gde
na treh urovnyah stoyali odni tol'ko vedra. Oranzhevye plastmassovye vedra dazhe
povernuty byli odnoj i toj zhe storonoj, na kotoroj byl vyplavlen risunok
cvetochka. YA podoshel i potrogal vedro, poderzhal za ruchku - net, neudobnoe. I
nekrasivoe. I eshche neizvestno, mozhet byt' himicheski vrednoe.
- CHto vy tam bez sprosu trogaete! - prigrozil golos.
Oglyanuvshis', ya uvidel krupnuyu prodavshchicu shtuchnogo otdela, kotoraya,
uperev ruki v boka, vozvyshalas' nad kassovym apparatom.
- Razve nel'zya... osmatrivat'... potencial'nomu pokupatelyu tovar? -
nesmelo predpolozhil ya i na vsyakij sluchaj postavil vedro na mesto.
- Vpervye vizhu takogo pokupatelya, - prodolzhala ona zhelchno puchit' na
menya glaza.
- Ne huzhe tovara, - ogryznulsya ya, no ona momental'no zatknula:
- Dorasti do nego, - i ya bol'she ne reshalsya raskryt' rot.
- Nu? - grozno sprosila ona. YA posmotrel na svoyu odezhdu - mozhet gde
volosinka ili zhirnoe pyatno, ili chego ona privyazalas', pravda. I togda ya,
gordo raspryamiv plechi, ne uroniv ostal'nogo dostoinstva, pereshel v sosednij,
produktovyj otdel.
Zdes' prodavec byla sovsem moloden'kaya i zamuchenno ulybalas' ocheredi v
tri cheloveka.
- Dajte mne vobly shtuk shest', - komandoval pokupatel'. - Net, etu
uberite. Von, von,potolshche dajte... da von zhe... dal'she... dal'she... Da, eta.
Aga. Teper' konserv banki tri... Kakih? A kakie vkusnee?.. Kak eto - ne
znaete! Ty dolzhna vse doskonal'no znat' o svoem tovare.
- Muzhchina, chto vy kanitelites'? - pointeresovalsya poslednij iz ocheredi.
- A ya otstoyal ochered' i imeyu pravO! A vy, grazhdanin, zatknites'
pozhalujsta, otstoi s moe!
YA proshelsya vdol' vitriny, ne zaderzhivaya vzglyada nigde. Zametiv kraem
glaza, chto skandal'nyj pokupatel' ushel i teper' podoshla ochered' smeshlivogo
na lico, snova priblizilsya k lyudyam.
Smeshlivyj rastyanul ulybku do ushej. Szhal guby. Snova ulybnulsya, teper'
simpatichno.
- Pochem u vas funt liha? - liho sprosil on.
- Skol'ko vam vzvesit'? - mashinal'no sprosila devchushka, potom
spohvatilas':- A, izvinite, poka net.
- CHego net?
- Ne zavozili eshche... nu togo, chto vam nado. Dnem kontejner prishel, eshche
razgruzhayut - mozhet togda postupit?
- CHto postupit?
- V prodazhu.
- Stranno, - udivilsya smeshlivyj. On uzhe ne shutil.
- A mozhet kusochek grudinki? Liver isklyuchitel'no svezhij, - predlagala
prodavec.
Smeshlivyj eshche bol'she smeshalsya.
- |to... vzves'te mne korobok spichek, net, dazhe dva... T'fu, chto ya
govoryu. Ne pravda li, pogoda segodnya.
- Pogoda kak pogoda, - gnusno skazal stoyashchij za nim. - Pozhivee nel'zya?
Smeshlivyj tem vremenem vpolne opravilsya.
- Bud'te lyubezny, devushka, mne kotoraya krasnaya pachku listovogo chaya, u
kotorogo ya vizhu cennik, no ne vizhu chto na nem napisano. V vash paketik.
Spasibo. I eshche... Lomtik syra gramm na trista dvadcat' pyat'... Aga. Mersi,
gud baj.
