Ocenite etot tekst:

Pohod po Iovskim ozeram i protokam

(r. Kamennaya - oz. Tovand - oz. Tolvand - oz. Oriyarvi - oz. Viziyarvi - oz. Iovskoe - Zarechensk)

26 Iyulya - 12 Avgusta 1996

Sostav - dve bajdarki Tajmen'-2:
(Anatolij Petrukovich / Ryb'eva Mariya) (apetruko@iki.rssi.ru)
(Makarov Sergej / Makarova Mariya)

Marshrut vybrali po karte (po listam komplekta Severnaya Kareliya 1:200000) podal'she ot obychnyh mest. Opisanij v turklube ne nashli.

Otskanirovannaya karta s oboznacheniem stoyanok i marshruta (umen'shennye listy masshtaba 1:200000):
List 1 (300KBajt)
List 2 (85KBajt)

Poluchilos' tak:

  1. Zaezd v Kandalakshu, zabroska do reki Kamennaya (po doroge na Alakkurti)
  2. Po r. Kamennaya do oz. Tovand (10 km)
  3. Po oz. Tovand na yug, zatem po protoke s perepadom vysot 42 m v oz. Tolvand (Iovskoe vdhr.) (10 km)
  4. Po oz. Tolvand na zapad pochti do konca, tam na yug v protoku v oz. Oriyarvi s perepadom 16 m (30 km)
  5. Po oz. Oriyarvi progulka na vostok do konca i obratno, zatem na yug po protoke s perepadom 8 m v oz. Viziyarvi (Iovskoe vdhr.) (vsego 30-35 km)
  6. Po oz. Viziyarvi na zapad i po protoke bez perepada na yug v v Tumchaozero i Sushozero (Iovskoe vdhr.) (15 km)
  7. Po Iovskomu vdhr. na vostok do Zarechenska (35-40 km)

Dalee v tekste:

Pogoda i priroda

V obshchem, teplo i suho. V summe byla tol'ko para dnej pod peremennym dozhdem. Odevalis' po vkusu: YA ves' pohod proplaval v plavkah i majke, inogda v vetrovke. Na prosmotrah komary zamuchili :-). Sergej - v dzhinsah, shtormovke i bolotnikah.

Mnogo gribov (ot tropinok ne othodili). YAgod (chernika, brusnika, moroshka) bylo malo, govorili, chto neudachnyj god. Rybka lovilas' peremenno: forel' pod porogami, okun'ki s linyami na ozerah. Komarov bylo mnogo, no na veterke normal'no.

Stoyanok v storone ot tornogo puti Verman, Tumcha - Zarechensk prakticheski net. Tri raza stanovilis' na svezhem meste. Poverhnost' - kamni i moh, najti rovnoe mesto voobshche problematichno. Drov bylo vezde dostatochno krome stoyanki nomer 2, gde ponadobilsya ne tol'ko topor, no i dvuruchka.

Mesta pohozhi na pogibshuyu civilizaciyu - mnogo horoshih gruntovyh dorog, zheleznaya doroga, mosty, broshennye kar'ery, lesorazrabotki i prakticheski ni odnogo cheloveka.

Voda

|to cep' estestvennyh ozer soedinennyh kanalami v sistemu vodohranilishch pered Zarechenskoj G|S. Ozera Tolvand i Iovskoe zaperty plotinami i ih uroven' sil'no podnyat. Ozera Oriyarvi i Viziyarvi sohranili estestvennyj uroven' i v nash sezon byli s deficitom vody 30-50 sm otnositel'no obychnogo. Na ozerah bylo ochen' tiho.

Protoki - isskustvennye ili dorabotannye: vidny sledy vzryvnyh rabot po beregam, vysota sbrasyvaetsya stupenyami. Na karte v celyah zaputyvaniya veroyatnogo protivnika oboznacheny tol'ko neskol'ko melkih porogov, a osnovnye stupeni perepada vysot i plotiny - net. Mozhno, konechno, dogadat'sya sravnivaya urovni vody v ozerah, no ne kazhdomu turistu eto po silam (smotri dnevnik). Struya vezde s bol'shim kolichestvom kamnej i zhestche chem kazhetsya s berega. V osnovnye stupeni ne sovalis', estestvenno. Vezde obnosili ili provodili po kanalizacii. Projdeno tolkom tol'ko 3 poroga, nekotoroe kolichestvo shiver i odnoj bajdarkoj stupen' v protoke Oriyarvi - Viziyarvi. Takim obrazom, poluchilsya marshrut kategorii 1 s elementami (??). Kategoriyu elementov zhelayushchie mogut zaprosto uvelichit': Prohozhdenie osnovnyh slivov vozmozhno (na sootvetstvuyushih sudah). Ozer v seredine mnogovato, no dlya lenivyh grebcov ko vsem protokam podhodyat proselochnye dorogi. Vozmozhnye varianty marshruta (krome projdennogo) takie:

Zabroska - vybroska

(V cenah 1996 goda)
Vpered: V Kandalakshe snyali zhiguli (na chetveryh) za okolo 150 tyr. Bolee deshevyj variant - podsest' na gruzovik k gruppe edushchej na Tumchu (eto po toj zhe doroge).
Sic! Na karte oboznachena staraya doroga na Alakkurti. Vse ezdyat po novoj (ona prohodit primerno na 10 km yuzhnee v nuzhnom nam meste).

Nazad: Iz Zarechenska rejsovyj avtobus idet v 6 utra i za 36 tyr, a moskovskie poezda prohodyat Kandalakshu noch'yu - ploho! Sgovorilis' opyat' na ZHiguli za 200 tyr (na chetveryh), uehali vecherom srazu posle antistapelya i uspeli na Moskovskij poezd - horosho!

Dnevnik

SHli po principu: polnyj den' hodki, zatem den' dnevki.

den' 1 (28 iyulya)

Poezd prishel v Kandalakshu rano utrom. Nemnogo podozhdav obeshchannyj deshevyj voennyj gruzovik, poehali na ZHigulyah za 160 tyr do r. Kamennaya. U mosta na meste stapelya, nesmotrya na otkrytoe mesto, dovol'no mnogo komarov. Vot eshche - u menya ne saditsya vzyatyj vzajmy pered pohodom rodnoj tajmennyj fartuk. Prihoditsya obtyagivat' verevkami i plenkoj.

fig1a.jpg Stapel'.

Otplyli (vernee, otoshli) posle netoroplivogo stapelya i goryachego obeda okolo 13ch. Otoshli v pryamom smysle - nepreryvnaya shivera. Puskaem matrosov po beregu, a sami vedem lodki v provodku.

fig2a.jpg Rechka Kamennaya.

Po karte cherez 500 m ozero Kamennoe - ego net!? Skoro reka stanovitsya pobol'she i pomedlennej - zdes' uzhe plyvem - i vpadaet v ozero so standartnym razrushennym mostom v ust'e. Pod nim para kamnej.

Rybak, stoyashchij na mostu, pomogaet razobrat'sya - nas vybrosili na nuzhnuyu reku, no kilometrov na 10 nizhe po techeniyu. Na karte oboznachena staraya doroga na Alakkurti, a vse ezdyat po novoj, kotoraya prohodit yuzhnee. Blagodarim sud'bu za to, chto izbezhali celyj den' shkurodera na etoj rechke s harakternym nazvaniem (Kamennaya).

Vyplyvaem na ozero Tovand. Vse tiho, vokrug ni dushi i ni odnoj stoyanki. Na segodnya hvatit. Vokrug po beregam melkie kamenistye holmiki s melkoles'em - staraya gar'. Nakonec, v zalivchike, kuda vpadaet rucheek iz ozera Kopyt, na levom beregu nahodim polku i vylezaem, no zdes' mesta malo. V rezul'tate, zdes' zhivut bajdarki, a my - na 50 metrov dal'she ot berega na verhushke holmika.

fig3a.jpg Tol'ko tak udalos' vkleit' dve palatki i koster.

Na sleduyushij den' Sergej bezuspeshno pytaetsya chto-to pojmat', a my gulyaem po okrestnym beregam i myskam - ruch'i, gorki, starye doty. Na drugoj storone ozera viden zh.-d. most - nasha sleduyushchaya cel'.

Den' 3 (30 iyulya)

Vyhodim ne toropyas' i k poludnyu pereplyvaem ozero. ZH.-d. most Kandalaksha-Alakkurti cherez nuzhnuyu nam protoku stoit pryamo okolo berega ozera. Na udivlenie, stroiteli nichego ne zabyli pod mostom - prohody chistye. Protoka - absolyutno pryamoj kanal, vyrublennyj v okrestnyh holmah. Izdaleka slyshen shum vodopada. Rybak na beregu (vtoroj vstrechennyj chelovek) kategoricheski sovetuet obnosit'. Perepad vysot po karte 42m, rasstoyanie okolo 3 km. V seredine protoki ozero. Po slovam rybaka, na protoke tri stupen'ki. Dve posle ozera. Obnosit' proshche vse srazu do oz. Rajtus, ono zhe zaliv oz. Tolvand (nyne Iovskoe vodohranilishe). Doshli po beregu do pervoj stupen'ki. Padenie proishodit na neskol'kih melkih ustupchikah v uzkih kanalah, no vody mnogo.

fig4a.jpg Fragment pervoj stupen'ki.