Smeshlivyj shvatil paket i pospeshil na vyhod, a ya zasemenil vnachale
sledom, a potom svernul v sleduyushchij, knizhnyj otdel.
V knizhnom otdele carilo bezobrazie. Ezhenedel'no postupali desyatki novyh
naimenovanij, tak chto prodavcy ne tol'ko ne chitali vseh knig, a edva
uspevali znakomit'sya s annotaciyami kotorye chasto ne sootvetstvovali
smyslovomu soderzhaniyu knigi, a znachit mnogie knigi byli razlozheny na polkah
bezo vsyakoj sortirovki. Oblozhki byli odna drugoj krashe, no i risunki nikak
ne sootnosilis' s soderzhaniem knig, a nazvaniya, za redchajshim isklyucheniem,
prakticheski ni o chem ne govorili. I sredi etoj pestroty menya vdrug porazila
odna knizhechka v beloj oblozhke s zolotym obodkom. YA vzyal ee mehanicheski, samo
soboj raskrylos' oglavlenie i v glaza brosilas' celaya pleyada znakomyh mne
imen, pervymi sredi kotoryh stoyali Koroleva Tat'yana, princ Nishtyak,
|dmont-YUrij YAkovlevich Govoruhin i Vasilij Pamfnutievich Zaodno.
CHto-to mne podskazalo kupit' etu knigu i ya ee kupil. Mozhet ottogo, chto
neotvratimo podkradyvalsya vecher, dal'nejshij osmotr magazina mne pokazalsya
naprasnym i ya vyshel na ulicu. Po vyhode ya perehvatil chemodan levoj rukoj, v
pravuyu vzyal raskrytuyu knigu i, edva idya i edva sledya za dorogoj, stal
chitat'.
Tat'yana, koroleva Tarantlandii
Bylica pro zrelogo Byurokrata
ZHil da byl na belom svete mudryj pochtennyj Byurokrat. To est' on byl
rassuditel'nym i vysokoobrazovannym v molodosti, za chto ego, sobstvenno, i
utverdili na takuyu vysokuyu dolzhnost', no kakih on so vremenem stal kachestv
my ne znaem i eto-to i hotim vyyasnit' nashim rasskazom.
Kak i pochti vsyakij, nash Byurokrat imeet prilichnyj lichnyj kabinet v odnom
ves'ma i ves'ma preuspevayushchem zavedenii skoree obshchestvennogo haraktera. V
kabinete kozhanye kresla i dubovyj stol s pis'mennymi prinadlezhnostyami firmy,
cenimoj stol' zhe vysoko, kak v svoe vremya Parker ili Waterman.
I vot, esli my zahoteli vyyasnit', ne ustarel li Byurokrat dlya svoej,
zametim kstati, ochen' otvetstvennoj dolzhnosti, to polezno budet podsmotret'
s kakim userdiem i masterstvom on vypolnyaet poruchennuyu rabotu. Itak,
fiksiruem tol'ko fakty, otsekaya kommentarii.
* Rannee utro. V kabinete nikogo, v priemnoj pervyj posetitel'.
* Polozhennyj chas. V kabinete pusto, v priemnoj srednih let sekretarsha
Byurokrata i dvoe posetitelej.
* Spustya dvadcat' minut. V okno slyshen hlopok prikryvaemoj dvercy
avtomobilya i eshche cherez minutu v kabinet vhodit Byurokrat. Pervyj posetitel'
poryvaetsya vstat', no ego ostanavlivayut.
- Vas vyzovut.
* Kabinet. Byurokrat stavit portfel' na pol, sladko potyagivaetsya,
saditsya i nespesha dostaet iz stola papki. Smotrit na chasy. Snimaet verhnyuyu
iz stopki papku, listaet i v neskol'kih mestah vchityvaetsya. Potom, ostaviv
delo raskrytym, nazhimaet knopku vyzova.
Pervyj posetitel' vhodit i s natiskom leoparda brosaetsya k stolu.
- Oleg Semenych! Ne hotyat mirit'sya, hot' ty lopni. Kolpaduki uveryayut,
chto syadut za stol peregovorov isklyuchitel'no v sluchae, esli my (tret'ya
storona!) im predostavim uzhasayushchie kredity na vosstanovlenie ekonomiki, a...
- Kakaya summa?
- Desyat' milliardov!!
- Gm. Kruto.
- Vot-vot! A buburlyakam vse-ravno, lish' by territoriya za nimi - i
pis'mennye zavereniya prisylayut, a vtihomolku pushche prezhnego voyuyut, hotyat s
bol'shim baryshem ostat'sya.
Byurokrat molchit.
- Odni hitrye, drugie upryamye... Oleg Semenych! Spasajte svoego slugu -
za glotku berut. CHetvertaya storona na grani beshenstva.
Byurokrat molchit, medlenno perelistyvaet delo, potom s vidimym usiliem
proiznosit:
- Buburlyaki zahvatili punkt "iks-7"?
- V tom-to i delo, chto net!
- Vot chto, - govorit Byurokrat posle dolgoj zadumchivosti. - Podozhdem eshche
nedelyu...
- Kak! - gnevno vskrikivaet posetitel'. - |to konec!
Byurokrat hochet skazat', no ego perebivayut.
- A ya tak nadeyalsya! Neuzheli vy menya morochili eti dva goda? Da-da-da,
teper' ya vse otlichno ponimayu, vy tyanuli rezinu, a ya vse eto vremya ostavalsya
v durakah!
Posetitel' reshitel'no vstaet i idet von.
- Zavtra zhe beru na sebya vse polnomochiya!
- Poslushajte, - nakonec vstavlyaet Byurokrat, - vot-vot dolzhen nastupit'
moment ravnovesiya, a vmeshat'sya imenno teper' ravnosil'no vernomu proigryshu.
Posetitel' vysokomerno oborachivaetsya.
- |ti samye slova ya slyshu tretij god! - i vyhodit, hlopaya dver'yu.
Byurokrat obhvatyvaet golovu rukami i sidit. Dolgo sidit. Vtoroj
posetitel' vse zhdet, nakonec ne vyderzhivaet i siloj vryvaetsya v kabinet.
- Mne tol'ko ottisnut' pechat', a ya vse utro dozhidayus'!
- CHto ugodno?
- Ponedel'nik nachinaetsya v subbotu!
- |to vy ko mne v proshlom mesyace zahodili? Ne podpishu, dazhe pechat'
dostavat' ne stanu.
- No pochemu! Ah ty, gospodi, i zdes' net pravdy.
- Do vas, - otvechaet nash Byurokrat, - prihodili desyatki umnikov s
podobnymi ideyami. Pochemu vam ohota shturmovat' prirodu, a ne idti s nej na
ravnyh? Lyudyam prosto neobhodim otdyh! Kak bez otdyha? Pri etom social'nye
garantii... Ravnomernoe raspredelenie usilij... Postupatel'noe dvizhenie...
Obshchestvennoe spokojstvie...
- Ah! - v serdcah vskrikivaet posetitel' i, chut' ne placha, stremitel'no
pokidaet kabinet.
- YA ne protiv novogo, - vdogonku krichit Byurokrat, no dver' uzhe zakryta.
Togda on ochen' tiho govorit: - Ne protiv, no tol'ko v tom sluchae, esli ono
razumno i napered produmano do tret'ih posledstvij.
V ogorchenii ot dvuh neudach za den' on padaet korpusom na stoleshnicu
pryamo na listy raskrytogo dela i nenarokom zadevaet loktem knopku vyzova,
chego on, po-vidimomu, ne zhelal. On tut zhe raspryamlyaetsya.
Tretij posetitel' vhodit myagko, ostorozhno ozirayas' po storonam.