Obnos po levomu beregu: nachalo tropy-dorogi u plyazhika v krutom berege cherez neskol'ko sot metrov ot nachala kanala. Techenie dovol'no shustroe i propuskat' mesto vygruzki ne rekomenduetsya. Idem srazu s bajdarkoj na plechah po trope v gorku, v les, cherez zabroshennye baraki. V obshchem, chitaetsya legko. Dal'she doroga idet nad ozerom. Stoyanka-piknik u vyhoda iz ozera nad vtoroj stupen'koj. Zdes' osnovnoj perepad vysoty. Rassmotret' detalej s bajdarkoj na plechah i iz-za vysokogo lesistogo berega ne udalos'. Okolo ozera Rajtus doroga uhodit nalevo. Lomimsya po malen'koj tropke pryamo k beregu - a zrya: tut opyat' doroga, shodyashchayasya s nashej cherez 50 m v storone. Est' i stoyanka-piknik (koster, kucha butylok, net sledov palatok). S drovami ploho. Prihoditsya valit' stvol dvuruchkoj. |to edinstvennyj sluchaj ispol'zovaniya za ves' pohod. Zakanchivaem chasam k 9 vechera. Poluchilos' tri hodki muzhskih (dva tajmenya, ryukzaki) i dve zhenskih. Otkuda stol'ko barahla vzyalos' - neponyatno. Ryadom slyshny zvuki dorogi Kandalaksha - Zarechensk.

Na sleduyushchij den' Sergej - na rybalku, na etot raz udachnuyu (forel', shchuchki), a my - na ekskursiyu. Posmotreli nizhnyuyu stupen'ku: shirokij malovodnyj sliv, koe-gde perehodyashij v vodopad,

fig5a.jpg fig6a.jpg Osnovnoj sliv tret'ej stupen'ki.

Den' 5 (1 avgusta)

Idem na zapad cherez verhnyuyu chast' Iovskogo vdhr, okolo 30 km. Konfiguraciya zaliva (oz. Rajtus) s kartoj ne sovpadaet. Kucha protok i ostrovov. Idem na glazok i srazu popadaem na vyhod i v suhoj stoyachij les v vode. Ego proshli bez osobennyh manevrov, no skorost' sbrosili do minimuma, opasayas' podvodnyh suchkov. Na karte ne oboznachen. Na ozere vdol' marshruta udobno raspolozheny ostrovki dlya ostanovok s perekusami, kupaniem i prochimi estestvennymi nadobnostyami.

Vhod v nuzhnyj nam zaliv chitaetsya s hodu. Prohodim nebol'shoj prostoj porozhek (detalej za davnost'yu vremeni i prostoty v golove ne ostalos'). Dal'she - nebol'shoe ozeco i sprava nachalo protoki. Vstaem na ochevidnoj stoyanke na beregu ozerca. Vecherom idem smotret' protoku - po horoshej doroge dohodim do mosta. Zdes' stoit gruppa moskvichej na Tajmenyah. Idut ves' nash marshrut s vyhodom v reku Tolvand, no vverh! (ne posmotreli na perepady vysot urovnej vody na ozerah, a vse eti N-metrovye ustupy na karte ne oboznacheny). Vspomnili pro nih, kogda proezzhali na obratnom puti to, chto ostalos' ot reki Tolvand.

Den' 6 (2 avgusta)

Segodnya nado projti protoku s perepadom 17m na 2 km. S utra poran'she (okolo 11 :-)) nachinaem. Pervuyu chast' poroga-shivery do mosta proshli blizhe k pravomu beregu posle nedolgogo prosmotra. Mozhno i sleva.

fig7a.jpg |tot tozhe ob®ezzhaem sboku.

Oshchushchenie ot pervogo ser'eznogo prepyatstviya - struya gorazdo moshchnee chem kazhetsya s berega. |to pri prakticheski nulevom perepade.