- YA iz Akademnauchobshchestva, - nudnym myatym golosom nachinaet on. - Po
vesne my posadili na odnoj delyanke dva sorta lyustranad, a chtoby kak-to
razlichat', polozhili palku mezhdu nimi. |to byli opytnye, no ochen'
perspektivnye sorta. A potom my ubiralis' v oranzheree i kuda-to shemku s
nazvaniyami zateryali. Nu a kto uzh pripomnit, kak tam nazyvalis' eti rasteniya,
kogda ih eshche u nas sotnya... No ochen' perspektivnye! A deti, prokazniki,
begali i palku kuda-to utashchili - i moj balbes navernyaka s nimi, vechno
chto-nibud' uchudyat. Tak teper' my v razdum'i, schitat' li ih dvumya sortami ili
odnim? Ili povydergat' i vycherknut' iz plana? Ili dat' novye nazvaniya, no
togda oni ne budut takimi perspektivnymi kak te. A mozhet...
------------------
Prochitav rasskaz, ya zakryl knizhku i zadumalsya. Potom glyanul vyhodnye
dannye. Melkim shriftom bylo napisano, chto kniga otpechatana izdatel'stvom IPI
i ya pripomnil, chto "IPI" yavlyalos' abbreviaturoj Instituta Probnoj Istorii
pri ANO, odnako eto ni o chem ne govorilo.
- Pozvol'te, - vdrug vzyali menya pod pravuyu ruku.
- Sekundochku, - obhvatili levyj lokot' i poveli.
YA shvatil volyu v kulak.
- Kakie osnovaniya? Pred®yavite order! YA mogu vstretit'sya so svoim
advokatom?
Pravyj podmignul levomu, a levyj podmignul pravomu, no menya ne
otpustili, a poveli temneyushchimi dvorami.
- CHto za narusheniya svobod! - voskliknul ya.
Levyj podmignul pravomu, a pravyj levomu i oba prodolzhali hranit'
molchanie. Spustya nekotoroe vremya menya vtolknuli v chernyj proem, gde ya,
skativshis' po skripyashchim derevyannym stupen'kam, ochutilsya v gluhom podval'nom
pomeshchenii, i spinoj oshchushchaya ego krohotnye razmery.
- ZHozha, a gde klyuch, - razdalsya golos.
- U menya.
Tut zhe razdalsya melodichnyj udar kolokol'chika i peredo mnoj rastvorilas'
dver' vmeste s sekciej polok pod konservirovannymi ovoshchami i zalitaya
oslepitel'nym svetom, yavilas' samo sovershenstvo, chto ya dazhe zazhmurilsya
popervonachalu.
- Milosti prosim, Feodosij Nikanorovich, - propela sovershenstvo Koroleva
Tat'yana. - YA znala chto vy Ishchushchij, a znachit kogda-nibud' pridete k nam.
Ona vzyala menya za pal'cy i vvela v svetluyu uyutnuyu i dazhe bogato
otdelannuyu zalu, nesmotrya na to, chto soderzhalas' ona, po vsemu vidimo,
tajno, v podpol'e starogo doma. Vdol' sten komnaty na menya zhadno smotreli
par desyat' lyubopytno goryashchih glaz.
- O, eti smeshnye ZHozha i Zyuzya! Verno oni vam nichego ne ob®yasnili, oni
takie zastenchivye. Kogda oni imeyut chto skazat' i ne znayut s kakim velichiem
obratit'sya, oni molchat. Pravda?
- A ya migal ZHozhe, - skazal Zyuzya, - chtoby on pervyj.
- A ya Zyuze migal.
- |to tochno, oni peremigivalis' mezhdu soboj, - podtverdil ya. - No
teper'-to ob®yasnite kuda ya popal!
Obvedya glazami zalu, ya zametil Vasyu Zaodno i kivnul emu kak staromu
priyatelyu.
- Vy pomnite nashu predydushchuyu vstrechu? - lukavo sprosila Koroleva
Tat'yana.
- O! - pokachal golovoyu ya. - Voshishchenie, v kotorom ya prebyval ot Vashego
velikolepiya!.. Podozhdite, kazhetsya pripominayu... Kruzhok Istiny!
- V Poslednej...
- Instancii!