CHalimsya v zalivchike pered mostom. Zdes' stoyat moskvichi na udobnom meste. CHuvstvuetsya popadanie na bolee populyarnyj marshrut s reki Verman. Otsyuda po pravomu beregu horoshaya tropa do sleduyushego ozera dlya obnosa protoki. Nu net. |to my pytaemsya proplyt'. V seredine mosta dyrka s zhestokim slivom za nej. Dal'she - harakternaya kartinka: moshchnaya shivera so zdorovennymi kamnyami, bochkami naskol'ko vidno do povorota v sotne s lishnim metrov. Uvy, v lob - eto ne dlya nas. Popytka nametit' liniyu dvizheniya vsyakij raz upiraetsya v bulyzhnik stoyashchij v seredine sliva. Pri etom shirina prilichnaya - kil'nuvshijsya ne imeet shansov vybrat'sya na bereg do konca etoj stiral'noj doski. Na glaz, padenie na etom uchastke - maksimum para metrov. Glavnoe eshche vperedi.

Provodimsya vdol' levogo berega. Est' rucheek i v obhod mosta. Posle pary soten metrov provodki udaetsya chut'-chut' proplyt' mezhdu ostrovami protalkivayas' uzhe po bolee myagkoj shiverke. Pered povorotom, iz-za kotorogo donositsya rev, ekstrenno chalimsya. Vremya blizko k 9-ti vechera. Nu, dal'she, kak vsegda, obnos okolo neskol'ko sot metrov po bolotnoj trope po levomu beregu na bereg ozera Oriyarvi. Uzhe v polnom daune mel'kom smotrim na glavnyj sliv. Vse 16 metrov vysazhivayutsya na effektnom, izognutom, bolee ili menee rovnom slive maksimum 100 metrovoj dliny. Uvy, osveshchenie i sostoyanie ne pozvolili eto sfotografirovat'. Bolee opytnyj naparnik - Sergej - skazal: U! zdes' mozhno pokatat'sya (na T2). Na sleduyushchij den' etogo zhelaniya ne proyavilos' :-). V celom, sliv vyglyadel menee drakonovskim v smysle kamnej, chem vse ostal'noe.

Okolo polunochi vstaem na vyhode iz zalivchika na novom meste na malen'kom ostrovke.

fig8a.jpg Zdes' tozhe osobenno ne razvernesh'sya.

SHtatnaya stoyanka na beregu zanyata gruppoj, idushchej s Vermana. Oni obnesli vse.

Na sleduyushij den' - dnevka - spim do obeda. Ryba opyat' ne lovitsya. ZHalko. Nado bylo delat' dnevku u mosta. mozhno bylo by togda popytat'sya projti bol'she v protoke. No posle 12-chasovogo rabochego dnya vozvrashchat'sya slabo.

Den' 8 (4 avgusta)

Idem do upora na vostok v ozero Oriyarvi (okolo 25 km). Na karte ono vyglyadit effektno - uzkoe ozero mezhdu gor. V real'nosti menee interesno - doliny prakticheski net, no i ne kan'on. Zato absolyutno nikogo net. Vstat' poluchaetsya tol'ko v samom dal'nem uglu na plyazhe plavno perehodyashchem v zabroshennyj kar'er. ZHestkovato. Vverh (na vostok) cherez 50 metrov tonkogo ruchejka eshche odno ozero.

Zdes' eshche odna dnevka. Sergej, nakonec, nalovil ryby na odnom iz melkih ozer. Kupalis' na plyazhe v 500 m ot stoyanki. YA s matrosom zalez na goru Koppolojva, 454 m. Idti okolo 2-3 chasov snachala po doroge vdol' ozera, potom po idushchej "naverh" zabroshennoj lesovozke so svezhimi medvezh'imi sledami. Naverhu na sklone - staraya lesoseka. Eshche chut' vyshe - bezlesnaya makushka s machtoj. V yasnyj den' s gory prosmatrivayutsya vse okrestnye bol'shie ozera - prakticheski na 360 gradusov i mozhno prosledit' pochti ves' nash put'. Vid velikolepnyj!

fig9a.jpg Vid ozera Oriyarvi na zapad s g. Koppolojva.

Vozvrashchaemsya nazad s kuchej gribov. ZHarim, koptim rybu.