Kak tol'ko ya proiznes poslednee slovo, tochno onemenie vocarilos' sredi
nas, ya videl zastyvshie ulybki, rasshirennye glaza, a Koroleva vdrug
zasheptala:
- Tss! S etogo momenta ya zapreshchayu vam govorit' komu by to ni bylo i gde
by to ni bylo nazvanie nashego Kruzhka. S etogo momenta vy - odin iz nas i
vysokim duhom poiska celi bytiya prizvany hranit' tajnu. YA skazala.
- Mozhno zadat' vopros? - molvil ya. - Ne somnevayus', chto vse eto ne
teatral'noe predstavlenie i ne rozygrysh, a togda pochemu nikogda ne
interesuyutsya moim mneniem?
- Postojte! - (zdes' govorila, pohozhe, odna Koroleva). - Vy, chto li,
protiv bratstva?!
- Ne ponyali menya! Interesnyh lyudej ya ne churayus', no...
- ...No? Feodosij Nikanorovich! Izvinyaemsya, esli chto vyshlo ne po kanonam
VASHIH obshchestvennyh norm, no ved' my ZARANEE znali vashe mnenie. Tol'ko proshu
ne sprashivat' kakim obrazom.
- Mozhet hvatit nyuni raspuskat'? - serdito otozvalsya neprimetnyj
chelovek, stoyavshij na fone visevshego na stene raspisnogo kovra. - On zhe
pritvoryaetsya, a davno vse ponyal. - |tot chelovek byl do togo neprimeten, chto
esli by ne ego edinstvennaya cherta serditost', to ya by i govoryashchego ego ne
zametil. Tomu sposobstvovala i pestraya rubashka pod cvet kovra. - Fedya, ty
sadis'! Nam tut Pel do tebya soobshchenie nachal zachityvat'.
- Konechno, prodolzhajte zasedanie! - voskliknul ya.
Na divanchike potesnilis' i ya plyuhnulsya v seredinu, po sosedstvu s
Vasiliem. Zashevelilsya skromnejshij na vid iz starichkov.
- Pozhaluj udobnee budet snachala. Tol'ko soobshchenie - eto gromko skazano,
skoree mysli vsluh. Kogda ya dumal nad postavlennoj v proshlyj raz problemoj
proizrastaniya chelovecheskoj signal'noj sistemy iz fantazerstva, mysl' moya
fluktuirovala...kha-kha...
Starichok poperhal v raskrytuyu rukopis'.
- ...v takuyu oblast'... CHto takoe znaniya? Znaniya ved' ochen' vazhnaya veshch'
dlya bytiya cheloveka i oni zaklyucheny v bol'shinstve svoem v vide zapisannogo
slova. V mire zapisano znanij bol'she, chem znayut vmeste vzyatye lyudi, potomu
chto chelovek mozhet zapisat' mysl' i cherez nekotoroe vremya zabyt' (zdes' my
govorim ne o potencial'nom, a ob aktivnom znanii), a takzhe potomu chto
napisannoe slovo zhivet dol'she avtora, a on mog znat' chto-to, chego ne znayut
drugie lyudi.
A teper' posmotrite chto tvoritsya s knigami. Dopustim, kakogo-to
cheloveka volnuet neznachitel'naya problema, pri razreshenii kotoroj on oshchutil
nehvatku informacii. CHelovek idet v biblioteku i vdrug obnaruzhivaet, chto
zavalen knigami priblizitel'no po ego tematike. Togda:
1) net knigi imenno-imenno toj temy, kotoraya nuzhna, no zato:
2) knig po sosedstvuyushchim oblastyam znanij - gory;
3) a potom on ponimaet, chto i nuzhnyh emu knig - celoe more, potok
avtorov i nazvanij, chto dazhe peresmotret' ih vse ne hvatit dnya, a ne to,
chtoby vybrat' neobhodimuyu informaciyu. V kazhdoj knige est' hotya by po strochke
chego-to novogo, no osnovnaya chast' informacii - povtor ili slovobludie.
CHelovek vmesto podlinnika inoj raz izuchaet kommentarii kommentariev
podlinnika - eto li ne uzhas? A teper', druz'ya, pojmite, chto skazannoe
kasaetsya ne tol'ko znanij, no i: iskusstva, obrazovaniya, pressy, istorii i
t.d. i t.d. ...
Na etom, CHitatel', ya mozhet byt' i zakonchil by ocherednuyu glavu svoego
povestvovaniya, esli by Vasya Zaodno vdrug ne otvel menya v storonku i ne
vruchil chernovika svoej rukopisi.
- Ne hotite posmotret'? - s hitrinkoj v golose sprosil on.
YA vzyal rukopis' v ruki i na pervoj stranice prochital:
CHelovek = ZHivotnoe + Razum
¦ ¦
(hochet zhit') (hochet zhit' v lyubvi)
¦ ¦
(vneshnij mir chuzhd) (vneshnij mir interesen)
Put' k lyubvi = "Poisk" (filosofiya, nauki) + "Postroenie" (religiya,
popolnenie kul'turofonda) + "Dvizhenie" (progress, uluchshenie obshchestvennyh
otnoshenij).
(NECHTO POSLE CHELOVEKA) = ZHivotnoe + Razum + ?
- Vasilij Pamfnutievich, - tiho sprosil ya, - kakova istinnaya cel'
Kruzhka?
- Bor'ba protiv zastyvaniya, - tiho otvetil on. - A to lyudi prihodyat k
lyubvi i prebyvayut v lyubvi i zastyvayut v lyubvi.
Glava vos'maya i poslednyaya
YA zabolel.
Mozhet ya i akklimatizirovalsya, no na vremya, a dolgo zhit' mne zdes'
nel'zya. I voobshche, vsegda nado vozvrashchat'sya domoj vovremya.
No postig premudrost' etu ya tol'ko teper', kogda zabolel - i ne to
chtoby zabolel, no vo vsyakom sluchae absolyutno zdorovym sebya ne chuvstvoval.
Est' ne hotelos', po telu razlilas' suhaya len' i vse utro prolezhal odetym na
zapravlennoj posteli. Gde-to v rajone obeda vpal v neglubokuyu dremu i tut to
li snovidenie priklyuchilos', to li iz-za peregorodki s sosednim nomerom
poslyshalas' yasno razlichimaya chelovecheskaya rech'. Govorili dvoe.
- He-he. CHto teper' skazhesh'?
- Sam znaesh'. |ksperiment okonchen.
- Davaj eshche raz podcherknem ego rezul'taty, chtoby osoznat' i ulozhit' ih
v pamyati.
- Pervoe i osnovnoe - ispytaniya on ne vyderzhal.
- Kak! A razve... A ya dumal...
- Stop! Ty sudish' po pervonachal'no razrabotannomu planu. Sejchas-to ya
uzhe mogu tebe rasskazat', chto plan byl izmenen i znali o novom plane vsego
chetyre cheloveka. K koncu nedeli zavershitsya povtornaya obrabotka informacii i
Maslim posvyatit tebya vo vse detali provedennoj operacii. Uveryayu, materiala
dlya tvoej dissertacii budet predostatochno!
- Oh, eshche s Korolem ob®yasnyat'sya!
- Maslim vse uladit. A slepok pacienta otpravim v muzej Instituta.
- A skazhi zhe, neprosto bylo vse razrabotat' i tehnicheski ispolnit' za
korotkoe vremya.
- Aga. Znaesh', ya chto sejchas podumal. Veshch', proizvedennaya chelovekom
budet sovershenna, kogda proizvodivshij ee byl schastliv. Ili ne tak?..
YA s zapozdaniem podumal, chto mogli razgovarivat' o... i otkryl glaza.
Beseda srazu prervalas'. Vse-taki mozhet vo sne? - s nadezhdoj podumal ya.
Za stenoj vdrug buhnulo. Razdalas' drob' tysyach melkih oskolkov - chto-to
vrode togo, chto upalo polsteny ili, po krajnej mere, otvalilsya bol'shoj kusok
shtukaturki. Posle nekotorogo zatish'ya iz-za steny s sosednim nomerom, otkuda,
ya dumal bylo, slyshalas' mne beseda, doneslis' bubnyashchie golosa, topot nog,
oshchushchaemyj vsem telom, potom tam, chto li, stali pinat' pustye kartonnye
korobki, provolochili, skripya po polu zheleznymi kolesikami, tyazhelennuyu
krovat', a naposledok v dva skrebka stali elozit' stenu, s zhutchajshim skripom
sdiraya s nee starye oboi.
"Remont, navernoe", - podumal ya.
Tut v dver' komnaty gromko protarabanili.
- Privetstvuyu vas! - bodro pozdorovalsya princ Nishtyak. - Nebos'
stroiteli meshayut?
- Oh, da!.. Malost'.
- |to cherti iz kooperativa "Nerukotvor", vse eksperimentiruyut. A
pomnish' na moi opyty ochered' zapisyvalas'? Tak iz pervyh soroka mest oni
dvadcat' pyat' zabili.
- I chto?
- Sam fakt lyubopyten.
- No my zaboltalis'. Fedya, ya zh zashel tebya k Korolyu na priem priglasit'.
- Sejchas?
- Aga.
YA vskochil s krovati i hotel kivnut' chto vsegda gotov, no edva smog eto
sdelat'. U kazhdogo svoi bolezni, kotorye proyavlyayutsya v svoe vremya. Kak mog ya
skryl boleznennoe sostoyanie ot Nishtyaka gniloj ulybkoj, a on po rasseyannosti
geniya nichego ne zametil.
A v tronnom zale uzhe sobiralsya vysshij svet i hotya Korolya eshche ne bylo,
vse derzhalis' torzhestvenno, ot predydushchej skovannosti ne ostalos' i sleda.
To li meropriyatie bylo drugoe.
- Druzhishche! - voskliknul mne byvshij tut zhe pan Govoruhin. - Skol'ko let
i zim!
- Ty chego ne prishel vchera na Vstrechu? - serdito sprosil ego princ.
- A mne lencavo!
- CHto-chto?
- Lencavo. Ot slova len' - lenivo, lenca - ...
- A ty russkij yazyk?
- V sovershenstve!
Tut my razom obernulis'. K nam priblizhalsya bezrazmernyj Degustator
Porfirij i ya uvidel, chto za ego tolstopuzoj predstavitel'nost'yu pryachetsya
bolezn' i mne ego stalo zhalko.
- O, vy uzhe ne rugaetes' promezh soboyu, navernoe kompromat nashli, -
pozdorovalsya on.
- CHto?
- YA chto-to ne tak skazal? Kompromiss.
- Kompromat.
- Mm, - on zadumchivo pozheval gubami. - Net, ya ne mog tak skazat'. Vse
pravil'no.
On otoshel i stal obizhenno peretekat' ot steny k stene Tronnogo zala. Ne
uspeli my prodolzhit' prervannyj razgovor, kak zaoral trubnym golosom
glashataj:
- Ego Velichestvo Korol' Ruslan Pervyj. Ee Velichestvo Koroleva Tat'yana.
Zabarabanili barabany. Dirizher, ves'ma pohodyashchij na Figaro, vzbezhal na
podium, gde yutilsya orkestrik, vstal v pozu zhuka-bogomola pered samym nosom
dombry i vdrug tknul palochkoj v storonu udarnyh. Vocarila neobychajnaya
tishina. I vse uslyshali donosyashchijsya iz koridora koketlivyj cokotok kablukov i
sharkan'e tapochek o parket, dirizher povernul tuda golovu, my vsled za nim i v
pik vseobshchego napryazheniya uvideli:
Korol' otdernul shtorinu i vvel pod ruku Korolevu.
- Zdrasti, - skromno pozdorovalsya on i tut gryanul orkestr. Vse
smeshalos' v iskusnom shume - i al'ty i kontrabas.
Korol' kaprizno zamahal rukami.
- Nu hvatit, hvatit... ceremonit'sya. Tiho. Schitajte vecher podvedeniya
itogov nachavshimsya. CHto shepchet nebo, zvezdochet?
Pridvornyj Astrolog sdelal shag vpered.
- Vashe Velichestvo, razve nebo mozhet pomeshat' tomu, chto vy sami reshite?
Korol' sverknul ochami, on chego-to drugogo ozhidal ot Astrologa, a teper'
bez podskazki okazalsya bespomoshchen. On zayulil na trone i - skoree k Koroleve.
- Dushechka, ya zabyl chto dal'she nado.
Tat'yana shepnula emu.
- Ne pomnyu... Ah, da, nu kak ya zabyl, menya zhe prosili. Dushechka, ty moj
genij! CHto by ya bez tebya delal.
Korol' polez lobyzat'sya.
- Milyj, nu zdes' zhe narod.
- Kakoj narod? Ah, etot samyj!
On vypyatil grud' kolesom, povel glazami po tolpe i vdrug ostanovil vzor
na mne.
- Feodos Nikanorych, na minutku mozhno pobespokoit'?
YA vyshel iz pritihshej tolpy i poplelsya k tronu, no ne uspel eshche dojti,
kak Korol' sorvalsya s mesta, podskochil i stal goryacho, dvumya rukami tryasti i
zhat' moyu ruku.
- Prosti menya, sam znaesh', blagorodnoe serdce vse prostit. Skleroz,
sterva, zamuchil - dumaesh' legko godami na etom stule sidet'! Net, ty dumaesh'
legko? A ty molodchaga, Nikanorych, ne zrya ya v tebya veril.
YA znal, chto on ne tak iskrenen, kakim hotel kazat'sya i vse ego slova
propuskal mimo ushej. Da i golova zabolela. Nakonec, on vydohsya i, pyatyas',
vnov' vodruzilsya na tron.
- Gospodin Feodosij, moj suprug prinosit shchedrye korolevskie izvineniya
za tu nechestnost', s kotoroj my postupali po otnosheniyu k vam, - chut' chetche
vyrazilas' Koroleva Tat'yana.
YA podoshel i poceloval nosok ee nezhnoj tufli v znak primireniya, a ona ne
podala i vidu, chto znaet obo mne bol'she, chem znaet Korol'. Posle etogo ya
ushel v tolpu.
Kak im tyazhelo, bozhe. YA tol'ko raz v god byvayu na vidu mnogih lyudej, a
oni ezhednevno. No i kak oni naslazhdayutsya vnimaniem k sebe. Privlech' k sebe
vnimanie - nemalo; uderzhat' - mnogo. Byt' raskrytym, razdetym pered drugimi
- kakoe schast'e! A ya po-prezhnemu stoyu v tolpe, beden i bolen.
O, kak strastno zahotelos' domoj!
YA pogruzilsya v mechtaniya i pochti propustil vse eti nagrazhdeniya pochetnymi
gramotami, premiyami i pamyatnymi zolotymi krestami. Osobenno hvalili brigadu
"Nerukotvora". Im vruchili Glavnyj Tvorcheskij Orden i Perehodyashchee Znamya
Udarnikov Truda, oni byli na grebne volny slavy, hvalit' ih bylo modno, v
chest' nih ustroili salyut.
I vdrug grom-molniya, nebo razverzlos' nadvoe, iz glubin kosmosa
vynyrnul ognennyj shkval i donessya do okon Korolevskogo Dvorca. Stekla
zadrozhali. Vse byli v shoke, Korol' s pyatkami zabralsya na svoe sidenie, a v
zal vbegaet Pol' Dureman.
- Feodosushka, - krichit, - skoree, skoree! Tebya srochno vyzyvaet
Pravitel'stvo Zemli!
---------------------------
YA sladko potyanulsya, kostochki hrustnuli. Kto ya? Gde ya? Prisnilos' li mne
vse eto? Ili ya komu-to prisnilsya? Bozhe, uznat' by.
K o n e c
1993, 1996 gg.
Last-modified: Thu, 22 Jun 2000 18:26:35 GMT