Den' 10 (6 avgusta)

CHerez poldnya hoda na zapad priplyvaem ko vhodu v iskomyj zaliv. Na mysu horosho zametnaya stoyanka. Pri zhelanii mozhno srazu idti k protoke, bez ekskursii v konec ozera. Togda perehod korotkij. Osnovnaya stupen' opyat' ne oboznachena na karte, a vot melkij porozhek za nej lyubovno otmechen. U vhoda v protoku celyj (redkost'!) most za kotorym srazu nachinaetsya sbros vysoty. Kak vsegda, vse 8 metrov perepada na sotne metrov dliny. Vyglyadit ochen' zhestko, no teoreticheski prohodimo pri umelom manevrirovanii. S moim opytom sovat'sya bespolezno. Da i chto za udovol'stvie ob®ehat' vse interesnye mesta :-). Obnos po udobnoj trope na levom beregu.

Sergej idet porog v odinochku v polnom vooruzhenii - spas, zadraennyj fartuk i chas polzaniya po beregu v vybore optimal'nogo puti. Peretaskivaem ego lodku vokrug mosta, dogovorivshis', chto on plyvet cherez 5 minut. |to - chtoby ya uspel dobezhat' vniz na strahovku. CHasov u nego net, meryaet po bychku. Vidno ochen' kurit' hotelos': vybegaya na bereg pod porogom, ya uvidel ego uzhe vyletayushchim kormoj vpered - ne uspel ob®ehat' ocherednuyu bochku.

fig10a.jpg Luchshe kormoj vpered, chem lagom.

Dal'she v protoke prostoj, no shumnyj porozhek. Na vsyakij sluchaj smotrim, kamnej net, idti po ochevidnoj glavnoj strue. No opyat', kak i vezde, struya rasslabit'sya ne daet.

Stanovimsya na ozere Viziyarvi (ono zhe opyat' Iovskoe vodohranilishche) pryamo na drugoj storone otnositel'no protoki pod melkim dozhdikom. Mest dlya stoyanok net sovsem. Na odnom iz ostrovov nashli rybackoe kostrishche. Na ego meste stavim palatki. Dlya kostra i vsego ostal'nogo zdes' uzhe net mesta - tol'ko na plyazhe na otkrytoj otmeli. Zdes' yavno malaya voda.

Utrom - horoshaya zharkaya pogoda, teplye kameshki, absolyutno prozrachnaya voda, vokrug ni dushi. Pod odnoj iz skal glubina srazu neskol'ko metrov - bol'she chem vidimost'. Nakonec-to otlichnoe mesto dlya otdyha, nyryaniya i zagoraniya.

fig11a.jpg Kurort, odnako.

Reshaem stoyat' dva dnya. Sergej slovil bol'shogo linya. Na ostatki kashi, vysypannye v vodu, vecherom priplyvaet staya okun'kov - vytaskivaem shtuk 10 na raz-dva. I eshche odin bol'shoj lin' - ego bylo horosho vidno v absolyutno prozrachnoj vode. Suem emu pod nos kryuchok-nazhivku. Vidno kak on fyrkaet i otvorachivaetsya. Suem eshche raz s drugoj storony. Na etot raz - udachno. Nikogda bol'she takoj rybalki ne videl.

den' 13 (9 avgusta)

Utrom uhodim s ostrova s cel'yu dojti do Iovskogo ozera. Vyhod iz Viziyarvi po uzkoj protoke bez perepada. Zdes' popadaem pod dozhdik. Srazu po vyhodu iz protoki neskol'ko pustyh stoyanok. No u nas zdes' tol'ko perekus. Po vyhodu na prostor popadaem v civilizaciyu - mnogo zanyatyh stoyanok na beregah (vyhod s Tumchi!), katera. Na karte oboznachen bol'shoj uchastok zatoplennogo lesa. S trudom naschityvaem desyatok torchashchih iz vody breven. Po sravneniyu s predydushchim sluchaem - nonsens. Nakonec, nahodim svobodnuyu stoyanku na bol'shom ostrove uzhe v seredine vodohranilishcha po puti v Zarechensk

den' 14 (10 avgusta)

Netoropyas' na zharkom solnyshke, k vecheru dobredaem do Zarechenska. Na antistapel' vstaem pered samoj plotinoj vnutri ogranichennogo brevnami zatonchika. Ryadom - para rebyat iz Raftmastera na kate-dvojke. Poka oni razvlekayut nashih matrosov bajkami pro Tumchu-Kutsajoki vse vysyhaet i my svorachivaemsya. Mesta dlya nochevki prakticheski net. Razve chto na plyazhe. Uezzhat' luchshe srazu.


Last-modified: Mon, 18 Jan 1999 13:01:30 GMT
Ocenite etot tekst: